Hướng Dẫn Những vấn đề phát sinh trong xây dựng đời sống văn hóa ?
Mẹo về Những vấn đề phát sinh trong xây dựng đời sống văn hóa Chi Tiết
Lã Hiền Minh đang tìm kiếm từ khóa Những vấn đề phát sinh trong xây dựng đời sống văn hóa được Update vào lúc : 2022-06-22 03:35:02 . Với phương châm chia sẻ Mẹo về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.Xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa là trách nhiệm trọng tâm của ngành văn hóa, thể thao và du lịch. Ở vùng đồng bào dân tộc bản địa thiểu số, công tác thao tác xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa cần địa thế căn cứ vào những đặc điểm riêng của từng địa phương. Những đặc điểm này đòi hỏi phải có chủ trương, nguồn lực và phương thức phù hợp.
Nét đẹp sinh hoạt văn hóa ở vùng cao
Trong nội dung bài viết này, tôi xin nêu 3 vấn đề mang tính chất chất cấp bách trong xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa vùng đồng bào dân tộc bản địa thiểu số lúc bấy giờ.
Đổi mới cơ chế đầu tư, phân bổ kinh phí đầu tư cho miền núi, vùng cao
Kinh phí của ngân sách nhà nước cấp cho ngành văn hóa - thể thao có hai loại là đầu tư xây dựng cơ bản và ngân sách chi thường xuyên. Ở vùng đồng bào dân tộc bản địa thiểu số, ngân sách đầu tư xây dựng cơ bản không nhiều nếu không muốn nói là rất ít như những ngành khác, đa phần là đầu tư xây dựng khối mạng lưới hệ thống thiết chế văn hóa như nhà văn hóa, sân rèn luyện thể thao.
Hoặc ở mỗi tỉnh, trong một nhiệm kỳ cũng chỉ có một loại dự án công trình bất Động sản về bảo tồn những làng bản tiêu biểu... Nhưng nguồn chi hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa, thể thao ở những tỉnh có đồng bào dân tộc bản địa thiểu số đó đó là nguồn chi thường xuyên. Ở miền núi, chưa hình thành thị trường dịch vụ văn hóa, những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt văn hóa như màn biểu diễn văn nghệ, chiếu phim, đọc sách, tổ chức thi đấu thể thao... đều là những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt phục vụ miễn phí. Do đó, nguồn chi thường xuyên là nguồn lực đa phần (thậm chí ở nhiều địa phương thì đây là nguồn duy nhất) để nuôi sống những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt văn hóa. Không có nguồn kinh phí đầu tư này thì cũng khó hoàn toàn có thể xây dựng nếp sống mới, chuẩn mực, giá trị cũng như những thiết chế văn hóa, sản phẩm văn hóa.
Do điều kiện dân cư không tập trung, địa hình cư trú của đồng bào những dân tộc bản địa thiểu số phức tạp nên ngân sách cho những hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa rất cao. So sánh ngân sách cho hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa ở Tỉnh Lào Cai, Lai Châu thì đều cao gấp từ 3 đến 8 lần so với những tỉnh vùng đồng bằng như Thái Bình, Tỉnh Nam Định. Một đội tuyên truyền lưu động ở Thái Bình hoàn toàn có thể đi khắp cả tỉnh trong một ngày, nhưng ở Tỉnh Lào Cai thì đội tuyên truyền lưu động chỉ hoạt động và sinh hoạt giải trí ở 1 xã, thậm chí 1 thôn bản. Ngân sách chi cho hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa cấp xã ở tỉnh đồng bằng xấp xỉ từ 80- 100 triệu đồng, nhưng ở những xã miền núi chỉ ở mức 15-25 triệu đồng.
Ngân sách cấp huyện vùng đồng bằng bao giờ cũng cao hơn so với huyện miền núi từ 2-3 lần. Tại sao ở đồng bằng, mọi điều kiện về hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa đều thuận lợi hơn ở miền núi nhưng ngân sách cấp cho mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa vẫn được ưu tiên hơn? Nguyên nhân đa phần là vì tiêu chí phân bổ ngân sách cho những địa phương nhờ vào dân số. Dân số ở những tỉnh đồng bằng đông hơn miền núi thì kinh phí đầu tư chi thường xuyên cũng nhiều hơn nữa.
