Mẹo Đề cương ôn thi học sinh giỏi lịch sử 7 ?

Thủ Thuật về Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7 2022

Họ tên bố (mẹ) đang tìm kiếm từ khóa Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7 được Cập Nhật vào lúc : 2022-05-11 08:19:07 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.

Chuyên đề

Bồi dưỡng, ôn thi học viên khá, giỏi môn lịch sử  lớp 7

Phần I

Khái quát lịch sử thế giới Trung Đại

* Những sự kiện cơ bản

1.Sự hình thành và phát triển của chính sách phong kiến châu âu

1.1 Thế nào là xã hội phong kiến.

Trong phần này giáo viên cần cho học viên nắm được:

-         Lịch sử loài người đã trải qua nhiều chính sách xã hội, tiếp sau những xã hội: nguyên thủy, cổ đại, là xã hội phong kiến (thời trung đại) rồi xã hội tư bản  và xã hội xã hội chủ  nghĩa.

-         Xã hội phong kiến có những điểm đa phần:

+ Trình độ sản xuất thấp kém, ngành kinh tế tài chính đó đó là nông nghiệp.

+ Hai giai cấp cơ bản là địa chủ phong kiến và nông nô.

1.2 Xã hội phong kiến châu âu ra đời:

     * Thời gian: thời điểm cuối thế kỷ V

     *Nguyên nhân:

      - Các bộ tộc Giéc man từ phương Bắc tràn xuống xâm chiếm và tiêu diệt những quốc gia cổ đại phương Tây (Hy Lạp H & Rô ma), Sau đó lập nên những vương quốc mới như: ăngglô Xắc xông ( Anh), Phơ răng (pháp), Tây Gốt (Tây Ban nha), Đông Gốt ( I –ta-li-a).

       - Đặc điểm của nhà nước:

       + Các tướng lĩnh quý tộc được chia nhiều ruộng đất, được phong những tước vị quan trọng (công tước, bá tước, hầu tước, nam tước, tử tước vv…), là giai cấp có quyền thế và giàu sang họ trở thành những lãnh chúa phong kiến.

      + Nông dân và nô lệ (thời kỳ cổ đại) còn sót lại trở thành nông nô, phụ thuộc vào lãnh chúa.

      + Thể chế nhà nước: Lãnh chúa phong kiến là giai cấp thống trị. Chúng lập nhà nước do vua đứng đầu (chính sách quân chủ). Lúc đầu quyền lục nhà vua bị hạn chế trong lãnh địa phong kiến nhưng đến thế kỷ XV khi những quốc gia phong kiến được thống nhất, quyền hành ngày càng tập chung vào tay vua.

-         Đời sống của những tầng lớp trong xã hội phong kiến Phương Tây:

+ Lãnh chúa:  không phải lao động chỉ rèn luyện cung kiếm, cưỡi ngựa, tiệc tùng,... đối xử tàn nhẫn với nông nô.

+ Nông nô: Cấy cày, nộp một phần hai sản phẩm thu hoạch được, còn nộp nhiều chủng loại thuế (thuế thân, thuế cưới xin, thuế thừa kế tài sản…)  đời sống cơ cực

-         S? phát triển của nền kinh tế tài chính phong kiến dẫn tới sự ra đời thành thị trung đại

+ Đặc điểm của kinh tế tài chính phong kiến là sản xuất tự cung, tự cấp  trong mỗi lãnh địa khép  kín   nên năng xuất lao động thấp.

+ Cuối thế kỷ XI, do hàng thủ công sản xuất ra nhiều, sản phẩm & hàng hóa được đưa ra bán, do vậy dẫn tới những thành phố, thị trấn ra đời.

+ Thợ thủ công, thương nhân lập ra những phường hội, thương hội để cùng sản xuất marketing thương mại, từ đó dẫn tới năng xuất lao động tăng, kinh tế tài chính phát triển.

+ Tổ chức những hội chợ, thu hút đông đảo người tham gia mua và bán – kinh tế tài chính phát triển.

1.3 Sự hình thành và phát triển của chính sách phong kiến ở Châu á:

Giáo viên cần lập một bảng so sánh chính sách phong kiến phương Đông & phương Tây  để từ đó học viên thấy được đặc điểm riêng của mỗi khu vực.

Nội dung

Tên những quốc gia

Thời gian ra đời

Nguyên nhân hình thành chính sách phong kiến

Đặc điểm

Giai cấp cơ bản trong xã hội

Các quốc gia phong kiến phương

  Tây

ăngglô Xắc xông ( Anh), Phơ răng (pháp), Tây Gốt (Tây Ban Nha), đông Gốt ( I-Ta-li-a)

----------------------------------------

Cuối thế kỷ V

-Các bộ tộc Giécman từ phương Bắc tràn xuống xâm chiếm những quốc gia cổ  đại Phương Tây

(hy lạp h & Rô Ma) sau đó lập nên những vương quốc mới.

- Các tướng lĩnh quý tộc được chia nhiều ruộng đất, được phong những tước vị quan trọng trở thành giai cấp giàu sang, quyền thế  - lãnh địa phong kiến.

-Nông dân & số nô lệ còn sót lại trở thành nông nô.

-Thể chế nhà nước: Lãnh chúa phong kiến là giai cấp thống trị. Thế chế nhà nước do vua đứng đầu (chính sách quân chủ)

- Lúc đầu quyền lực của nhà vua bị hạn chế trong lãnh địa (phân quyền), nhưng đến thế kỷ XV khi những quốc gia phong kiến được thống nhất, quyền hành ngày càng tập chung vào trong tay vua.

-Lãnh chúa sống trong những lãnh địa không phải lao động…

-Nông nô cấy cày, nộp 1/2 hoa lợi và nhiều chủng loại thuế, đời sống cơ cực.

Các quốc gia phong kiến phương Đông

Trung Quốc, ấn Độ, Các quốc gia Đông Nam á

Thế kỷ III   -  thế kỷ IV TCN

Cư dân tập chung đông đúc ven những dòng sông lớn, chia ruộng đất để cày cấy - nhà nước phong kiến ra đời.

-Bộ máy nhà nước do vua đứng đầu. (chính sách quân chủ)

-Nhà vua nắm mọi quyền hành, thường xưng là Hoàng Đế, hay Đại Vương và tự coi mình là thiên tử (con trời) trị vì dân chúng - gọi là chính sách chuyên chế.

-Địa chủ: Quan lại và nông dân giàu sang chiếm nhiều ruộng đất, có nhiều quyền.

- Nông dân bị mất ruộng đất phải cày thuê cho địa chủ - trở thành nông dân lĩnh canh bị áp bức, bóc lột, đời sống cơ cực.

1.4.Cơ sở kinh tế tài chính, xã hội  của chính sách phong kiến.

Về phần này giáo viên cần ôn tập lại cho học viên rõ theo những nội dung kiến thức và kỹ năng cơ bản sau đây:

* Cơ sở kinh tế tài chính: Sản xuất nông nghiệp:

     + Trồng trọt

     + Chăn nuôi 

     + Một số nghề thủ công

-         Tất cả  bó hẹp, đóng kín, kỹ thuật canh tác thô sơ.

* Cơ sở xã hội: có hai giai cấp cơ bản: quý tộc, địa chủ và nông dân (nông nôn).

- Với hai cơ sở về kinh tế tài chính & về xã hội như trên đó đó là một bước tiến so với chính sách chiếm hữu nô lệ.

1.5.Sự suy vong của chính sách phong kiến châu âu.

 =>Giáo viên cần  cho học viên ôn lại những nội dung cơ bản sau:

   -Sự suy yếu của nền sản xuất phong kiến do những nguyên nhân sau:

  + Sự tự cung tự cấp bó hẹp, khép kín, kỹ thuật canh tác thô sơ trong những lãnh địa phong kiến đã làm cho năng suất lao động thấp.

  + Một số thợ thủ công rời  bỏ lãnh địa, tìm ra những thị trấn  và thành thị để sản xuất và marketing thương mại  - trở nên giàu sang.

  +Các thương nhân cần vàng bạc, nguyên vật liệu thị trường => đầu tư đi tìm những miền đất mới và họ đã thành công. Vasco đơ gama ( 1460-1524) là nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha đã mày mò ra con phố đại dương từ Bồ Đào Nha  tới miền Đông.  (Sau hơn hai năm đi biển, vượt qua được 24000 hải lý  với 44 thủy thủ sống xót  trong số 170 người đã ra đi.

   đến năm 1498, Đờ - Ga- ma đã tìm được đường sang ấn Độ. Rồi đến năm 1492 từ hải cảng Pa los, Christop  Co-lom-bo đã cùng đoàn tầu ba chiếc tiến về quần đảo  Canaries. Sáng ngày 12/10/1492, Chiristop Colombo đặt chân lên tân thế giới.

.Ngoài ra còn nhiều phát kiến địa lý khác… =>Thương nghiệp châu âu phát triển mạnh mẽ và tự tin =>hình thành giai cấp tư sản giàu sang.

  + Các nhà tư sản mở rộng marketing thương mại, lập những xưởng sản xuất với quy mô lớn, lập nhiều công ty thương mại và những đồn điền rộng lớn. Tại đây người lao động bị bóc lột =>nền sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời trong lòng chính sách phong kiến và nó tiến bộ hơn nhiều nền sản xuất phong kiến lỗi thời.

  +Sự tạm bợ trong đời sống xã hội, nhiều cuộc đấu tranh chống lại phong kiến đã ra mắt. Cuộc đấu tranh đó ra mắt trên nhiều nghành.

* Đấu tranh về văn hóa;

-         Giai cấp tư sản đã tận dụng những tác phẩm văn học, triết học, hội họa âm nhạc, để lên án giáo hội Ki-tô, đả phá trật tự phong kiến, đề cao giá trị con người, đề cao khoa học tự nhiên, xây dựng thế giới quan duy vật tiến bộ, đề cao giá trị nhân văn nhân bản.Các nhà văn hóa, khoa học thiên tài là Rabơle, Rđêcáctơ, Lêona đơ Vanhxi…

*Đấu tranh về tôn giáo:

    -Các nhà tư sản đòi thay đổi, cải cách giáo hội – chỗ tựa của giai cấp phong kiến để thống trị nhân dân về mặt tinh thần. Sự ra đời của đạo tin lành và sự đấu tranh giữa đạo tin lành và đạo  Cơ đốc giáo.

* Các cuộc đấu tranh nông dân:

- Nông dân ở nhiều nơi đã đứng lên chống lại giai cấp phong kiến bảo thủ, lỗi thời, đè nén, áp bức họ. Tiêu biểu là cuộc đấu tranh của nông dân Đức, do Tômát muynxe ( 1490-1525) lãnh đạo. (ông là một mục sư nhưng lại chịu ràng buộc của tư tưởng chủ nghĩa nhân văn.«

- Ông tuyên truyền cho một xã hội bình đẳng.Cương lĩnh 12 điểm của phong trào phản ánh quyền lợi của những nông dân khá giả, đòi giảm nhẹ thuế khóa, chứ chưa đòi thủ tiêu ruộng đất phong kiến.Nhưng đòi hỏi này của nông dân còn rất ôn hòa, song cũng mang tính chất chất chất phản phong.Nhưng bức thư luận cương, được soạn ra dưới ảnh hưởng của Tômát Muynxe đã mang tính chất chất chất triệt để hơn. Nó lôi kéo đoạt lại toàn bộ ruộng đất của những tầng lớp như vương công, kị sĩ, tăng lũ & nêu rõ sự thiết yếu phải đấu tranh chống lại chúng.

  -Trong quá trình đầu, phong trào nông dân giành được một số trong những thắng lợi. Họ chiếm hữu được 1/3 lãnh thổ Đức và link với nhau thành một phong trào có mục tiêu chung là đòi thủ tiêu chính sách phong kiến.

  -Trước khí thế đấu tranh mạnh mẽ và tự tin của quần chúng, bọn quý tộc phong kiến và tăng lữ Đức dùng mọi thủ đoạn, tập chung toàn bộ lực lượng đàn áp phong trào.   

  -Cuối cùng trận chiến tranh nông dân bị thất bại, 10 vạn nông dân bị thiệt mạng trên mặt trận, hàng vạn người khác bị trả thù dã man.

- Nông dân không thể giành thắng lợi là vì tính chất phân tán địa phương cũng như quan điểm hạn chế của tớ.

    =>Chế độ phong kiến Châu Âu lung lay. Giai cấp phong kiến khởi đầu thất thế, giai cấp tư sản vươn lên trong xã hội.

2.Các quốc gia phong kiến phương Đông.

  =>Trong phần này Giáo viên cần lập một bảng thống kê để giúp học viên nhớ lại một cách có khối mạng lưới hệ thống về những quốc gia ở phương Đông.

Trung Quốc

----------

ấn độ

----------

In- Đô-nê-xi- a

-----------

Cam-pu-chia

Lào

những quá trình phát triển

Xã hội Trung Quốc

Thời Tần - Hán

Thời Tần

  Thời Hán

Sự thịnh vượng của  Trung Quốc dưới thời Đường

Trung Quốc thời Tống –Nguyên

Thời Tống

Trung Quốc thời Tống Nguyên

Thời nguyên

Thời Minh, Thanh

Thời kỳ vương triều giúp ta

( TK IV- VI)

----------------------------------

Vương triều hồi giáo Đêli

( TK XII-XVI)

------------------------------------

Vương triều ấn Độ  Môgôn (XVI-  XI X)

In-đô-nê-xia

-Vương triều Mô-giô-pa-hít (1213 -1527)

-Cam-pu-chia thời kỳ ăng co

(IX –XV)

-Lào; vương quốc Lạn Xạng  (XV-XVII)

Thành tựu

-Chính sách của Tần Thủy Hoàng:

+Chia đất nước thành những quận huyện.

+Cử những quan cai trị

+Ban hành chính sách đo lường, tiền tệ thống nhất.

+Chính sách lao dịch

+Chính sách bành chướng lãnh thổ

=>Thời Tần đã đặt nền móng cho chính sách phong kiến Trung Quốc, song chủ trương khá khắc nghiệt nên bị nhân dân lật đổ, chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

-Xóa bỏ chính sách pháp luật khắc nghiệt của nhà Tần.

-Giảm nhẹ tô thuế và lao dịch

-Khuyến khích khai khẩn đất hoang phát triển nông nghiệp.

- Chính sách bành chướng lãnh thổ.

->Nhờ có những  chủ trương  tiến bộ, nhà Hán đã tạo ra sự phát triển kinh tế tài chính xã hội. Song nhà Hán vẫn không tránh khỏi tư tưởng bành chướng lãnh thổ.

-Bộ máy nhà nước được củng cố và hoàn thiện.

-Cử người thân trong gia đình tín đi quản lý những địa phương.

-Mở những khoa thi để tuyển chọn nhân tài.

-Thi hành nhiều giải pháp để giảm tô thuế…

-Ban hành chính sách quân điền

-Chính sách bành chướng lãnh thổ.

=>Xã hội Trung Quốc dưới thời Đường đạt đến sự phồn thịnh.

-Miễn giảm thuế

-Mở mang thủy lợi

-Phát triển thủ công nghiệp

-Có nhiều phát minh

=>Nhà Tống đã thống nhất được Trung Quốc sau hơn nửa thế kỷ bị chia cắt, song xã hội không hề phát triển như thời Đường.

-         Vua Mông Cổ Khubilai diệt nhà Tống, lập nên nhà Nguyên.

-         Phân biệt đối xử giữa người Mông Cổ và người Hán

-         Nhân dân nổi dậy khởi nghĩa

=>Nhà nguyên là triều đại phong kiến Trung Quốc không phải do người  Trung Quốc lập nên,                   

thi hành những chủ trương phân biệt đối xử, bị nhân dân nổi dậy lật đổ.

- Những dịch chuyển chính trị:

+ Năm 1368, nhà Nguyên bị lật đổ, nhà minh được thành lập do Chu Nguyên Chương – thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa nông dân.

+ Lý tự Thành lật đổ nhà Minh.

+Năm 1644 nhà Thanh thành lập.

-Những biến hóa về xã hội:

+Cuối thời Minh – Thanh, chính sách phong kiến mục rũa thối nát.

+Nhân dân cực khổ.

-Những chuyển biến về kinh tế tài chính:

+ Mầm mống kinh tế tài chính TBCN xuất hiện.

+ Buôn bán với nước ngoài mở rộng.

=>Đây là thời kỳ nhiều thăng trầm, dịch chuyển ở Trung Quốc, đánh dấu sự suy vong của chính sách phong kiến.

-Nghề luyện kim phát triển đến trình độ cao.

-Nghề dệt, kim hoàn… đạt nhiều thành tựu.

=> Thời kỳ hưng thịnh cả về mặt kinh tế tài chính xã hội và văn hóa.

------------------------------------------------

-Các quý tộc Hồi giáo chiếm đoạt ruộng đất của người ấn.

-Cấm đoán nghiệt ngã đạo Hin đu.

=>Mâu thuẫn dân tộc bản địa lên rất cao.

-------------------------------------------------Xóa bỏ kì thị tôn giáo.

-Thủ tiêu đặc quyền Hồi giáo.

-Khôi phục kinh tế tài chính, phát triển văn hóa.

=>Phát triển kiệt xuất dưới triều vua Acơba

-Phát triển thịnh vượng.

-Có nhiều khu công trình xây dựng nổi tiếng.

+ Bô-rô-bu-đua là một bảo tháp hùng vĩ và lớn số 1  của thế giới và được xem là một trong 70 kì quan của thế giới được tổ chức Unesco ghi nhận là một thánh tích quan trọng và tài trợ để trùng tu vào năm 1973. Bảo tháp lúc bấy giờ tọa lạc ở quận Borobudur, miền namMagelang, trung tâm java, In-đô-nê-xi-a.

+ Hơn 1 thế kỷ trước, dưới những cánh rừng già của tỉnh xiêm   Riệp, Tây Bắc Cam -pu- chia, người ta phát hiện có tầm khoảng chừng 100 ngọn tháp đá khổng lồ của những ngôi đền bị bỏ hoang suốt nhiều thế kỷ. Đó là quần thể kiến trúc ăng co, gồm có ăng co vát (kinh đô chùa), ăng co Thom (kinh đô lớn) tiêu biểu cho nền văn minh ăng co huy hoàng. Sự hoàn hảo nhất về cấu trúc, sự cân đối hòa giải và hợp lý về tỉ lệ của những ngôi đền, tháp cũng như những bức điêu khắc của ăng co làm cho khu công trình xây dựng này được xem là một trong những đền đài tinh xảo nhất thế giới.

----------------------------------------------

+ Tại Lào có những chùa Phya, Si, Sa Kẹt, Ho Pra kẹo…Thạt luổng là một hình tượng  của Viêng Chăn & toàn nước Lào.

Thạt Luổng: “ Thạt” nghĩa là tháp, “luổng” nghĩa là lớn.

“ Tháp Lớn” là một tòa thành tháp đồ sộ, tráng lệ, màu hơi vàng nằm ngạo nghễ ở trung tâm kinh thành với ngôi tháp lớn hình nậm rượu đâm thẳng lên trời cao với tư thế hoàn toàn tự tin và tự tôn.

2.2 Sự khác lạ Một trong những quốc gia phong kiến phương Đông và những quốc gia phong kiến phương Tây.

   =>Giáo viên cần cho học viên thấy được sự khác lạ Một trong những quốc gia phong kiến phương đông và phương tây qua bảng sau:

Nội dung

Hình thành

Phát triển

Tình hình những nước sau khi chính sách phong kiến suy vong

Các quốc gia phong kiến phương Đông

Ra đời sớm. Từ trước công nguyên (Trung Quốc), hoặc đầu công nguyên (những nước Đông Nam á)

-Phát triển chạm chạp.

-ở Trung Quốc tới thời Đường (thế kỷ vii - VIII, nghĩa là trải qua tới 11 thế kỷ = 1100  năm) và một số trong những nước Đông Nam á. (từ sau thế kỷ X t, nghĩa là sau 1000 năm). Các quốc gia phong kiến  mới bước vào quá trình phát triển

-Kéo dài

(Diễn ra từ thế kỷ XVI  đến thời điểm giữa thế kỷ xix)

-Bị những nước tư bản phương Tây xâm chiếm và trở thành thuộc địa hoặc lệ thuộc.

Các quốc gia phong kiến

phương Tây

-Ra đời muộn, khoảng chừng thế kỷ V và hoàn thiện vào thế kỷ X

-Phát triển nhanh.

-Sau khi hoàn thiện vào thế kỷ X (nghĩa là sau V thế kỷ n = 500 năm), sang thế kỷ XI những quốc gia phong kiến châu âu bước vào  thời kỳ phát triển toàn thịnh

-Ngắn.

(Trong hai thế kỷ XVT, XVI).

-Chuyển sang quá trình tư bản chủ nghĩa..

-Các nước phát triển mạnh mẽ và tự tin.

Phần 2

lịch sử việt nam thế kỷ X -đến thời điểm giữa thế kỷ XIX

Chương I

Buổi đầu độc lập thời Ngô-Đinh- Tiền lê  (thế kỷ X)

 =>Trong phần này giáo viên cần cho học viên ôn lại những nội dung cơ bản như sau:

 1.Công lao của những triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê đối với đất nước:

 Vậy những triều đại này còn có công lao đối với đất nước ra sao tất cả chúng ta lần lượt cùng  ôn lại.V

Tình hình đất nước ta trước thời Ngô

-Từ sau thất bại của An Dương Vương (thế kỷ thứ III TCN), đất nước ta rơi vào ách đô hộ hơn 1000 năm của những triều đại phong kiến phương bắc (triệu, Hán, Ngô, Lương, Tùy, Đường)…vv

-Các triều đại phong kiến phương bắc ra sức bóc lột đồng hóa nhân dân ta.

-Nhiều cuộc khởi nghĩa đã nổ ra dưới thời bắc thuộc nhưng đa số chưa thành công. Có những quá trình đất nước giành độc lập nhưng chỉ trong thuở nào gian ngắn ngủi (hai bà Trưng xưng vương từ năm 40 đến năm 43 hay Lí nam Đế xây dựng nước Vạn Xuân độc lập từ năm 544 đến 564…h)

Tình hình nước ta cuối thời Ngô

-Ngô Quyền làm vua thuở nào gian ngắn thì mất, những con của ông là Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn còn trẻ không đủ uy tín và sức mạnh để giữ vững cơ quan ban ngành sở tại trung ương.

-Dương Tam Kha - một viên quan của nhà Ngô đã tiếm quyền và tìm cách giết hại con trai của Ngô Quyền  =>Các phe phái  nổi lên ở khắp nơi.

-Từ năm 965 đất nước rơi vào loạn 12 sứ quân =>Đất nước loạn lạc, kinh tế tài chính sa sút.

-Đinh Bộ Lĩnh đánh bại những sứ quân thống nhất đất nước.

Tình hình nước ta cuối thời Đinh

-Cuối thời Đinh, nội bộ triều đình xích míc, Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn ((Thái tử bị ám sát)

-Đinh Toàn còn nhỏ tuổi lên thay, quyền hành do quan phụ chính Lê Hoàn nắm giữ.

-Một số tướng binh chống lại => đất nước tạm bợ.

-Nhà Tống nhân thời cơ dó nhăm nhe sang xâm lược nước ta.

=>Đất nước rơi vào tình thế hiểm nghèo.

công lao của triều Ngô

-Ngô Quyền đã làm ra thắng lợi Bạch Đằng lẫy lừng, mở ra thuở nào kỳ độc lập mới cho đất nước sau hơn 1000 năm bắc thuộc.

-Sau khi đánh thắng  quân Nam Hán, nhà Ngô đã tiến hành nhiều giải pháp  để bước đầu xây dựng nền tự chủ (xưng vương, định đô, xây dựng triều đình từ trung ương đến địa phương…)

=>Đất nước được bình yên.

Công lao của nhà Đinh

--Với tài chỉ huy quân sự và kế sách phù hợp Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước  =>Nhà Đinh thành lập.

-Nhà Đinh tiếp tục xây dựng đất nước tự chủ (xưng đến, đặt tên nước, chọn nơi đóng đô, đặt niên hiệu, sai sứ sang Trung Quốc giao hảo, bước đầu ban bố luật pháp không thành văn) …=>Đất nước bình yên và phát triển.

Công lao của nhà Tiền Lê

-Lê Hoàn - đã được những tướng lĩnh cùng thái hậu Dương Vân Nga tôn làm vua.

=>Nhà tiền Lê thành lập.

-Vua Lê tiếp tục xây dựng, củng cố lại cơ quan ban ngành sở tại từ trung ương đến địa phương  => Đất nước ổn định.

-Nhà Lê xây dựng quân đội mạnh gồm 10 đạo với hai bộ phận: Cấm quân và quân địa phương.

-Khi quân Tống sang xâm lược nước ta, nhà Lê đã tổ chức kháng chiến kháng chiến đánh bại quân địch ở sông Bạch Đằng  để bảo vệ nền độc lập của đất nước . Thắng lợi này sẽ không riêng gì có biểu lộ ý chí quyết tâm chống ngoại xâm của nhân dân ta mà còn biểu lộ bước phát triển của đất nước và kĩ năng bảo vệ độc lập của dân tộc bản địa Đại Việt.

-Nhà Tiền Lê rất chú trọng phát triển kinh tế tài chính văn hóa nhờ  đó tất cả chúng ta có một nền kinh tế tài chính tự chủ phát triển, đời sống văn hóa xã hội ổn định mang đậm bản sắc d©n téc.

2.Tình hình nước ta dưới  những triều  Ngô, Đinh – Tiền Lê.

2.1 Về cơ sở kinh tế tài chính:

-Chế độ chiếm hữu ruộng đất của làng xã là đa phần. Nhà nước đã:

+ Chia lại ruộng cho nhân dân những làng xã theo tập tục để cấy cày, thường niên nộp thuế cho nhà nước.

+Phong cấp ruộng đất cho những quan lại sở hữu công.

+Sử dụng một số trong những diện tích s quy hoạnh ruộng đất để tế lễ gọi là tịch điền. Tịch điền thuộc quyền sở hữu của nhà vua và nhà nước do những kẻ tù tội cấy cày và nộp toàn bộ thu hoạch cho nhà nước. Hàng năm vào ngày xuân Vua tổ chức cày tịch điền (tự mình cày vài đường) để khuyến khích nhân dân sản xuất.

+ Chú ý đào vét những sông kênh.

+Sử dụng cày sắt trong sản xuất.

+Tổ chức khai hoang, mở rộng diện tích s quy hoạnh sản xuất.

+Tổ chức một số trong những quan xưởng chuyên sản xuất những sản phẩm phục vụ cho những tầng lớp vua quan.

+Phát triển những nghề truyền thống trong nhân dân.

+Phục hồi lại một số trong những nghề đã mất như rèn đúc, khai khoáng, luyện kim.

+ Việc marketing thương mại trong và ngoài nước được chú trọng.Các trung tâm như Long Biên, Hoa Lư, Tống bình marketing thương mại sầm uất. Tại những địa phương hình thành một khối mạng lưới hệ thống chợ thậm chí có nơi đã thành lập được trung tâm thương mại của vùng.

+Việc marketing thương mại với nước ngoài cũng khá được đẩy mạnh. Thuyền buôn của nhiều nước cập bờ marketing thương mại với nước ta.

2.2.Kết quả:

- Nền kinh tế tài chính nước ta đã phục hồi và phát triển

-Các ngành kinh tế tài chính nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đã góp thêm phần củng cố cơ quan ban ngành sở tại trung ương tập quyền, ổn định xã hội  và đặt nền móng cho quốc gia độc lập, tự chủ lâu dài.

3.Các kế sách để bảo vệ và củng cố nền độc lập:

 3.1 Về quân sự:

 *Quân đội:

-Được để ý quan tâm xây dựng có sức mạnh để bảo vệ triều đình và chống giặc ngoại xâm.Quân đội gồm 10 đạo, mỗi đạo 10 quân, mỗi quân 10 lữ, mỗi lữ 10 tốt, mỗi tốt 10 ngu, mỗi ngu 10 ng??i. Quân đội được đội mũ da dê, bốn bề khâu giáp vào nhau, trên hẹp dưới rộng, chóp phẳng.

 - ở kinh thành có hai loại quân:

 + Cấm quân: quân triều đình bảo vệ vua và kinh thành, phân thành 6 quân có tầm khoảng chừng 300 người, trên trán đều khắc chữ “thiên tử quân”. Vũ khí có nỏ, mộc, bài, gậy, giáo mác, lao.

 +Quân địa phương: đóng tại những lộ, luân phiên nhau vừa rèn luyện, vừa làm ruộng.

 3.2.Pháp luật:

 -Dưới thời Ngô, Đinh –Tiền Lê (đặc biệt thời Đinh®, Tiền Lê) tất cả chúng ta không riêng gì có phải chống giặc ngoại xâm mà còn phải dẹp nạn phản loạn của những kẻ chống đối. Do vậy tuy nhà nước thời kỳ này chưa tồn tại pháp luật thành văn, bộ luật nhà nước không được phát hành nhưng những triều Ngô, Đinh – Tiền Lê đã rất chú trọng đến việc thực thi những điều luật nghiêm khắc để trừng trị những kẻ có tội.

 -Nhà Đinh đã cho đặt vạc dầu lớn ở sân triều và nuôi hổ dữ trong cũi rồi hạ lệnh ai mắc tội sẽ phải chịu phạt cho vào vạc dầu nấu hoặc cho hổ ăn thịt.

 -Đến thời Lê, vua đã “định luật lệ” nhưng tất cả chúng ta không biết được những điều luật đó.

 3.3.Ngoại giao:

 -Các triều Ngô, Đinh –Tiền Lê đều để ý quan tâm đến vấn đề giao bang với nước ngoài.

 +Thời Đinh: Đinh Tiên Hoàng sau khi lên ngôi vua, đặt niên hiệu là Thái Bình và đã cử sứ bộ sang giao hảo với nhà Tống. Nhà Tống đã phong cho Đinh Tiên Hoàng làm Giao Chỉ  quận vương và cử sứ bộ sang phong cho Đinh Liễn làm Giao Chỉ  quận vương. Quan hệ giữa nhà Đinh và nhà Tống tốt đẹp đến khi Đinh Tiên Hoàng và con trai là Đinh Liễn bị giết chết, nhà Tống nhân thời cơ đó âm mưu thôn tính nước ta.

  +Thời Tiền Lê:

 Sau khi đánh tan quân xâm lược Tống, Lê Hoàn đã áp dụng một chủ trương ngoại giao thích hợp, nhất quyết bảo vệ lãnh thổ và bảo mật thông tin an ninh biên giới, đề cao tinh thần tự cường dân tộc bản địa và đặt quan hệ giao hảo với nhà Tống trên cơ sở bình đẳng. Tuy nhiên do ta là nước nhỏ nên Lê Hoàn vẫn đồng ý việc nộp cống cho nhà Tống.

4.Đời sống văn hóa xã hội:

 -Đời sống xã hội còn thấp, gồm những thành phần:

 + Giai cấp thống trị có vua, quan và một số trong những nhà sư.

 +Giai cấp bị trị có: nông dân, thợ thủ công, người làm nghề marketing thương mại nhỏ lẻ và một số trong những ít địa chủ.Nông dân tự do chiếm số đông trong xã hội. Nô tì chiếm số lượng nhỏ. Mọi người sống gắn bó với làng nước.

 -Đời sống văn hóa cũng đơn giản: nho học đã xâm nhập vào nước ta nhưng chưa tạo được ảnh hưởng đáng kể. Đã có một số trong những nhà sư mở lớp học trong chùa nhưng số người theo học còn rất hạn chế.

 -Đạo phật được truyền bá rộng rãi, nhà sư được trọng dụng.

 -Chùa chiền được xây dựng nhiều nơi.

 -Ra đời và tồn tại nhiều quy mô văn hóa dân gian.

Chương II

Nước Đại Việt thời Lý (thế kỷ XIt - XII)

 =>Trong chương II tất cả chúng ta cần cho những em củng cố lại những nội dung cơ bản sau.

 1.Các đời vua Lý: và quãng thời gian làm vua.

   1.1  Lý Thái Tổ  làm vua trong khoảng chừng thời gian. ( 1010 -1028)

Họ và tên: Lý Công Uẩn. Vua sinh ngày 12 tháng 2 năm Giáp Tuất ( 974) tại Châu Cổ Pháp  (nay là Bắc Ninh n). Thân sinh của vua không rõ tên. Chỉ biết năm 1010, được vua  tôn phong là Hiển Khánh Vương, thân mẫu người họ phạm, được tôn phong là Minh Đức Thái hậu.

-         Vua lên ngôi tháng 10 năm Kỉ Dậu ( 1009), nhưng khởi đầu đặt niên hiệu riêng từ 1010 nên sử sách vẫn thường tính năm đầu đời Lý Thái Tổ làm vua là năm 1010.

-         ông làm vua được 18 năm«, mất vì bệnh ngày 3 tháng 3  năm Mậu Thìn  năm ( 1028), thọ 54 tuổi. Trong 18 năm làm vua ông chỉ  dùng  một niên hiệu duy nhất là Thuận Thiên.

1.2.Lý Thái Tông làm vua từ  (1028 -1054)

 -Họ tên thật là: Lý Phật Mã, lại mang tên khác là Lý Đức Chính, con trưởng của Lý Thái Tổ, mẹ là Lê Thái Hậu (không rõ tên)

 - Vua sinh ngày 26 tháng 6 năm Canh Tý ( 1000) tại Hoa Lư  (khi thân sinh còn làm quan cho triều Tiền lê). Được lập làm thái tử vào tháng 4 năm Nhâm Tí

( 1012)

 -Vua lên ngôi ngày 4 tháng 3 năm Mậu Thìn ( 1028), làm vua 26 năm, mất ngày một tháng 10  năm Giáp Ngọ ( 1054) vì bệnh, thọ 54 tuổi.

   1.3.Lý Thánh Tông làm vua  trong khoảng chừng thời gian (1054 -1072)

 -Họ và tên: Lý Nhật Tôn.

 -Các bộ chính sử đều ghi chép ông là con trưởng của Lý Thái Tông, mẹ người họ Mai, tước Kim Thiên thái hậu, duy chỉ có sách Đại Việt Sử lược chép vua là con thứ ba của Lý Thái Tông và mẹ là Linh Cảm thái hậu.

 -Vua sinh ngày 25 tháng 2 năm  Quý Hợi ( 1023) tại kinh thành Thăng Long. Được lập làm thái tử ngày 6 tháng 5 năm Mậu Thìn ( 1028). Lên ngôi ngày một tháng 10 năm Giáp Ngọ (1054). Vua giữ ngôi 18 năm, mất tháng 1 năm Nhâm Tí ( 1072), hưởng thọ 49 tuổi.

   1.4. Lý Nhân Tông làm vua từ năm ( 1072 -1127)

 -Họ tên: Lý Càn Đức. Vua là con trưởng của Lý Thánh Tông, mẹ là Linh nhân thái hậu (tức bà ỷ lan). Vua sinh ngày 25 tháng 1 năm Bính Ngọ (1066) tại kinh thành Thăng Long. Lên ngôi tháng 1 năm nhâm Tí (1072), làm vua 55 năm, mất ngày 12 tháng 12 năm Đinh Mùi (1127), thọ 61 tuổi.

   1.5. Lý Thần Tông làm vua từ năm  (1128 -1138)

 -Họ và tên: Lý Dương Hoán. Vua là cháu gọi vua Lý Nhân Tông bằng bác ruột. Thân sinh của vua là Sùng Hiền Hầu (em ruột Lý Nhân Tônge), thân mẫu là Đỗ phu nhân (không rõ tên).

 -Vua sinh tháng 6 năm Bính thân ( 1116), đến năm Đinh Dậu (1117) thì được Lý Nhân Tông nhận làm con nuôi. Vua lên ngôi cuối thời điểm tháng 12 năm Đinh Mùi ( 1127), làm vua 10 năm, mất  ngày 26 tháng 9 năm Mậu Ngọ ( 1138), thọ 22 tuổi.

 1.6. Lý Anh Tông làm vua từ năm 1 (1138 -1175 )

 - Họ và tên thật: Lý Thiên Tộ. Vua là con trưởng của Lý Thần Tông, mẹ là Lê Thái Hậu (không rõ tên). Vua sinh tháng 4 năm Bính Thìn ( 1136), lên ngôi ngày một tháng 10 năm Mậu Ngọ ( 1138), làm vua 37 năm, mất vào tháng 7 năm ất Mùi (1175) thọ 39 tuổi.

 1.7. Lý Cao Tông làm vua từ năm 1 (1175 -1210)

 -Họ tên thật: Lý Long Trát, lại mang tên khác là Lý Long Cán.

 -Vua là con thứ  6 của Lý Anh Tông, mẹ là Thụy Châu thái hậu, người họ Đỗ. Vua sinh ngày 25 tháng 5 năm Quý Tỵ ( 1173), lên ngôi vào tháng 7 năm ất Mùi ( 1175), làm vua 34 năm, mất ngày 28 tháng 10 năm Canh Ngọ ( 1210), thọ 37 tuổi.

 1.8. Lý Huệ Tông làm vua từ năm 1 ( 1210 -1224).

 -Họ và tên: Lý Hạo Sảm. Con trưởng của Lý Cao Tông, mẹ là Đàm thái hậu (không rõ tên). Vua sinh tháng 7 năm Giáp Dần ( 1194), được lập làm thái tử vào tháng 1 năm Mậu Thìn ( 1208),  lên ngôi thời điểm ở thời điểm cuối năm Canh Ngọ ( 1210), làm vua 14 năm.

 -Tháng 10 năm Giáp Thân ( 1224), vua truyền ngôi cho con gái thứ là Lý Chiêu Hoàng rồi đi tu ở chùa Chân Giáo (trong thành Thăng long), hiệu là Huệ Quang thiền sư.

 -Vua mất vào tháng 8 năm Bính Tuất ( 1226), thọ 32 tuổi.

 1.9.  Lý Chiêu Hoàng làm vua từ năm 1 (1224 -1225)

 -Họ và tên thật: Lý Phật Kim, lại mang tên khác là Lý Thiên hinh nữ.

 -Lý Chiêu hoàng sinh vào tháng 9 năm Mậu Dần ( 1218), là con thứ của vua Lý Huệ Tông, mẹ là Thuận Trinh thái hậu Trần Thị Dung. Tháng 10 năm Giáp Thân ( 1224), được lập làm thái tử và ngay sau đó thì được truyền ngôi.

 -Chiêu Hoàng làm vua được hơn một năm, đến tháng 12 năm Ất Dậu ( 1225)

Thì nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh (Trần Thái tông). Từ đây Bà là Chiêu Thánh hoàng hậu.

 -Tháng 1 năm Đinh Dậu (1237) , 19 tuổi, vì  nguyên do không còn con bà bị phế  và giáng làm công chúa. Người thay địa vị hoàng hậu là bà Thuận Thiên (chị ruột của bàc, trước đã gả cho Trần Liễu là anh ruột của vua Trần Thái Tông).

 -Tháng 1 năm Mậu Ngọ ( 1258), 40 tuổi, bà được đem gả cho Lê Tần (tức Lê Phụ Trần t), một danh tướng của triều Trần. Bà mất vào tháng 3 năm Mậu Dần

( 1278), sau khi sinh hạ cho Lê Tần hai người con (một trai, một gái), thọ 60 tuổi.

 -Niên hiệu trong thời gian lên ngôi của bà là Thiên Chương Hữu Đạo

( 1224- 1225).

 =>Như vậy triều Lý tồn tại 215 năm, với 9 đời vua nối nhau trị vì. Trong 9 đời vua đó có:

 -Một vua là nữ (Lý Chiêu hoàng)

 - Người làm vua lâu nhất là Lý Nhân Tông (55 năm) và người làm vua ngắn nhất là Lý Chiêu Hoàng (1 năm)

 -Vua lên ngôi sớm nhất là Lý Anh Tông (lúc 2  tuổi) và Lý Cao Tông (lúc 3 tuổi). Và vua lên ngôi muộn nhất là Lý Thái Tổ (lúc 36 tuổi) – vua đầu của triều Lý.

 -Vua thọ nhất là lý Nhân Tông (61 tuổi). Và vua mất sớm nhất là Lý Thần Tông (22 tuổi).

 2.Tổ chức cơ quan ban ngành sở tại dưới thời lý:

 - Nhà Lý được thành lập trong một thực trạng đặc biệt: Nhân dân chán ghét chính sách nhà Tiền Lê suy yếu với những chủ trương không phù hợp lòng dân của ông vua ở đầu cuối triều Lê – “Lê Long Đĩnh”. Do vậy, sau khi thành lập, những vua Lý đã chú trọng xây dựng và củng cố cơ quan ban ngành sở tại từ trung ương đến địa phương.

 -Trung ương:

  +Vua là người đứng đầu nhà nước, nắm mọi quyền hành. Các vua Lý đã dùng nhiều giải pháp để quý tộc hóa và quan liêu hóa dòng họ Lý để tạo ra một hoàng tộc lớn nắm giữ chức vụ chủ chốt của cơ quan ban ngành sở tại.

  +Vua phong chức tước cho con cháu, những người dân thân trong gia đình trong họ hàng và những người dân dân có công tôn phù. Giúp việc cho vua là những quan đại thần, những quan văn võ.

  +Vua ở ngôi theo chính sách cha truyền con nối. Các chức vụ quan trọng đều cử người  thân cận  nắm giữ.

 -Địa phương:

  +Nhà Lý chia toàn nước thành 24 lộ, phủ. Dưới lộ, phủ là huyện rồi hương, cắt đặt những chức quan tri phủ, tri châu (Con cháu vua hoặc những đại thần quản lý). Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính ở địa phương là một việc làm cải tổ hành chính có quy mô lớn góp thêm phần vào công cuộc quản lý toàn diện đất nước.

 3.Những việc làm của nhà Lý để củng cố và bảo vệ nền độc lập thống nhất quốc gia.

 -Nhà Lý là một triều đại phong kiến hưng thịnh trong lịch sử những triều đại phong kiến Việt Nam. Nó tồn tại lâu dài nhất trong lịch sử. Sở dĩ triều đại này trường tồn là vì họ có những giải pháp thích hợp để củng cố và bảo vệ sự  thống nhất độc lập của quốc gia.

 -Nhà lý đã áp dụng những giải pháp sau:

 -Những kẻ có tội bị xử phạt nghiêm khắc.

 -Xây dựng quân đội hùng mạnh:

 -Quân đội phân thành hai bộ phận:

+Cấm quân (quân đóng ở kinh thành) được tuyển chọn từ những thanh niên khỏe mạnh trong toàn nước. Nhiệm vụ của đội quân này là bảo vệ vua và kinh thành

+Quân địa phương:( quân lộ, phủ) được tuyển chọn trong số những thanh niên trai tráng ở làng xã.trách nhiệm của quân đội này là canh phòng những lộ, phủ.

+ Ngoài hai bộ phận quân đội trên còn tồn tại hương bình và dân binh ở đồng bằng và thổ binh ở miền núi.Đây là lực lượng dân chúng vũ trang được động viên trong thời chiến.

 -Nhà Lý chú trọng quản lý và kiểm kê nhân khẩu để tự tuyển binh lính .Tất cả đinh nam từ 18 tuổi trở nên được biên vào cuốn sổ màu vàng gọi là Hoàng Nam. Tất cả những thanh niên này đều được ghi vào sổ quân nhưng nhà nước trong thời bình chỉ gọi một số trong những đinh nam trai tráng vào quân đội, số còn sót lại khi cần sẽ lôi kéo nhanh gọn. Nhà nước còn cấm quân nuôi tư nô là những hoàng nam, ai marketing thương mại hoàng nam sẽ phải chịu tội.

 -Nhà Lý thực hiện chính sách “ ngụ binh ư nông” (gửi binh ở nhà nông), cho quân sĩ luân phiên về cày ruộng, khi cần sẽ điều động.

 - Quân đội của nhà Lý có hai bộ phận: quân bộ và quân thủy. Trong quân bộ, ngoài bộ phận bộ binh  là chính còn tồn tại kị binh, tượng binh và  lính cung nỏ. Quân thủy có những hạm thuyền lớn.

 -Quân đội được rèn luyện chu đáo, ở kinh thành có khu giảng tập binh pháp,

Có nơi huấn luyện võ thuật, cung nỏ.

 -Có những chủ trương phù hợp đối với những dân tộc bản địa miền núi:

 -Vùng miền núi, sát biên giới là vùng xa nên ảnh hưởng của triều đình  chưa sâu đậm. Chính quyền miền núi vẫn đa phần nằm trong tay những thủ lĩnh địa phương. Vùng đất nó lại quan trọng vì nó sát với biên giới dễ bị tấn công chia cắt.

 *Nhà lý đã rất chú trọng quản lý vùng đất này bằng hai giải pháp;

 - “Ràng buộc” những tù trưởng miền núi bằng phương pháp gả công chúa cho họ. (ràng buộc bằng quan hệ mái ấm gia đình) 

 -Kiên quyết đem quân lên trấn áp những ai có hành vi chống đối.

 *Có những chủ trương phù phù phù hợp với những nước láng giềng.

 -Giữ quan hệ thông thường với những nước làng giềng, tạo điều kiện cho nhân dân nhân dân hai bên biên giới hoàn toàn có thể qua lại marketing thương mại.

 -Khi nước láng giềng có hành vi quấy phá, xâm lược thì nhất quyết chống trả với những kế sách phù hợp.

 4.Kế sách đánh giặc của nhà Lý:

 Trong thời gian trị vì, vào trong năm  1075 đến  1077 nhà Lý đã phải tổ chức chống lại cuộc xâm lược của nhà Tống.

 Trước hết học viên cần nhớ lại một số trong những nét về nhà Tống  (xem lại kiến thức và kỹ năng bài 4 “ Trung Quốc thời phong kiến”.x

 Và học viên tham khảo thêm những nội dung sau:

 Nhà Tống là một triều đại cai trị ở Trung Quốc từ 960- 1279. Việc thành lập nhà Tống đánh dấu sự tái thống nhất Trung Quốc lần đầu tiên Tính từ lúc lúc nhà Đường sụp đổ  năm 907. Những năm giữa quá trình đó, được gọi là thời kỳ Ngũ Đại Thập Quốc, là khoảng chừng thời gian chia rẽ giữa miền bắc nước ta và miền nam cũng như  sự thay đổi nhanh gọn của những thể chế cầm quyền.

 Người sáng lập ra nhà Tống, Triệu Khuông  Dẫn, cũng khá được gọi  là Tống Thái Tổ, đã xây hình thành một  khối mạng lưới hệ thống quan lại Trung ương tập quyền  có hiệu suất cao với những quan chức có tri thức xuất phát từ dân dã. Các lãnh chúa quân phiệt địa phương và khối mạng lưới hệ thống quan lại riêng của tớ bị thay thế  bằng  những quan chức do trung ương chỉ định. Hệ thống cai trị dân sự này dẫn  tới  sự tập chung quyền lực to lớn  trong tay nhà vua và triều đình trung ương  mạnh hơn nhiều so với triều đại trước đó.

 Nhà Tống đã phát triển nhiều thành phố lớn không riêng gì có với mục tiêu hành chính mà còn đóng vai trò trung tâm thương mại, công nghiệp và hàng hải  Tầng lớp quan lại học giả - còn gọi chung là quân tử – sống tại những địa phương cùng những chủ tiệm, thợ thủ công và nhà buôn. Một nhóm dân dã giàu sang -  tầng lớp marketing thương mại -  khởi đầu nổi lên khi kỹ thuật in phát triển dẫn tới mở rộng giáo dục, tăng trưởng kinh tế tài chính tư nhân, và nền kinh tế tài chính thị trường khởi đầu link những tỉnh ven biển vùng trung tâm.

-Việc sở hữu  đất đai và tiến thân bằng  con phố quan lại không hề là một những những phương tiện uy nhất để làm giàu và tăng uy thế.

-Sự phát triển của tiền giấy và một khối mạng lưới hệ thống thuế thống nhất đồng nghĩa với sự phát triển của một khối mạng lưới hệ thống thị trường toàn quốc thực sự.

 -Về mặt văn hóa nhà Tống có mức phát triển cao hơn nhiều so với những thế kỷ trước đó, không riêng gì có gồm những bước phát triển đã có từ thời nhà Đường  như quan niệm  về người thông thạo bách  nghệ, gồm cả tính chất học giả, nhà thơ, họa sỹ và quan lại mà còn cả về việc ghi chép sử, họa, thư pháp  và cả sứ tráng men. -Các học giả nhà Tống tìm cách giải nghĩa mọi vấn đề triết học và chính trị trong những tác phẩm khổng giáo cổ xưa . Việc này khiến sự quan tâm tới những tư tưởng khổng giáo và xã hội thời cổ lại tăng lên, trùng khớp với quá trình giảm sút  ảnh hưởng của phật giáo, mà người Trung Quốc xem là ngoại lai và không mang lại nhiều tư tưởng hành vi thực tế chính trị cũng như cách xử lý và xử lý những vấn đề trần thế.

 Sớm phát hiện được mưu đồ của quân địch, nhà Lý đã tiến hành những biện  pháp đối phó phù phù phù hợp với  từng quá trình của trận chiến.

 -Khi phát hiện âm mưu của quân địch:

 + Nhà Lý đã chọn người tài giỏi chỉ huy chiến đấu (Lý Thường kiệt)

 + Cho quân đội rèn luyện và canh phòng suốt ngày đêm.

 + ổn định địa phận  phía Nam  (Đem quân đánh Chăm  Pa §)

 + Phong thêm chức  tước cho những tù trưởng miền núi.

-         Khi thấy quân địch ráo riết chuẩn  bị xâm lược

-         Chủ trương  “ tấn công trước để tự vệ”  => đem quân đánh sang đất Tống.

-         Sau khi đạt được tiềm năng  (tiêu diệt sinh lực địch, làm chúng hoang mang lo ngại và trở ngại vất vả trong việc tấn công xâm lược ta.) Lý Thường Kiệt cho quân rút về nước. Ông hạ lệnh cho những địa phương ráo riết sẵn sàng sẵn sàng  bố phòng  (mai phục  ở những vị trí hiểm yếu, xây dựng phòng tuyến…)

-         Khi quân địch tấn công xâm lược có kế sách đánh địch linh hoạt.

-         Kẻ thù quá mạnh. Ta chỉ cho đánh những trận nhỏ để cản bước tiến của chúng.

-         Ta chặn đánh quân thủy của địch ở vùng biển không cho chúng  tiến sâu vào hội quân với quân bộ.

-         Ta tiêu diệt đoàn thuyền lương của địch để gây trở ngại vất vả cho chúng trong trận chiến.

-         Khi địch không tấn công phòng tuyến Như  Nguyệt  ta dũng cảm chiến đấu đánh bật chúng về bên kia sông.

-         Khi địch không tiến được phải đóng quân lại bờ bắc phòng tuyến Như Nguyệt ta đã tuyên truyền  làm địch mát tinh thần chiến đấu.

-         Khi địch hoang  mang, suy yếu ta tổ chức  tấn công.

-         Địch thua to nhưng ta lại mềm dẻo kết thúc trận chiến tranh bằng giảng hòa để xây dựng tình hòa hiếu sau này.

      5.Tình hình kinh tế tài chính nước ta dưới thời Lý.

Nông nghiệp

-Ruộng đất: thuộc quyền sở hữu của nhà vua nhưng chia cho nông dân canh tác  và có trách nhiệm và trách nhiệm nộp  thuế  cho nhà  nước.

- Vua lấy một số trong những  đất công làm nơi thờ phụng, tế lễ hoặc phong  hoặc phong cấp cho con cháu, những người dân dân có công, hay xây đền chùa.

-Nhà Lý có nhiều giải pháp khuyến khích nông nghiệp phát triển, vua cày địch điền, khuyến khích khai khẩn đất hoang, tiến hành đào kênh mương, khai ngòi, phát hành luật bảo vệ sức kéo.

Kết quả: nhiều năm mùa màng bội thu

Thủ công nghiệp

-Khuyến khích thủ công nghiệp dân gian phát triển, những ngành chăn tằm, ươm tơ, dệt lụa, làm đồ gốm, xây dựng đền đài, hoàng cung, nhà cửa rất phát triển.

- Các nghề làm đồ trang sức bằng vàng bạc, nghề làm giấy, nghề in  bản gỗ, nghề đúc đồng, rèn sắt, nhuộm vải đều được mở rộng.

Kết quả; có nhiều món đồ tinh xảo (gấm vóc) nhiều khu công trình xây dựng nổi tiếng (chùa một cột, chuông Quy Điền, Tháp Báo Thiên, vạc Phổ Minh..

Thương nghiệp

-Buôn bán trong nước phát triển với khối mạng lưới hệ thống chợ búa sầm uất.

-Buôn bán với nước ngoài cũng khá được mở mang hơn trước đây.Ngoài việc marketing thương mại ở những chợ ven biên giới còn cho mở rộng thêm nhiều chợ ở vùng hải đảo để tăng cường marketing thương mại bằng đường biển.

Kết quả: Thăng long trở thành một trung tâm kinh tế tài chính và marketing thương mại phát triển.

Cảng Vân Đồn sầm uất.Thuyền buôn của nước ngoài ra vào  tấp nập.

6. Tình hình văn hóa xã hội nước ta dưới thời Lý

Có thể xây dựng bảng khối mạng lưới hệ thống kiến thức và kỹ năng  sau

Các tầng lớp xã hội

1.Vua, quan

văn võ

2.Địa chủ

3.Nông dân

4.Thợ thủ công, thương

nhân.

5.Nô tì

Thời Tiền Lê

Tạo thành cỗ máy thống trị

số lượng rất ít, vẫn là tầng lớp  bị trị trong xã hội.

Là những người dân dân tự do, cày ruộng công làng xã, quyền lợi gắn bó với làng nước

-Đã tương đối phát triển bởi một số trong những trung tâm marketing thương mại và chợ quê được hình thành tại những địa phương. Quan hệ bang giao Vệt –Tống được thiết lập.

Còn ít

Thời Lý

Bộ phận chính trong giai cấp thống trị

Số lượng khá đông đảo gồm có: quan lại, hoàng tử, công chúa, một số trong những nông dân nhiều ruộng

-Một số cày cấy ở ruộng công, làng, xã.

-Một số nông dân nghèo.

-Đông đảo hơn trước đây do marketing thương mại trong và ngoài nước rất phát triển. Ta không riêng gì có marketing thương mại giao lưu với nhà Tống mà còn mở rộng ra marketing thương mại với nhiều nước trong khu vực Đông Nam á.

Đông hơn gồm tù binh hoặc người tù tội nặng hay những người dân phải nợ nần bán thân.

6.2.Về giáo dục và văn hóa

 -Về giáo dục;

Chủ trương của nhà nước

-Chú trọng phát triển giáo dục

Biện pháp thực hiện

-Năm 1070, xây dựng Văn Miếu.

-Năm 1075, khoa thi đầu tiên được tổ chức để tuyển chọn quan lại.

-Năm 1076 mở Văn Miếu cho con em của tớ quý tộc đến học.

-Sau đó nhà Lý mở rộng cho con em của tớ quan lại hoặc những người dân giỏi trong nhân dân đến học tại Văn Miếu.

Kết quả

-Có nhiều nhân tài.

 -Về Văn hóa:

Việc làm của nhà Lý

-Các vua Lý Tôn sùng đạo phật, cho xây dựng nhiều chùa tháp, đúc chuông, tô tượng, dịch kinh phật, soạn sách Phật.

-Chú trọng phát triển nhiều chủng quy mô văn hóa dân gian: hát chéo, múa rối, đá cầu đua thuyền.

-Xây dựng nhiều khu công trình xây dựng kiến trúc độc đáo, có quy mô lớn.

Kết quả

-Đạo Phật  được tôn sùng.Chùa chiền mọc lên ở nhiều nơi với nhiều khu công trình xây dựng nổi tiếng (Chùa Một cột, Tháp Báo Thiên, Chuông Quy Điền, Vạc Phổ Minh…) Số lượng nhà sư rất đông trong xã hội (hơn 1000 người ở Thăng Long làm sư)

-Văn nghệ dân gian phát triển. Đời sống tinh thần của nhân dân phong phú. Mùa xuân khắp nơi mở hội.

-Có nhiều khu công trình xây dựng có mức giá trị tồn tại đến ngày này.

=>Tạo nên một nền văn hóa riêng biệt của dân tộc bản địa; Văn hóa Thăng Long.

Chương III

Nước đại việt thời trần (Thế kỷ xiii - XIV )

 Trong chương này Giáo viên cần tập chung ôn lại cho học viên những vấn đề sau.

 1.Nhà Trần thay thay thế nhà Lý -  một tất yếu lịch sử.

 -Những biểu lộ suy yếu của nhà Lý đầu thế kỷ XIII

 +Chính quyền không hề chăm sóc đến đời sống nhân dân như trước, vua quan nhảy vào ăn chơi sa đọa.

 + Các thế lực phong kiến ở những địa phương đánh giết lẫn nhau làm triều Lý thêm suy yếu, xã hội rối loạn.

 + Các nước từ phía Nam đem quân vào cướp phá (Cham Pa có lần đánh lên kinh thành Thăng long, vua Lý phải bỏ chạy); đế quốc mông Cổ thành lập đã xâm lược và thống trị nhiều nước ở Châu á, châu âu.

 + Nhà Lý phải nhờ vào nhà Trần để chống lại những thế lực nổi  loạn tạo điều kiện và thời cơ cho họ Trần thay thế nhà Lý.

 + Thời điểm đầu thế kỷ XIII nhà Lý đã hết vai trò lịch sử đối với dân tộc bản địa và lúc đó chỉ có họ Trần  đủ sức  mạnh chống lại những lực lượng nổi loạn.

 =>Nhà Trần thay thế nhà Lý quản lý đất nước là tất yếu thiết yếu để ổn định tình hình chính trị, xã hội, cải tổ đời sống nhân dân, xây dựng và bảo vệ đất nước. Thực tế lịch sử đã chứng tỏ, nhà Trần đưa dân tộc bản địa Đại Việt bước vào trang sử oanh liệt hào hùng, ba lần đánh bại quân xâm lược Mông –Nguyên, đế quốc hùng mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ, củng cố về chính trị, phát triển về kinh tế tài chính văn hóa …. Cao hơn so với nhà Lý.

 2.Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông –Nguyên của quân dân đại Việt  thời  Trần.

 2.1 Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên.

Thời gian

1-1258

1285

1288

Tên cuộc khởi nghĩa

-Kháng chiến chống quân mông cổ lần 1

-Kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần hai

- Kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần 3

Lực lượng quân xâm lược

3 vạn quân do ngột Lương Hợp Thai chỉ huy

-50 vạn quân do thoát Hoan chỉ huy kết phù phù hợp với  quân do Toa Toa Đô chỉ huy từ Champa đánh lên.

-30 vạn quân do Thoát Hoan chỉ huy + hàng trăm thuyền trở lương thực do Trương Văn Hổ chỉ huy, có quân bảo vệ do tướng Ô Mã Nhi lãnh đạo.

Chiến thắng tiêu biểu của ta

Chiến thắng Đông Bộ Đầu

-Ta giành thắng lợi.

-Tháng 5- 1285 phản công ở Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương.

=> Giải phóng Thăng Long

-Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương.

-4/1288 thắng lợi Bạch Đằng.

-Cuộc kháng chiến lần 3 chống quân Nguyên đã thắng lợi vẻ vang.

 2.1.Về đường lối chống giặc của mỗi cuộc kháng chiến (cách đánh giặc)

          *Đường lối kháng chiến chống  Mông – Nguyên  của nhà  Trần:

 * Đường lối chung:

 Thực hiện chủ trương “vườn không nhà trống” tạm rút khỏi kinh thành Thăng Long.Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu của giặc, sẵn sàng sẵn sàng chu đáo.

 *Đường lối riêng:

 -Chống quân Mông Cổ lần 1 năm 1258.

 +Nhân dân rút khỏi thành, quân Mông Cổ thiếu lương thực trầm trọng.

 +Nắm thời  cơ  quân nhà Trần  phản công mạnh ở Đông Bộ Đầu giành thắng lợi.

 -Chống quân Mông –Nguyên lần 2 năm 1285.

 +Tránh thế giặc mạnh.

 +Làm tiêu hao sinh lực địch rồi tổ chức phản công đánh giặc ở nhiều nơi tiến vào giải phóng Thăng Long.

 -Chống quân Mông Nguyên lần 3 năm 1288.

 +Chủ động mai phục tiêu diệt đoàn thuyền lương.

 +Mở cuộc mai phục chặn đánh trên sông Bạch Đằng.

 =>Cách đánh giặc của nhà Lý, nhà Trần xây dựng lên nghệ thuật và thẩm mỹ quân sự Việt Nam.

 2.2 Về những tấm gương tiêu biểu trong mỗi cuộc kháng chiến.

  - Thời lý: Lý Thường Kiệt, Lý Kế Nguyên, Tông Đản, vua Lý Thánh Tông…

 -Thời Trần: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật, Trần Khánh Dư, Trần Quốc Toản, vua Trần thái Tông, Trần Thánh Tông…

 =>Có vai trò tập hợp quần chúng nhân dân đoàn kết chống giặc. chỉ huy nghĩa quân tài tình sáng suốt.

 2.3.Những biểu lộ  tinh thần đoàn kết đánh giặc trong mỗi cuộc kháng chiến:

 -Trong kháng chiến chống Tống.

 +Sự đoàn kết giữa quân đội triều đình với đồng bào những dân tộc bản địa thiểu số miền núi.

 +Nhân dân ủng hộ sức lực để thực hiện kế hoạch của triều đình, xây dựng phòng tuyến sông Như Nguyệt.

 -Trong kháng chiến chống mông –Nguyên của nhà trần:

 + Nhân dân theo lệnh của triều đình thực hiện “vườn không nhà trống”.

 + Tự xây dựng làng chiến đấu

 +Sự đồng lòng quyết chí của nhân dân –quyết tâm đánh giặc được thể hiện ở Hội nghị Bình Than, Diên Hồng…

 +Phối phù phù hợp với quân triều đình để tiêu diệt giặc.

 +Quan sĩ khắc vào cánh tay hai chữ “Sát Thát”

 =>Tinh thần đoàn kết chống giặc ngoại xâm trở thành truyền thống của dân tộc bản địa ta, tạo nên sức  mạnh dân tộc bản địa thắng lợi mọi quân địch xâm lược.

3.Tình hình chính trị – kinh tế tài chính –xã hội –văn hóa Đại Việt thời Trần – hồ (1226- 1406)

 3.1 Về chính trị:

 * Bộ máy nhà nước:

 - Chính quyền Trung ương:

 -Bộ máy quan lại thời Trần cũng như thời Lý, được tổ chức theo chính sách quân chủ trung ương tập quyền, gồm ba cấp: triều đình, những đơn vị hành chính trung gian từ lộ đến phủ, huyện, châu và những cấp hành chính cơ sở là ở xã.

 - ở triều đình đứng đầu là vua, thời Trần thực hiện chính sách Thái Thượng Hoàng. Các vua thường nhường ngôi cho con sớm và tự xưng là Thái thượng Hoàng, cùng những vua con quản Lý đất nước.

 Cơ chế tuyển dụng quan lại:

 -Các chức đại thần văn, võ phần lớn do người họ Trần nắm giữ.

 -Quý tộc họ Trần được phong vương hầu.

 -Bộ máy hành chính ở Triều đình và những địa phương được tổ chức quy củ, đầy đủ hơn, có thêm nhiều cơ quan quản Lý nhà nước.

 -Cả nước được phân thành 12 lộ.đứng đầu những lộ có những chức chánh, phó An phủ sứ.Dưới lộ là phủ, do chức tri phủ quản lý; châu, huyện do những tri châu, tri huyện trông coi.Dưới cùng là xã, do xã quan đứng đầu.

 =>Nhà Trần đã quan tâm hơn đến nhiều mặt hoạt động và sinh hoạt giải trí của đất nước, chứng tỏ năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao, nhà nước quân chủ trung ương tập quyền (Quân chủ quý tộc) hoàn hảo nhất và ngặt nghèo hơn.

 3.2 Về pháp luật:

          -Bổ sung thêm hình luật của nhà Lý, nhà Trần phát hành bộ luật mới,

đặt cơ quan chuyên xét xử để pháp luật được thực hiện nghiêm minh.

 -Pháp luật được tăng cường và hoàn thiện hơn góp thêm phần củng cố về vương triều Trần, ổn định xã hội và phát triển kinh tế tài chính.

 *Về tổ chức quân đội:

 -Quân đội nhà Trần được tổ chức giống nhà Lý.

 -Quân gồm hai bộ phận: cấm quân và quân địa phương.

 -Được tuyển dụng theo chủ trương “ ngụ binh ư nông” có ý nghĩa tích cực trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

 -Điểm khác:

 +Cấm quân của nhà Trần tuyển những người dân khỏe mạnh ở quê hương nhà trần, để tăng cường độ tin cậy trong việc bảo vệ triều đình.

 +Chủ trương xây dựng quân đội “cốt tinh nhuệ, không cốt đông”. Xây dựng tình đoàn kết trong quân đội, phát huy sức mạnh đoàn kết quân dân có tác dụng tích cực trong việc phát triển kinh tế tài chính, bảo vệ đất nước.

 =>Thời Trần có quân đội và quốc phòng vững mạnh.

 3.3 Sự suy sụp của nhà Trần thời điểm cuối thế kỷ XIV 3 -  Nhà Hồ thay thế nhà Trần.

 +Vua quan ăn chơi sa đọa, nhiều kẻ tham lam, nịnh thần làm rối loạn kỷ cương pháp nước, triều chính lũng loạn.

 +Nhà nước không quan tâm tới sản xuất nông nghiệp làm cho đời sống của nhân dân trở ngại vất vả: mất mùa đói kém xảy ra liên tục. Dẫn tới bùng nổ những cuộc khởi nghĩa của nông dân, xã hội rối loạn.

 +Bên ngoài, Cham pa xâm lược, nhà minh yêu sách.

 -Cần phải thay thế vương triều Trần để đưa đất nước phát triển.

 -Nhà Hồ thay thế nhà Trần.

 +Hồ Quý Ly thực hiện những cải cách về chính trị, kinh tế tài chính, tài chính, xã hội, văn hóa, giáo dục (một số trong những chủ trương được thực hiện trước khi nhà Hồ thành lập)

 +Mặc dù chính  sách chưa triệt để, chưa phù phù phù hợp với tình hình thực hiện và chưa  xử lý và xử lý được những yêu cầu bức thiết của đông đảo nhân dân nhưng đã đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng rủi ro cục bộ. Hồ Quý Ly là một nhà cải cách có tài năng, là tình nhân nước thiết tha.

 3.4. Về kinh tế tài chính văn hóa xã hội thời Trần.

 *Về kinh tế tài chính:

 -Nông nghiệp:

 +Phục hồi và phát triển nhanh gọn sau trận chiến tranh do nhà Trần có những chủ trương phù hợp, khuyến khích sản xuất, khai hoang củng cố đê điều..

 +Ruộng đất: gồm ruộng đất công, làng, xã và ruộng đất tư của địa chủ vương hầu, quý tộc (điền trang®, thái ấp)

 =>Góp phần phát triển kinh tế tài chính nông nghiệp.

 -Thủ công nghiệp:

 +Xuất hiện làng nghề, phường nghề (phường thủ công) trình độ kỹ thuật được nâng cao.

 +Hàng thủ công tốt, đẹp hơn.

 -Thương nghiệp;

 +Xuất hiện một số trong những đô thị, thương cảng.

 =>Kinh tế phát triển đến nửa đầu thế kỷ XIV.

 *Về văn hóa:

 -Đời sống văn hóa:

 +Nho giáo ngày càng phát triển thay thế phật giáo, đáp ứng yêu cầu  xây dựng cỗ máy nhà nước của giai cấp thống trị. Nhiều nhà nho được giữ những chức vụ quan trọng như: Trương Hán Siêu, Phạm Sư mạnh, Chu Văn An…

 *Giáo dục đào tạo:

 +Phát triển hơn thời Lý

 +Trường học công được mở đến lộ phủ.

 +Trường tư ở thôn, xã.

 +Thi cử được tổ chức đều đặn hơn (7 năm 1 khoa thi)

*Văn học nghệ thuật và thẩm mỹ phát triển hơn thời Lý, đạt nhiều thành tựu mới như y học, quân sựnhiều khu công trình xây dựng nghệ thuật và thẩm mỹ có mức giá trị mang phong cách độc đáo, thể hiện uy quyền của giai cấp thống trị.

=>Văn hóa thời Trần phát triển mạnh trên nhiều nghành, có nhiều đóng góp cho nền văn hóa dân tộc bản địa, từng bước phát triển cao cho nền văn minh Đại Việt.

 *Về Xã hội:

 -Xã hội thời Trần khởi sắc khác so với thời Lý: địa chủ ngày càng đông, nông nô, nô tì ngày càng nhiều.

 =>Xã hội phân hóa mạnh mẽ và tự tin và sâu sắc, tạo nên đặc điểm của cỗ máy nhà nước thời Trần là nhà nước quân chủ quý tộc mang tính chất chất đẳng cấp sâu sắc.