Nhằm giảm sút tình trạng bất hợp lý này, Chính phủ đã xây dựng định mức chi thường xuyên cho việc nghiệp văn hóa - thông tin ở vùng đặc biệt trở ngại vất vả (toàn bộ dân số ở khu vực III - vùng đồng bào dân tộc bản địa thiểu số và miền núi) là 79.700 đồng/người dân/năm so với định mức chi ở những vùng khác (những xã ở đồng bằng) là 40.900 đồng/người dân/năm. Định mức này ở vùng đặc biệt trở ngại vất vả cao gần gấp 2 lần so với vùng khác. Nhưng trong thực tiễn, vùng đặc biệt trở ngại vất vả phải ngân sách cho những hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa cao gấp 3-5 lần so với vùng khác. Do đó, tiêu chí nhờ vào dân số để phân bổ ngân sách chi cho việc nghiệp văn hóa vẫn còn những chưa ổn, không công minh giữa vùng đặc biệt trở ngại vất vả (vùng dân tộc bản địa thiểu số miền núi) với vùng khác (đồng bằng).
Mặt khác, vấn đề đầu tư kinh phí đầu tư cho hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa - thông tin ở những tỉnh miền núi, vùng dân tộc bản địa thiểu số còn rất thấp. Hội nghị lần thứ X của BCH Trung ương Đảng khóa IX đã phát hành kết luận 30-KL/TW về đầu tư cho văn hóa: “Tăng đầu tư cho văn hóa, phấn đấu đến năm 2010 ít nhất đạt 1,8% tổng chi ngân sách văn hóa nhà nước”. Nhưng đến nay, chưa một tỉnh nào đạt mức đầu tư cho văn hóa 1,8% tổng chi ngân sách. Hầu hết những tỉnh chỉ đạt mức xấp xỉ 1% tổng chi ngân sách. Vì thế, vấn đề cấp bách lúc bấy giờ phải là tăng đầu tư ngân sách cho văn hóa chiếm 1,8% như định mức đề ra từ năm 2010. Mặt khác, cần xây dựng lại định mức chi kinh phí đầu tư cho những người dân dân/năm về hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa - thông tin. Theo đó, định mức kinh phí đầu tư cho những tỉnh đặc biệt trở ngại vất vả phải gấp từ 3-5 lần định mức ở những vùng khác.
Phát huy thể chế truyền thống trong xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa
Xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa là xây dựng cả giá trị, chuẩn mực, đạo đức, lối sống ở những môi trường tự nhiên thiên nhiên như mái ấm gia đình, dòng họ, làng bản… Trong xã hội vùng đồng bào dân tộc bản địa thiểu số luôn song trùng hai quy mô thể chế quản lý môi trường tự nhiên thiên nhiên sinh sống, đó là thể chế chính thức (luật lệ, quy tắc quy định do nhà nước phát hành) và loại thể chế phi chính thức như hương ước, tục lệ, chuẩn mực, hành vi…
Trong số đó, thể chế truyền thống, phi chính thức đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên lúc bấy giờ, trong công tác thao tác quản lý, ít chú trọng vai trò thể chế phi chính thức. Vấn đề quản lý xã hội là vấn đề quan trọng và cấp bách ở khu vực nông thôn nhưng chế tài quản lý hiệu suất cao trong xã hội truyền thống là hương ước của những thôn bản lại không được chú trọng hoặc biên soạn thực hiện mang tính chất chất chất hình thức. Trong xã hội truyền thống, những hương ước đóng vai trò như một nguyên tắc định hướng chung của tất cả hiệp hội. Đây cũng là văn bản thể hiện chuẩn mực, chế tài thực hiện mà hiệp hội thôn bản, buôn làng phải tuân theo. Các hương ước này đã định hướng những nội dung nên phải thực hiện của thôn bản, buôn làng. Trong xã hội truyền thống, hương ước thường ngắn gọn, đề cập đến những vấn đề thiết thân của thôn bản, buôn làng như xử lý và xử lý những tranh chấp quyền lợi của những hộ mái ấm gia đình trong thôn, vấn đề bảo vệ bảo mật thông tin an ninh trật tự, vấn đề bảo vệ rừng... Các nội dung này đều được hội nghị chủ hộ mái ấm gia đình dữ thế chủ động đưa ra bàn luận…
Biểu diễn văn nghệ trong Ngày hội văn hóa người Mông ở Tỉnh Lào Cai Ảnh: NGỌC BẰNG
Hiện nay, vấn đề xây dựng hương ước theo tiêu chuẩn thương hiệu làng văn hóa có biến hóa và nảy sinh nhiều điều chưa ổn. Trước hết, bản hương ước đều do cán bộ Tư pháp xã soạn thảo theo những nội dung chung chung, vận dụng vào thôn bản, buôn làng nào thì cũng khá được. Nội dung của hương ước gồm rất nhiều điều. Khảo sát ở huyện Sìn Hồ (Lai Châu) và huyện Bắc Hà (Tỉnh Lào Cai), những bản hương ước có từ 28 - 35 điều rất khác nhau. Người soạn hương ước lựa chọn tất cả những yêu cầu của cơ quan ban ngành sở tại đối với người dân để đưa vào hương ước. Hầu hết những bản hương ước đều nhắc lại những văn bản luật một cách không thiết yếu. Bản hương ước thông qua hội nghị dân thôn bản, buôn làng một cách hình thức. Sau khi dân thôn bản, buôn làng đồng ý cho đúng thủ tục, bản hương ước được Ban Tư pháp xã trình lên UBND huyện có quyết định phê chuẩn. Bản hương ước của thôn Giàng Lân, xã Tả Phìn, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu có nhiều điều mang thuật ngữ “phát triển bền vững”, “bình đẳng giới” mà chúng tôi phỏng vấn trưởng thôn cũng không hiểu nghĩa của thuật ngữ đó là gì.