Chương IV

Đại Việt thời Lê sơ (Thế kỷ XV T - Đầu thế kỷ XVI)

Những vấn đề cần nắm:

 1.Kháng chiến chống quân xâm lược Minh ( 1406 -1427)

 1.1. Quân minh xâm lược nước ta và tội ác của chúng:

 -Âm mưu của nhà Minh là xâm chiếm và đô hộ nước ta nhưng lấy cớ giúp nhà Trần Phục hồi ngai vàng.

 -Chính sách cai trị của nhà Minh: tàn bao và thâm độc – làm cho đất nước ta bị tàn phá, lỗi thời, nhân dân lầm than điêu đứng.

 1.2.Các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh:

Tên khởi nghĩa

Khởi nghĩa

Trần Ngỗi

Khởi nghĩa Trần Quý Khoáng

Khởi nghĩa Lam Sơn

11/1406

1407 – 1409

1409-1414

1418- 1423

1424 -1426

1426- 12/1427

Lạng Sơn,

Đa Bang

(Ba Vì, Hà Tây), Thăng Long, (Vĩnh lộc, Thanh Hóa) thành phố Hà Tĩnh,…

Yên Mô

(Tỉnh Ninh bình)

Thanh Hóa –

Hóa Châu

Lam Sơn

(Thanh Hóa)

Nghệ An,

Tân Bình,

Thuận Hóa

-----------------

Phía Bắc (Cổ sở, Cao Bộ, Đông Quan, Lạng Sơn)

Hồ Quý Ly

Trần Ngỗi

(Giản Định đế)

Nguyễn cảnh Chân,

Trần Quý Khoáng

Đặng Dung

Lê lợi và bộ chỉ huy nghĩa quân:

Nguyễn Trãi, Lê Lai, Đinh Liệt, Lưu Nhân Chú, nguyễn chích

Kết quả

Khởi nghĩa bị tan rã

K/n bị thất bại

2 lần quân minh tấn công. Nghĩa quân chiến đấu  dũng cảm

(Tấm gương hi sinh của Lê lai)

Giải phóng Nghệ An (1424) giải phóng Tân Bình, Thuận Hóa 1425, tiến quân ra Bắc 9/1426.

-----------------

Chiến thắng Tốt Động – Chúc Động (1426)

Chiến thắng Chi Lăng  - Xương Giang (tháng 10 t- / 1427)

-Ngày 10/12/1427  quân Minh xin hòa đồng ý

mở hội thế Đông Quan, rút quân về nước.

=>Khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng.

2.Nước Đại Việt thế kỷ XV - XVI  (thời Lê Sơ)

-Về chính trị, quân sự, pháp luật.

* Chính trị:

  =>Chính quyền Trung ương:

    Đến đời vua Lê Thánh  Tông, tổ chức cơ quan ban ngành sở tại đạt đến mức hoàn hảo nhất.

  -Đứng đầu là vua trực tiếp nắm mọi quyền hành. Và tổng chỉ huy quân đội. Giúp việc vua có những quan đại thần. ở triều đình có sáu bộ, ngoài ra còn tồn tại một số trong những cơ quan trình độ.

   -Sáu bộ thời Lê Thánh  Tông là: bộ Lại, Hộ, Lễ,Binh, Hình, Công.

   Đứng đầu mỗi bộ là Thượng thư. Các cơ quan trình độ có Hàn lâm viện

(soạn thảo công văn).

  -Vua trực tiếp chỉ huy 6 bộ.Và một số trong những cơ quan trình độ.

  => ở địa phương, thời Lê Thái Tổ và Lê  Nhân Tông, toàn nước được phân thành 5 đạo.

   -Dưới đạo là phủ, huyện Đến thời vua Lê Thánh Tông, đổi chia 5 đạo thành 13 đạo thừa tuyên, thay chức An phủ sứ đứng đầu mỗi đạo bằng 3 ti phụ trách ba mặt hoạt động và sinh hoạt giải trí rất khác nhau ở mỗi đạo thừa tuyên.

   -Dưới đạo thừa tuyên có phủ, châu, huyện, xã.

*Quân sự:

-Chính sách “ Ngụ binh ư nông”.

-Quân đội: gồm có  + quân triều đình

                                    + quân địa phương

Gồm có bộ binh, thủy binh, tượng binh, kị binh.

*Pháp luật:

-Ban hành bộ luật Hồng Đức (Quốc triều hình luật) đời vua Lê Thái Tông.

+ Bảo vệ quyền lợi của vua, hoàng tộc, bảo vệ quyền lợi của giai cấp thống trị.

+Bảo vệ quyền lợi quốc gia.

+Khuyến khích phát triển kinh tế tài chính, giữ gìn truyền thống  tốt đẹp  của dân tộc bản địa.

+Bảo vệ một số trong những quyền lợi của phụ nữ.

*Về kinh tế tài chính:

-Nông nghiệp:

+Thực hiện  “ phép quân điền”.

+Đặt những chức quan chuyên trách: Khuyến nông sứ, Đồn điền sứ, Hà đê sứ.

+ Cấm giết trâu bò, điều động dân trong mùa cấy gặt, đắp đê, đào sông.

-Thủ công nghiệp:

+Nhà nước quản lý cục Bách tác. (những công xưởng c)

+Ra đời nhiều làng thủ công nghiệp  chuyên nghiệp, nghề khai mỏ sắt, vàng phát triển.

-Thương nghiệp:

+ Ban hành quy định và khuyến khích lập chợ, họp chợ.

+Duy trì marketing thương mại với nước ngoài ở Vân Đồn, Vạn Ninh, Lạng Sơn…được trấn áp ngặt nghèo.

=>Nhờ những giải pháp tích cực, tiến bộ, của nhà Lê, nhờ tinh thần lao động cần mẫn sáng tạo của nhân dân, nền kinh tế tài chính nhanh gọn được phục hồi và phát triển, đời sống nhân dân những tầng lớp nhân dân được cải tổ, xã hội ổn định.

=> Đó là biểu lộ sự hưng thịnh thời Lê Sơ. Quốc gia Đại Việt là quốc gia cường thịnh nhất ở Đông Nam á thời bấy giờ.

*Xã hội:

                                             Quan lại, địa chủ

                               Nông dân  - Thợ thủ công – thương nhân.

                     (chiếm đa số)                        (ngày càng đông hơng)

                                 Nông nô, nô tì (giảm dần g)

*Giáo dục đào tạo, văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ:

=>Giáo dục đào tạo và thi cử:

-Dựng lại quốc tử giám mở trường học ở những lộ, đao, phủ.

-Mọi người dân đều học được, được thi (trừ kẻ phạm tội và làm nghề ca hát)

-Nội dung học tập và thi cử là sách: Tứ Thư, ngũ kinh.

-Thi cử tổ chức đều đặn.

-Người đỗ đạt cao được làm quan, khắc bia tiến sĩ…

=>Tôn giáo, tín ngưỡng:

-Nho giáo chiếm địa vị độc tôn.Phật giáo, Đạo giáo bị hạn chế.

-Nhân dân ta vẫn giữ gìn, phát triển sinh hoạt văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa.

-Văn thơ chữ hán phát triển nhiều tác phẩm nổi tiếng như Bình Ngô Đại Cáo, Quân Trung từ mệnh tập…

-Văn thơ chữ Nôm có Quốc âm thi tập, Hồng Đức quốc âm thi tập.

-Sử học: Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên, Lam Sơn thực lục…

-Địa lý, y học, toán học… phát triển, có nhiều tác phẩm giá trị.

=>Nghệ thuật:

-Ca, múa, nhạc, chèo, tuồng phục hồi và phát triển nhất là chèo tuồng.

=>Kiến trúc và điêu khắc:

-Nghệ thuật kiến trúc đặc sắc ở hoàng cung Lam Kinh (Thanh hóa)

-Điêu khắc có phong cách đồ sộ, kỹ thuật điêu luyện.

Chương V

Đại Việt ở những thế kỷ XVI - XVIII

*Những vấn đề cần nắm vững:

1. Tình hình chính trị của Đại Việt ở những thế kỷ XVI – XVIII

1.1. Những nguyên nhân suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền:

- Nhà nước phong kiến tập quyền là tổ chức nhà nước mà mọi quyền hành tập chung vào triều đình, vua đứng đầu. Nhà nước vững mạnh hay suy yếu phụ thuộc nhiều vào tài đức của vua và triều đình.

-Nhà nước thời Lê Sơ thế kỷ XV là nhà nước quân chủ trung ương tập quyền hoàn hảo nhất, ngặt nghèo nhất, mọi quyền hành tập chung vào triều đình trung ương, đứng đầu là vua, tính phân tán  địa phương cục bộ được khắc phục và hạn chế.

-Dưới thời Lê Sơ đạt nhiều thành tựu trên những nghành. Đây là thời kỳ cường thịnh nhất của quốc gia phong kiến Đại Việt. Do có những vua anh minh sáng suốt (như vua Lê Thái Tổ n, Lê Thái Tông, Lê Thánh Tông, Lê Nhân Tông…)

-Bộ máy cơ quan ban ngành sở tại trung ương có nhiều người tài giỏi, trung thành yêu nước, thương dân đưa ra nhiều chủ trương phù hợp, tiến bộ, khuyến khích mọi tiềm lực của đất nước.

-Sang thế kỷ XVI chính sách phong kiến tập quyền suy yếu, biểu lộ: vua ăn chơi xa xỉ, xây dựng hoàng cung lâu dài tốn kém tiêu tốn lãng phí tiền của (vua Lê Uy mục, Lê Tương Dực). Vua bị giết hại, phế truất.

-Nội bộ triều đình chia nhiều phe phái, tranh giành quyền lực, trung thần bị giết hại.

-Quan lại ở địa phương nhân thời cơ hà hiếp vơ vét của cải của dân.

-Các thế kỷ XVII -XVIII liên tục xảy ra trận chiến tranh tranh giành quyền lực của những tập đoàn phong kiến.

=>Đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến suy yếu về chính trị của nhà nước phong kiến tập quyền những thế kỷ XVI – XVIII.

=>Nhận xét về tình hình chính trị Đại Việt thế kỷ XVI – XVIII.

-Tình hình chính trị rối loạn, vua bị giết hại, bị phế truất.

-Triều đình chia bè kéo cánh, giết hại trung thần. Quan lại tham nhũng, vơ vét bóc lột nhân dân.

-Các tập đoàn phong kiến liên tục gây trận chiến tranh (trận chiến tranh phong kiến Nam triều - Bắc Triều, Trịnh – Nguyễn). Thực chất là tranh giành quyền lực thống trị đất nước.

2.Tình hình kinh tế tài chính những thế kỷ XVI - XVIII

STT

1

----

2

3

Thời gian

Thế kỷ XV

------

1527-

1789

1789-

1802

Triều

đại

Lê Sơ

-------

Vua Lê –Chúa Trịnh (Đàng ngoài)

Chúa Nguyễn

(Đàng Trong)

Triều Tây Sơn

Nông nghiệp

-Có những chủ trương  chăm sóc khuyến khích phát triển nông nghiệp.

+Đặt những chức quan chuyên trách

+Bảo vệ sức kéo.

+Thực hiện phép quân điền.

- Phục hồi và phát triển. Đời sống nhân dân ổn định.

---------------------

-Sản xuất bị phá hoại nghiêm trọng.

-Ruộng bị cầm bán, bỏ hoang, mất mùa, đói kém.

-Dân phiêu bạt.

-Nông nghiệp phát triển.

+Diện tích canh tác mở rộng.

+Năng xuất lúa cao.

-Thế kỷ XVIII hình thành một tầng lớp địa chủ lớn chiếm đoạt nhiều ruộng đất, nông dân bị bần hàn.

-Vua Quang Trung đề ra những giải pháp Phục hồi  nông nghiệp:

-Ban chiếu khuyến nông.

-Bãi bỏ hoặc giảm nhẹ nhiều chủng loại thuế.

-Kinh tế được Phục hồi và phát triển

Thủ công nghiệp

-Các nghề thủ công truyền thống phát triển.

-Có nhiều làng thủ công chuyên nghiệp (Thăng long, Đại Bái…)

-Các công xưởng, nghề khai mỏ đồng, vàng được đẩy mạnh.

-Thủ công nghiệp tiếp tục được đẩy mạnh.

-Xuất hiện thêm nhiều làng thủ công (dệt lụa, gốm, rèn sắt, đúc đồng.)

- Tiêu biểu: gốm Thổ Hà (Bắc Giang), Bát Tràng (Thăng Long), dệt La Khê (Hà tây)

-Có nhiều làng thủ công nổi tiếng như rèn sắt Nho Lâm (Nghệ An), làm mía đường ở Quảng Nam…

-Sản phẩm tốt đẹp tinh xảo được ưa chuộng.

-Giảm nhẹ, bãi bỏ thuế.

-Phục hồi những nghề thủ công.

Thương nghiệp

-Lập nhiều chợ mới .

-Duy trì marketing thương mại với nước ngoài.

-Hàng hóa được lưu thông.

-Chợ, phố xá nhiều hơn nữa trước đây.

-Xuất hiện đô thị Thăng Long, Phố Hiến. Trở thành trung tâm trao đổi marketing thương mại trong và ngoài nước.

-Xuất hiện một số trong những đô thị như Thanh Hà (Thừa Thiên huế), Hội An (Quảng Nam) , Gia Định (Thành phố Hồ Chí minh)

-Buôn bán tấp nập trong và ngoài nước.

Thương nghiệp phát triển.

-Giảm  thuế.

-Mở của ải.

-Thông chợ búa.

-Hàng hóa được lưu thông.

3.Tình hình xã hội từ thế kỷ XVI đến thế kỉ XVIII.

Triều đại

Cuối thời Lê Sơ

Thế kỷ XVII - XVIII

(Đàng ngoài)

thời vua Lê – chúa Trịnh

Thế kỷ XVII - XVIII

(Đàng Trong)

Thời Chúa Nguyễn

Thời gian

1511

1512

1515

1516

1737

1738     -

     1770

1740-1751

1741-1751

1739-1769

------------

Giữa thế kỷ XVIII

1771-1789

1771-1789

Tên cuộc khởi nghĩa

Trần Tuân

Khởi nghĩa Lê Hy, Trịnh Hưng

Khởi nghĩa phùng Chương

Trần Cảo

Khởi nghĩa Nguyễn Dương Hưng

Khởi nghĩa Lê Duy Mật

khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương

Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu

Khởi nghĩa Hoàng Công Chất

------------

Khởi nghĩa Chàng lý

Khởi nghĩa Tây Sơn

Khởi nghĩa tây Sơn

Lãnh đạo

Trần tuân

Lê Hy, Trịnh Hưng

Phùng Chương

Trần Cảo

Nguyễn Dương Hưng

Lê Duy Mật

Nguyễn Danh Phương

Nguyễn Hữu Cầu

Hoàng Công Chất

------------

Chàng lí

Ba anh em

Nguyễn Nhạc

Nguyễn Huệ

Nguyễn

Lữ

Địa bàn

Nghệ An phát triển ra Thanh Hóa

Vùng núi Tam Đảo.

Đông triều

Sơn Tây

Thanh Hóa Và Nghệ An

Tam Đảo, Sơn Tây, Tuyên Quang

Từ Đồ Sơn chuyển lên Kinh Bắc rồi xuống Sơn Nam vào Thanh Hóa, Nghệ An.

Sơn  Nam sau chuyển lên Điện Biên

(Lai Châu L)

------------

Truông Mây (Bình Định)

-Căn cứ đầu tiên ở Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê, Gia Lai), khi lực lượng mạnh lập địa thế căn cứ ở Tây Sơn hạ đạo

(Bình Định).

-Từ phủ thành Quy Nhơn  nghĩa quân mở rộng vùng giải phóng trên phạm vi toàn nước.

Kết quả

Các

cuộc c

khởi 

nghĩa

đều ®

  bi

dập tắt

Các cuộc khởi nghĩa trước sau đều bị thất bại

Bị dập tắt

-Lật đổ

những đơn vị ban ngành sở tại phong kiến thối nát nguyễn, Trịnh, Lê.

-Đánh tan quân xâm lược xiêm, Thanh bảo vệ độc lập tổ quốc.

ý nghĩa

Thể

hiện

tinh thần

đấu tranh

chống áp bức  của nhân dân

-Làm cho

-Thể hiện ý chí đấu tranh chống áp bức cường quyền của nghĩa quân.

-Làm cho cư đồ thống trị của tớ Trịnh bị lung lay.

-Thể hiện tinh thần nhất quyết chống áp bức của nhân dân.

-Làm cho cơ quan ban ngành sở tại họ Nguyễn thêm suy yếu.

-Khẳng định truyền thống chống áp bức, bóc lột  và truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa ta.

-Xóa bỏ ranh giới chia  cắt đất nước, đặt nền tảng thống nhất quốc gia. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển đất nước.

*Nhận xét:

-Trong những cuộc khởi nghĩa nông dân từ thế kỷ XVI –XVIII, khởi nghĩa nông dân Tây Sơn ( 1771-1789) là tiêu biểu nhất  chính bới:

* Lãnh đạo: là những người dân xuất thân từ nông dân hoặc tầng lớp quý tộc bất bình với cơ quan ban ngành sở tại  phong kiến.

* Mục đích: chống áp bức, cường quyền.

*Địa bàn, quy mô, trình độ tổ chức: hoạt động và sinh hoạt giải trí bó hẹp ở một vài địa phương nổ  ra những cuộc khởi nghĩa; những cuộc khởi nghĩa chưa link được với nhau, trình độ tổ chức của lãnh đạo còn hạn chế.

*Kết quả: trước sau đều bị thất bại, thủ lĩnh bị bắt, bị  xử  tử, nhân dân bị đàn áp.

*ý nghĩa: nêu cao truyền thống đấu tranh chống áp bức của nhân dân ta, góp thêm phần làm cho cơ quan ban ngành sở tại phong kiến thêm suy yếu.

-Phong trào Tây Sơn:

*Lãnh đạo: Ba anh em họ Nguyễn là người dân có học, thương dân, bất bình với cơ quan ban ngành sở tại phong kiến.

*Mục đích: ban đầu “lấy của người giàu chia cho những người dân nghèo”, lật đổ cơ quan ban ngành sở tại phong kiến, giải phóng người dân khỏi ách chuyên chế.

*Quy mô, trình độ tổ chức hơn nhiều những cuộc khởi nghĩa trước: xây thành đắp lũy, tích trữ lương thực, biết lượng sức mạnh yếu của tớ, của quân địch (Khi quân trịnh chiếm Phú xuân, nghĩa quân rơi vào tình thế bất lợi đã dữ thế chủ động hòa với quân trịnh  để tập chung lực lượng đánh quân Nguyễn), biết tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân.

*Địa bàn:

-Địa bàn liên tục mở rộng. Từ địa thế căn cứ Tây Sơn thượng đạo nghĩa quân mở rộng địa bàn xuống Tây Sơn hạ đạo, trong bảy năm vùng trấn áp mở rộng từ Quảng Nam đến Bắc Bình Thuận, Gia Định và trấn áp toàn nước.

*Kết quả:

-Lật đổ cơ quan ban ngành sở tại phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lê.

-Tạo điều kiện cơ bản cho việc thống nhất đất nước.

- Đánh bại quân xâm lược xiêm, Thanh bảo vệ độc lập lãnh thổ  của tổ quốc

(phong trào Tây Sơn  là cuộc khởi nghĩa nông dân nhưng làm trách nhiệm của một cơ quan ban ngành sở tại).

*Nguyên nhân thắng  lợi:

-Được sự ủng hộ, hưởng ứng của nhân dân.

-Sự lãnh đạo tài tình của vua Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân.

*ý nghĩa:

-Lật đổ những tập đoàn phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lê.

-Lập lại thống nhất đất nước.

-Đánh đuổi ngoại xâm.

*Nhận xét chung về tình hình xã hội Đại Việt những thế kỷ XVI  - XVIII.

-Tình hình xã hội:

+Chính quyền phong kiến suy yếu thối nát (cơ quan ban ngành sở tại luôn thay đổi, trận chiến tranh tranh giành quyền lực của những tập đoàn phong kiến xảy ra liên tục, quan lại ra sức bóc lột nhân dân, nhà nước không quan tâm đến phát triển  kinh tế tài chính thuế nặng …) – Kinh tế suy sụp tuy nhiên công, thương nghiệp có thời cơ phát triển.

+Đời sống nhân dân cực khổ, bần hàn –phong trào đấu tranh của nhân dân nổ ra liên tục -  xã hội rối loạn.

-Bài học lịch sử;

+Từ đời sống cực khổ của nhân dân, sự rối loạn của xã hội thế kỷ XVI –XVIII, nguyên nhân đó đó là sự việc suy yếu của cơ quan ban ngành sở tại, học viên cần rút ra bài học kinh nghiệm tay nghề:

+Xã hội ổn định, đời sống nhân dân ấm no…Khi cơ quan ban ngành sở tại (nhà nước) có những chủ trương vì quyền lợi của nhân dân, của dân tộc bản địa.

+Bài học từ sự chia cắt đất nước, gây bao đau thương, tổn thất, ngưng trệ sự phát triển của đất nước – Bài học về sự  đoàn kết, thống nhất dân tộc bản địa là sức mạnh làm ra thắng lợi của mọi thời đại. (Giáo dục đào tạo tinh thần đoàn kết dân tộc bản địa, chống mọi âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc bản địa và chia cắt lãnh thổ).

4.Văn hóa thế kỷ XVI đến XVIII

-Về tôn giáo:

+Nho giáo là hệ tư tưởng và đạo đức của giai cấp phong kiến vẫn được cơ quan ban ngành sở tại

Phong kiến đề cao nhằm mục đích duy trì trật tự của xã hội phong kiến. Nhưng đến thế kỉ XVII  Nho giáo không hề chiếm địa vị độc tôn do sự suy thoái của nhà nước phong kiến tập  quyền. Nhân dân duy trì nếp sống văn hóa truyền thống  (tổ chức trong lễ hội t).

+Phật giáo được phục hồi.

+Cuối thế kỷ XVI –XVII Đạo Thiên Chúa được truyền bá vào nước ta.

-Chữ viết:

+Ngay từ trước thế kỷ XVI nội dung học tập và thi cử là những chủ trương của đạo Nho (Tứ thư, Ngũ Kinh), chữ viết của dân tộc bản địa ta là chữ Hán và chữ Nôm.

+Giữa thế kỷ XVII chữ quốc ngữ ra đời – do những giáo sĩ phương tây học, ghi âm tiếng Việt để truyền bá đạo Thiên Chúa. (Trải qua thời gian và qua nhiều thể nghiệm đã trở thành chữ viết chính thức của dân tộc bản địa T - Đây là chữ viết tiện lợi, khoa học, dễ phổ biến.

+Cuối thế kỷ XVIII vua Quang Trung có tham vọng lớn xây dựng nền văn hóa dân tộc bản địa.

+Ban bố chiếu lập học.

+Khuyến khích mở trường học.

+Dùng chữ Nôm là chữ  viết chính thức của dân tộc bản địa, dịch tài liệu từ chữ Hán sang chữ Nôm làm tài liệu học tập.

*Văn học nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian phát triển phong phú và đa dạng.

-Văn học:

+Chữ Nôm phát triển mạnh, có nhiều tác giả nổi tiếng như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào duy Từ…

+Văn học dân gian phát triển mạnh nhiều thể loại: truyện Nôm, truyện Trạng, truyện Tiếu lâm, thơ…

-Văn học bước dầu là vũ khí tố cáo bất công của xã hội thối nát của chính sách phong kiến.

-Nghệ thuật dân gian là vấn đề nổi bật của văn hóa thế kỷ XVII –XVIII.

+Điêu khắc diễn tả cảnh sinh hoạt hằng ngày ở nông thôn (tượng Phật Bà Quan âm, cảnh chèo thuyền, đấu vật…)

+Nghệ thuật sân khấu đa dạng, phong phú: gánh hát chèo, hát ả đào (ở đàng Ngoàië), hát tuồng ở (Đàng Trong)

=>Nghệ thuật cũng trở thành công cụ sắc bén chống chính sách phong kiến đồng thời ca tụng lòng yêu thương con người, phản ánh đời sống lao động cần mẫn vất vả nhưng sáng sủa của nhân dân.

Chương VI

Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX

- Trong chương này giáo viên cần cho học viên  nắm rõ những nội dung sau:

1.Nhà Nguyễn thành lập – phục hồi chính sách phong kiến tập quyền:

-Thời gian thành lập:

+Năm 1802, Nguyễn ánh đánh bại triều Tây Sơn, lập ra triều Nguyễn

+Năm 1806, lên ngôi Hoàng đế.

-Những việc làm của nhà Nguyễn củng cố lại nhà nước phong kiến tập quyền:

+Nhà Nguyễn thực hiện hàng loạt chủ trương củng cố lại nhà nước phong kiến tập quyền là vì:

+Nhà nước phong kiến tập quyền suy yếu.

+Nguyễn ánh chỉnh đốn lại nhà nước quân chủ tập quyền nhằm mục đích lập lại trật tự xã hội phong kiến tập chung quyền lực vào cỗ máy cơ quan ban ngành sở tại trung ương đứng đầu là vua.

*Những việc làm của nhà Nguyễn:

+Trực tiếp điều hành mọi việc hệ trọng từ trung ương đến địa phương.

+Ban hành Hoàng Triều Luật Lệ – nhờ vào bộ luật của nhà Thanh.

+Chia lại đơn vị hành chính, xây dựng lại quân đội …

+Chính sách ngoại giao: Thần phục nhà Thanh, khước từ mọi tiếp xúc với những nước phương Tây.

? Vì sao nhà Nguyễn nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp nhưng không đem lại hiệu suất cao?

+ Các chủ trương của nhà Nguyễn đã lập lại trật tự phía trên của xã hội, chưa tồn tại cơ sở kinh tế tài chính - xã hội (không được nhân dân ủng hộ)

+Một số chủ trương lỗi thời, phản động (rõ ràng chủ trương ngoại giao, luật pháp, củng cố chính sách phong kiến quan liêu chuyên chế đang khủng hoảng rủi ro cục bộ và lỗi thời….

2.Tình hình kinh tế tài chính thế kỷ XIX

Tình hình kinh tế tài chính

Nông nghiệp

Thủ công nghiệp

Thương nghiệp

Những điểm nổi bật

-Chú ý khai hoang, lập ấp, lập đồn điền, huyện mới – Diện tích canh tác tăng lên nhưng nông dân không còn ruộng phải sống lưu vong.

-Sửa đắp đê, làm khu công trình xây dựng thủy lợi không được chú trọng.

-Ngày càng sa sút.

-Có điều kiện phát triển, biểu lộ:

-Thợ thủ công có tay nghề cao.

-Khai thác mỏ được mở rộng, nhưng cách khai thác còn lỗi thời.

-Hoạt động phân tán, nhà nước tăng thuế.

-Thủ công nghiệp có điều kiện phát triển nhưng bị ngưng trệ.

- Nội thương;

+Xuất hiện nhiều thị tứ.

+Nhà nước không còn chủ trương khuyến khích phát triển, thuế khóa phức tạp.

-Ngoại thương:

+Quan hệ marketing thương mại với những nước trong khu vực (trung Quốc, In-đô-nê-xi-a…)

+Hạn chế marketing thương mại tiếp xúc với những nước phương Tây.

*Một số chủ trương kinh tế tài chính không mang lại hiệu suất cao thiết thực;

-Chính sách khai hoang của nhà Nguyễn: Có tác dụng làm cho diện tích s quy hoạnh canh tác tăng lên, lập được nhiều làng xóm mới, lãnh thổ được mở rộng.Nhưng nông dân vẫn không còn ruộng phải sống lưu vong trong khi ruộng hoang ngày càng tăng.

Do:

+Chính sách khuyến khích phát triển ruộng tư.

+Quan lại địa chủ chiếm đoạt và tập chung ruộng đất.

+Tô, thuế cao khiến người nông dân phải cầm bán ruộng.

-Các nghề thủ công nghiệp, marketing thương mại có điều kiện phát triển hơn trước đây, song:

+Nhà nước tăng cường thu thuế, thuế khóa phức tạp. Quan lại thì ăn hối lộ, tham nhũng phổ biến.

+Kỹ thuật lỗi thời, sản xuất phân tán, nhà nước nắm độc quyền một số trong những ngành.

+Hạn chế marketing thương mại với nước ngoài –nhất là với những nước phương Tây.

=>Hậu quả:

-Kìm hãm sự phát triển kinh tế tài chính đất nước, đời sống của nhân dân cực khổ, đói kém tràn lan, bùng nổ những cuộc đấu tranh của nhân dân chống lại cơ quan ban ngành sở tại làm cho xã hội rối loạn.

-Rút ra bài học kinh nghiệm tay nghề lịch sử: Kinh tế trong nước có điều kiện phát triển nhưng chủ trương của nhà Nguyễn không phù hợp, không đáp ứng được yêu cầu của đất nước  và xu thế phát triển của thế giới.

3.Văn học nghệ thuật và thẩm mỹ, khoa học kỹ thuật nửa đầu thế kỷ X IX.

Lĩnh vực

Sân khấu

Hội họa

                            Giáo dục đào tạo

 Khoa học - Kỹ thuật

Thành tựu nổi bật

-Văn học chữ Nôm phát triển rực rỡ.

-Văn học dân gian tiếp tục phát triển dưới nhiều hình thức phong phú.

-Tuồng, chèo, những điệu hát dân gian phổ biến khắp nơi.

-Xuất hiện tranh dân gian – tiêu biểu là loại tranh Đông Hồ

-Nhiều khu công trình xây dựng kiến trúc đồ sộ, nổi tiếng mang phong cách trang trí cung đình.

-Nghệ thuật tạc tượng, đúc đồng đạt trình độ cao.

-Quốc tử Giám đặt ở Huế đào tạo con em của tớ quan lại, thổ hào và những người dân học giỏi ở địa phương.

-Năm 1836 lập “Tứ dịch quán”

-Sử học, Địa lí, Y học đạt nhiều thành tựu

-Tiếp thu máy móc, kỹ thuật tiến tiến của phương Tây.

=>Giá trị của văn học –nghệ thuật và thẩm mỹ đầu thế kỷ XI X

*Văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian:

-Làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân ta.

-Trở thành vũ khí đấu tranh chống chính sách phong kiến.

-Làm rạng rỡ nền văn học dân tộc bản địa.

*Văn học bác học, Văn học chữ Nôm phát triển rực rỡ và đạt đến đỉnh cao do:

-Thể hiện tài năng, sức sáng tạo của người Việt Nam và sự đa dạng phong phú của tiếng Việt.

-Đây là quá trình khủng hoảng rủi ro cục bộ trầm trọng của chính sách phong kiến.

-Là quá trình “bão táp cách mạng”, nhân dân đấu tranh chống chính sách phong kiến nhà Nguyễn trên tất cả những nghành chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa, tư tưởng.

=>Các nhà văn, nhà thơ, nhân dân dùng văn thơ, những hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ phản ánh hiện thực xã hội. Hiện thực xã hội thời kỳ này là cơ sở để văn học phát triển mạnh.

*Khoa học - kỹ thuật:

-Có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của đất nước.

-Đóng góp cho việc phát triển của nền khoa học dân tộc bản địa.

-Chứng tỏ nhân dân ta biết vươn lên phía trước vượt qua tình trạng nghèo nàn lỗi thời; Biết tiếp thu những thành tựu khoa học kỹ thuật mới của những nước phương tây, tuy nhiên không được nhà nước khuyến khích và đưa vào ứng dụng hiệu suất cao.

-Sự vươn lên của ông cha ta đã để lại bài học kinh nghiệm tay nghề quý báu về tinh thần vượt khó để thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lỗi thời; tinh thần ham học hỏi, tiếp thu những thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến đưa đất nước tiến lên.

4.Tình hình xã hội nửa đầu thế kỷ XIX

-Nguyên nhân những cuộc nổi dậy:

+ Chính sách của nhà Nguyễn thu tô, thuế, phu dịch nặng nề.

+Quan lại tham nhũng, địa chủ hào lý chiếm ruộng của nhân dân.

+Nạn dịch bệnh, đói hoành hành ở khắp mọi nơi.

+Nhân dân nổi dậy đấu tranh.

-Những nét chính những cuộc nổi dậy của nhân dân:

Tên cuộc khởi nghĩa

K/n Phan Bá Vành

K/n Nông Văn Vân

K/n Lê Văn Khôi

K/n Cao Bá Quát

Hàng trăm cuộc khởi nghĩa

Thời gian

1821-1827

1833-1835

1833-1835

1854-1856

Trong 50 năm đầu thế kỷ XIX

Kết quả- ý nghĩa

-Các cuộc khởi nghĩa đều bị dập tắt.

-Thể hiện truyền thống chống áp bức, cường quyền của nhân dân ta.

-Góp phần củng cố khối đoàn kết, thống nhất của hiệp hội dân tộc bản địa Việt Nam.

*Những nét nổi bật của những cuộc nổi dậy:

-Các cuộc đấu tranh của nhân dân ta thế kỷ XVII - XVIII : nổ ra lẻ tẻ, rời rạc, quy mô còn hạn chế (trừ phong trào Tây sơn)

-Nét nổi bật của những cuộc nổi dậy đấu tranh chống phong kiến nhà Nguyễn là:

+Các cuộc nổi dậy đã có sự link, phối hợp của nông dân miền xuôi và miền núi.

+Các cuộc nổi dậy không riêng gì có bó hẹp trong một địa phương mà phủ rộng rộng rãi ra ra nhiều vùng lân cận  góp thêm phần  củng cố khối đoàn kết  dân tộc bản địa.

-Thực chất những cuộc nổi dậy chống phong kiến nhà Nguyễn liên tục, quyết liệt trong hơn 50 năm là chống lại sự hủy hoại tiềm lực dân tộc bản địa của nhà nước phong kiến.

-Họ không thể cam chịu chết  dần, chết mòn vì đói rét bệnh tật đã vùng lên tìm lối thoát  cho việc sống còn của tớ mình mình đồng thời đấu tranh cho việc tồn tại của xã hội, bảo vệ sự sinh tồn và thực lực của dân tộc bản địa.

*Nhận xét chung về “Bức tranh” thực trạng xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX

-Các vua Nguyễn lo xây dựng hoàng cung lăng tẩm hao phí tiền của, sức lực của dân.

-Quan lại tham nhũng hoành hành đục khoét của cải của  nhân dân, địa chủ chiếm đoạt ruộng của nông dân.

-Nạn ôn dịch, bão lụt xảy ra thường xuyên  => mất mùa liên tục, dân sống lưu vong xóm làng tiêu điều.

-Nhân dân nổi dậy chống cơ quan ban ngành sở tại phong kiến.

-Xã hội rối loạn.

=>Bên cạnh đó để mở rộng thêm tầm hiểu biết giáo viên hoàn toàn có thể cho học viên tham khảo thêm  tư liệu về những vấn đề sau:

1.Chuyện về những vua Nguyễn.