Hương ước trở thành hình thức, na ná giống nhau, không đề cập những vấn đề cơ bản của thôn bản, buôn làng dẫn đến tình trạng hiệp hội coi thường hương ước. Thậm chí, khảo sát ở xã Y Tý, huyện Bát Xát (Tỉnh Lào Cai) và xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình); xã Tả Ngảo và xã Tả Phìn của huyện Sìn Hồ (Lai Châu) thì hầu hết những mái ấm gia đình không nhớ hương ước đề cập đến vấn đề gì. Các tiêu chí xây dựng thương hiệu làng văn hóa được vận dụng vào nội dung hương ước cũng trở nên xem nhẹ. Có tình trạng như Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà (Tỉnh Lào Cai) năm 2009 không phê duyệt hương ước vì nội dung quá chung chung, không phù phù phù hợp với người Mông. Như vậy, ở nhiều địa phương, chuẩn mực nếp sống văn hóa của thôn bản, buôn làng không được hiệp hội thực hiện tráng lệ mà đa phần là thực hiện lấy lệ.
Vấn đề thực hiện tiêu chí “làng văn hóa” trong công cuộc xây dựng nông thôn mới ở miền núi do cách làm thiếu khoa học nên trở thành hình thức. Trong xã hội truyền thống, dư luận thôn bản, buôn làng đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nếp sống của thôn bản, buôn làng. Sức mạnh mẽ và tự tin của hương ước muốn cố kết mạnh mẽ và tự tin những thành viên, chỉ huy trấn áp được mọi thành viên phải thông qua dư luận thôn bản, buôn làng. Dư luận thôn bản, buôn làng là tiếng nói chính thức của hiệp hội nhằm mục đích bảo vệ tập quán và hương ước. Nhất là những thôn bản, buôn làng miền núi có trình độ dân trí thấp, môi trường tự nhiên thiên nhiên tiếp xúc bị khuôn chặt trong những quan hệ giữa người trong thôn bản, buôn làng với nhau thì dư luận của thôn bản, buôn làng càng đóng vai trò quan trọng. Nó là sợi dây vô hình “trói chặt” mọi thành viên vào cơ chế vận hành của thôn bản, buôn làng. Sức mạnh mẽ và tự tin của dư luận thôn bản, buôn làng càng trở nên mạnh mẽ và tự tin khi hương ước trở thành mệnh lệnh thiêng, khi người tạo nguồn dư luận lại là những người dân dân có uy tín trong thôn bản, buôn làng. Nhưng rất tiếc trong trong năm mới gần đây, do bệnh hình thức, do cách làm thiếu khoa học của ngành Tư pháp cũng như sự coi nhẹ của cơ quan ban ngành sở tại cơ sở nên hương ước chưa trở thành một cương lĩnh chung, chưa tạo thành một tuyên ngôn của thôn bản, buôn làng để tạo cơ sở xây dựng dư luận thôn bản, buôn làng.
Vì vậy, muốn xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa đòi hỏi phải đổi mới cả về nhận thức và giải pháp chỉ huy, điều hành tăng cường những thể chế phi chính thức truyền thống.
Sử dụng và quản lý social trong việc xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa
Xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa là xây dựng những giá trị, chuẩn mực, quy tắc ứng xử của hiệp hội. Ở vùng đồng bào dân tộc bản địa thiểu số cần chú trọng nội dung phát huy giá trị truyền thống xây dựng mái ấm gia đình, dòng họ, làng bản trở thành môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa bền vững.