2.Danh nhân Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX

3.Thành tựu về văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ, khoa học, kỹ thuật thế kỷ XIX.

  - Phần I  Khái quát lịch sử thế giới trung đại -  4 tiết

            - Phần  II  lịch sử Việt Nam từ thế kỷ X đến thời điểm giữa thế kỷ XIX 

            -Chương I  - 2 tiết.

            -Chương 2  - 5 tiết

   -Chương 3 -3 tiết

   -Chương 4 – 2 tiết.

   - Chương 5 – 4 tiết

   -Chương  6 – 3 tiết.

Trên đây là một số trong những nét kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất trong chương trình lịch sử lớp 7. Nhằm tương hỗ cho những em học viên khối 7 hoàn toàn có thể nhờ vào đó làm tài liệu để tham khảo mở rộng tầm hiểu biết để củng cố thêm kiến thức và kỹ năng của chương trình lịch sử 7.

Trong quá trình nghiên cứu và phân tích và đưa ra nội dung ôn tập cho những em  về phần ôn tập Lịch sử 7 chắc như đinh không tránh khỏi thiếu xót, chưa hoàn hảo nhất. Lưu ý rằng trên đây chỉ là những nét khái quát nhất, cơ bản nhất, và là cơ sở để ôn tập nội dung chương trình.

Trong quá trình ôn tập  những đồng chí được trực tiếp ôn  tập cho những em cần  đưa ra nội dung rõ ràng hơn nhờ vào  nội dung  ở trên.T

Vậy để tương hỗ cho phần ôn tập môn Lịch sử những lớp nói chung và Lịch sử lớp 7 nói riêng  được đầy đủ và hoàn thiện  nhóm ra chuyên đề ôn thi học viên giỏi môn Lịch sử  chúng tôi  kính mong sự   đóng góp ý kiến của toàn thể những đồng chí giáo viên trong toàn huyện, đặc biệt là những đồng chí trực tiếp giảng dạy môn Lịch sử để tương hỗ cho những  đồng chí giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Lịch Sử   trong trong năm tới đây sẽ có trong tay mình  tập tài liệu tham khảo để làm cơ sở cho việc ôn và luyện thi học viên giỏi những cấp trong toàn huyện đạt hiệu suất cao nhất.

Chuyên đề I:

Lịch sử Thế giới cận đại (giữa thế kỉ XVI đến năm 1917)

  Chương I: Thời kì xác lập CNTB (từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX)

Bài 1: Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên

I.   Nguyên nhân nổ ra cuộc cách mạng tư sản.

 - Một nền sản xuất mới ra đời. (sự phát triển về mặt kinh tế tài chính)

 Vào thế kỉ XV ở những nước Tây Âu suất hiện những tâm sản xuất như; xưởng dệt vải, luyện kim, nấu đường… có thuê mướn nhân công. Nhiều thành thị trung, tâm sản xuất và thành thị marketing thương mại ra đời, những ngân hàng nhà nước được thành lập và có vai trò to lớn.

Đó là nền sản xuất tư bản chủ nghĩa.

 - Hình thành giai cấp phép mới (giai cấp tư sản)

 Xã hội hình thành hai giai cấp phép mới: giai cấp tư sản và giai cấp vô sản. Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế tài chính nhưng không còn quyền lực chính trị, bị nhà nước phong kiến ngưng trệ. giai cấp vô sản đa phần là nông dân thợ thủ công, công nhân… bị áp bức bóc lột nặng nề.

II. Một số cuộc cách mạng tư sản nổ ra thế kỉ XVI-XIX
 - Cuộc cách mạng tư sản nổ ra ở thế kỉ XVI (ở Hà Lan).

 Vào thế kỉ XVI vùng đất Nê- đec- lan có nền kinh tế tài chính tư bản phát triển mạnh nhất ở Tây Âu, tuy nhiên vương quốc Tây Ban Nha lại ngưng trệ sự phát triển đó. Nhân dân Nê- đec- lan đã nổi dậy đấu tranh chống lại sự đô hộ của Tây ban nha. Có rất nhiều cuộc đấu tranh đã nổ ra nhưng mạnh nhất là cuộc đấu tranh vào tháng 8 năm 1566 nhưng đã bị đàn áp đẫm máu. Đến năm 1581 những tỉnh miền Bắc Nê- đec- lan thành lập nước cộng hoà với tên gọi chính thức là những tỉnh liên hiệp (sau gọi là Hà Lan) Đến năm 1648 nền độc lập của Hà Lan mới được chính thức công nhận.

Cách mạng Hà Lan được xem là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới.

 - Các cuộc cách mạng tư sản nổ ra vào thế kỉ XVII, XVII, XIX… (ở Anh,
Pháp, …)

 + Cách mạng tư sản Anh:

 Tư bản chủ nghĩa Anh phát triển mạnh nhất trước hết là ở miền Đông - Nam. Nhiều công trường thi công thủ công: luyện kim, cơ khí, làm đồ sứ, dệt len dạ… ra đời phục vụ cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Nhiều trung tâm công nghiệp, tài chính, thương mại ra đời tiêu biểu là ở thành phố Lôn Đôn.

 Dưới sự phát triển mạnh mẽ và tự tin đó nhiều quí tộc và địa chủ đã chuyển sang marketing thương mại theo lối tư bản họ trở thành quí tộc mới có thế lực về kinh tế tài chính. Nhân dân lao động trở nên nghèo khổ, họ lấy ra thành thị làm thuê hay di cư sang nước ngoài.

 Mâu thuẫn nóng bức giữa tư sản, quí tộc mới với chính sách quân chủ chuyên chế dẫn cuộc cách mạng lật đổ chính sách phong kiến, xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

 - Cách mạng tư sản anh ra mắt thành hai quá trình:

 + Giai đoạn 1 ( 1642- 1648 )

 + Giai đoạn 2 ( 1649- 1688)

(Học sinh trình bày diễn biến của cách mang tư sản Anh và cuộc cách mạng tư sản Pháp theo sách giáo khoa)

III. Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới

      1. Cách mạng công nghiệp.

 - Cánh mạng công nghiệp Anh.

 Từ trong năm 60 của thế kỉ XVIII máy móc được phát minh và sử dụng trong sản xuất đầu tiên ở Anh trước hết là sự việc ra đời của máy kéo sợi chạy bằng sức nước do ác-crai- tơ phát minh năm 1769, đến năm 1785  ét- mơn Các- rai sản xuất ra máy dệt đầu tiên ở Anh. Năm 1784, Giêm Oát hoàn thành xong phát minh máy hơi nước… Lúc đầu máy móc mới được sử dụng trong ngành dệt về sau được đưa dần vào những ngành kinh tế tài chính khác đặc biệt là ngành giao thông vận tải vận tải.

 Như vậy từ năm 1760 - 1840 ở Anh đã ra mắt quá trình chuyển biến từ sản xuất nhỏ sang sản xuất lớn bằng máy móc. Đây là cuộc cách mạng công nghiệp hay công nghiệp hoá sản xuất. Cách mạng công nghiệp đã làm cho nền kinh tế tài chính Anh phát triển một cách nhanh gọn, của cải ngày càng dồi dào giúp Anh từ một nước nông nghiệp trở thành một nước công nghiệp phát triển nhất trên thế giới.

 - Cách mạng công nghiệp Đức.

 - Cách mạng công nghiệp Pháp.

(Phần cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức học viên trình bày tương tự, theo tài liệu và sách giáo khoa)

 >> Hệ quả của cuộc cách mạng công nghiệp.

 Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt những nước tư bản: nhiều khu công nghiệp, nhiều thành phố lớn đã được mọc lên, thu hút nhiều người lao động.

Cách mạng công nghiệp đã hình thành hai giai cấp trong xã hội tư sản: Giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.

     2. Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới.

 - Các cuộc cách mạng tư sản thế kỉ XIX.

 Sang thế kỉ XIX do sự phát triển mạnh mẽ và tự tin của kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa, phong trào dân tộc bản địa dân chủ những nước châu Âu và châu Mĩ ngày càng dâng cao, tấn công mạnh mẽ và tự tin vào chính sách phong kiến.

 Châu Âu, tháng 7 - 1830 phong trào cách mạng tư sản lại nổ ra ở Pháp, lật đổ chính sách thống trị của triều đình Buốc- bông, sau đó cách mạng lan nhanh ra những nước Bỉ, Đức, I- ta- li a, Ba lan, Hy lạp….

 Trong trong năm 1848 - 1849, cách mạng tư sản ra mắt sôi nổi ở nhiều nước châu Âu nhiều nước đã giành được thắng lợi như: Pháp, I-ta- li- a, Đức, Nga…

 - Quá trình xâm lược thuộc địa của tư bản phương Tây đối với những nước á, Phi.

 Cuộc cách mạng công nghiệp đã làm cho nền kinh tế tài chính những nước tư bản chủ nghĩa ở Anh, Pháp phát triển mạnh mẽ và tự tin làm tăng nhu yếu tranh giành thị trường, đẩy mạnh công cuộc xâm lược thuộc địa đến những nước ở Á, Phi và đến cuối thế kỉ XIX hầu hết những nước ở Châu Á, Châu Phi  lần lượt trở thành thuộc địa hoặc phụ thuộc của thực dân phương Tây.

IV. Phong trào công nhân và việc ra đời của chủ nghĩa Mác

      1. Phong trào công nhân nửa đầu thế kỉ XIX

 Trong thời gian này còn có rất nhiều cách thức phong trào đấu tranh của công nhân nổ ra trong đó tiểu biểu là phong trào đập phá máy móc và bãi công của công nhân trong những công trường thi công thủ công, những nhà máy sản xuất xí nghiệp…

 Phong trào công nhân trong trong năm 1830 - 1840: Trong quá trình này giai cấp công nhân đã vững mạnh, tiến hành đấu tranh chính trị, trực tiếp chống lại giai cấp tư sản. năm 1831 công nhân dệt tơ thành phố Li- ông khởi nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm và đòi thiết lập nền cộng hoà, tuy nhiên cuộc khởi nghĩa bị đàn áp, tới năm 1834 công nhân nơi đây lại tiếp tục khởi nghĩa  và đã chiến đấu ác liệt với chính phủ nước nhà trong 4 ngày.

 Năm 1844 công nhân dệt vùng Sơ-lê-din khởi nghĩa, chống lại sự hà hắc của chủ xưởng và điều kiện lao động tồi tàn, cuộc khởi nghĩa chỉ cầm cự được ba ngày rồi bị đàn áp đẫm máu.

 Từ năm 1836 đến năm 1847, một phong trào công nhân rộng lớn, có tổ chức đã ra mắt ở Anh, đó là (phong trào hiến chương).

Những cuộc đấu tranh của nhân dân những nước Anh, Đức, Pháp nêu ở trên ở đầu cuối đều bị thất bại vì thiếu tổ chức lãnh đạo vững vàng và chưa tồn tại đường lối chính trị đúng đắn nhưng nó đã đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp côn nhân quốc tế và tạo điều kiện thuận lợi cho việc ra đời của một lí luận cách mạng đó là sự việc ra đời của nghĩa Mác.

      2. Sự ra đời của chủ nghĩa Mác.

 - Mác và Ăng-ghen (Học sinh trình bày về cuộc sống và sự nghiệp của hai con người này).

 - “ Đồng minh những người dân cộng sản” và “tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản”.

 Trong thời gian ở Anh: Mác và Ăng-ghen liên hệ với một tổ chức bí mật của công nhân Tây âu là đồng minh những người dân chính nghĩa và cải tổ thành “ Đồng minh những người dân cộng sản”. Đây là chính Đảng hoạt động và sinh hoạt giải trí độc lập đầu tiên của vô sản quốc tế Mác và Ăng- ghen được giao soạn thảo cương lĩnh của đảng. Vào tháng 2- 1848 “tuyên ngôn của Đảng cộng sản” được tuyên bố ở Luân Đôn. Tuyên ngôn của Đảng là một văn kiện quan trọng của chủ nghĩa xã hội khoa học, gồm có những vấn đề cơ bản về sự phát triển của chủ nghĩa xã hội và cách social chủ nghĩa.

3. Phong trào công nhân từ 1848 - 1870 và quốc tế thứ nhất.

 Phong trào công nhân từ 1848 - 1870. ( học viên trình bày theo sách giáo khoa )

Quốc tế thứ nhất: Ngày 28  9 - 1864, trong cuộc mích tinh ở Luôn Đôn có đại biểu công nhân nhiều nước tham gia, Hội liên hiệp lao động quốc tế được thành lập về sau gọi là quốc tế thứ nhất. Mác được cử làm ban chỉ huy và trở thành linh hồn của quốc tế thứ nhất.

 Từ khi được thành lập đến năm 1870, quốc tế thứ nhất vừa tiến hành truyền bá học thuyết Mác vừa đóng vai trò trung tâm thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế, từ đó nhiều phong trào bãi công của công nhân đã nổ ra ở nhiều nước trên thế giới.

 Chương II:  Các nước Âu - Mĩ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX

        Bài 1.   Công xã Pa-ri 1871

 - Sự thành lập công xã.

 Hoàn cảnh ra đời của công xã Pa-ri: Năm 1870, trận chiến tranh Pháp - Phổ nổ ra trong điều kiện không còn lợi cho Pháp, nước Pháp chưa sẵn sàng sẵn sàng chu đáo để tham chiến; quân đội không được huấn luyện kĩ càng, thiếu sự chỉ huy thống nhất, thiếu vũ khí tranh thiết bị… Ngày 2 - 9 - 1870 Hoàng đế Pháp là Na- pô- li- ông III cùng toàn bộ quân nòng cốt bị Phổ bắt làm tù binh, biết tin đó đến ngày 4 - 9 - 1870 nhân dân Pa- ri, phần lớn là công nhân và tiểu tư sản đã đứng lên khởi nghĩa, lật đổ cơ quan ban ngành sở tại Na- pô- lê- ông III đòi thành lập chính sách cộng hoà và bảo vệ tổ quốc.

 Cuộc khởi nghĩa ngày 18 - 3 - 1871 và việc thành lập công xã Pa- ri.

 Cuộc khởi nghĩa ngày 18 - 3 - 1871:

(Học sinh trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa)

 Thành lập công xã Pa- ri: Ngày 26 - 3 - 1871, nhân dân Pa- ri tiến hành bầu Hội đồng công xã theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. 86 đại biểu đã chúng cử, hầu hết là công nhân và trí thức, đại diện cho nhân dân lao động Pa- ri.

 - Tổ chức cỗ máy và chủ trương của công xã Pa-ri: Cơ quan cao nhất của nhà nước là Hội đồng công xã vừa ban bố pháp luật, vừa lập những Uỷ ban thi hành pháp luật. Hội đồng công xã bầu ra 9 Uỷ ban và ra sắc lệnh giải tán quân đội và cỗ máy công an của chính sách củ.

 - Nội chiến ở Pháp và ý nghĩa của công xã Pa-ri: ( học viên trình bày diễn biến của cuộc nội chiến theo SGK )

 Ý nghĩa của công xã Pa- ri: Công xã Pa- ri chỉ tồn tại 72 ngày, nhưng nó có ý nghĩa lớn lao; công xã là hình ảnh của một chính sách mới, xã hội mới, là sự việc cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới  trong sự nghiệp đấu tranh cho một tương lai tốt đẹp hơn. Công xã Pa- ri để lại nhiều bài học kinh nghiệm tay nghề quý báu: cách mạng muốn thắng lợi phải có Đảng chân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông; phải chấn áp quân địch, xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân.

       Bài 2. Các nước Anh, Pháp, Đức, Mĩ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX

I. Tình hình, Đức, Mĩ.

 Anh: Từ một vị trí đứng vị trí số 1 thế giới về sản xuất công nghiệp nhưng đến cuối thế kỉ XIX nền sản xuất công nghiệp của Anh phát triển đình trệ tụt xuống vị trí thứ ba trên thế giới. Tuy mất vai trò bá chủ thế giới về công nghiệp như Anh vẫn là nước đứng đầu thế giới về xuất khẩu tư bản, thương mại và thuộc địa.

 Về chính trị: Anh vẫn là nước quân chủ lập hiến. Hai đảng: Đảng Tự do và đảng Bảo thủ thay nhau cầm quyền, bảo vệ quyền lợi giai cấp tư sản, cơ quan ban ngành sở tại Anh ưu tiên cho việc đẩy mạnh xâm lược những nước Anh, Pháp thuộc địa.

 Pháp, Đức, Mĩ…( học viên trình bày tương tự như ở Anh )

II. Sự chuyển biến quan trọng của những nước đế quốc.

 Sự phát triển mạnh mẽ và tự tin về kinh tế tài chính xuất hiện việc đối đầu đối đầu nóng bức, tập trung sản xuất và tập trung tư bản. Các công ty độc quyền lớn được hình thành và chi phối nền kinh tế tài chính những nước tư bản chủ nghĩa.

 Các nước tư bản phương Tây tăng cường xâm lược thuộc địa để đáp ứng những nhu yếu phát triển của chủ nghĩa đế quốc. Đến đầu thế kỉ XX “thế giới đã bị phân chia xong”.

  Bài 3. Phong trào công nhân thế giới nhân cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX.

I. Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX, Quốc tế thứ hai.

 - Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX.

 Vào 30 năm cuối thế kỉ XIX trong những nước tư bản Âu - Mĩ, xích míc giữa tư sản và vô sản ngày càng trở nên sâu sắc. Giai cấp công nhân đã tiến hành những cuộc đấu tranh chống lại mọi thủ đoạn áp bức của tư sản: ở Anh nhiều cuộc bãi công lớn đã nổ ra tiêu biểu là cuộc đấu tranh của công nhân thợ khuân vác Luân Đôn đã buộc chủ phải tăng lương. ở Pháp, năm 1893 công nhân đã giành thằng lợi trong cuộc bầu cử quốc hội. ở Mĩ đầu năm 1886 nhiều cuộc bãi công lớn đã nổ ra, ngày một- 5 - 1886 hơn 350 000 công nhân đã bãi công, xuống đường biểu tình đòi ngày làm 8 giờ….

 Sự phát triển của phong trào công nhân cùng với sự ảnh hưởng sâu rộng của chủ nghĩa Mác dẫn tới việc thành lập những tổ chức chính trị độc lập của giai cấp công nhân ở mỗi nước.

 - Quốc tế thứ hai (1889-1914).

 Việc ra đời của những tổ chức công nhân ở mỗi nước đòi hỏi phải có một tổ chức quốc tế mới thay thế quốc tế thứ nhất.

 Nhân ngày 14 - 7 - 1889, kĩ niệm 100 năm ngày phá ngục Ba- xti, gần 400 đại biểu công nhân của 22 nước họp đại hội ở Pa- ri tuyên bố thành lập quốc tế thứ hai.               Đại hội đã thông qua nghị quyết quan trọng: nên phải thành lập một chính đảng của giai cấp vô sản ở mỗi nước; đấu tranh giành cơ quan ban ngành sở tại, đòi ngày làm 8 giờ và lấy ngày một- 5 làm ngày đoàn kết và biểu dương lực lượng của giai cấp vô sản thế giới. Tuy nhiên khi trận chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ vào năm 1914, Quốc tế thứ hai đi đến chỗ phân hoá và tan rã.

II. Phong trào công nhân Nga và cuộc cách mạng 1905-1907

 - Lê Nin và việc thành lập Đảng vô sản kiểu mới ở Nga

(học viên trình bày đôi nét về con người và sự nghiệp của Lê- nin)

 - Cách mạng Nga 1905 - 1907

 Nguyên nhân: Đầu thế kỉ XX, nước Nga lâm vào cảnh tình trạng khủng hoảng rủi ro cục bộ. nhiều nhà máy sản xuất bị đóng cửa, công nhân thất nghiệp ngày càng tăng, tiền lương thấp kém, lao động trong điều kiện tồi tệ… Mặt khác, chính sách nga hoàng còn đẩy nhân dân Nga vào cuộc trận chiến tranh Nga - Nhật (1904 - 1905). Từ năm 1904 nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân đã nổ ra với khẩu hiệu “đã đảo chuyên chế”, “Đã đảo trận chiến tranh”, “Ngày làm 8 giờ”. Lớn nhất là phong trào công nhân, nông dân và binh lính, ra mắt trong trong năm 1905 - 1907, trong quá trình này còn có rất nhiều phong trào đấu tranh của nhân dân lao động đã nổ ra nhưng đỉnh cao của đấu tranh là khởi nghĩa vũ trang bùng nổ ở Mátxcơva tháng 12 - 1905. Phong trào đấu tranh trên toàn nước Nga còn kéo dãn đến giữa năm 1907 mới chấm hết.

**************************************

Chương III. Châu Á thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XX

1. Nước ấn Độ thế kỉ XVIII- đầu thế kỉ XX.

 - Sự xâm lược và chủ trương thống trị của Anh:

 Đầu thế kỉ XVIII sự tranh giành giữa Anh và pháp trên đất nước ấn Độ ra mắt một cách nóng bức và ở đầu cuối Anh đã gạt Pháp, hoàn thành xong công cuộc chinh phục và đặt ách thống trị ấn Độ, sự thống trị của Anh đã để lại nhiều hậu quả nặng nề cho ấn Độ; số lượng xuất khẩu ngày càng tăng như số người chết vì đói ngày càng nhiều điều đó đã cho tất cả chúng ta biết việc bóc lột của thực dân Anh là rất nặng nề.

 - Phong tráo đấu tranh của nhân dân ấn Độ chống lại thực dân Anh: Nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân ấn Độ đã nổ ra tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa ở Xi- pay (1857- 1859 ). Từ năm 1875 - 1885 phong trào đấu tranh lên đến mức đỉnh cao dẫn đến việc hình thành Đảng Quốc đại. Thực dân càng thực hiện những chủ trương bóc lột nặng nề càng làm cho phong trào giải phóng dân tộc bản địa ở ấn Độ phát triển mạnh mẽ và tự tin: Năm 1905 nhân dân ấn Độ tiến hành nhiều cuộc biểu tình rầm rộ chống lại chủ trương chia để trị của thực dân anh đối với xứ Ben - gan, tháng 7- 1908, ở Bom - bay công nhân tổ chức nhiều cuộc bãi công chính trị thành lập những đơn vị chiến đấu, xây dựng chiến lũy chống lại quân đội Anh như do thực dân Anh đàn áp rã man nên tất cả những cuộc đấu tranh đều đi đến thất bại.

2. Nước Trung Quốc thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XX

3. Nước Nhật thế kỉ XIX - đầu thế Kỉ XX

4. Các nước Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX

(học viên trình bày tương tự như phần ấn Độ, riêng Nhật Bản lưu ý về cuộc cải cách Minh trị).

**********************************************

Chương IV . Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật và thẩm mỹ thế kỉ XVIII- XIX.

1. Những thành tựu đa phần về kĩ thuật.

           Trong nghành công nghiệp, từ nữa sau thế kỉ XVIII sản xuất bằng máy móc đã được tiến hành đầu tiên ở Anh sau đó phủ rộng rộng rãi ra ra những nước Âu - Mĩ, tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp làm cho nền kinh tế tài chính những nước tư bản phương Tây thay đổi một cách nhanh gọn, nhiều trung tâm công nghiệp, nhiều thành phố lớn ra đời. Việc phát minh ra máy hơi nước đã làm cho ngành giao thông vận tải vận tải tiến bộ nhanh gọn, nhiều động cơ chạy bằng hơi nước ra đời như tàu thuỷ, máy xe lữa chạy băng hơi nước…

          Trong nông nghiệp, có nhiều bước tiến bộ về kĩ thuật và phương thức canh tác như phân hoá học được đưa vào sản xuất, máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày, máy gặt… được đưa vào sản xuất.

          Trong nghành quân sự, nhiều vũ khí mới được đưa vào sản xuất như: đại bác, súng trường bắn nhanh và sa…              

2. Những tiến bộ về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.

 - Khoa học tự nhiên: Thế kỉ XVIII- XIX chứng tỏ nhiều phát minh lớn của những nhà khoa học như nhà khao học Niu- tơn (Anh), Lô- mô- nô- xốp (Nga), Puôc- kin-giơ (Séc), Đác- uyn (Anh)… những phát minh trên chứng tỏ rằng vạn vật chuyển biến, vận động theo quy luật; chúng tấn công mạnh mẽ và tự tin vào giáo lí thần học nhận định rằng thượng đế sinh ra tất cả.

 - Khoa học xã hội: Các ngành khoa học xã hội cũng luôn có thể có bước phát triển mạnh mẽ và tự tin tiêu biểu như ở Đức có Phoi-ơ-bách và Hơ-ghen với thuyết duy vật và phép biện chứng được xây dựng tương đối hoàn thiện. Chính trị kinh tế tài chính học tư sản ra đời với những đại diện xuất sắc là Xmít và Ri- những- đô, chủ nghĩa xã hội ngoạn mục của Xanh Xi - mông…

 Phát minh lớn số 1 về khoa học xã hội là học thuyết Chủ nghĩa xã hội khoa học do Mác và Ăng- ghen đề xướng. Đây là cuộc cách mạng trong lịch sử loài người.

3. Sự phát triển của văn học nghệ thuật và thẩm mỹ.

 Văn học và nghệ thuật và thẩm mỹ trong thời kì này đã đạt được rất nhiều những thành tựu to lớn với sự góp mặt của rất nhiều nhà tư tưởng lớn đã tấn công mạnh mẽ và tự tin vào chính sách phong kiến và giải phóng nhân dân khỏi áp bức. Tiêu biểu là: Vôn- tê, Mông- te xki- ơ, Rút- Xô, Si- ơ…

 Trong âm nhạc, có nhiều thiên tài xuất sắc: Mô- da, Bách và Bét- tô- ven, Sô- panh, Trai- cốp- xki…

******************************************

       Chương V . Chiến tranh thế giới thứ nhất (1814-1918)

1. Nguyên nhân dẫn đến trận chiến tranh.

 Cuộc trận chiến tranh thế giới thứ nhất là kết quả tất yếu của sự việc phát triển kinh tế tài chính chính trị của thế giới vào trong năm đầu của thế kỉ XX. Quá trình phát triển không đều của những nước tác động mạnh mẽ và tự tin vào những mặt của đời sống xã hội. Những nước như Anh, Pháp ra mắt cuộc cách mạng công nghiệp sớm và vốn có vị trí đầu thế giới về sản xuất công nghiệp thì nay nền sản xuất đó lại lỗi thời và để cho những nước có nền công nghiệp mới vượt qua tuy nhiên những nước phát triển sau lại nên phải có thị trường trong khi những nước nước đi trước tuy đã chiếm một số trong những lớn thuộc địa, nhưng vẫn muốn chiếm thêm thị trường mới như vậy giới đã chia song thuộc địa do vậy nổ ra cuộc đấu tranh nóng bức Một trong những nước đế quốc nhằm mục đích giành giật của nhau thị trường, thuộc địa và phân chia lại thế giới. Những cuộc trận chiến tranh ấy khởi đầu ra mắt như trận chiến tranh Mĩ- Tây Ban Nha ( 1898 ), trận chiến tranh Anh và Bô-ơ (1899 - 1902), trận chiến tranh Nga - Nhật (1904 - 1905).

 Như vậy trận chiến tranh thế giới lần thứ nhất là cuộc trận chiến tranh Một trong những đế quốc, bắt nguồn từ quy luật phát triển về kinh tế tài chính, chính trị của những nước tư bản chủ nghĩa và được sẵn sàng sẵn sàng trong nhiều năm. Nguyên nhân cơ bản của cuộc trận chiến tranh là vì xích míc Một trong những đế quốc, đa phần là vì xích míc giữa Anh và Đức, ngoài mục tiêu phân chia lại thị trường, những nước đế quốc gây ra cuộc trận chiến tranh thế giới thứ nhất còn tồn tại một âm mưu khác: cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính năm 1900 ở Châu Âu và cuộc cách mạng 1905 ở Nga làm cho những xích míc xã hội trong những nước tư bản ngày càng trở nên nóng bức. Phong trào đấu tranh của công nhân ngày càng phát triển mạnh mẽ và tự tin, giai cấp tư sản những nước đế quốc gây ra trận chiến tranh nhằm mục đích đánh lạc hướng sự để ý quan tâm của công nhân đối với những vấn đề chính trị và xã hội trong nước.

 Mâu thuẫn Một trong những nước đế quốc về vấn đề thuộc địa trở nên nóng bức, dẫn đến sự hình thành hai khối  đối địch nhau: khối liên minh gồm Đức, áo, Hung, I- ta- li- a ra đời năm 1882. khối hiệp ước gồm Anh, Pháp, Nga hình thành vào năm 1907. Hai khối này ráo riết chạy đua vũ trang và tích cực sẵn sàng sẵn sàng cho trận chiến tranh mông muốn chia lại thuộc địa và làm bá chủ thế giới.

 - Tính chất của cuộc trận chiến tranh: cuộc trận chiến tranh do những cước đế quốc sẵn sàng sẵn sàng và tiến hành nhằm mục đích giành giật thuộc địa của nhau là cuộc trận chiến tranh đế quốc chủ nghĩa mang tính chất chất chất phi nghĩa, phản động. Nó là sự việc kế tục chủ trương cướp bóc nô dịch bằng thủ đoạn bạo lực đối với nhân dân những nước khác.

2. Diễn biến chính của trận chiến tranh thế giới thứ nhất

- Giai đoạn thứ nhất(1914 - 1916)

- Giai đoạn thứ hai(1917 - 1918)

(học viên trình bày diễn biến của cuộc trận chiến tranh thế giới thứ nhất theo sách giáo khoa và tài liệu tham khảo )

3. Kết cục của trận chiến tranh thế giới thứ nhất.

 Ngày 8 - 11 - 1917 Nga tuyên bố rút khỏi trận chiến tranh, phe liên minh mà đứng đầu là Đức ngày càng thất thế trên mặt trận. Ngày 1-11-1918, Đức kí hiệp ước đình chiến với phe hiệp ước ở rừng Compienhơ gần Pa- ri trận chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.

 Chiến tranh thế giới thứ nhất đã đem lại nhiều tai hoạ cho quả đât: 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương. Nhiều thành phố, làng mạc, đường sá, cầu và cống, nhà máy sản xuất bị phá hủy. Số tiền những nước tham chiến lên đến mức khoảng chừng 85 tỷ đô la.

Chiến tranh kết thúc đem lại nhiều quyền lợi cho những nước đế quốc thắng trận, map thế giới được chia lại: Đức mất hết thuộc địa; Anh, Pháp,  Mĩ mở rộng thêm thuộc địa của

giới vẫn không ngừng nghỉ phát triển, nổi bật là thắng lợi của cuộc cách mạng tháng Mười Nga.

Một số thắc mắc.

Câu hỏi 1: Nêu nguyên nhân của cuộc cách mạng tư sản và kể tên những cuộc cách mạng tư sản trên thế giới thế kỉ XV đến thế kỉ XVIII.

Câu hỏi 2: Trình bày tình hình chung của những nước Âu- Mĩ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX ?

Câu hỏi 3: Các nước châu á từ thế kỉ XVIII đến đầu thế kỉ XX có những sự kiện gì nổi bật ?

Câu hỏi 4: Hãy phân tích Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật và thẩm mỹ thế kỉ XVIII- XIX ?

Câu hỏi 5: Tại sao trận chiến tranh thế giới thứ nhất lại bùng nổ? Nêu diễn biến chính của trận chiến tranh thế giới thứ nhất? Hậu quả của nó đối với con người ra làm sao?

* Hướng dẫn học viên trả lời thắc mắc.

VD Câu 5:

- HS trình bày nguyên nhân và hậu quả của cuộc trận chiến tranh thế giới thứ nhất dựa theo kiến thức và kỹ năng cơ bản trong đề cương và trong sách giáo khoa.

- Gợi ý trả lời:

Nguyên nhân dẫn đến trận chiến tranh

 Cuộc trận chiến tranh thế giới thứ nhất là kết quả tất yếu của sự việc phát triển kinh tế tài chính chính trị của thế giới vào trong năm đầu của thế kỉ XX. Quá trình phát triển không đều của những nước tác động mạnh mẽ và tự tin vào những mặt của đời sống xã hội. Những nước như Anh, Pháp ra mắt cuộc cách mạng công nghiệp sớm và vốn có vị trí đầu thế giới về sản xuất công nghiệp thì nay nền sản xuất đó lại lỗi thời và để cho những nước có nền công nghiệp mới vượt qua tuy nhiên những nước phát triển sau lại nên phải có thị trường trong khi những nước nước đI trước tuy đã chiếm một số trong những lớn thuộc địa, nhưng vẫn muốn chiếm thêm thị trường mới như vậy giới đã chia song thuộc địa do vậy nổ ra cuộc đấu tranh nóng bức Một trong những nước đế quốc nhằm mục đích giành giật của nhau thị trường, thuộc địa và phân chia lại thế giới. Những cuộc trận chiến tranh ấy khởi đầu ra mắt như trận chiến tranh Mĩ- Tây Ban Nha (1898), trận chiến tranh Anh- Bô-ơ (1899- 1902), trận chiến tranh Nga- Nhật ( 1904- 1905).

 Như vậy trận chiến tranh thế giới lần thứ nhất là cuộc trận chiến tranh Một trong những đế quốc, bắt nguồn từ quy luật phát triển về kinh tế tài chính, chín trị của những nước tư bản chủ nghĩa và được sẵn sàng sẵn sàng trong nhiều năm. nguyên nhân cơ bản của cuộc trận chiến tranh là vì xích míc Một trong những đế quốc, đa phần là vì xích míc giữa Anh và Đức, ngoài mục tiêu phân chia lại thị trường, những nước đế quốc gây ra cuộc trận chiến tranh thế giới thứ nhất còn tồn tại một âm mưu khác: cuộc khủng hoảnh kinh tế tài chính năm 1900 ở châu Âu và cuộc cách mạng 1905 ở Nga làm cho những xích míc xã hội trong những nước tư bản ngày càng trở nên nóng bức. Phong trào đấu tranh của công nhân ngày càng phát triển mạnh mẽ và tự tin, giai cấp tư sản những nước đế quốc gây ra trận chiến tranh nhằm mục đích đánh lạc hướng sự để ý quan tâm của công nhân đối với những vấn đề chính trị và xã hội trong nước.

 Mâu thuẫn Một trong những nước đế quốc về vấn đề thuộc địa trở nên nóng bức, dẫn đến sự hình thành hai khối  đối địch nhau: khối liên minh gồm Đức, áo, Hung, I- ta- li- a ra đời năm 1882. khối hiệp ước gồm Anh, Pháp, Nga hình thành vào năm 1907. Hai khối này ráo riết chạy đua vũ trang và tích cực sẵn sàng sẵn sàng cho trận chiến tranh mông muốn chia lại thuộc địa và làm bá chủ thế giới.

- Tính chất của cuộc trận chiến tranh: cuộc trận chiến tranh do những cước đế quốc sẵn sàng sẵn sàng và tiến hành nhằm mục đích giành giật thuộc địa của nhau là cuộc trận chiến tranh đế quốc chủ nghĩa mang tính chất chất chất phi nghĩa, phản động. Nó là sự việc kế tục chủ trương cướp bóc nô dịch bằng thủ đoạn bạo lực đối với nhân dân những nước khác.

Kết cục của trận chiến tranh thế giới thứ nhất.

 Ngày 8- 11- 1917 Nga tuyên bố rút khỏi trận chiến tranh, phe liên minh mà đứng đầu là Đức ngày càng thất thế trên mặt trận. Ngày 1-11-1918, Đức kí hiệp ước đình chiến với phe hiệp ước ở rừng compienhơ gần Pa- ri trận chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.

 Chiến tranh thế giới thứ nhất đã đem lại nhiều tai hoạ cho quả đât: 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương. Nhiều thành phố, làng mạc, đường sá, cầu và cống, nhà máy sản xuất bị phá huỷ. Số tiền những nước tham chiến lên đến mức khoảng chừng 85 tỷ đô la.

Chiến tranh kết thúc đem lại nhiều quyền lợi cho những nước đế quốc thắng trận, map thế giới được chia lại : Đức mất hết thuộc địa; Anh, Pháp,  Mĩ mỡ rộng thêm thuộc địa của tớ.

  Trong phong trào đấu tranh, phong trào cách mạng thế giới vẫn không ngừng nghỉ phát triển, nổi bật là thắng lợi của cuộc cách mạng tháng Mười Nga.

**********************************

Chuyên đề II.  Lịch sử thế giới tân tiến (từ 1917 đến nay)

Chương I: Cách mạng tháng mười Nga 1917 và công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô (1921-1941)

Bài 1. Cách mạng tháng mười Nga 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng

(1917- 1921)

1. Hai cuộc cách mạng ở nước Nga năm 1917. 

- Tình hình nước Nga trước cách mạng.

 Sau khi cách mạng dân chủ tư sản 1905- 1907 thất bại, nước Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, Nga Hoàng đẩy nhân dân nga vào cuộc trận chiến tranh đế quốc, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước; kinh tế tài chính suy sụp, quân đội thiếu vũ khí và lương thực, liên tục thua trận và mất đất… mọi trở ngại vất vả đè nặng lên đất nước Nga trong đó nạn nhân đó đó là nhân dân lao động, đặc biệt là nông dân, công nhân. Phong trào phản đối trận chiến tranh, đòi lật đổ chính sách Nga Hoàng phủ rộng rộng rãi ra khắp nơi, chính phủ nước nhà Nga hoàng ngày càng bất lực, không hề kĩ năng thống trị nữa. Nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân đã nổ ra trong năm 1917 trong đó tiêu biểu là cuộc cách mạng tháng 2 và cách mạng tháng Mười.

- Cách mạng tháng hai năm 1917.

 Tháng 2 - 1917 ở Nga ra mắt cuộc cách mạng: mở đầu là cuộc biểu tình ngày 23 - 2 của 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát (này là Pê- téc- bua) ba ngày sau cuộc bãi công khởi đầu với sự hưởng ứng của công nhân toàn thành phố. Ngày 27- 2 dưới sự chỉ huy của Đảng Bôn- sê- vích, công nhân đã chuyển từ bãi công sang khởi nghĩa vũ trang. Quân khởi nghĩa chiếm những văn phòng, bắt những tướng tá của Nga hoàng. chính sách quân chủ chuyên chế bị lật đổ.

- Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.

 Cách mạng tháng 2 ở Nga năm 1917 đã lật đổ chính sách Nga hoàng song ở nga vẫn tồn tại hai cơ quan ban ngành sở tại đó là chính phủ nước nhà lâm thời của giai cấp tư sản và những xô viết đại diện cho công nhân, nông dân, binh lính những người dân lao động.

 Trước tình thế này Lê-nin đã sẵn sàng sẵn sàng kế hoạch tiếp tục cuộc cách mạng, dùng bạo lực lật đổ chính phủ nước nhà lâm thời, chấm hết tình trạng hai cơ quan ban ngành sở tại song song tồn tại, mặt khác chính phủ nước nhà lâm thời đang theo đuổi cuộc trận chiến tranh đế quốc, mặc kệ sự phản đối của quần chúng nhân dân lao động.

 Đầu tháng 10, không khí cách mạng bao trùm khắp đất nước Nga, ngày 7- 10 Lê- nin trực tiếp đến Pê- tê- rô- grát lãnh đạo việc làm sẵn sàng sẵn sàng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang giành cơ quan ban ngành sở tại.

 Đêm 24 - 10, Lê- nin đến điện Xmô- nưi trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa, đêm đó quân khởi nghĩa đã chiếm hữu được toàn bộ Pê- tơ- rô- grát và vây hãm hoàng cung Mùa Đông và đến đêm 25- 10 cung Điện Mùa Đông bị chiếm, những bộ trưởng liên nghành của chính phủ nước nhà bị bắt, chính phủ nước nhà lâm thời tư sản sụp đổ hoàn toàn. tiếp đó khởi nghĩa giành thắng lợi ở Mác- xcơ- va và đến đầu năm 1918 cách social chủ nghĩa tháng Mười giành được thắng lợi.

2. Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ thành quả cách mạng. ý nghĩa lịch sử cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.

 - Xây dựng cơ quan ban ngành sở tại Xô Viết

 - Chống thù trong, giặc ngoài

 - Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười Nga.

Bài 2.  Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921-1941)

 Chính sách kinh tế tài chính và công cuộc khôI phục kinh tế tài chính (1921- 1925). Công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô (1925- 1941)

 - Chính sách kinh tế tài chính mới và công cuộc Phục hồi kinh tế tài chính sau trận chiến tranh.

 + Nước Nga sau trận chiến tranh. Những trở ngại vất vả do trận chiến tranh để lại và những thành tích bước đầu mà Nga đã đạt được. Đại hội Đảng  bôn - sê - vích và chủ trương kinh tế tài chính mới. Thành lập liên bang cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết và những thành tựu của công cuộc Phục hồi kinh tế tài chính quốc dân.

 + Công cuộc công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa. Đại hội XIV và đường lối công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa. Cuộc đấu tranh để tiến hành công nghiệp hoá và kế hoạch 5 năm lần thứ nhất- phát triển kinh tế tài chính quốc dân.

 + Công cuộc tập thể hoá nông nghiệp. Đại hội 5 của Đảng bônsêvích và đường lối tập thể hoá nông nghiệp, quá trình tiến hành tập thể hoá trong nông nghiệp trong nông nghiệp. Việc khắc phục những sai lệch và hoàn thành xong tập thể hoá trong nông nghiệp.

 + Những thành tựu đa phần của chủ nghĩa xã hội (1933-1937) Đại hội Đảng lần thứ XVII, kế hoạch 5 năm lần thứ hai. Những thành tựu đa phần của chủ nghĩa xã hội.

 + Từ năm 1937- 1941 Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ ba và cuộc tấn công của phát xít Đức và nước Liên Xô.

* Câu hỏi: Câu 1. Hãy phân tích ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng Mười Nga?

                  Câu 2. Quá trình Phục hồi kinh tế tài chính và phát triển kinh tế tài chính ở Nga từ năm 1921- 1941 ra mắt ra làm sao ?

**********************&**********************

Chương II. Châu Âu, nước Mĩ, Châu á giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1918-1939)

Bài 1. Châu Âu và nước Mĩ giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1918-1939)      

1. Châu Âu giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1918-1939)

 - Châu Âu giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1918-1929)

 + Khái quát những nét chung về Châu Âu từ 1918-1929.

 + Cao trào cách mạng từ 1918-1923 và việc ra đời của Quốc tế cộng sản.

 - Châu Âu giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1929-1939)

 + Cuộc khủng khoảng chừng kinh tế tài chính 1929-1933 và những hậu quả  của nó.

 + Phong trào mặt trận nhân dân chống chủ nghĩa phát xít và chống trận chiến tranh từ 1929-1939

2. Nước Mĩ giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1918-1939)                                                                                                                                                     

 -Nước Mĩ trong thập niên 20 của thế kỉ XX

 -Nước Mĩ trong trong năm 1919-1939

************************************************

       Bài 2. Châu á giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1918-1939)

1. Nhật Bản giữa hai cuộc trận chiến tranh thế giới (1918-1939)

 - Nhật Bản sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất.

 - Nhật Bản trong hai trong năm 1929- 1939

2. Phong trào độc lập dân tộc bản địa ở Châu á (1918-1939)

 - Những nét chung về phong trào độc lập dân tộc bản địa ở Châu á.

 + Nước Mĩ trong thập niên 20 của thế kỉ XX. Những thuận lợi do chiến trangh thế giới thứ nhất đem lại cho nước Mĩ.

 + Nước Mĩ trong trong năm 1929-1939. Tác động của cuộc khủng khoảng chừng kinh tế tài chính thế giới và chủ trương thoát khỏi khủng khoảng chừng kinh tế tài chính của Mĩ.

(Tương tự học viên trình bày về Trung Quốc và những nước Đông Nam á)

- Cách mạng Trung Quốc trong trong năm 1919-1939.

 - Phong trào độc lập dân tộc bản địa ở những nước Đông Nam á.

 + Tình hình chung.

 + Phong trào độc lập dân tộc bản địa ở một số trong những nước Đông Nam á

* Câu hỏi: Tình hình những nước châu Âu, á, và nước Mĩ giữa hai cuộc trận chiến tranh ra mắt ra làm sao ?

******************************************

Chương III: CHIẾN TRANH thế giới THứ HAI ( 1939-1945)

1. Nguyên nhân bùng nổ trận chiến tranh thế giới thứ hai.

 - Nguyên nhân xâu xa và nguyên nhân trực tiếp:

 Cuộc khủng khoảng chừng kinh tế tài chính thế giới từ 1929-1933 đã tác động mạnh mẽ và tự tin đến nền kinh tế tài chính thế giới đặc biệt là những cường quốc tư bản. Mâu thuẫn của những nước đế quốc về vấn đề thị trường ngày càng nóng bức những nước Đức, Ý, Nhật… có âm mưu gây trận chiến tranh từ từ hình thành hai khối đối địch nhau.

 Các nước đế quốc muốn dùng cuộc trận chiến tranh để đàn áp phong trào công nhân trên thế giới…

2.  Những diễn biến chính.

 Chiến tranh thế giới thứ hai được phân thành 5 quá trình chính.

 - Giai đoạn 1 từ 1939-1941. Đức tấn công Ba Lan đến Đức tấn công Liên Xô.

 - Giai đoạn 2 từ 22-6-1941 đế 1-11-1942. Cuộc tấn công phản công ở Xtalingrát.

 - Giai đoạn 3 từ 19-1-1942 đến 24-12-1943. Mở đầu cuộc tổng phản công của Hông quân Liên xô trên khắp mặt trận.

 - Giai đoạn 4 từ 24-12-1943 đến 9-5-1945 ngày phát xít Đức đầu hàng và trận chiến tranh kết thúc ở Châu Âu.

 - Giai đoạn 5 từ ngày 9-5-1945 đến ngày 14-8-1945. Nhật Bản đầu hàng và trận chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.

(Học sinh trình bày diễn biến rõ ràng của trận chiến tranh thế giới thứ hai theo sách giáo khoa).

3. Kết cục của trận chiến tranh thế giới.

 - Những thảm hại của trận chiến tranh thế giới thứ nhất để lại cho quả đât về người và tài sản.

 - Những thay đổi về tình hình thế giới.

* Câu hỏi: Tại sao trận chiến tranh thế giới thứ hai lại bùng nổ ? Nêu diễn biến chính của trận chiến tranh thế giới thứ hai? Hậu quả của nó đối với con người ra làm sao?

**********************************************

Chương IV.       Sự phát triển của khoa học- kĩ thuật thế giới nửa đầu thế kỉ XX.

1. Sự phát triển của khoa học- kĩ thuật thế giới nửa đầu thế kỉ XX.

 - Trên nghành vật lí, hoá học, sinh học, những khoa học về tráI đất đã đạt được nhiều thành tựu to lớn nhiều phát minh lớn có ý nghĩa trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường đem lại môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường tinh thần và vật chất tốt đẹp cho con người.

 - Tuy nhiên nhiều thành tựu cũng khá được sử dụng để làm phương tiện trận chiến tranh gây thảm họa cho con người.

2. Nền văn hoá  Xô Viết hình thành và phát triển.

 - Văn hoá Xô viết được ra đời phục vụ cho đời sống tinh thần của con người: xoá bỏ tình trạnh mù chữ của con người và nạn thất học, sáng tạo chữ viết cho những dân tộc bản địa trước đây chưa tồn tại chữ viết, phát triển khối mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân, đấu tranh chống những tàn dư tư tưởng của chính sách cũ, phát triển văn học nghệ thuật và thẩm mỹ. Văn hoá nghệ thuật và thẩm mỹ Xô viết có những góp sức to lớn vào kho tàng văn học nghệ thuật và thẩm mỹ của quả đât.

*Câu hỏi: Hãy cho biết thêm thêm sự? phát triển của văn hóa, khoa học-  ki thuật thế giới nửa đầu thế kỉ XX ?

**********************************

Chương v.  Liên xô và những nước Đông Âu sau trận chiến tranh thế giới thứ hai.

Bài 1: Liên Xô và những nước Đông Âu từ năm 1945 đến Một trong trong năm 70 của thế kỉ XX.

 - Liên Xô.

 + Công cuộc Phục hồi kinh tế tài chính sau trận chiến tranh (1945-1950).

Tình hình Liên Xô sau trận chiến tranh thế giới thứ hai. Sự tàn phá nặng nề của trận chiến tranh thế giới lần thứ hai về người tài sản.

 Công cuộc Phục hồi kinh tế tài chính được thực hiện trên những nghành như công nghiệp, nông nghiệp, trên nghành khoa học kĩ thuật và tinh thân lạo động của nhân dân Liên Xô trong việc thực hiện những kế hoạch đã đề ra.

 + Tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất- kĩ thật của chủ nghĩa xã hội (từ năm 1950 đến trong năm 70 của thế kỉ XX)

 Liên xô liên tục thực hiện những kế hoạch 5 năm lần thứ năm, lần thứ sáu, và 7 năm từ 1959-1965.

 Với những phương hướng tiếp tục phát triển công nghiệp năng, nền tảng kinh tế tài chính quốc dân, thực hiện thâm canh trong sản xuất, đẩy mạnh tiến bộ khoa học kĩ thuật, tăng mạnh quốc phòng đất nước.

 Một số những thành tựu đã đạt được như nền kinh tế tài chính nhanh gọn được khôI phục và đã có những bước tiến vượt bậc, nền khoa học Liên xô đã đạt được những thành tựu to lớn năm 1949 sản xuất thành công bom nguyên tử, năm 1957 phóng thành công vệ tinh tự tạo lên khoảng chừng trống vũ trụ, năm 1967 Liên xô phóng con tàu vũ trụ “Phương Đông” bay vòng quanh trái đất… Trên nghành đối ngoại Liên Xô trở thành thành trì của hoà bình thế giới, thực hiện chủ trương chung sống hoà bình, quan hệ hữu nghị với tất cả những nước và tích cực ủng hộ những cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa của những nước là thuộc đại và phụ thuộc trên thế giới…

- Đông Âu.

 + Sự ra đời của những nước dân gia chủ dân Đông Âu.

Tình hình những nước Đông Âu sau trận chiến tranh thế giới thứ hai và quá trình thành lập những nước Đông Âu.

 + Tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội (từ năm 1950 đến đầu trong năm 70 của thế kỉ XX).

  Sau khi hoàn thành xong cuộc cách mạng dân gia chủ dân những nước Đông Âu bắt ta vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

 - Sự hình thành khối mạng lưới hệ thống xã hội chủ nghĩa.

 Các nước Đông Âu phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đặc biệt sau khi cách mạng Trung Quốc giành được thắng lới và xây dựng đất nước theo con phố chủ nghĩa xã hội thì khối mạng lưới hệ thống chủ nghĩa xã hội đã được hình thành.

Bài 2: Liên Xô và những nước Đông Âu từ trong năm 70 đến đầu trong năm 90 của thế kỉ XX

 - Sự khủng hoảng rủi ro cục bộ và tan rã của Liên bang Xô Viết.

 - Cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ và tan rã của chính sách XHCN ở những nước Đông Âu

(Học sinh thực hiện theo nội dung cơ bản ở trong sách giáo khoa).

* Câu hỏi: Sau trận chiến tranh thế giới lần thứ hai tình hình Liên xô và những nước Đông Âu ra mắt ra làm sao ?

********************************************

Chương VI. Các nước á, Phi, Mĩ-La-Tinh, Mĩ, Nhật bản, Tây Âu từ năm 1945 đến nay.

Bài 1:  Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc bản địa và sự tan rã của khối mạng lưới hệ thống thuộc địa.

 - Giai đoạn từ năm 1945 đến Một trong trong năm 60 của thế kỉ XX.

 Ngay sau khi trận chiến tranh kết thúc phong trào đấu trang giải phóng dân tộc bản địa của những dân tộc bản địa thuộc đại đã phát triển mạnh mẽ và tự tin trên toàn thế giới: ở khu vực Đông Nam á tiêu biểu là Inđônêsia, Việt Nam, Lào… ở những khu vực khác nhiều nước đã và đang giành được độc lập như ấn Độ, Ai Cập, An-giê-ri… năm 1960, 17 nước ở châu Phi tuyên bố độc lập.

 Như vậy tới trong năm 60 của thế kỉ XX, khối mạng lưới hệ thống thuộc đại của chủ nghiã đế quốc- thực dân về cơ bản đã bị sụp đổ.

 - Giai đoạn từ Một trong trong năm 60 đến Một trong trong năm 70 của thế kỉ XX.

 - Giai đoạn từ giữa năm 70 đến Một trong trong năm 90 của thế kỉ XX.

(Tương tự học viên trình bày như quá trình 1).

******************************************

        Bài 2: Các nước Châu Á.

 - Tình hình chung.

 Trước trận chiến tranh những nước ở Châu á cơ bản là thuộc đại hoặc phụ thuộc của những nước đế quốc.

 Sau trận chiến tranh thứ hai phong trào giải phóng dân tộc bản địa của những nước châu á đã ra mắt một cách mạnh mẽ và tự tin nhiều nước đã giành được độc lập như: Inđônêsia, Lào, Việt Nam, Trung Quốc… nhiều nước sau khi tuy nhiên nhiều nước sau khi thoát khỏi trận chiến tranh đã đạt được sự tăng trưởng kinh tế tài chính tương đối cao như Singabo, Nhật Bản, Nước Hàn, Trung Quốc…

 - Trung Quốc.

 + Sự ra đời của cộng hoà nhân dân Trung Hoa.

 + Quá trình xây dựng đất nước và những thành tựu đã đạt được sau đường lối đổi mới từ năm 1978 đến nay.

 - Các nước Đông Nam á.

 + Tình hình những nước Đông Nam á sau trận chiến tranh thế giới thứ hai.

 + Điều kiện tự nhiên và những nguồn lực để phát triển.

 + Các nước ở khu vực Đông Nam á trong trận chiến tranh lạnh.

 + Sự ra đời của tổ chức  ASEAN và quá trình phát triển của nó.

 Hoàn cảnh dẫn đến việc ra đời tổ chức ASEAN.

Mục tiêu ra đời và phương châm hoạt động và sinh hoạt giải trí.

Quá trình phát triển và quan hệ của những nước trong tổ chức ASEAN.

Bài  3: Các nước Châu Phi.

1. Tình hình chung.

2. Cộng hoà Nam Phi.

Bài 4: Các nước Mĩ-La-Tinh.

1. Những nét chung.

2. Cu Ba.

Bài 5. Mĩ, Nhật Bản, Tây Âu.

1. Nước Mĩ.

- Tình hình kinh tế tài chính nước Mĩ sau trận chiến tranh thế giới thứ hai.

- Sự phát triển về khoa học – kĩ thuật của Mĩ sau trận chiến tranh.

- Chính sách đối nội và đối ngoại của Mĩ sau trận chiến tranh.

2. Nhật Bản.

- Tình hình  Nhật Bản sau trận chiến tranh thế giới thứ hai.

-Nhật Bản khôI phục và phát triển kinh tế tài chính sau trận chiến tranh.

- Chính sách đối nội và đối ngoại của Nhật Bản sau trận chiến tranh.

3. Các nước Tây Âu.

- Tình hình chung

- Sự link khu vực

Học sinh trình bày kiến thức và kỹ năng cơ bản theo sách giáo khoa.

* Câu hỏi: Tình hình những nước á, Phi, Mĩ-La-Tinh, Mĩ, Nhật bản, Tây Âu từ năm 1945 đến nay ra mắt ra làm sao ?

*********************************************

Chương VII.    Quan hệ quốc tế từ năm 1945 đến nay.

1. Trật tự thế giới mới sau trận chiến tranh thế giới thứ hai.

- Sự hình thành trật tự thế giới mới.

Vào ngày 4 đến ngày 11-2-1945 ba nguyên thủ những cường quốc đã họp tại I-an-ta. Hội nghị đã thông qua quyết định quan trọng về việc phân chia khu vực ảnh hưởng giữa hai cường quốc Liên xô và Mĩ. Những thoả thuận đó trở thành khuôn khổ của một trật tự thế giới mới, mà lịch sử gọi là Trật tự thế giới hai cực I-an-ta do Mĩ và Liên xô đứng đầu.

- Sự thành lập phối hợp quốc.

Hội nghị I-an-ta có nhiều nội dung quan trọng trong đó có thống nhất thành lập một tổ chức quốc tế mới gọi là phối hợp quốc.

Nhiệm vụ của phối hợp quốc là duy trì hoà bình và bảo mật thông tin an ninh thế giới, phát triển quan hệ hữu nghị Một trong những dân tộc bản địa, thực hiện sự hợp tác về kinh tế tài chính, văn hoá, xã hội và nhân đạo…

Từ khi được thành lập cho tới nay phối hợp quốc đã duy trì hoà bình, bảo mật thông tin an ninh thế giới, đấu tranh xoá bỏ chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, giúp sức những nước đang phát triển về kinh tế tài chính, văn hoá…

2. Chiến tranh lạnh.

+ Nguyên nhân: Liên Xô và Mĩ lại phát động trận chiến tranh lạnh: Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai thế giới hình thành thành hai khối đối nghịch nhau. Khối TBCN do Mĩ cần đầu, còn khối XHCN do Liên Xô đứng đầu hai khối này muốn tranh giàng sự ảnh hưởng của nhau nên đã phát dộng cuộc trận chiến tranh lạnh. Mĩ và Các nước TBCN ráo riết chạy đua vũ trang, tăng cường ngân sách quân sự, thành lập khối quân sự những địa thế căn cứ hòng vây hãm Liên Xô và những nước XHCN, tiến hành xâm lược và đàn áp những phong trào đấu tranh của những dân tộc bản địa thuộc địa. Trước tình hình đó Liên Xô và những nước XHCN cũng buộc phải tăng cường ngân sách quốc phòng củng cố kĩ năng phòng thủ của tớ. Chiến tranh lạnh bùng nổ. 

+ Xu hướng thế giới ngày này ra mắt như sau: 

         Sau năm 1991 tình hình thế giới có sự thay đổi to lớn, với sự tan rã của Liên Xô và những nước XHCN ở Đông âu “trật tự hai cực’’ tan rã. Trật tự thế giới cũ tan rã và một trật tự thế giới mới đang được hình thành theo chiếu hướng trật tự thế giới đa cực, với nhiều trung tâm. Ngày nay những cường quốc đang ra sức vươn lên, điều chỉnh những quan hệ theo hướng hoà hoãn, thoả hiệp Một trong những nước lớn để có một ưu thế trong trật tự thế giới mới.

      Nhìn chung xu thế thế giới mới ngày này là hoà bình, ổn định và hợp tác phát triển. Đây và là thời cơ vừa là thử thách đối với những dân tộc bản địa khi bước vào thế kỉ XXI.

* Câu hỏi: Sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất tình hình quan hệ thế giới ra mắt ra làm sao ? Nêu xu thế thế giới ngày này?

**************************************************

Chương VIII: Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật từ năm 1945 đến nay.

1. Thành tựu đa phần của cách mạng khoa học-kĩ thuật.

 - Trên nghành khoa học cơ bản: Toán học, vật lí, hoá học, sinh học… đạt được nhiều thành tựu con người đã biết áp dụng những phát minh đó vào trong sản xuất để phục vụ môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường.

 - Những phát minh về công cụ sản xuất mới với việc ra đời của máy tính điện tử, máy tự động và khối mạng lưới hệ thống máy tự động.

 - Con người đã tìm ra nguồn năng lượng mới như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thuỷ triều…

 - Sáng chế ra vật liệu mới như chất pô-li-me.

 - Cuộc cách mạng xanh trong nông nghiệp với giải pháp cơ khí hoá, hoá học hoá, thuỷ lợi hoá, điện khí hoá…

 - Những tiến bộ thần kì trên nghành giao thông vận tải vận tảI và thông tin liên lạc với nhiều loại máy ghi âm khổng lồ, nhiều tàu hoả tốc có tốc độ cao…

2. ý nghĩa và tác động của cách mạng khoa học kĩ thuật.

 - Tạo ra cho con người đã có được môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường mới tốt đẹp hơn.

 - Tạo cho con người dân có bước nhảy vót chưa tường thấy trong lịch sử quả đât về sản xuất và năng xuất lao động, nâng mức sống và chất lượng môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường ngày càng cao.

 - Tạo ra sự thay đổi lớn về dân cư và lao động với xung hướng dân cư lao động trong ngành nông nghiệp và công nghiệp giảm, lao động trong những ngành dịch vụ ngày càng tăng nhất là những nước phát triển cao.

 Tuy nhiên cách mạng khoa học kĩ thuật đã để lại nhiều hạn chế cho con người:

Việc sản xuất nhiều chủng loại vũ khí và những phương tiện quân sự có sức tàn phá và huỷ diệt cao đế sự sống. Nạm ôi nhiễm môi trường tự nhiên thiên nhiên sống ngày càng cao…

* Câu hỏi: Phân tích những thành tựu của khoa học kĩ thuật từ năm 1945 đến nay?

*****************&*****************

Một số dạng thắc mắc thường gặp ở rõ ràng từng bài.

Phần một

Lịch sử thế giới tân tiến từ năm 1945 đến nay

Chương I

Liên Xô và những nước đông âu sau trận chiến tranh thế giới hai

Bài 1

Liên xô và những nước Đông âu từ năm 1945 đến Một trong trong năm 70 của thế kỷ XX

  Câu 1: sau trận chiến tranh thế giới thứ hai Liên Xô ở trong thực trạng ra làm sao? Để khắc phục hậu quả trận chiến tranh, Đảng và nhà nước Liên Xô đã làm gì? Nhân dân Liên Xô đã đạt được những thành tựu gì  trong công cuộc Phục hồi kinh tế tài chính hàn gắn vết thương trận chiến tranh?

   Trả lời:

  Để giải phóng khỏi thảm họa phát xít, sau trận chiến tranh Liên Xô phải gánh chịu những tổn thất nặng nề, hơn 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 70 nghìn làng mạc, gần 32000 nhà máy sản xuất xí nghiệp, và 65000 km đường sắt bị tàn phá… Nền kinh tế tài chính phát triển đình trệ tới 10 năm.

      Đảng và nhà nước Xô Viết đã đề ra kế hoạch 5 năm lần thứ  từ (1946-1950) nhằm mục đích Phục hồi và phát triển kinh tế tài chính đất nước.

     Kế hoạch 5 năm lần thứ tư đã hoàn thành xong thắng lợi vượt mức trước thời hạn 9 tháng.

Các chỉ tiêu chính về sản xuất  công nghiệp, nông nghiệp đều vượt mức trước kế hoạch dự  định, đời sống nhân dân được cải tổ.

    Khoa học kỹ thật có sự tiến bộ vượt bậc, sản xuất thành công bom nguyên tử năm 1949 , phá vỡ thế độc quyền hạt nhân của Mĩ, tạo nên sức mạnh cho lực lượng cách mạng thế giới.

 Câu 2. Kết quả của công cuộc xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH ở Liên Xô trong những thập niên 50- 70 của thế kỷ XX?

    Trả lời:

     Trong hai thập niên 50 và 60 nền kinh tế tài chính Xô Viết tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin.Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ hai trên thế giới  ( sau Mĩ) chiếm khoảng chừng 20% sản lượng công nghiệp toàn thế giới.

     - Về khoa học kỹ thuật: Liên Xô là nước đầu tiên phóng về tinh tự tạo ( năm 1957) , mở đầu kỷ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người.năm 1961 phóng con tàu vũ trụ, lần đầu tiên đưa con người bay vòng quanh trái đất. Liên Xô là nước đứng vị trí số 1 thế giới về những chuyến bay dài ngày trong vũ trụ.

    Như vậy, đến đầu trong năm 70 của thế kỷ XX Liên Xô đã đạt được thế cân đối về sức mạnh quân sự nói chung và sức mạnh quân sự hạt nhân nói riêng  với Mĩ và những nước phương tây.

   Câu 3. Từ sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, chủ trương đối ngoại của Liên Xô khởi sắc gì nổi bật?

   Trả lời:

    Thực hiện chủ chương duy trì hòa bình thế giới, chung sống hòa bình hữu nghị với những nước, tích cực ủng hộ cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giành độc lập tự do của những dân tộc bản địa, là nơi tựa vững chắc của hòa bình và cách mạng thế giới.

Câu 4. Đông Âu gồm có những nước nào? tại sao lại gọi như vây? Hoàn cảnh nào dẫn đến sự ra đời của những nước dân gia chủ dân Đông Âu? Tại sao gọi là nhà nước dân gia chủ dân?

   Trả lời:

   Gồm 8 nước - Cộng hòa dân chủ Đức, Ba Lan, Ru- ma-ni, hung –Ga- ri, Tiệp Khắc, Nam Tư, An-ba- ni và Bun –Ga-ri.

  Khái niệm Đông Âu và Tây Âu ở đây không đơn thuần chỉ phương hướng mà còn được hiểu theo nghĩa Đông Âu chỉ những nước theo chủ nghĩa xã hội & Tây Âu chỉ những nước theo chủ nghĩa tư bản. Trên thực tế, những nước Đông Âu nằm ở vị trí Đông Nam

Và Trung Âu. lúc bấy giờ tuy nhiên những nước Đông Âu không hề là một những nước xã hội chủ nghĩa nữa, nhưng người ta vẫn quyên gọi thế.

 Những năm trước và trong thời kỳ trận chiến tranh thế giới hai, hầu hết những nước Đông Âu đều lệ thuộc vào những nước tư bản Tây Âu,và bị Đức chiếm đóng. khi Liên Xô tiến vào lãnh thổ Đông Âu truy kích quân đội phát xít đức, nhân dân những nước Đông Âu đã nổi dậy khởi nghĩa vũ trang giành cơ quan ban ngành sở tại, thành lập nhà nước dân gia chủ dân năm 1944-1946.

 Tại vì: Khái niệm nhà nước dân gia chủ dân dùng để chỉ chính sách chính trị xã hội của những quốc gia theo chính sách dân chủ, hai giai cấp công nhân & nông dân nắm  cơ quan ban ngành sở tại cách mạng dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân và chính đảng của nó, hướng phát triển của nhà nước đi theo chủ nghĩa xã hội.

 Câu 5. Thắng lợi của cuộc cách mạng dân gia chủ dân ở những nước Đông Âu trong năm 1945-1949 có ý nghĩa ra làm sao?

 Trả lời:

 Cùng với sự ra đời của nước Cộng Hòa Nhân dân Trung Hoa, thắng lợi của những nước dân gia chủ dân những nước dân gia chủ dân Đông Âu  đánh dấu việc chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước (liên Xô) và bước đầu hình thành một khối mạng lưới hệ thống thế giới mới- khối mạng lưới hệ thống xã hội chủ nghĩa.

 Câu 6. Công cuộc xây dựng đất nước của những nước Đông Âu trong năm 50-70 của thế kỷ XX ra mắt trong thực trạng trở ngại vất vả & thuận lợi ra làm sao?

 Trả lời:

 -Khó khăn:

 + Cơ sở vật chất còn nghèo nàn, bị tàn phá trong trận chiến tranh thế giới, bị những nước đế quốc vây hãm kinh tế tài chính, can thiệp phá hoại về chính trị, những thế lực phản động trong nước chống phá cách mạng gây bạo loạn,,,

 - Thuận lợi:

 + Nhân dân lao động nhiệt tình nhiệt huyết, xây dựng chủ nghĩa xã hội, sự giúp sức to lớn của Liên Xô.

 Câu 7. Để xây dựng chủ nghĩa xã hội những nước đông âu phải thực hiện những trách nhiệm cơ bản gì? Kết quả của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở những nước Đông Âu thời kỳ này?

 Trả lời:

 - Xóa bỏ sự bóc lột của giai cấp tư sản, đưa nông dân vào con phố làm ăn tập thể thông qua hình thức hợp tác xã;  tiến hành công nghiệp hóa nhằm mục đích xóa bỏ tình trạng nghèo nàn, lỗi thời & xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội.

 Với sự giúp sức của Liên Xô, công cuộc xây dựng đất nước ở những nước Đông Âu đã thu được những thành tựu to lớn. Đến đầu trong năm 70 của thế kỷ XX, những nước Đông Âu đã trở thành những nước công , nông nghiệp, có nền văn hóa, khoa học giáo dục phát triển cao… Bộ mặt kinh tế tài chính xã hội của đất nước đã thay đổi cơ bản.

 Câu 8. Hội đồng tương trợ kinh tế tài chính (SEV) ra đời nhằm mục đích mục tiêu gì? Gồm những nước nào? kết quả ra sao?

 Trả lời:

 Nhằm đẩy mạnh hợp tác giúp sức lẫn nhau Một trong những nước XHCN, ngày 8/1/1949 Hội đồng tương trợ kinh tế tài chính được thành lập gồm những nước; Liên Xô, An –ba-ni, ba lan, Bun-ga-ri, Ru- ma-ni, Tiệp Khắc, sau này còn có thêm: Cộng hòa dân chủ Đức, Mông Cổ, Cu Ba, Việt Nam.

 - Với những đóng góp quan trọng của Liên Xô, trong trong năm 1951-973, Hội đồng tương trợ kinh tế tài chính đã thu được nhiều  thành tích to lớn, tốc độ tăng trưởng sản xuất công nghiệp của những nước thành viên trung bình thường niên đạt 10%, thu nhập quốc dân tăng 5,7 lần (năm 1973) so với năm 1950.             