Môi trường văn hóa ở vùng đồng bào dân tộc bản địa thiểu số cạnh bên vấn đề phát huy truyền thống, còn tồn tại vấn đề tiếp thu văn hóa của những tộc người khác, tiếp thu những giá trị của quả đât. Trong xã hội tương đối khép kín như trước đây, sự giao lưu tiếp biến còn ra mắt ở phạm vi hẹp thì nay, với công nghệ tiên tiến thông tin và social phát triển mạnh mẽ và tự tin, sự tiếp biến văn hóa càng ra mắt mang tính chất chất chất xuyên tộc người, xuyên biên giới. Do đó, social trở thành cầu nối, điểm trung tâm tác động đến nhận thức, góp thêm phần hình thành những chuẩn mực xã hội. Vì vậy cần nghiên cứu và phân tích vai trò social với xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa.
Chỉ thuở nào gian ngắn, khoảng chừng từ năm 2010 - 2012 đến nay, social đã phát triển mạnh mẽ và tự tin ở vùng đồng bào những dân tộc bản địa thiểu số miền núi phía Bắc. Trước hết là hạ tầng của social trong trong năm qua đã bùng nổ, khối mạng lưới hệ thống phủ sóng Internet phát triển mạnh mẽ và tự tin ở khắp những tỉnh, cả ở khu vực đô thị cũng như ở nông thôn. Ở những tỉnh miền núi phía Bắc, mạng Internet đã phủ kín từ 80% - 98% số thôn bản. Điển hình như tỉnh Tỉnh Lào Cai năm 2022 đã có hơn 98% số thôn có hạ tầng đảm bảo link internet băng rộng di động tại trung tâm, khu vực tập trung dân cư của thôn.
Mạng xã hội chỉ xuất hiện ở vùng dân tộc bản địa thiểu số chưa tới một thập kỷ, nhưng nó có tác động mạnh mẽ và tự tin đến quan hệ xã hội của tộc người. Trước hết là hình thành ý thức cố kết hiệp hội tộc người cao, mang tính chất chất chất xuyên biên giới, phạm vi toàn cầu.
Mạng xã hội còn hình thành nhiều trang, nhóm tuyên truyền, quảng bá về phong tục tập quán, ẩm thực, lễ hội, di sản văn hóa, văn nghệ những tộc người. Trong hiệp hội người Dao ở Tỉnh Lào Cai đã xuất hiện những YouTuber nổi tiếng như Đặng Văn Giáo, Hoàng Quốc Vinh… Họ vừa mở những trang ra mắt, quảng bá về văn nghệ người Dao, vừa đưa lên YouTube những phong tục tập quán, lễ hội độc đáo của người Dao. Ẩm thực Thái đã được những nhóm hiệp hội người Thái Mường Lò, Mường La thường xuyên ra mắt trên social. Đặc biệt, trên YouTube xuất hiện nhiều kênh do những bạn trẻ người Thái yêu ca hát lập nên với hàng trăm nghìn lượt theo dõi và hàng triệu lượt xem.
Nhờ có social, một số trong những tộc người đã tham gia hoặc đứng ra tổ chức những sự kiện văn hóa có quy mô quốc gia, quốc tế. Nhờ social đã link hiệp hội người Thái, Mông chung tay tổ chức những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt văn hóa có quy mô lớn, sự link tộc người qua những sự kiện văn hóa ngày càng có xu hướng phát triển… Mạng xã hội phát triển, biến hóa không ngừng nghỉ, do vậy cần nghiên cứu và phân tích social, biến nó trở thành một thiết chế văn hóa trong việc xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa lành mạnh, phù phù phù hợp với tiềm năng phát triển chung của đất nước. Theo đó, ngành văn hóa - thông tin nên phải có giải pháp quản lý social, vừa phải có giải pháp phát huy tính tích cực của social trong xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên văn hóa.
Vấn đề cấp bách lúc bấy giờ phải là tăng đầu tư ngân sách cho văn hóa chiếm 1,8% như định mức đề ra từ năm 2010. Mặt khác, cần xây dựng lại định mức chi kinh phí đầu tư cho những người dân dân/năm về hoạt động và sinh hoạt giải trí văn hóa - thông tin. Theo đó, định mức kinh phí đầu tư cho những tỉnh đặc biệt trở ngại vất vả phải gấp từ 3-5 lần định mức ở những vùng khác.
Hương ước trở thành hình thức, na ná giống nhau, không đề cập những vấn đề cơ bản của thôn bản, buôn làng dẫn đến tình trạng hiệp hội coi thường hương ước. Thậm chí, khảo sát ở xã Y Tý, huyện Bát Xát (Tỉnh Lào Cai) và xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình); xã Tả Ngảo và xã Tả Phìn của huyện Sìn Hồ (Lai Châu) thì hầu hết những mái ấm gia đình không nhớ hương ước đề cập đến vấn đề gì. Các tiêu chí xây dựng thương hiệu làng văn hóa được vận dụng vào nội dung hương ước cũng trở nên xem nhẹ.