********************************************

Bài 2

Liên Xô và những nước Đông Âu từ Một trong trong năm 70 đến đầu trong năm 90 của thế kỷ XX

Câu 1. Tại sao từ nửa sau trong năm 70 của thế kỷ XX trở đi. Liên Xô dần khủng hoảng rủi ro cục bộ về mọi mặt? Để đưa Liên Xô thoát khỏi khủng hoảng rủi ro cục bộ, Liên Xô đã làm gì, kết quả ra sao?

 Trả lời:

 Năm 1973 cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ dầu mỏ đã mở đầu đã mở đầu cho khủng hoảng rủi ro cục bộ về nhiều mặt( kinh tế tài chính, chính trị , tài chính…) của thế giới               đòi hỏi những quốc gia phải có những cải cách sửa đổi về kinh tế tài chính, chính trị, xã hội cho phù phù phù hợp với tình hình mới.

ở Liên Xô  quy mô và cơ chế cũ của CNXH đã tồn tại nhiều sai lầm và thiếu xót, sau này sẽ không phù hợp, cản trở sự phát triển của đất nước. Đầu trong năm 80 của thế kỷ XX, tình hình kinh tế tài chính ngày càng trở ngại vất vả, sản xuất trì trệ, lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng khan hiếm, mức sống của nhân dân giảm sút.

Hiện tượng vi phạm pháp chế quan liêu, tham nhũng ngày càng tăng, sự bất mãn của Liên Xô đưa nhân dân vào khủng hoảng rủi ro cục bộ toàn diện..

Tháng 3/1985 nhà nước Xô Viết tiến hành cải tổ nhằm mục đích khắc phục những sai lầm thiếu xót trước đây, đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng rủi ro cục bộ, xây dựng CNXH theo đúng bản chất của nó.

Do đường lối thực hiện sai lầm, thực hiện chính sách đa nguyên về chính trị, xóa bỏ chính sách một đảng, tuyên bố dân chủ công khai minh bạch về mọi mặt,

Kinh tế tiếp tục suy giảm dẫn đến tạm bợ về chính trị, nhiều cuộc bãi công ra mắt nhiều nước cộng hòa đòi li khai.

Kết quả Cuộc đảo chính 19 - 8 - 1991 nhằm mục đích lật đổ tổng thống Go oc-Ba-chốp bị thất bại đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, Đảng cộng sản Liên Xô bị đình chỉ hoạt động và sinh hoạt giải trí, chính phủ nước nhà Xô Viết bị giải tán, 11 nước cộng hòa tách khỏi liên bang, thành

Lập hiệp hội những quốc gia độc lập. Chế độ XHCN bị sụp đổ.

 Câu 2. Nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ chính sách XHCN ở Liên Xô?

 Trả lời:

 - Do xây dựng quy mô XHCN chưa phù hợp, thiếu xót sai lầm.

 - Chậm sửa đổi chủ trương trước những tình hình dịch chuyển của thế giới, khi sửa đổi lại mắc nhiều sai lầm nghiêm trọng về đường lối và giải pháp tiến hành.

 - Do hoạt động và sinh hoạt giải trí chống phá của những thế lực đế quốc bên phía ngoài, và những lực lượng chống CNXH trong nước.

 Câu 3. Những nét chính về tình hình những nước Đông Âu vào cuối trong năm 70 - đầu trong năm 80? Quá trình sụp đổ ở những nước Đông Âu ra mắt ra làm sao và hậu quả ra sao?

 Trả lời:

 - Các nước Đông Âu lâm vào cảnh tình trạng khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính chính trị nóng bức.

 - Sản xuất công, nông nghiệp giảm.

 - Buôn bán với nước ngoài giảm sút.

 - Nợ nước ngoài tăng.

 - Các cuộc đấu tranh của công nhân kéo dãn.

 - Quần chúng biểu tình đòi chính phủ nước nhà phải thi hành những chủ trương mới để cải tổ đời sống nhân dân.

 - Cuối năm 1988 khủng hoảng rủi ro cục bộ nổ ra đầu tiên ở Ba Lan rồi nhanh gọn lan sang những nước khác.

 - Sự bất mãn của quần chúng những nước này lên đến mức đỉnh điểm.Các phần tử chống CNXH kích động quần chúng biểu tình đấu tranh đòi đảng, nhà nước thực hiện cải cách về kinh tế tài chính, chính trị… buộc Đảng và Nhà nước Đông Âu phải thực hiện chính sách đa nguyên về chính trị, tổng tuyển cử tự do.

 Kết quả: những thế lực chống CNXH đều thắng cử, nắm quyền lãnh đạo. những Đảng đều thất bại, tuyên bố từ bỏ CNXH, đưa đất nước  phát triển theo hướng TBCN. Cuối năm 1989 chính sách XHCN bị sụp đổ ở hầu hết những nước Đông Âu.

 - Hậu quả:

 Sự sụp đổ của chính sách XHCN ở Liên Xô và những nước Đông Âu dẫn đến khối mạng lưới hệ thống XHCN không hề tồn tại nữa. Hội đồng tương trợ kinh tế tài chính cũng chấm hết hoạt động và sinh hoạt giải trí.               Đây là một tổn thất nặng nề đối với phong trào cách mạng thế giới và những lực lượng tiến bộ trong cuộc đấu tranh vì độc lập độc lập lãnh thổ dân tộc bản địa, hòa bình và ổn định và tiến bộ xã hội.

 Câu 4. Vì sao chính sách XHCN sụp đổ ở những nước Đông Âu?

 Trả lời:

 Có ba nguyên nhân chính:

 - Do chính sách XHCN rập khuôn theo quy mô của Liên Xô vốn đã mang những thiếu xót sai lầm.

 - Do sự sai lầm và tha hóa về đạo đức của một số trong những người dân trong bộ phận lãnh đạo đảng và nhà nước.

 - Hoạt động chống phá của những thế lực chống CNXH trong và ngoài nước.

***************************************************

Chương II      Các nước á phi Mĩ La Tinh từ năm 1945 đến nay

Bài 3

Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc bản địa và sự tan rã của khối mạng lưới hệ thống thuộc địa.

  Câu 1:

  Đặc điểm của những nước trong khu vực Mĩ La Tinh là gì? Những nét mới trong phong trào giải phóng dân tộc bản địa từ sau trận chiến tranh thế giới thứ hai đến Một trong trong năm 60 của thế kỷ XX?

  Trả lời:

  Là những khu vực đông dân có nguồn lao động dồi dào, lãnh thổ rộng lớn  với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú.

  Trước trận chiến tranh thế giới hai hầu hết những nước trong khu vực đều trở thành thuộc địa, nửa thuộc địa của những đế quốc Anh, Pháp, Mĩ. Hà Lan, Bồ Đào Nha….

 Từ sau trận chiến tranh thế giới hai, hầu hết những nước này đều giành độc lập dân tộc bản địa, bắt tay vào coong cuộc xây dựng đất nước từng bước củng cố độc lập, kinh tế tài chính, chính trị nhằm mục đích thoát khỏi sự khống chế của những thế lực đế quốc bên phía ngoài đặc biệt là Mĩ.

 - ở Đông Nam á: sự thất bại của Nhật đã tạo thời cơ cho In- Đô- nê-xi- a, Việt Nam, Lào giành tháng lợi trong cuộc khởi nghĩa vũ trang, lật đổ ách thống trị của chủ nghĩa thực dân, tuyên bố độc lập dân tộc bản địa.

 - ở Nam á: trong năm 1946-1950 cuộc đấu tranh chống ách nô dịch của thực dân Anh giành độc lập của nhân dân Ân Độ giành thắng lợi.

 - ở Châu phi nhiều nước giành độc lập. Năm 1960 có 17 nước giành độc lập.

          - ở Mĩ La tinh: Cách mạng Cu ba giành thắng lợi năm 1959.

 - Đến Một trong trong năm 60 của thế kỷ XX về cơ bản khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân bị sụp đổ.

 Câu 2. Điểm nổi bật của phong trào giải phóng dân tộc bản địa từ Một trong trong năm 60 đến Một trong trong năm 70 của thế kỷ XX là gì? Thắng lợi của nhân dân Ghi- nê Bít –xao, Mô-dăm- bích và ăng-gô- la có ý nghĩa gì?

 Trả lời:

 Phong trào đấu tranh ra mắt sôi nổi ở châu phi, điển hình là thắng lợi của ba nước : Ghi-nê Bít-Xao, Mô-dăm-bích & ăng-gô-la trong cuộc đấu tranh chống ách nô dịch của Bồ Đào Nha, giành độc lập dân tộc bản địa.

 Thắng lợi của nhân dân ba nước trên đã góp thêm phần quan trọng trong việc cổ vũ tinh thần nhân dân những nước thuộc địa, đặc biệt là nhân dân châu phi, trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc bản địa, bảo vệ độc lập lãnh thổ của tớ.

 Câu 3. A-pác-thai nghĩa là gì? Chính sách A-pác-thai xuất hiện lúc nào và nhằm mục đích mục tiêu gì?

 Trả lời:

 A-pác-thai nghĩa là sự việc tách biệt chủng tộc. Từ  apartheid được ghép từ hai chữ Anh & Hà Lan - apart là tách biệt, còn heid là bầy, chủng.

 Đây là chủ trương của Đảng quốc dân, chính đảng của thiểu số người da trắng nắm quyền ở Nam phi từ năm 1948, chủ trương phân biệt chủng tộc, đối xử dã man với người da đen ở nam phi& những dân tộc bản địa Châu Á đến định cư ở ở khu vực này, đặc biệt là người ấn Độ, nhằm mục đích duy trì  thế ưu việt và quyền lợi của người da trắng.

 Trên cơ sở đó, giới cầm quyền da trắng ở Nam Phi đã phát hành hơn 70 đạo luật về phân biệt chủng tộc, đối xử và tước bỏ quyền làm người  của người da đen  và da màu, buộc họ phải sống trong những khu riêng biệt, cách li hoàn toàn với người da trắng.

 Chính sách A-pác-thai nhằm mục đích củng cố sự thống trị lâu dài của thực ân da trắng ở nam phi, đẩy nhân dân châu phi vào cảnh tối tăm, lỗi thời, phục vụ quyền lợi và làm giàu cho những người dân da trắng..

 Câu 4. Phong trào giải phóng dân tộc bản địa từ Một trong trong năm 70 đến Một trong trong năm 90 của thế kỷ XX có những điểm gì đáng lưu ý? Sau khi giành được độc lập, trách nhiệm mới của nhân dân những nước á, phi, Mĩ La Tinh là gì?

 Trả lời:

 Đó là thắng lợi của nhân dân châu Phi, điển hình là ở ba nước miền nam Rô-đê-đi-a, Tây Nam Phi và cộng hòa Nam Phi, trong cuộc đấu tranh can đảm và mạnh mẽ và tự tin, bền chắc chống ách nô dịch của thực dân da trắng, giành độc lập tự do.

 Năm 1980, cơ quan ban ngành sở tại của người da đen được thành lạp ở Rô-đe-đi-a, năm 1990 ở Tây Nam phi chính sách phân biệt chủng tộc ở cộng hòa nam phi cũng trở nên xóa bỏ. Đến đây khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của  chủ nghĩa đế quốc bị sụp đổ hoàn toàn.

 Đó là củng cố nền độc lạp dân tộc bản địa, xây dựng và phát triển đất nước, nhằm mục đích khắc phục tình trạng nghèo nàn, lỗi thời, kéo dãn bao đời nay.

**********************************

Bài 4

Các nước châu á

  Câu 1: Trước trận chiến tranh thế giới thứ hai tình hình châu á có những nét gì đáng lưu ý? Tại sao nói, hầu như suốt nửa sau thế kỷ XX, tình hình châu á luôn tạm bợ  tuy nhiên phần lớn những dân tộc bản địa ở lục địa đã giành độc lập?

 Trả lời:

 Châu Á là vùng đông dân cư nhất thế giới, gồm có những nước có lãnh thổ rộng lớn với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú. Từ thời điểm cuối thế kỷ XI.X, hầu hết những nước ở lục địa này trở thành những nước thuộc địa và nửa thuộc địa, và là những nước đa phần của những nước tư bản Âu- Mĩ, chịu sự bóc lột, nô dịch nặng nề của chủ nghĩa thực dân.

 Do vị trí kế hoạch quan trọng khu vực Châu Á, những nước đế quốc cố tìm mọi phương pháp để duy trì địa vị thống trị của chúng ở lục địa này bằng phương pháp gây ra những xung đột khu vực và tranh chấp biên giới, lãnh thổ hoặc tiếp tay cho những phong trào li khai với những hành vi khủng bố dã man, nhất là ở những vùng Tây Á (còn gọi là trung đông), Nam á và Đông Nam Á, làm cho cục diện Châu Á luôn tạm bợ.

 Câu 2. Những biến hóa lớn của Châu Á từ sau trận chiến tranh thế giới hai? Sự ra đời của nước CHND Trung Hoa (1-10-1949) có ý nghĩa lịch sử ra làm sao?

 Trả lời:

 Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, một số trong những nước ở Châu Á đã đạt được sự tăng trưởng nhanh gọn về kinh tế tài chính như Nhật Bản, Hàn quốc, trung Quốc, Xin-Ga-po, Ma-lai-xi- a, Thái lan… Bên cạnh đó sự nỗ lực vươn lên của ấn Độ cũng đạt được kết quả đáng ghi nhận: từ một nước phải nhập khẩu lương thực, Ân Độ đã tự túc lương thực cho số dân hơn 1 tỉ người. Cùng với những tiến bộ trong nghành công nghệ tiên tiến thông tin và viễn thông, lúc bấy giờ ấn Độ đang nỗ lực vươn lên hàng những cường quốc về công nghệ tiên tiến phần mềm, công nghệ tiên tiến hạt nhân và vũ trụ.

 Đây là thắng lợi lớn của nhân dân Trung Quốc trong cuộc đấu tranh chống ách nô dịch của đế quốc và phong kiến kéo dãn hơn thế nữa 100 năm, đưa nước này bước vào kỷ nguyên độc lập tự do.

 - Hệ thống XHCN được nối liền từ Châu Âu sang Châu Á.

 Câu 3: Sau khi cách mạng thành công nhân dân Trung Quốc đã thực hiện những trách nhiệm gì? kết quả ra sao? Trong trong năm 1959 - 1978, tình hình trung Quốc có điểm gì nổi bật? Nội dung cơ bản của đường lối mới do trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc đề ra (tháng 12- 1978) nhằm mục đích xử lý và xử lý trách nhiệm gì? Từ thời điểm ở thời điểm cuối năm 1978 đến nay, công cuộc cải cách Open ở Trung Quốc đã đem lại kết quả  ra làm sao?

 Trả lời:

 Sau thắng lợi của cách mạng dân tộc bản địa dân chủ, trong trong năm 1949 - 1959 nhân dân Trung Quốc bắt bước vào thời kỳ Phục hồi và phát triển kinh tế tài chính, xã hội, nhằm mục đích đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lỗi thời.

 - Kết quả:

 Nhờ sự lao động quên mình của nhân dân Trung Quốc và sự giúp sức to lớn của Liên Xô, kế hoạch 5 năm năm lần thứ nhất (1953-1957) đã hoàn thành xong  thắng lợi với những thành tựu đáng kể trong những nghành: cải cách ruộng đất, tái tạo thương nghiệp tư bản tư doanh, xây dựng nền công nghiệp dân tộc bản địa và phát triển văn hóa giáo dục…

 Đời sống nhân dân có nhiều cải tổ, bộ mặt đất nước có nhiều đổi mới.

 Từ năm 1959 tình hình trung Quốc lâm vào cảnh tình trạng đầy dịch chuyển do xích míc về đường lối và giành quyền lực Một trong những phe phái trong nội bộ ban lãnh đạo đảng và nhà nước, đỉnh cao là cuộc Đại cách mạng văn hóa vô sản, gây ra những hậu quả nặng nề cho đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân Trung Quốc.

 - Xây dựng CNXH mang sắc tố Trung Quốc, lấy phát triển kinh tế tài chính làm trọng tâm, thực hiện cải cách Open, nhằm mục đích tiềm năng tân tiến hóa, đưa trung Quốc trở thành quốc gia giàu mạnh văn minh.

 Nhờ thực hiện cải cách Open,sau hơn 20 năm, nền kinh tế tài chính Trung Quốc phát triển nhanh gọn, đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới. Tổng sản phẩm trong nước trung bình thường niên là 9,6% - đứng hàng thứ bảy thế giới. Tổng giá trị xuất nhập khẩu tăng 15 lần so với năm 1978. Đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc ngày càng nhiều. Đời sống nhân dân được cải tổ rõ rệt. địa vị của Trung Quốc trên trường quốc tế được nâng cao.

---------------------------------------------------------------------------------------------

Bài 5

Các nước đông nam á

Câu 1. khu vực Đông Nam á có bao nhiêu nước hãy kể tên những nước đó? Đặc điểm tình hình Đông Nam á trước trận chiến tranh thế giới hai?

 Trả lời:

 Đông Nam á có 11 nước đó là:

 Việt Nam, Lào, Cam-Pu-chia, Thái Lan, Mi-an-Ma, Ma-lai-xi-a, xin-ga-po, In-đô-nê-xi-a, Bru-nây, Phi-lip-pin, Đông-ti-mo.

 Trước trận chiến tranh thế giới thứ hai hầu hết những nước Đông Nam á (trừ Thái Lan)

đều là thuộc địa của pháp, Anh, Mĩ, Hà lan…vv.

 Khi trận chiến tranh thế giới thứ hai phủ rộng rộng rãi ra toàn thế giới ( 12-1941 ), những nước đông Nam á lại bị quân nhật chiếm đóng, thống trị và gây nhiều tội ác đối với nhân dân khu vực này. Cuộc đấu tranh chống phát xít Nhật đã bùng lên mạnh mẽ và tự tin ở khắp nơi.

 Lợi dụng thời cơ Nhật đầu hàng đồng minh ( 8-1945), những nước Đông Nam á đã nổi dậy giành cơ quan ban ngành sở tại, lật đổ ách thống trị của phát xít Nhật.

 Câu 2. Những nét lớn về tình hình Đông Nam á từ sau trận chiến tranh thế giới hai. Tổ chức ASEAN (Thương Hội những nước Đông Nam á) được ra đời trong thực trạng nào?

 Trả lời:

 Chiến tranh thế giới hai tuy đã kết thúc song nền độc lập của những nước Đông Nam á chỉ tồn tại ít lâu bởi ngay sau đó, thực dân Âu - Mĩ  đã trở lại tái chiếm khu vực này. Nhân dân Đông Nam á lại phải tiến hành kháng chiến chống xâm lược trong những điều kiện rất là gian truân. Đến trong năm 50 của thế kỷ XX, những nước Đông Nam á đã lần lượt giành độc lập dân tộc bản địa.Vượt qua mọi thử thách, nhân dân Đông Nam á bước vào thời kỳ xây dựng và phát triển kinh tế tài chính theo những con phố rất khác nhau.

 ASEAN  ra đời trong trong toàn cảnh khu vực và thế giới trong nửa sau trong năm 60 của thế kỷ XX có nhiều biến chuyển to lớn.

 Sau khi giành độc, đứng trước những yêu cầu phát triển kinh tế tài chính xã hội của đất nước, nhiều nước Đông Nam á chủ trương thành lập một tổ chức liên minh khu vực nhằm mục đích cùng hợp tác phát triển, đồng thời hạn chế ảnh hưởng của những cường quốc bên phía ngoài đối với khu vực.

 Ngày 8/8/1967, Thương Hội những nước Đông Nam á (viết tắt theo tiếng Anh là ASEAN  được thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) với sự tham gia của 5 nước: In- đô-nê-xi-a. Ma-lai-xi-a. Phi-lip-pin và Thái Lan.

 Câu 3. Mục tiêu hoạt động và sinh hoạt giải trí của ASEAN là gì? Quá trình phát triển của ASEAN ra mắt ra làm sao?

 Trả lời:

  Mục tiêu hoạt động và sinh hoạt giải trí của tổ chức này là phát triển kinh tế tài chính văn hóa thông qua nỗ lực hợp tác chung giữa  những nước thành viên, trên tinh thần duy trì hòa bình và ổn định khu vực.

 -Trong quá trình đầu (1967-1975) ASEAN là một tổ chức non yếu, sự hợp tác trong khu vực còn lỏng lẻo,chưa tồn tại vị trí trên trường quốc tế.

 -Không lâu sau thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước  nhân dân ba nước  Đông Dương  vào năm 1975, với việc ký hiệp ước Ba - Li (In-đô-nê-xi-a, tháng 2-1976) hoạt động và sinh hoạt giải trí của ASEAN đã có những bước tiến mới. Quan hệ giữa ASEAN  với ba  nước Đông Dương  được cải tổ  thông qua việc thiết lập những quan hệ ngoại giao và khởi đầu có những chuyến viếng thăm lẫn nhau của những nhà lãnh đạo cấp cao.

 - Từ cuối trong năm 70 đến đầu trong năm 80 của thế kỷ XX do những dịch chuyển về chính trị xã hội, ở Cam-pu-chia và sự kích động can thiệp của một số trong những nước lớn,quan hệ giữa ASEAN  với ba nước Đông Dương trở nên căng thẳng mệt mỏi, đối đầu. Đây cũng là thời kỳ kinh tế tài chính ASEAN tăng trưởng mạnh nhờ thực hiện kế hoạch công nghiệp hóa khuynh hướng về xuất khẩu.

 - Năm 1984, tổ chức ASEAN  đã có 6 thành viên (thêm B ru-nây).

 Đầu trong năm 90 cả thế kỷ XX, ASEAN tiếp tục được mở rộng trong toàn cảnh thế giới và khu vực có nhiều thuận lợi: kết nạp Việt Nam (7/1995) ,Lào và Mi-an-ma (tháng 9/1997), Cam-pu-chia (4/1999), nâng số thành viên lên 10 nước. Trên cơ sở đó, ASEAN đã chuyển trọng tâm hoạt động và sinh hoạt giải trí sang hợp tác kinh tế tài chính nhằm mục đích xây dựng Đông Nam á thành khu vực hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bài 6

Các nước Châu Phi

Câu 1. Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, tình hình chính trị châu phi có những điểm gì nổi bật?

 Trả lời:

 Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào giải phóng dân tộc bản địa, đòi độc lập ra mắt sôi nổi ở Châu Phi, trước hết là khu vực Bắc phi, sau đó lan ra những khu vực khác.

 Thắng lợi trong cuộc binh biến của những sĩ quan và binh lính yêu nước  Ai Cập làm cho chính sách quân chủ ở nước này bị lật đổ, nước Cộng hòa Ai Cập  ra đời (6-1953).

 Thắng lợi của nhân dân An- giê-ri  trong cuộc kháng chiến chống pháp (1954-1962). Đặc biệt là sự việc tuyên bố độc lập của 17 nước ở lục địa này vào năm 1960 -  năm Châu Phi - cùng rất nhiều nước sau đó đã dẫn đến sự tan rã khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của những  nước đế quốc ở khu vực này.

 Câu 2. Công cuộc xây dựng đất nước của nhân dân châu phi ra mắt trong toàn cảnh ra làm sao? kết quả ra sao?

 Trả lời:

 Sau khi giành độc lập, những nước Châu Phi bắt tay vào xây dựng đất nước, phát triển kinh tế tài chính xã hội đã thu được thành tựu bước đầu. Song những thành tựu ấy chưa đủ thay đổi cơ bản  bộ mặt lục địa này.

 Nhiều nước châu Phi vẫn trong tình trạng đói nghèo, lỗi thời, tạm bợ  trở ngại vất vả, đặc biệt từ cuối trong năm 80 trở lại đây bởi những cuộc xung đột quân sự, đảo chính, nội chiến ra mắt liên miên,bệnh tật và mù chữ, sự bùng nổ dân số, nợ nần và phụ thuộc nước ngoài.vv… Tất cả những  điều đó đã và đang là những thách thức đối với nhân dân Châu phi.

 Cùng với sự giúp sức của hiệp hội quốc tế, những quốc gia ở lục địa này đang tích cực tìm kiếm giải pháp nhằm mục đích tìm kiếm những cuộc xung đột,  khắc phục những trở ngại vất vả về kinh tế tài chính để từng bước xóa bỏ  tình trạng đói nghèo , lỗi thời trong toàn cảnh đầy trở ngại vất vả thử thách.

 Câu 3. Tình cảnh người da đen và da màu ở cộng hòa Nam Phi trước năm 1994  ra làm sao? Cuộc đấu tranh  chống chính sách phân biệt chủng tộc ở cộng hòa Nam phi  ra mắt ra làm sao? Kết quả ra sao?

 Trả lời:

 Tuy trên danh nghĩa một quốc gia độc lập, song phần lớn người da đen và da mầu (chiếm khoảng chừng 80% dân số) ở Cộng hòa Nam phi phải sống trong thực trạng cơ cực, tủi nhục bởi chủ trương phân biệt chủng tộc của cơ quan ban ngành sở tại thực dân da trắng.

 Hậu quả của chủ trương này là: người da đen và da màu ở đay bị tước hết mọi quyền  công dân, phải ở khu cách biệt với người da trắng, chịu xử tội theo pháp luật riêng, không còn quyền sở hữu lớn về xí nghiệp, ruộng đất.  Phải thao tác trong những điều kiện tồi tệ so với người da tráng song chỉ được nhận những đồng lương ít ỏi hơn rất nhiều.

 Dưới sự lãnh đạo của tổ chức “Đại hội dân tộc bản địa phi”( ANC) được sụ giúp sức của hiệp hội quốc tế và cả Liên Hợp Quốc, cuộc đấu tranh chống chính sách phân biệt chủng tộc ở cộng hòa Nam Phi ra mắt bền chắc, phát triển thành một cao trào đấu tranh vũ trang, chính trị mang tính chất chất chất quần chúng.

 Cuộc đấu tranh của nhân dân Cộng hòa nam phi đã giành được những thắng lợi to lớn, buộc nhà cầm quyền phải trả  tự do cho những nhà lãnh đạo ANC, trong đó có quản trị Nen-Xơn  Man-đê-la, và công nhận quyền hoạt động và sinh hoạt giải trí hợp pháp của tổ chức này.

 Tháng 11/1993, những chính đảng ở Nam Phi  đã thông qua hiến pháp  nhằm mục đích xây dựng một đất nước Nam phi mới không phân biệt chủng tộc.

 Sau cuộc bầu cử đa chủng tộc đầu tiên (4-1994) Nen- Xơn  Man -đê-la đã trở thành tổng thống người da đen đầu tiên của cộng hòa Nam Phi. Chế độ phân biệt chủng tộc dã man đầy  bất công đã chấm hết ở nước này.

***************************************

Bài 7

Các nước Mĩ la Tinh

 Câu 1. Mĩ La tinh gồm có khu vực nào? Tại sao mang tên gọi như vậy? Thiên nhiên và con người Mĩ la Tinh có điểm gì nổi bật?

 Trả lời:

 Mĩ la Tinh chiếm một lãnh thổ rộng lớn của Châu Mĩ, gồm toàn bộ khu vực Trung - Nam Mĩ và những đảo lớn, nhỏ ở vùng biển Ca-ri-bê.

 Đến thời điểm cuối thế kỷ XVIII, trừ  vài bộ phận rất nhỏ, toàn bộ Trung và nam Mĩ đều là thuộc địa của Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. do ảnh hưởng của ách nô dịch lâu dài của chính sách thực dân, hầu hết những nước mĩ La Tinh đều nói tiếng tây Ban Nha và Bồ Đào nha, một số trong những nơi nói tiếng pháp… là những tiếng thuộc hệ ngôn từ La tinh. Do vậy, lãnh thổ rộng lớn này đã mang tên chung là Mĩ la Tinh.

 Đây là lãnh thổ được thiên nhiên ưu đãi với nguồn nông - lâm sản và tài nguyên phong phú, tạo nhiều thuận lợi phát triển nông nghiệp và công nghiệp cho những quốc gia ở khu vực này, ngoài ra do được bao bọc bởi hai đại dương Đại Tây Dương và Thái Bình Dương  mà nhiều quốc gia ở Mĩ la tinh có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế tài chính ngư nghiệp.

 Cư dân ở Mĩ La tinh gồm ba giống người chính; người da đỏ cư trú lâu dài ở địa phương, người da trắng từ châu âu di cư sang  và người da đen từ châu phi  bị bán sang Châu Mĩ  làm nô lệ. Cuộc sống lâu dài bên nhau đã tạo nên những giống người lai mới ở khu vực này.

 Câu 2. Trước và sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, tình hình Mĩ La tinh có điểm gì đáng lưu ý

 Trả lời

 Đầu thế kỷ XIX, nhiều nước Mĩ La tinh giành được độc lập từ tay thực dân Tây Ban Nha, nhưng ngay sau đó, một số trong những nước ở lục địa nó lại rơi vào vòng lệ thuộc và trở thành thuộc địa kiểu mới của đế quốc Mĩ.

 Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai với ưu thế về quân sự, Mĩ đã tìm mọi phương pháp để biến khu vực mĩ La Tinh thành sân sau của tớ và dựng lên những chính sách độc tài thân Mĩ. Không cam chịu cảnh áp bức, cuộc đấu tranh chống chính sách độc tài của nhân dân những nước khu vực Mĩ la Tinh lại bùng nổ và phát triển, tiêu biểu là thắng lợi của cách mạng cu Ba ( 1959). Tiếp đó, đấu tranh vũ trang ra mắt ở nhiều nước, lật đổ cơ quan ban ngành sở tại độc tài phản động, thiết  lập chính phủ nước nhà  dân tộc bản địa dân chủ  và thực hiện cải cách tiến bộ , đặc biệt là ở Chi lê và Ni-ca-ra-goa.

 Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nhiều nước ở mĩ la tinh đã đạt những thành tựu đáng  khuyến khích, một số trong những nước đã trở thành nước công nghiệp mới như Bra-xin, Mê-hi-cô, Ac-hen –ti-na….

 Từ đầu trong năm 90 của thế kỷ XX, những nước mĩ La tinh lại lâm vào cảnh tình trạng trở ngại vất vả do tăng trưởng kinh tế tài chính bị giảm sút, nợ nước ngoài tăng, đầu tư nước ngoài giảm dần,… Nạn tham nhũng và tình hình chính trị tạm bợ cũng là một trong những nguyên nhân làm cản trở sự phát triển kinh tế tài chính của nhiều quốc gia ở lục địa này.

 Câu 3. Cuộc cách mạng Cu Ba ra mắt trong toàn cảnh nào? kết quả ra sao? Những nét lớn về công cuộc xây dựng đất nước ở Cu Ba ?

 Trả lời:

 Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai với sự giúp sức của tướng Ba-ti-xta đã tiến hành đảo chính, thiết lập chính sách độc tài quân sự ở cu ba. (3/1952). cơ quan ban ngành sở tại Ba-ti-xta đã xóa bỏ hiến pháp tiến bộ, cấm những đảng phái chính trị hoạt động và sinh hoạt giải trí bắt giam nhiều tình nhân nước.

 - Không cam chịu sự thống trị của chính sách độc tài, nhân dân cu Ba đã kiên trì đấu tranh giành cơ quan ban ngành sở tại, mở đầu là cuộc tấn công trại lính Môn –Ca-đa ngày 26-7-1953, dưới sự lãnh đạo của Phi-đen-Ca-xtơ-rô.

 Được sự ủng hộ của nhân dân, những lực lượng cách mạng ngày càng vững mạnh. Phong trào phủ rộng rộng rãi ra và phát triển trong toàn nước. Ngày 1/1/1959, chính sách độc tài  Ba-ti-xta bị lật đổ. Cuộc cách mạng nhân dân ở Cu ba  đã giành được thắng lợi.

 Sau khi cách mạng thành công, chính phủ nước nhà cách mạng lâm thời Cu Ba dứng đầu

Là phi - đen cat-xtơ-rô, đã tiến hành xây dựng đất nước với những cải cách dân chủ  triệt để; cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa những xí nghiệp của tư bản nước ngoài, xây dựng cơ quan ban ngành sở tại cách mạng những cấp, thanh toán mù chữ, phát triển giáo dục…vv.

 Trong toàn cảnh bị Mĩ vây hãm cấm vận, đặc biệt từ sau khi chính sách XHCN bị sụp đổ ở liên Xô, công cuộc xây dựng đất nước của nhân dân Cu Ba tuy phải trải qua thời kỳ rất là trở ngại vất vả, song với sự quyết tâm của toàn dân cùng với sự nỗ lực của chính phủ nước nhà, vẫn đạt được những thành tựu to lớn; xây dựng một nền công nghiệp với khối mạng lưới hệ thống cơ cấu tổ chức những ngành hợp lý, một nền nông nghiệp đa dạng, mức tăng trưởng kinh tế tài chính ngày càng ngày càng tăng, giáo dục, y tế, văn hóa và thể thao phát triển mạnh mẽ và tự tin.

*********************************************

Chương III

Mĩ, Nhật bản, tây âu từ năm 1945 đến nay

Bài 8. Nước Mĩ

 Câu 1. Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai tình hình kinh tế tài chính Mĩ ra làm sao? Nhờ đâu kinh tế tài chính Mĩ phát triển như vậy?

 Trả lời:

  Đến cuối trong năm 40 của thế kỷ XX, sản lượng công nghiệp của Mĩ chiếm  sản lượng công nghiệp toàn thế giới; Sản lượng nông nghiệp gấp 2 lần năm nước Anh, Pháp, Tây Đức, I-ta-li-a và Nhật Bản cộng lại. mĩ là chủ nợ duy nhất trên thế giới, cũng là nước nắm độc quyền về vũ khí nguyên tử và đứng đầu thế giới về tiềm lực quân sự.

 Như vậy sau trận chiến tranh thế giới hai, nền kinh tế tài chính Mĩ phát triển mạnh mẽ và tự tin. Mĩ trở thành nước tư bản giàu mạnh nhất, chiếm ưu thế về mọi mặt trong thế giới tư bản.

 Nhờ điều kiện khách quan thuận lợi: nước mĩ ở xa mặt trận, đất nước không biến thành trận chiến tranh tàn phá. Do được yên ổn phát triển sản xuất và bán vũ khí cùng thiết bị trận chiến tranh cho những nước tham chiến, nước Mĩ giàu lên trong trận chiến tranh và có tiềm lực để phát triển kinh tế tài chính.

 Câu 2. Từ trong năm 70 của thế kỷ XX, tình hình kinh tế tài chính Mĩ có điểm gì nổi bật? Vì sao kinh tế tài chính Mĩ rơi vào tình trạng suy thoái tương đối?

 Trả lời:

 Tuy Mĩ vẫn đứng đầu thế giới về nhiều mặt song kinh tế tài chính Mĩ ngày càng giảm sút:

Sản lượng công nghiệp Mĩ so với thế giới  giảm từ 56,47% (năm 1948) xuống còn gần 40% (năm 1973), dự trữ vàng giảm dần từ 24,6% tỉ USD xuống còn 11,9 tỉ USD (năm 1974). Hệ thống tiền tệ, tài chính bị rối loạn.

 Sự suy thoái tương đối của kinh tế tài chính Mĩ từ trong năm 70 của thế kỷ XX là vì những nguyên nhân sau:

 - Sự vươn lên mạnh mẽ và tự tin của những nước Tây Âu và Nhật Bản, trở thành những trung tâm kinh tế tài chính ngày càng đối đầu đối đầu với Mĩ.             

 - Kinh tế mĩ tạm bợ do vấp phải nhiều đợt suy thoái khủng hoảng rủi ro cục bộ.

 - Mĩ phải chi những khoản tiền khổng lồ cho việc chạy đua vũ trang  và những cuộc trận chiến tranh xâm lược để thực hiện tham vọng làm bá chủ thế giới.

 - Tình hình chính trị, xã hội tạm bợ do sự chênh lịch giàu nghèo quá lớn.

 Câu 3. Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, nước Mĩ đã đạt được những thành tựu nổi bật gì trong nghành khoa học kỹ thuật? Tác dụng của những thành tựu đó đối với nước Mĩ ra làm sao?

 Trả lời:

 Trong trong năm xảy ra trận chiến tranh, nhiều nhà khoa học lỗi lạc trên thế giới  đã chạy sang Mĩ vì ở đây có điều kiện và phương tiện đầy đủ nhất để thao tác, do vậy, Mĩ là nước khởi đầu của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật lần thứ hai ra mắt từ năm 40 của thế kỷ XX.

 Là nước thu nhiều thành tựu kỳ diệu nhất trong những nghành khoa học kỹ thuật, sáng chế ra những công cụ sản xuất mới( máy tính, máy tự động), nguồn năng lượng mới, cách mạng xanh trong nông nghiệp, cách mạng trong giao thông vận tải và thông và thông tin liên lạc, trong nghành vũ trụ, trong việc sản xuất vũ khí tân tiến…vv.

 Nhờ những thành tựu khoa học kỹ thuật đã đạt được, nền kinh tế tài chính Mĩ không ngừng nghỉ tăng trưởng, đời sống tinh thần và vật chất của người dân Mĩ được nâng cao.

 Câu 4. Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, chủ trương đối nội, đối ngoại của mĩ có điểm gì nổi bật?

 Trả lời:

 Để củng cố quyền lực, cơ quan ban ngành sở tại những đời tổng thống Mĩ tìm cách ngăn cản, phá hoại phong trào công nhân,chống lại phong trào đình công và vô hiệu những người dân

Có tư tưởng  tiến bộ ra khỏi cỗ máy nhà nước,thực hiện chủ trương phân biệt chủng tộc đối với người da đen và da màu.

 Để thực hiện tiềm năng kế hoạch của tớ là làm bá chủ thống trị thế giới, giới cầm quyền mĩ đã đề ra kế hoạch toàn cầu nhằm mục đích chống phá những nước XHCN, đẩy lùi phong trào giải phóng dân tộc bản địa.Thông qua hình thức viện trợ mĩ đã lôi kéo khống chế những nước phụ thuộc thực hiện những chủ trương thực dân kiểu mới về kinh tế tài chính, chính trị..vv

 Tuy đã thực hiện được một số trong những mưu đồ, nhưng Mĩ cũng vấp phải những thất bại nặng nề  trong việc can thiệp vào Trung Quốc (1945-1946), Cu Ba (1959-1960) đặc biệt là trong cuộc trận chiến tranh xâm lược ở Việt Nam 1954- 1975)…

 Trong cuộc chạy đua để xác lập trật tự thế giói “đơn cực” do Mĩ chi phối và khống chế, giới cầm quyền mĩ luôn vấp phải sự phản đối của những nước đồng minh,của quả đât tiến bộ và những lực lượng êu chuộng hòa bình trên thế giới, khiến Mĩ không thuận tiện và đơn giản thực hiện tham vọng của tớ.

Bài 9. Nhật bản

 Câu 1. Sau trận chiến tranh thế giới hai nước Nhật ở trong tình trạnh ra làm sao? Nội dung đa phần của những cải cách dân chủ ở Nhật bản sau trận chiến tranh thế giới hai là gì? Tác dụng của những cải cách này đối với nước Nhật ra làm sao?

 Trả lời:

 Là nước bại trận bị quân đội nước ngoài chiếm đóng theo chính sách quân quản và bị mất hết thuộc địa..kinh tế tài chính bị tàn phá nặng nề. Đất nước lâm vào cảnh tình trạng rất là trở ngại vất vả: nạn thất nghiểp tầm trọng, lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng thiếu thốn. ( năm 1945 sản lượng lúa chỉ bằng 2/3 sản lượng trung bình mỗi năm trước, sản xuất công nghiệp chỉ từ 10% so với trước trận chiến tranh), lạm phát nặng nề…vv

 - Hiến pháp mới được phát hành năm 1946 với nhiều nội dung tiến bộ( vai trò của thiên hoàng với nhà nước bị bãi bỏ, quyền lực tối cao thuộc về nghị viện do nhân dân bầu ra , quyền hành pháp đứng đầu là chính phủ nước nhà, đứng đầu là thủ tướng…)

 Thực hiện cải cách ruộng đất  (1946-1949); xóa bỏ chủ nghĩa quân phiệt và trừng trị những tội phạm trận chiến tranh, giải giáp những lực lượng vũ trang; giải tán những công ty độc quyền lớn; phát hành những quyền tự do dân chủ…

 Những cải cách dân chủ sau trận chiến tranh đã mang lại niềm kỳ vọng đối với những tầng lớp nhân dân, là tác nhân quan trọng đưa nước Nhật phát triển mạnh mẽ và tự tin sau này.

 Câu 2. Trong trong năm 50 - 70 của thế kỷ XX, kinh tế tài chính Nhật bản đạt được những thành tựu ra làm sao? vì sao vào trong năm 70 của thế kỷ XX, kinh tế tài chính nhật Bản đạt được sự tăng trưởng thần kỳ?

 Trả lời:

 Từ năm 1952-  1960 kinh tế tài chính Nhật Bản phát triển mạnh mẽ và tự tin, đặc biệt trong năm 1960-1973  là quá trình phát triển thần kỳ. Tổng sản phẩm quốc dân tăng từ 20 tỉ USD

(Năm 1950) đến 183 tỉ USD (năm 1968), tốc độ tăng trưởng trung bình thường niên là 15% (1950-1960) và 13% ( trong năm 1961-1970).

 Cuối  trong năm 60, nông nghiệp đã đáp ứng được  80%  nhu yếu lương thực và 2/3 nhu yếu thịt, sữa trong nước.

 Đến trong năm 70 của thế kỷ XX, Nhật Bản đã trở thành một trong ba trung tâm kinh tế tài chính tài chính thế giới, cùng với Mĩ  và Tây Âu.

 - Do người Nhật tiếp thu được những giá trị tiến bộ về khoa học kỹ thuật của thế giới nhưng vẫn giữ được bản sắc dân tộc bản địa.             

 - Tổ chức quản lý có hiệu suất cao những xí nghiệp, công ty trong nước.

 - Vai trò quan trọng của nhà nước trong việc đề ra những kế hoạch phát triển trên cơ sở biết nắm đúng thời cơ và có sự điều tiết kịp thời để đưa nền kinh tế tài chính tiếp tục tăng trưởng.

 - Ý  thức vươn lên, tinh thần lao động tráng lệ, cần mẫn và tiết kiệm của người Nhật.

 Câu 6. Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, chủ trương đối nội, đối ngoại của nhật bản có những điểm gì nổi bật?

 Trả lời:

 Nhờ những cải cách sau trận chiến tranh, Nhật bản đã chuyển từ chính sách chuyên chế sang chính sách dân chủ với những quyền tự do dân chủ tư sản.Vai trò của Nhật Hoàng chỉ từ trên danh nghĩa.Các chính đảng được công khai minh bạch hoạt động và sinh hoạt giải trí, phong trào bãi công và phong trào dân chủ phát triển rộng rãi.

 Sau 38 năm liên  tục cầm quyền (1955-1993), từ năm 1993, đảng dân chủ tự do (LDP) phải nhường quyền lập chính phủ nước nhà cho những lực lượng đối lập, khởi đầu quá trình tạm bợ về tình hình chính trị ở Nhật Bản.

 Nhật Bản tiếp tục duy trì sự liên minh ngặt nghèo với Mĩ Tính từ lúc sau khi hiệp ước bảo mật thông tin an ninh Mĩ Nhật được ký kết (9/19510. nhờ đó ngân sách đầu tư cho quân sự ở Nhật Bản  rất hạn chế, tạo điều kiện cho nước Nhật tập chung vào phát triển kinh tế tài chính.

 Trong trong năm mới gần đây giới cầm quyền Nhật Bản đã thi hành chủ trương đối ngoại mềm mỏng dính về chính trị, tăng cường những quan hệ đối ngoại như trao đổi marketing thương mại, tiến hành đầu tư và viện trợ cho những nước đặc biệt là những nước Đông Nam á.

 Ngày nay Nhật Bản đang nỗ lực vươn lên để  trở thành một cường quốc chính trị để tương xứng với siêu cường kinh tế tài chính của tớ như : phấn đấu trở thành ủy viên thường trực  Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, giành quyền đăng cai những hội nghị quốc tế, tích cực đóng góp tài chính cho những hoạt động và sinh hoạt giải trí quốc tế của Liên hợp quốc.             

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bài 10

Các nước tây âu

 Câu 1. Khái niệm Tây Âu dùng để chỉ khu vực nào ? có những điểm gì nổi bật? Tác động của trận chiến tranh thế giới hai đối với những nước Tây Âu ra làm sao?

 Trả lời:

 Khái niệm Tây Âu được sử dụng từ sau trận chiến tranh thế giới hai, để chỉ những nước TBCN ở phía tây châu âu (phân biệt với Đông Âu - chỉ những nước XHCN trước đây, ở phía đông châu Âu.)

 Các nước Tây Âu có truyền thống văn hóa lâu lăm với những thành tựu rực rỡ của nền văn hóa phục hưng, cũng là nơi khởi đầu của những cuộc phát kiến địa lí và những cuộc cuộc cách mạng công nghiệp then chốt trong lịch sử. Đây là những nước có nền kinh tế tài chính phát triển khá đồng đều về mức sống.

 Trong thời gian trận chiến tranh (1939-1945), nhiều nước Tây Âu đã bị những những lực lượng phát xít chiếm đóng và tàn phá rất nặng nề, nhiều trung tâm, thành phố, bến cảng, nhà máy sản xuất bị tàn phá. Hàng triệu người chết mất tích hoặc bị tàn phế. Sản xuất công nghiệp tụt giảm so với trước trận chiến tranh.

 Câu 2. Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai, tình hình những nước Tây Âu có điểm gì nổi bật?

 Trả lời:

 Với kế hoạch phục hưng Châu Âu của Mĩ (thực hiện vào năm 1948-1951) và sự nỗ lực của từng nước, nền kinh tế tài chính Tây Âu đã được phục hồi sau trận chiến tranh song ngày càng lệ thuộc vào Mĩ.

 -Về đối nội;

 Mục tiêu của những nước tây âu là củng cố cơ quan ban ngành sở tại của giai cấp tư sản (quyền tự do dân củ bị thu hẹp, những cải cách tiến bộ bị xóa bỏ, những phong trào công nhân và phong trào dân chủ bị ngăn ngừa …)

 - Về đối ngoại:

 Sau khi bị thất bại trong việc tiến hành những cuộc xâm lược trở lại của những thuộc địa trước đó những nước Tây Âu ngày càng liên hệ ngặt nghèo với Mĩ tham gia khối quan sự Bắc Đại Tây Dương do Mĩ lập ra tháng 4/1949, tích cực chạy đua vũ trang và thiết lập nhiều địa thế căn cứ quân sự… nhằm mục đích chống lại Liên Xô và những nước XHCN Đông Âu.

 Câu 3. Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai tình hình nước Đức có gì đặc biệt?

 Trả lời:

 Là nước bại trận  bị phân thành 4 khu vực  do những cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp chiếm đóng và trấn áp.

 Mâu thuẫn liên Xô và Mĩ ngày càng nóng bức,những khu vực chiếm đóng và trấn áp của Mĩ, Anh, Pháp đã hợp thành nhà nước CHLB Đức (9/1949); nhà nước Cộng hòa dân chủ Đức ra đời  vào tháng 10/1949.

 Để thực hiện ý đồ biến Tây Đức thành một lực lượng xung kích chống Liên Xô và những nước xhcn đông Âu; Mĩ, Anh, Pháp  đã tích cực giúp sức CHLB Đức , đưa nền kinh tế tài chính nước này nhanh gọn phục hồi và phát triển, đặc biệt trong trong năm 60 và 70  của thế kỷ XX.

 Do những dịch chuyển của tình hình Liên Xô và những nước Đông Âu, tháng 10/1990, CHDC Đức  đã sáp nhập vào CHLB Đức  thành một nước Đức thống nhất.

 Câu 4. Bối cảnh nào dẫn đến sự link khu vực Một trong những nước Tây Âu? Quá trình ra đời của Cộng đồng châu âu (EC)? Tại sao nói: Hội nghị cấp cao Một trong những nước EC (Họp tại Ma-a-xtơ-rich (Hà  Lan), tháng 12/1991 đánh dấu một mốc mang tính chất chất đột biến của quá trình link quốc tế ở Châu Âu?

 Trả lời:

 Sau khi Phục hồi được nền kinh tế tài chính, từ năm 1950 những nước Tây Âu muốn có sự link kinh tế tài chính trong khu vực để cùng tương hỗ phát triển, thoát khỏi sự lệ thuộc của Mĩ.

 - Năm 1951 những nước: pháp, CHLBĐ, I-ta-li-a, Bỉ, hà Lan, Lúc-Xăm-Bua thành lập hiệp hội than thép Châu Âu.

 - Năm 1957 sáu nước này thành lập hiệp hội năng lượng nguyên tử Châu Âu, tiếp  đó là hiệp hội kinh tế tài chính châu âu.

 - Năm 1967, Cộng đồng Châu Âu ( EC) ra đời trên cơ sở hợp nhất của ba tổ chức trên.

 Tại hội nghị này, những nước EC đã thông qua hai quyết định quan trọng đó là:

 - Xây dựng một thị trường nội địa châu âu với một liên minh kinh tế tài chính và tiền tệ châu âu, có đồng tiền chung ( EURO).

 - Xây dựng một liên minh chính trị, mở rộng sang link về chủ trương đối ngoại và bảo mật thông tin an ninh, tiến tới một nhà nước chung châu âu.             

 Trên cơ sở đó, Hội nghị Ma-a-x-tơ-rích quyết định hiệp hội châu âu đổi tên thành liên minh châu âu (EU) với 15 nước thành viên (năm 1999) và đến năm 2004 là 25 nước.

 Hiện nay, đây là một liên minh kinh tế tài chính, chính trị lớn số 1 thế giới.

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Chương IV

Quan hệ quốc tế từ năm 1945 đến nay

Bài 11. Trật tự thế giới mới sau trận chiến tranh thế giới hai

 Câu 1: Hội nghị I-an-ta được tiến hành trong thực trạng nào? Nội dung đa phần của hội nghị I-an-ta đề cập đến vấn đề gì? Tác động của những quyết định tại hội nghị cấp cao I-an-ta đối với tình hình thế giới ra làm sao?

 Trả lời:

 Khi trận chiến tranh thế giới hai bước vào quá trình cuối (đầu năm 1945), xích míc trong nội bộ phe đồng minh cũng nổi lên nóng bức xung quanh việc tranh giành và phân phân thành quả thắng lợi Một trong những nước tham chiến, có liên quan đến tình hình hòa bình, bảo mật thông tin an ninh và trật tự thế giới.

 Trong toàn cảnh đó tháng 2/1945, hội nghị cấp cao ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh được triệu tập ở I-an-ta (Liên Xô) để xử lý và xử lý những vấn đề sau trận chiến tranh.

 Hội nghị đã thông qua những quyết định quan trọng sau;

 - Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật để nhanh gọn kết thúc trận chiến tranh.

 - Thống nhất thành lập tổ chức Liên hợp Quốc nhằm mục đích giữ gìn hòa bình, bảo mật thông tin an ninh, và trật tự thế giới sau trận chiến tranh.

 - Thỏa thuận việc đóng quân tại những nước phát xít chiến bại và phân chia phạm vi ảnh hưởng  Một trong những nước thắng lợi.

 Những quyết định của hội nghị I-an-ta đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới  mới  từng bước được thiết lập sau trận chiến tranh, thường được gọi là trật tự hai cực I-an-ta đứng đầu là Liên Xô và Mĩ.

 Câu 2. Tổ chức Liên hợp Quốc ra đời lúc nào? Mục đích hoạt động và sinh hoạt giải trí của liên Hợp Quốc là gì? Hoạt động của Liên Hợp Quốc nhờ vào nguyên tắc nào? Vai trò của Liên Hợp Quốc từ khi thành lập đến nay?

 Trả lời:

Từ ngày 25 - 4 đến ngày 26 - 6 - 1945, theo sáng kiến của Liên Xô, Mĩ,Trung  Quốc, pháp, một hội nghị đại biểu của 50 nước đã họp tại Xan- phran-xi-xcô

Mĩ  và tuyên bố thành lập Liên hợp  quốc.

 Mục đích đa phần của liên Hợp Quốc là duy trì hòa bình và bảo mật thông tin an ninh thế giới, thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác Một trong những nước trên cơ sở tôn trọng quyền bình đẳng Một trong những quốc gia  và quyền dân tộc bản địa tự quyết.

 Nguyên tắc hoạt động và sinh hoạt giải trí của Liên Hợp Quốc là: tôn trọng quyền bình đẳng Một trong những quốc gia và quyền dân tộc bản địa tự quyết, không can thiệp vào việc làm nội bộ của nước nào, tôn trọng  toàn vẹn lãnh thổ  và độc lập chính trị của tất cả những nước, xử lý và xử lý những tranh chấp quốc tế bằng phương pháp hòa bình và có sự nhất trí  giữa năm cường quốc Liên Xô  (nay là Liên Bang Nga) Mĩ, Anh, Pháp,Trung Quốc.

 Trong quá trình tồn tại, Liên Hợp Quốc đã có vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình và bảo mật thông tin an ninh thế giới, đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực  dân và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, xử lý và xử lý nhiều cuộc xung đột, vận động bảo tồn và phát triển những giá trị văn hóa, lịch sử, chú ý loài người về rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn hủy hoại môi trường tự nhiên thiên nhiên, chống thiên tai, ngăn ngừa đại dịch AIDS ; vận động giảm dân số, giúp sức những nước đang phát triển xử lý và xử lý trở ngại vất vả về kinh tế tài chính, xã hội, y tế, giáo dục…vv

 Câu 3. Chiến tranh lạnh là gì? Vì sao dẫn đến tình trạng trận chiến tranh lạnh? Mĩ phát động trận chiến tranh lạnh ra làm sao? Trước tình hình đó, Liên xô đã làm gì? Chiến tranh lạnh đã dẫn đến hậu quả gì?

 Trả lời:

 Chiến tranh lạnh là chủ trương thù địch mọi mặt của mĩ và những nước đế quốc trong quan hệ với Liên Xô và những nước XHCN.

 Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai quan hệ giữa Liên Xô - Mĩ ngày càng xích míc đối đầu nóng bức do sự đối lập về tiềm năng và kế hoạch giữa hai cường quốc: Liên Xô chủ trương duy trì hòa bình, bảo mật thông tin an ninh thế giới, bảo vệ những thành quả của CNXH và đẩy mạnh phong trào cách mạng thế giới ; ngược lại, Mĩ  ra sức chống phá  Liên Xô và những nước XHCN, đẩy lùi phong trào cách mạng nhằm mục đích thực hiện mưu đồ bá chủ thế giới. Do vậy trận chiến tranh lạnh đã trở thành tác nhân đa phần chi phối quan hệ giữa hai phe XHCN và TBCN trong thời gian dài vào nửa sau thế kỷ XX.

 Để ngăn ngừa ảnh hưởng của CNXH và phong trào cách mạng thế giới đang ngày càng phủ rộng rộng rãi ra, Mĩ và những nước đế quốc đã tích cực chạy đua vũ trang, tăng cường ngân sách quân sự, thành lập những khối quân sự  (khối NATO  ở Châu Âu, khối SEATO ở Đông Nam á, khối ANZUS ở nam Thái Bình Dương, khối CENTO ở Trung Cận Đông…) xây dựng nhiều địa thế căn cứ quân sự xung quanh Liên Xô và những nước XHCN, đồng thời tiến hành nhiều cuộc trận chiến tranh xâm lược dưới nhiều hình thức rất khác nhau  để thực hiện mưu đồ bành chướng, thống trị thế giới của tớ (trận chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới ở ba nước Đông Dương, can thiệp vũ trang vào một số trong những nước ở khu vực Mĩ La tinh, tiến hành những cuộc trận chiến tranh quy mô lớn ở Trung Cận Đông…)

 Trước những hành vi đầy đe dọa của Mĩ và những nước đế quốc, Liên Xô và những nước XHCN buộc phải tăng ngân sách quốc phòng, củng cố kĩ năng phòng thủ của tớ.

 -Thế giới luôn trong tình trạng căng thẳng mệt mỏi bởi sự đe dọa trước rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn bùng nổ một cuộc trận chiến tranh thế giới mới. Đời sống nhân dân nhiều nước bị giảm sút, tình hình xã hội tạm bợ do sự đầu tư quá lớn về tiền của và sức người vào chạy đua vũ trang, phục vụ tham vọng cho giới cầm quyền.

 Câu 4. Vì sao Liên Xô và Mĩ tuyên bố chấm hết trận chiến tranh lạnh? Ngày nay, xu thế phát triển đa phần của thế giới là gì?

 Trả lời:

 Có hai nguyên nhân đa phần.

 -Cuộc chạy đua vũ trang kéo dãn hơn thế nữa bốn thập niên ( 1947-1989)đã làm cho Mĩ và Liên Xô tốn kém và ngày càng suy giảm thế mạnh mẽ và tự tin của tớ trên nhiều mặt so với những cường quốc khác.

 Sự vươn lên mạnh mẽ và tự tin của những nước : Đức, Nhật Bản và Tây Âu làm cho Mĩ  và Liên Xô thấy nên phải thoát khỏi tình trạng đối đầu để ổn định và củng cố vị thế của tớ.

 Sau khi trận chiến tranh lạnh chấm hết (1989) và chính sách XHCN bị sụp đổ ở Liên Xô và cá nước Đông Âu, tình hình thế giới có nhiều chuyển biến theo cá xu hướng sau:

 - Xu thế hòa hoãn và hòa dịu trong quan hệ quốc tế.những cuộc xung đột quân sự ở nhiều khu vực đã được xử lý và xử lý bằng phương pháp hòa bình thương lượng.

 - Sự tan rã của trật tự hai cực I-an-ta (do Liên Xô bị tan rã, còn Mĩ chủ trương thiết lập thế giới đơn cực để dễ bề chi phối thống trị thế giới), thế giới đang hình thành một trật tự mới theo hướng đa cực nhiều trung tâm.

 - Do tác động mạnh mẽ và tự tin của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, hầu hết những nước đều tích cực điều chỉnh kế hoạch phát triển  lấy kinh tế tài chính làm trọng điểm.

 - Do những xích míc về dân tộc bản địa, tôn giáo và tranh chấp lãnh thổ, ở nhiều khu vực lại xảy ra những cuộc xung đột, quân sự hoặc nội chiến Một trong những phe phái làm cho đất nước tạm bợ, gây bao đau khổ cho dân thường.

*************************************

Chương V

Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật từ năm 1945 đến nay

Bài 12

Những thành tựu đa phần và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học kỹ thuật

 Câu 1.

 Lịch sử loài người đã ra mắt những cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật nào? Cách mạng khoa học kỹ thuật ra mắt nhằm mục đích mục tiêu gì?             

 Trả lời:

 Đến nay loài người đã ra mắt hai cuộc cách mạng kho học kỹ thuật đó là:

 - Cách mạng khoa học kỹ thuật lần thứ nhất (hay cách mạng công nghiệp ở thế kỷ XVIII)

 - Cách mạng kỹ thuật lần thứ hai (hay cách mạng khoa học kỹ thuật ở thế kỷ XX), bắt nguồn từ sau trận chiến tranh thế giới hai đến nay với phạm vi ngày càng sâu rộng.

 Cách mạng khoa học kỹ thuật ngày này nhằm mục đích đáp ứng những nhu yếu vật chất, tinh thần ngày càng cao của môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường con người trước tình hình bùng nổ dân số và những nguồn tài nguyên đang ngày càng vơi cạn dần.

 Câu 2. Trong những thập niên qua, loài người đã đạt được những thành tựu đa phần nào trong nghành khoa học kỹ thuật?

 Trả lời:

 Đó là những phát minh trong nghành khoa học cơ bản( toán, vật lý, hóa học, sinh học), được con người ứng dụng vào kỹ thuật và sản xuất phục vụ đời sống (đặc biệt phát minh ra phương pháp sinh sản vô tính và map gien người)

 - Phát minh ra công cụ sản xuất mới (máy tính điện tử, máy tự động, khối mạng lưới hệ thống máy tự động)…vv.

 - Phát hiện ra những nguồn năng lượng mới như (nguyên tử, gió, mặt trời, thủy triều vv)

để thay thế dần những nguồn tài nguyên đang dần vơi cạn

 - Sáng chế ra vật liệu mới, đặc biệt là chất pô-li-me (chất dẻo) với độ bền và gí trị sử dụng cao trong nhiều nghành của đời sống con người.             

 - Áp dụng cuộc cách mạng xanh trong nông nghiệp nhờ đó năng suất lao động và thu hoạch cây trồng được nâng cao, khắc phục nạn thiếu lương thực kéo dãn ở nhiều nước.

 - Những tiến bộ vượt bậc trong nghành giao thông vận tải vận tải và thông tin liên lạc, khối mạng lưới hệ thống vệ tinh tự tạo đã rút ngắn thời gian đi lại và kĩ năng tiếp cận thông tin ngày càng nhanh của con người.

 - Những mày mò mới với những thành tựu kỳ diệu trong nghành chinh phục vũ trụ.

 Câu 3. Cách mạng khoa học kỹ thuật đem lại những quyền lợi gì cho môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường con người? Cuộc cách mạng KHKT còn gây ra những hậu quả tiêu cực nào?

 Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật đã mang lại những thay đổi kỳ diệu trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường con người với những bước nhảy vọt trước đó chưa từng thấy về sản xuất và năng xuất lao động, chất lượng môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường của con người ngày càng nâng cao.

 Cách mạng khkt cũng tạo ra những thay đổi lớn về cơ cấu tổ chức dân cư lao động trong nông nghiệp và công nghiệp giảm dần, lao động trong những ngành dịch vụ tăng, về chất lượng nguồn nhân lực, về sự hình thành một thị trường thế giới với xu thế toàn cầu hóa  …vv

 - Hậu quả: Tình trạng ô nhiễm môi trường tự nhiên thiên nhiên trên trái đất cũng như trong vũ trụ( ô nhiễm khí quyển, đại dương, sông hồ…) ; Chế tạo ra những vũ khí hủy hoại( bom nguyên tử, bom hóa học, vũ khí vi trùng vv.. nhằm mục đích sát hại con người hoặc để lại những di chứng nặng nề, hủy hoại sức lao động, những tai nạn lao động và tai nạn giao thông vận tải, những dịch bệnh mới cùng những đe dọa về đạo đức và bảo mật thông tin an ninh xã hội.

************************************************

Bài 13. tổng kết lịch sử thế giới từ sau năm 1945 đến nay

 Câu 1. Đặc điểm tình hình thế giới từ sau năm 1945 là gì?

 Trả lời:

 Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai với thắng lợi của Liên xô và những lực lượng cách mạng trên thế giới, thế giới đã phân thành hai phe: TBCN và XHCN, do Mĩ và Liên Xô dứng đầu mỗi phe. Đây là đặc điểm đa phần bao chùm suốt bốn thập niên (1945-1991), chi phối mạnh mẽ và tự tin và tác động  sâu sắc đến tình hình chính trị thế giới. Trong quá trình này, quan hệ giữa hai siêu cường luôn ở trong tình trạng đối đầu, căng thẳng mệt mỏi  và tiềm năng đấu tranh của những  lực lượng XHCN, những lực lượng  cách mạng, dân chủ tiến bộ là hòa bình và độc lập và tiến bộ xã hội.

 Câu 2.  Nội dung chính của Lịch sử thế giới từ sau trận chiến tranh thế giới thứ hai?

 Trả lời:

 Chủ nghĩa xã hội từ phạm vi một nước trở thành khối mạng lưới hệ thống thế giới. Mặc dù còn phạm phải những thiếu xót và sai lầm trong đường lối chủ trương, sự chống phá của những thế lực quốc phòng và phản động, nhưng những nước XHCN đã thu được những thành tựu to lớn về nhiều mặt, có ảnh hưởng sâu rộng và tác động mạnh mẽ và tự tin đến tiến trình phát  triển của thế giới.

 Thắng lợi to lớn của phong  trào giải phóng dân tộc bản địa đã làm cho khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của CNĐQ bị sụp đổ. Sau khi giành độc lập cá nước á, phi, Mĩ La Tinh đã giành được thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng đất nước và có vai trò quan trọng trong đời sống chính trị thế giới.

 Là quá trình phát triển nhanh gọn về kinh tế tài chính của những nước Tư Bản với những tiến bộ KHKT tân tiến, dẫn tới xu thế link khu vực như hiệp hội kinh tế tài chính châu âu

(EEC) nay là (EU). Ngày nay Mĩ, Nhật Bản, Tây Âu và EU đã trở thành ba trung tâm kinh tế tài chính lớn của thế giới.

 Sự hình thành trật tự hai cực I-an-ta do hai siêu cường Liên Xô và Mĩ đứng đầu, thế giới phân thành hai phe luôn ở trong tình trạng đối đầu căng thảng mà đỉnh cao là trận chiến tranh lạnh, sau khi trận chiến tranh lạnh chấm hết thế giới chuyển sang xu thế hòa hoãn và đối thoại.

 Cách mạng KHKT với những thành tựu kỳ diệu đã dẫn tới bước nhảy vọt về mọi mặt, góp thêm phần không ngừng nghỉ nâng cao đời sống, chất lượng môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường của con người.

 Câu 3. Xu thế phát triển của thế giới lúc bấy giờ là gì?

 Trả lời:

 - Sự hình thành thế giới mới đa cực nhiều trung tâm.

 - Quan hệ Một trong những nước lớn dẫn chuyển sang xu thế hòa hoãn, thỏa hiệp.

 - Do tác động của cuộc CMKHKT những nước đều điều chỉnh kế hoạch, lấy phát triển kinh tế tài chính làm trọng điểm và mở rộng quan hệ quốc tế để cùng hợp tác phát triển.

 Tuy hòa bình ổn định và hợp tác phát triển là xu thế chung của thế giới ngày này, nhưng ở nhiều khu vực vẫn xảy ra xung đột nội chiến kéo dãn do những xích míc về dân tộc bản địa tôn giáo,hoặc tranh chấp lãnh thổ. Mặt khác rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn chủ nghĩa khủng bố và ly khai cũng đang đe dọa tình hình bảo mật thông tin an ninh nhiều nước.

 Câu 4. Tại sao nói hòa bình, ổn định, và hợp tác phát triển vừa là thời cơ vừa là thách thức đối với những dân tộc bản địa?

 Trả lời:

 Hòa bình, ổn định và hợp tác, phát triển vừa là thời cơ vừa là thách thức đối với những dân tộc bản địa chính bới:

 Từ sau trận chiến tranh lạnh, toàn cảnh chung của thế giới là ổn định nên những nước có thời cơ thuận lợi trong việc xây dựng và phát triển đất nước, tăng cường hợp tác và tham gia những liên minh, link khu vực.Bên cạnh đó, những nước đang phát triển hoàn toàn có thể tiếp thu được những tiến bộ của KHKT trên thế giới và khai thác những nguồn vốn đầu tư

Của nước ngoài để rút ngắn thời gian xây dựng và phát triển đất nước.

 Đây cũng là thách thức vì phần lớn những nước đang phát triển đều có xuất phát thấp về kinh tế tài chính, trình độ dân trí và chất lượng nguồn lực còn nhiều hạn chế, sự đối đầu đối đầu quyết liệt của thị trường thế giới, việc sử dụng có hiệu suất cao những nguồn vốn vay từ nước ngoài, việc giữ gìn và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc bản địa và sự phối hợp hòa giải và hợp lý Một trong những yếu tố truyền thống và tân tiến…vv.             

ĐỀ CƯƠNG ÔN THI MÔN LỊCH SỬ

 (Năm học 2009 – 2010)

----------------------------------

I.PHẦN LỊCH SỬ VIỆT NAM

   Chương I.Việt Nam sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất.

 1.Nguyên nhân, chủ trương khai thác, bóc lột của thực dân Pháp trong đợt khai thác thuộc địa lần thứ hai.

 2.Tình hình phân hóa xã hội Việt Nam sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất.

    3.Nguyễn Ái Quốc và vai trò của Người đối với việc sẵn sàng sẵn sàng về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập chính Đảng của giai cấp vô sản ở Việt Nam.

 4.Những nét chính về quá trình hình thành ba tổ chức cộng sản ở Việt nam.Ý nghĩa lịch sử của sự việc xuất hiện ba tổ chức cộng sản.

   Chương II.Cuộc cách mạng giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam (1930 – 1945)

5.Hội nghị thống nhất ba tổ chức cộng sản thành Đảng cộng sản Việt Nam. Ý nghiã của việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam. Nội dung bản Chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt.

 6.Nguyên nhân bùng nổ, ý nghĩa lịch sử của phong trào Cách mạng 1930 – 1931.

 7.Cuộc vận động dân chủ 1936 – 1939.

 8.Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ VI (11/1939)

 9.Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ VIII (5/1941) .

10.Sự thành lập và đóng góp của mặt trận Việt Minh đối với cách mạng tháng Tám 1945.

11.Nội dung bản thông tư “Nhật Pháp bắn nhau và hành vi của tất cả chúng ta”.Diễn biến và ý nghĩa của cao trào kháng Nhật cứu nước.

 12.Cách mạng tháng Tám 1945: Thời cơ, diễn biến, ý nghĩa lịch sử

   Chương III.Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyến dân gia chủ dân(1945 – 1946)

 13.Nét chính về tình hình nước ta năm đầu tiên sau Cách mạng tháng Tám.

 14.Đảng và nhân dân ta đã từng bước xử lý và xử lý những trở ngại vất vả đó ra làm sao để bảo vệ thành quả của Cách mạng tháng Tám.

   Chương IV.Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược và can thiệp Mĩ (1946 – 1954)

15.Nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

 16.Chiến dịch Việt Bắc Thu Đông 1947.

17.Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950.

18.Cuộc tiến công kế hoạch Đông-xuân 1953-1954.

19.Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ 1954.

 20.Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Pháp.

   Chương V.Cách social chủ nghĩa  ở miền Bắc và cách mạng dân tộc bản địa dân gia chủ dân ở miền Nam, đấu tranh thống nhất đất nước (1954-1975)

 21.Phong trào Đồng khởi (1959-1960)

 22.Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ-ngụy, trong kế hoạch “ Chiến tranh đặc biệt”

Quân và dân ta đã chiến đấu chống “Chiến tranh đặc biệt” đó ra làm sao?

 23.Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ-ngụy, trong kế hoạch “ Chiến tranh cục bộ”

Quân và dân ta đã chiến đấu chống “Chiến tranh cục bộ” đó ra làm sao?

 24.Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ-ngụy, trong kế hoạch “Việt Nam hóa trận chiến tranh.Quân và dân ta đã chiến đấu chống  kế hoạch “Việt Nam hóa ” trận chiến tranh ra sao?

 25.Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975: Chủ trương, kế hoạch của ta, diễn biến, kết quả, nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử.

 26.Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

   Chương VI.Công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc xã hội chủ nghĩa(1975-1991)

 27.Hoàn cảnh lịch sử, chủ trương, đường lối đổi mới của Đảng ta và những thành tựu cơ bản của công cuộc đổi mới của nước ta từ 1986 đến năm 2000

------------------------------------oOo-------------------------------------

PHẦN GỢI Ý TRẢ LỜI

--------

A.PHẦN LỊCH SỬ VIỆT NAM

I.GIAI ĐOẠN 1919-1930

Câu 1.Nguyên nhân, chủ trương khai thác bóc lột của thực dân Pháp trong đợt khai thác thuộc địa lần thứ hai.             

a.Nguyên nhân:

-Sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918)đế quốc Pháp tuy là nước thắng trận, nhưng nền kinh tế tài chính bị tàn phá nặng nề.Các ngành sản xuất công, nông, thương nghiệp và giao thông vận tải vận tải giảm sút nghiêm trọng. Các khoản vốn vào nước Nga bị mất trắng, đồng phrăng mất giá…

-Cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ thiếu trong những nước tư bản sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất càng làm cho nền kinh tế tài chính Pháp gặp nhiều trở ngại vất vả. Pháp trở thành con nợ lớn trước hết là của Mỹ. Vị thế cường quốc trong khối mạng lưới hệ thống tư bản chủ nghĩa của Pháp bị suy giảm nghiêm trọng..Vì vậy Pháp cần phát triển vươn lên để xác định lại vị thế của tớ.

-Sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất, nhu yếu về nguyên vật liệu (cao su), nhiên liệu (than đá) rất cao, và đó cũng là ngành thu lợi nhuận cao.

 b.Mục đích: Để bù đắp lại những thiệt hại to lớn do trận chiến tranh gây ra và nhằm mục đích củng cố lại địa vị kinh tế tài chính của Pháp trong khối mạng lưới hệ thống tư bản chủ nghĩa.Một mặt đế quốc Pháp đẩy mạnh sản xuất và bóc lột nhân dân lao động trong nước, mặt khác chúng đẩy mạnh khai thác thuộc địa, trong đó có thuộc địa Đông Dương.

 c.Nội dung chương trình khai thác:

 *Về thời gian. Chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp ở Đông Dương chính thức được triển khai từ sau trận chiến tranh thế giới lần thứ nhất và kéo dãn cho tới trước cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính thế giới (1929-1933)

 *Đặc điểm. Đặc điểm nổi số 1 so với đợt khai thác lần thứ nhất là trong chương trình khai thác lần này Pháp chủ trương đầu tư một cách ồ ạt, trên qui mô lớn và tốc độ nhanh trước đó chưa từng thấy . Chỉ tính từ 1924 đến 1929, tổng số vốn đầu tư vào nước ta  đã tăng lên gấp 6 lần so với 20 năm trước trận chiến tranh.

 *Nội dung chương trình khai thác. Thực dân Pháp chủ trương đầu tư khai thác vào trong tất cả những ngành, song hai ngành được chú trọng đầu tư nhiều nhất đó là nông nghiệp và công nghiệp.

 -Trong nông nghiệp: Chúng đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất của nông  dân để lập những đồn điền mà đa phần là đồn điền lúa và cao su.Năm 1927, vốn đầu tư vào nông nghiệp của Pháp là 400 triệu Phrăng (gấp 10 lần trước trận chiến tranh); diện tích s quy hoạnh trồng cao su tăng từ 15 ngàn hécta năm 1918 l, lên 120 ngàn hécta năm 1930.

 -Trong công nghiệp: Chúng đẩy mạnh việc khai thác mỏ (đa phần là mỏ than)…. đồng thời mở thêm một số trong những xí nghiệp công nghiệp chế biến như giấy, gỗ, diêm, rượu, xay xát), hoặc dịch vụ điện, nước…..vừa nhằm mục đích tận dụng nguồn nhân công rẽ mạt, vừa tận dụng nguồn nguyên vật liệu dồi dào để phục vụ nhu yếu tại chỗ để kiếm lợi nhuận.

 *Pháp để ý quan tâm khai thác hai ngành này là vì:

 +Chỉ cần bỏ vốn ít mà thu lợi nhuận cao, thu hồi vốn nhanh.

 +Không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của nền công nghiệp chính quốc.

 -Về thương nghiệp: Pháp độc chiếm thị trường Việt Nam, nắm độc quyền về xuất nhập khẩu bằng phương pháp đánh thuế nặng vào sản phẩm & hàng hóa những nước ngoài, đa phần là của Trung Quốc và Nhật Bản, còn sản phẩm & hàng hóa của Pháp thì được tự do đưa vào Đông Dương với mức thuế rất thấp.

 -Về giao thông vận tải vận tải: Đầu tư mở thêm nhiều tuyến đường mới như đường sắt, đường thủy, đường bộ, nối những trung tâm kinh tế tài chính, những khu vực khai thác nguyên vật liệu, để phục vụ cho công cuộc khai thác và mục tiêu quân sự.

 -Về tài chính:

+Ngân hàng Đông Dương chi phối toàn bộ những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt kinh tế tài chính Đông Dương.

 +.Pháp ra sức vơ vét bóc lột nhân dân ta bằng hình thức truyền thống đó là thuế, đặc bệt là thuế thân, thuế rượu, thuế muối, thuốc phiện vô cùng man rợ.

 Tóm lại, chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của tư bản Pháp có điểm mới so với lần trước là tăng cường đầu tư vốn, kỹ thuật và mở rộng sản xuất để kiếm lời song về cơ bản vẫn không thay đổi: Hết sức hạn chế sự phát triển công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp nặng, nhằm mục đích cột chặt nền kinh tế tài chính Đông Dương với kinh tế tài chính Pháp và biến Đông Dương thành thị trường độc chiếm của tư bản Pháp.

câu 2.Tình hình phân hóa xã hội Việt Nam sau trận chiến tranh thế giới thứ nhất.Thái độ chính trị và kĩ năng cách mạng của từng tầng lớp, giai cấp.

 Dưới tác động của chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp đã làm cho xã hội Việt Nam bị phân hóa sâu sắc hơn: Bên cạnh những giai cấp cũ vẫn còn tồn tại và bị phân hóa như địa chủ phong kiến và nông dân, giờ đây xuất hiện những tầng lớp giai cấp phép mới: Tư sản; Tiểu tư sản; giai cấp công nhân. Mỗi tầng lớp, giai cấp có quyền lợi và địa vị rất khác nhau, nên cũng luôn có thể có thái độ chính trị và kĩ năng cách mạng rất khác nhau trong cuộc đấu trnh dân tộc bản địa và giai cấp.

 a.Giai cấp địa chủ phong kiến:Là chổ dựa đa phần của Pháp,được Pháp dung dưỡng nên ngày càng câu kết ngặt nghèo với Pháp trong việc cướp đoạt ruộng đất, tăng cường bóc lột về kinh tế tài chính và đàn áp về chính trị đối với nhân dân. Vì thế chúng không hoàn toàn có thể cách mạng. Tuy nhiên họ là người Việt Nam, nên cũng luôn có thể có một bộ phận nhỏ hoặc thành viên có tinh thần yêu nước và sẵn sàng tham gia cách mạng khi có điều kiện.

 b.Giai cấp nông dân:Chiếm trên 90% dân số, họ bị đế quốc và phong kiến bóc lột nặng nề, nên bị bần hàn hóa và phá sản trên quy mô lớn, họ căm thù thực dân và phong kiến.Vì vậy giai cấp nông dân việt Nam là lực lượng đông đảo và nhiệt huyết nhất của cách mạng

 c.Giai cấp tư sản: Ra đời sau trận chiến tranh thế giới lần thứ nhất, đa phần là tiểu chủ trung gian làm thầu khoán, đáp ứng nguyên vật liệu, hay làm đại lý sản phẩm & hàng hóa cho Pháp.Do quyền lợi kinh tế tài chính và thái độ chính trị nên giai cấp tư sản Việt Nam phân thành hai bộ phận:

 -Bộ phận tư sản mại bản: Có quyền lợi gắn sát với đế quốc nên câu kết ngặt nghèo với đế quốc.

 -Bộ phận tư sản dân tộc bản địa: Có khuynh hướng làm ăn riêng, marketing thương mại độc lập,bị Pháp chèn ép nên ít nhiều có tinh thần dân tộc bản địa, dân chủ nhưng yếu kém dễ thỏa hiệp.

 d.Tầng lớp tiểu tư sản:Ra đời cùng thời gian với giai cấp tư sản, gồm nhiều thành phần như học viên, sinh viên, viên chức, tri thức, những người dân làm nghề tự do, marketing thương mại nhỏ lẻ…..thường xuyên bị bọn đế quốc bạc đãi, khinh rẽ, đời sống bấp bênh gặp nhiều trở ngại vất vả, dễ bị xô đẩy vào con phố phá sản và thất nghiệp.Trong số đó bộ phận tri thức, học viên, sinh viên có điều kiện tiếp xúc với những trào lưu tư tưởng tiến bộ từ bên phía ngoài. Vì thế họ là lực lượng nhiệt huyết nhất, thường đi đầu trong những phong trào, là lực lượng quan trọng của cách mạng.

 g.Giai cấp công nhân:Ra đời trong đợt khai thác thuộc địa lần thứ nhất, phát triển nhanh gọn về số lượng và chất lượng trong đợt khai thác thuộc địa lần thứ hai (trước trận chiến tranh có 10 vạn, đến năm 1929 có hơn 22 vạn)

 Ngoài những đặc điểm chung của giai cấp công nhân quốc tế, như đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ nhất của xã hội, có hệ tư tưởng riêng, có điều kiện lao động và sinh sống tập trung, có ý thức tổ chức và kỹ luật cao, tinh thần cách mạng triệt để …giai cấp công nhân Việt Nam còn tồn tại những đặc điểm riêng

 - Bị ba tầng áp bức bóc lột của đế quốc, phong kiến và tư sản người Việt.

 - Có quan hệ tự nhiên gắn bó với giai cấp nông dân.

 - Kế thừa truyền thống yêu nước anh hùng, quật cường của dân tộc bản địa.

 - Có điều kiện tiếp thu chủ nghĩa mác-Lênin và trào lưu cách mạng thế giới , đặc biệt là Cách mạng tháng Mười Nga.

 Do thực trạng ra đời, cùng với những phẩm chất nói trên, giai cấp công nhân Việt Nam sớm trở thành một lực lượng xã hội độc lập và tiên tiến nhất. Vì vậy giai cấp công nhân hoàn toàn hoàn toàn có thể nắm lấy ngọn cờ lãnh đạo cách mạng.

Câu 3.Nguyễn Ái Quốc và vai trò của Người đối với việc sẵn sàng sẵn sàng về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập chính Đảng của giai cấp vô sản ở Việt Nam.

 1.Vài nét về tiểu sử: Nguyễn Ái Quốc, hồi nhỏ tên là Nguyễn Sinh Cung, lớn lên đổi là Nguyễn Tất Thành. Sinh ngày 19/5/1890 ở thôn Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.Người sinh ra trong một mái ấm gia đình nhà nho nghèo yêu nước, trên quê hương giàu truyền thống đấu tranh cách mạng, lớn lên trong cảnh nước nhà bị thực dân Pháp đô hộ và xâm lược. Người có điều kiện tiếp xúc với những nhà cách mạng đương thời, và sớm nhận thấy những hạn chế trong chủ trương cứu nước của những bậc tiền bối, nên Người quyết định sang phương Tây tìm đường cứu nước.

 2.Hành trình tìm đường cứu nước(từ 1911 đến 1920)

 -Ngày 5/6/1911,từ cảng nhà Rồng (Sài Gòn), lấy tên là Nguyễn Văn Ba, Người làm phụ nhà bếp cho chiếc tàu vận tải Latusơ têrơvin (tàu buôn của Pháp) và khởi đầu cuộc hành trình dài tìm đường cứu nước.

 -Từ 1911 đến 1917, Người đến hầu khắp những lục địa âu, Phi, Mỹ thời điểm ở thời điểm cuối năm 1917 Người trở lại Pháp. Sau nhiều năm dạt dẹo ở hải ngoại đã giúp người nhận rõ đâu là bạn, đâu là thù.(Nhân xét quan trọng đầu tiên của Người là:Bất luận ở đâu cũng chỉ có hai loại người, đó là:Thiểu số đi áp bức bóc lột còn đại đa số quần chúng nhân dân lao động là những người dân bị áp bức bóc lột.Giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở đâu cũng là bạn còn chủ nghĩa đế quốc ở đâu cũng là thù)

 -Năm 1917 Cách mạng tháng Mười Nga thành công, đã ảnh hưởng đến hoạt động và sinh hoạt giải trí cứu nước của người.

 -Năm 1919, người gởi đến hội nghị Vecxai bản yêu sách 8 điểm, đòi quyền tự do dân chủ, quyền bình đẳng và quyền tự quyết cho dân tộc bản địa. Đây là đòn trực diện đầu tiên giáng vào bọn đế quốc và gây tiếng vang lớn đối với nhân dân Việt Nam, nhân dân Pháp và nhân dân những thuộc địa Pháp.

 -Tháng 7/1920, Người đọc “Sơ thảo luận cương về vấn đề dân tộc bản địa và thuộc địa” của Lênin. Luận cương đã vạch ra đường lối kế hoạch và sách lược của cách mạng giải phóng dân tộc bản địa, đồng thời xác định lập trường ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc bản địa ở phương Đông của Quốc tê cộng sản. Từ đó người hoàn toàn tin theo Lênin, đứng về Quốc tế thứ ba.

 -Tháng 12/1920, tại Đại hội Đảng xã hội Pháp họp ở Tour, Người bỏ phiếu tán thành việc gia nhập Quốc tế ba và tham gia thành lập Đảng cộng sản Pháp. Đây là bước ngoặc lơn trong cuộc sống hoạt động và sinh hoạt giải trí của Người. Từ  một người Việt Nam yêu nước đã trở thành người cộng sản quốc tế.

 Như vậy sau nhiều năm dạt dẹo ở hải ngoại, Người đã tìm ra được con phố cứu nước đúng đắn cho dân tộc bản địa, đó là con phố phối hợp độc lập dân tộc bản địa với chủ nghĩa xã hội, phối hợp tinh thần yêu nước với tinh thần quốc tế vô sản.

 3.Vai trò của Nguyễn Ái  Quốc đối với việc sẵn sàng sẵn sàng về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập chính Đảng của giai cấp vô sản ở Việt Nam.

 a.Quá trình sẵn sàng sẵn sàng về chính trị, tư tưởng:

 -Năm 1921, Người sáng lập “Hội liên hiệp những dân tộc bản địa thuộc địa” để đoàn kết những lực lượng cách mạng chống chủ nghĩa đế quốc.

 -Năm 1922, Hội ra tờ báo “Người cùng khổ”, để vạch trần chủ trương đàn áp bóc lột dã man của chủ nghĩa đế quốc, góp thêm phần làm thức tỉnh những dân tộc bản địa bị áp bức đứng lên đấu tranh tự giải phóng.

 -Năm 1923, Người đi Liên Xô dự Hội nghị Quốc tế nông dân, sau đó thao tác ở Quốc tế cộng sản ….

 -Năm 1924, Người dự Đại hội lần thứ V của Quốc tế cộng sản, và đọc tham luận tại Đại hội….

 Trong quá trình này, những hoạt động và sinh hoạt giải trí của Người đa phần trên mặt trận chính trị tư tưởng nhằm mục đích truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào nước ta. Những tư tưởng mà người truyền bá sẽ là nền tảng tư tưởng của Đảng ta sau này. Những tư tưởng đó là:

 -Chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc là quân địch chung của giai cấp vô sản và nhân dân những nước thuộc địa.

 -Chỉ có làm cách mạng đánh đổ chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc thì mới hoàn toàn có thể giải phóng giai cấp vô sản và nhân dân những nước thuộc địa. Đó đó đó là quan hệ giữa cách mạng chính quốc và cách mạng thuộc địa.

 -Xác định giai cấp công nhân và nông dân là lực lượng nòng cốt của cách mạng.

 -Giai cấp công nhân có đủ kĩ năng lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng cộng sản được vũ trang bằng học thuyết Mác-Lênin.

 b.Sự sẵn sàng sẵn sàng về tổ chức:

 -Tháng 12/1924, Người từ Liên Xô về Quảng Châu Trung Quốc (Trung Quốc) để trực tiếp sẵn sàng sẵn sàng về tổ chức cho việc thành lập chính Đảng của giai cấp vô sản ở Việt Nam.

 -Khi về đến Quảng Châu Trung Quốc, Người đã tiếp xúc với những nhà cách mạng Việt Nam đang hoạt động và sinh hoạt giải trí ở đây. Người chọn một số trong những thanh niên nhiệt huyết trong tổ chức “Tâm tâm xã” (Tổ chức của những người dân Việt Nam yêu nước tại Quảng Châu Trung Quốc), và những thanh niên nhiệt huyết từ trong nước mới sang theo tiếng gọi của tiếng bom Sa Diện của Phạm Hồng Thái, để thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (6/1925)  mà nòng cốt là Cộng sản đoàn, tổ chức tiền thân của Đảng.

 -Tại Quảng Châu Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc đã mở nhiều lớp huấn luyện để đào tạo và tu dưỡng cán bộ cách mạng. Những bài giảng của người được in và xuất bản thành sách “Đường Kách mệnh” 1927

 -Từ ngày 3 đến 7/2/1930, tại Cửu Long (Hương cảng Trung Quốc) Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập Hội nghị hợp nhất những tổ chức cộng sản thành Đảng cộng sản Việt Nam.

 Tóm lại, những hoạt động và sinh hoạt giải trí của Nguyễn Ái Quốc đã có tác dụng quyết định trong việc sẵn sàng sẵn sàng về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập chính Đảng của giai cấp vô sản ở Việt Nam.

câu 4.Những nét chính về quá trình hình thành ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam.Ý nghĩa lịch sử của sự việc xuất hiện ba tổ chức cộng sản.

 4.1.Hoàn cảnh lịch sử:

 *Thế giới:

-Cách mạng dân tộc bản địa dân chủ Trung Quốc phát triển mạnh, vụ phản biến của Tưởng Giới Thach làm cho công xã Quảng Châu Trung Quốc thất bại đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm tay nghề kinh nghiệm tay nghề cho cách mạng Việt Nam.

 -Đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng sản với những nghị quyết quan trọng về phong trào cách mạng ở những nước thuộc địa.

 *Trong nước:

 -Từ thời điểm ở thời điểm cuối năm 1928 đầu năm 1929 phong trào dân tộc bản địa dân chủ ở nước ta phát triển mạnh. Đặc biệt là phong trào công nông theo khuynh hướng vô sản, gai cấp công nhân thật sự trưởng thành, đặt ra yêu cầu cấp thiết là phải có Đảng cộng sản để kịp thời lãnh đạo phong trào.

 -Lúc này hội việt Nam Cách mạng Thanh niên không hề đủ sức lãnh đạo nên trong nội bộ của Hội ra mắt một cuộc đấu tranh nóng bức xung quanh vấn đề thành lập Đảng. Hoàn cảnh đó dẫn đến sự phân hóa của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên và tổ chức Tân Việt dẫn đến sự ra đời của ba tổ chức cộng sản trong năm 1929.

 4.2. Quá trình thành lập:

 Đông Dương cộng sản đảng:

 -Cuối tháng 3/1929 một số trong những hội viên tiên tiến của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở Bắc kì, trong đó có Ngô Gia Tự, Nguyễn Đức Cảnh  thành lập chi bộ cộng sản đầu tiên gồm 7 người, tại số nhà 5D phố Hàm Long- Tp Hà Nội Thủ Đô.

 -Tháng 5/1929 tại Đại hội lần thứ nhất của Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên họp ở Hương Cảng, đoàn đại biểu Bắc Kì đưa ra đề nghị thành lập Đảng cộng sản nhưng không được đồng ý, họ bỏ đại hội về nước.

 -Tháng 6/1929 nhóm trung kiên cộng sản Bắc Kì đã họp tại số nhà 312 phố Khâm Thiêng-Tp Hà Nội Thủ Đô quyết định thành lập Đông Dương cộng sản đảng, thông qua tuyên ngôn, Điều lệ Đảng, báo Búa liêm và hoạt động và sinh hoạt giải trí đa phần ở Bắc Kì

 An Nam cộng sản đảng: Sự ra đời và hoạt động và sinh hoạt giải trí của Đông Dương cộng sản đảng đã ảnh hưởng tích cực đến bộ phận còn sót lại của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở Nam Kì. Tháng 9/1929 số hội viên còn sót lại của Hội ở Nam Kì quyết định thành lập An Nam cộng sản đảng.

 Đông Dương cộng sản liên đoàn: Sự ra đời và hoạt động và sinh hoạt giải trí của Đông Dương cộng sản đảng và An Nam cộng sản đảng đã đẩy nhanh qúa trình phân hóa của tổ chức Tân Việt. Tháng 9/1929 những hội viên tiên tiến của Tân Việt quyết định thành lập Đông Dương cộng sản liên đoàn hoạt động và sinh hoạt giải trí đa phần ở Trung Kì.

 4.3 ý nghĩa lịch sử của sự việc xuất hiện ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam.

 -Đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp công nhân Việt Nam.

 -Chứng tỏ xu hướng cách mạng vô sản đang phát triển mạnh mẽ và tự tin ở nước ta.

 -Là bước sẵn sàng sẵn sàng trực tiếp cho việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam.

II.GIAI ĐOẠN 1930-1945

Câu 5.Hội nghị thống nhất ba tổ chức cộng sản thành Đảng cộng sản Việt Nam. Ý nghĩa của việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam. Nội dung của bản Chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt.

 5.1/Hội nghị thành lập Đảng.

 a.Hoàn cảnh lịch sử:

-Cuối năm 1929, phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển mạnh trong đó giai cấp công nhân thật sự trở thành một lực lượng tiên phong.

 -Năm 1929 ở nước ta lần lược xuất hiện ba tổ chức cộng sản đã thúc đẩy phong trào cách mạng phát triển, song cả ba tổ chức đều hoạt động và sinh hoạt giải trí riêng rẽ công kích lẫn nhau, tranh giành ảnh hưởng trong quần chúng , gây trở ngại lớn cho phong trào cách mạng. Yêu cầu cấp thiết của cách mạng Việt Nam thời điểm hiện nay là phải có sự lãnh đạo thống nhất của một  chính đảng vô sản.

 -Được sự ủy nhiệm của Quốc tế cộng sản, Nguyễn Ái Quốc từ Xiêm về Hương Cảng (Trung Quốc) để triệu tập Hội nghị thành lập Đảng họp từ 3 đến ngày 7 tháng 2 năm 1930 tại Cửu Long (Hương Cảng –Trung Quốc).

 b.Nội dung Hội nghị:

 -Thống nhất ba tổ chức cộng sản để thành lập một Đảng duy nhất lấy tên là Đảng cộng sản Việt Nam.

 -Thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt,  và điều lệ tóm tắt của Đảng do nguyễn Ái Quốc soạn thảo.

 -Bầu ban chấp hành Trung ương lâm thời.

*Ý nghĩa của Hội nghị thành lập Đảng: Hội nghị có ý nghĩa và giá trị như một Đại hội thành lập Đảng vì đã thông qua đường lối cho cách mạng Việt Nam.

 c.Ý nghĩa lịch sử của việc thành lập Đảng.

 -Đảng cộng sản Việt Nam ra đời là kết quả tất yếu của cuộc đấu tranh dân tộc bản địa và đấu tranh giai cấp trong thời đại mới, là sản phẩm của sự việc phối hợp giữa chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước ở Việt Nam trong trong năm 20 của thế kĩ XX.

 -Đảng ra đời là một bước ngoặt lịch sử vĩ đại trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam, Vì:

 +Đối với giai cấp công nhân: Chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng.

 +Đối với dân tộc bản địa: Chấm dứt thời kì khủng hoảng rủi ro cục bộ về mặt đường lối, và giai cấp lãnh đạo, từ đây xác định quyền lãnh đạo tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam. Từ đây cách mạng Việt Nam trở thành một bộ phận khăng khít của cách mạng thé giới.

 -Đảng ra đời là sự việc sẵn sàng sẵn sàng tất yếu đầu tiên có tính chất quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt về sau của cách mạng.

d.Nội dung bản Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt.

*.Đường lối của Cách mạng Việt Nam: Cách mạng Việt Nam phải trải qua hai quá trình: Trước hết làm cách mạng tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng , sau đó làm cách social chủ nghĩa. Hai quá trình cách mạng sau đó nhau không tách rời nhau.

 *.Nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam.Đánh đổ ách thống trị của đế quốc Pháp, vua quan phong kiến và tư sản phản cách mạng (trách nhiệm dân tộc bản địa và dân chủ)

 *. Mục tiêu của cách mạng: Làm cho nước Việt nam hoàn toàn độc lập, hình thành chính phủ nước nhà và quân đội công nông, tịch thu sản nghiệp của bọn đế quốc, địa chủ, tư sản phản cách mạng đem chia cho dân cày.

 *lực lượng cách mạng: Công nông là gốc của cách mạng đồng thời phải link với Tiểu tư sản, tư sản dân tộc bản địa và trung tiểu địa chủ chưa lộ rõ phản cách mạng.

 *.Lãnh đạo cách mạng: Là Đảng cộng sản Việt Nam đội tiên phong của giai cấp vô sản

 *.Quan hệ quốc tế: Cách mạng Việt Nam là một bộ phận khăng khít của Cách mạng thế giới

 **Nhận xét:Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo tuy còn vắn tắt nhưng là một cương lĩnh đúng đắn và sáng tạo thuần thục về quan điểm giai cấp, thấm đượm tinh thần dân tộc bản địa và tinh thần nhân văn. Độc lập dân tộc bản địa và tự do là tư tưởng cốt lõi của cương lĩnh.

5.2/Hội nghị lần thứ nhất của Ban chấp hành Trung ương Đảng 10/1930.

 a.Hoàn cảnh triệu tập Hội nghị.

 -Vừa mới ra đời Đảng cộng sản Việt Nam đã phát động được một cao trào cách mạng rộng lớn, với đỉnh cao Xô viết Nghệ -Tỉnh.

 -Để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phong trào cách mạng đang dâng cao. Ban chấp hành Trung ương Đảng đã triệu tập Hội nghị lần thứ nhất vào 10/1930, tại Hương Cảng (Trung Quốc) do đồng chí Trần Phú chủ trì.

 b.Nội dung Hội nghị.

 -Đổi tên Đảng cộng sản Việt Nam thành Đảng cộng sản Đông Dương.

 -Thảo luận và thông qua Luận cương chính trị 10/1930 do Đồng chí Trần Phú soạn thảo.

 -Bầu BCH TW chính thức do Trần Phú  làm tổng bí thư.

 c.Những điểm đa phần trong luận cương chính trị tháng 10/1930.

 *.Đường lối của cách mạng: Lúc đầu làm cách mạng tư sản dân quyền  sau khi thắng lợi tiến thẳng lên cách social chủ nghĩa bỏ qua quá trình phát triển tư  bản chủ nghĩa

 *.Nhiệm vụ của cách mạng: Đánh đổ phong kiến và đế quốc.Hai trách nhiệm đó khăng  khít nhau.

 *.Mục tiêu của cách mạng: Làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập.

 *.Lực lượng tham gia: Công nhân và nông dân là gốc của cách mạng.

 *.Lãnh đạo cách mạng: Là Đảng cộng sản Đông Dương.

 *.Quan hệ quốc tế.Cách mạng Đông Dương là một bộ phận của cách mạng thế giới.

 **Nhận xét: Luận cương đã xác định được nhiều vấn đề thuộc về kế hoạch cách mạng nhưng cũng thể hiện một số trong những nhược điểm và hạn chế:

 -Chưa vạch rõ được mâu thuẩn đa phần của xã hội thuộc địa nên không nêu cao được vấn đề giải phóng dân tộc bản địa lên số 1, mà còn nặng về đấu tranh giai cấp, vấn đề ruộng đất.

 -Đánh giá không đúng kĩ năng cách mạng của những giai cấp ngoài công nông như tư sản, tiểu tư sản và một bộ phận giai cấp địa chủ.

Câu 6.Phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao là Xô Viết Nghệ-Tĩnh.

 1.Nguyên nhân bùng nổ phong trào cách mạng 1930-1931.

 -Cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính 1929-1933 làm cho nền kinh tế tài chính nước ta tiêu điều, xơ xác đời sống nhân dân lao động rất là cơ cực nhất là hai tỉnh Nghệ An và thành phố Hà Tĩnh.

 -Do chủ trương khủng bố trắng của thực dân Pháp sau cuộc khởi nghĩa Yên Bái.

 -Đảng cộng sản Việt Nam ra đời 3/2/1930 với đường lối cách mạng đúng đắn đã kịp thời lãnh đạo phong trào.

 Từ ba nguyên nhân trên dẫn tới sự bùng nổ của phong trào cách mạng 1930-1931 ở nước ta. Trong ba nguyên nhân đó thì nguyên nhân Đảng ra đời và lãnh đạo là nguyên nhân cơ bản và quyết định nhất

 2.Chủ trương của Đảng.

 a.Nhận định quân địch: Đế quốc Pháp và địa chủ phong kiến.

 b.Nhiệm vụ:Chống đế quốc giành độc lập dân tộc bản địa chống phong kiến giành ruộng đất cho dân cày.

 c.Hình thức tập hợp lực lượng: Bước đầu thực hiện liên minh công nông.

 d.Hình thức đấu tranh: Sử dụng hình thức đấu tranh chính trị của quần chúng là đa phần như mít tinh, biểu tình, bãi công, biểu tình có vũ trang, hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật.

 3.Diễn biến của phong trào cách mạng 1930-1931. Chia làm hai thời kì

 a.Thời kì từ tháng 2 đến tháng 5/1930. Phong trào ra mắt mạnh mẽ và tự tin  trên phạm vi toàn quốc.

 -2/1930:3000 công nhân đồn điền cao su Phú Riềng (Nam Bộ ) bãi công đòi tăng lương giảm giờ làm.

 -4/1930: Công nhân nhà máy sản xuất sợi Tỉnh Nam Định, nhà máy sản xuất diêm và nhà máy sản xuất cưa Bến Thủy, nhà máy sản xuất xi măng Hải Phòng Đất Cảng bãi công.

 -Trong nửa đầu năm 30 cùng với phong trào của công nhân thì phong trào của nông dân cũng ra mắt ở nhiều địa phương thuộc những tỉnh thái Bình, Hà Nam, Nghệ An, thành phố Hà Tĩnh.Điểm mới của phong trào trong thời kì này là xuất hiện nhiều truyền đơn, cờ đỏ búa liềm của Đảng xuất hiện ở nhiều địa phương.

 -Đặc biệt trong ngày quốc tế lao động 1/5/1930 lần đầu tiên công nông và quần chúng khắp từ Bắc chí Nam đã biểu dương lực lượng của tớ thông qua những cuộc mít tinh, biểu tình. Sau ngày một/5 phong trào tiếp tục dâng cao.

 b.Thời kì từ tháng 5 đến tháng 10/ 1930. Phong trào tiếp tục phát triển trên qui mô toàn nước nhưng đỉnh cao là hai tỉnh Nghệ An và thành phố Hà Tĩnh.

 -Ngày 1/5/1930 (nhân ngày quốc tế lao động).Công nhân nhà máy sản xuất diêm và nhà

máy cưa Bến Thủy(Nghệ An) cùng hàng vạn nông dân những vùng phụ cận thị xã Vinh biểu tình gương cao cờ đỏ búa liềm đòi tăng lương giảm giờ làm.

 -Ngày 1/8/1930 (nhân ngày quốc tế chống trận chiến tranh) Phong trào phát triển lên

một bước mới: Công nhân khu công nghiệp Vinh-Bến thủy tổng bãi công, báo hiệu thời kì đấu tranh quyết liệt đã đến…..

 -Đỉnh cao của phong trào cách mạng là cuộc biểu tình ngày 12/9/ 1930 của 2 vạn nông dân ở Hưng Nguyên (Nghệ An) biểu tình.Thực dân Pháp đàn áp làm 217 người chết;126 người bị thương làm cho nhân dân vô cùng căm phẩn.

 Trong suốt thang 9 và tháng 10 nông dân ở những huyện Thanh Chương, Diễn Châu (Nghệ An),Hương Sơn (thành phố Hà Tĩnh) đã khởi nghĩa vũ trang, công nhân khu công nghiệp Vinh-Bến thủy tiếp tục bãi công lần thứ hai làm cho phong trào trở nên rất là quyết liệt.

 Trước khí thế đấu tranh của quần chúng cơ quan ban ngành sở tại địch ở nhiều địa phương bị tan rã. Ở đó những ban chấp hành nông hội đã đứng ra quản lý mọi mặt đời sống chính trị , xã hội theo kiểu những xô viết. Lần đầu tiên nhân dân ta thực sự nắm cơ quan ban ngành sở tại ở địa phương.

 4.Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm tay nghề kinh nghiệm tay nghề

 a.Ý nghĩa lịch sử:

 -Phong trào cách mạng 1930-1931 mà đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh là một sự kiện lịch sử trọng đại trong lịch sử cách mạng việt Nam, đã giáng một đòn quyết liệt đầu tiên vào bè lũ đế quốc và phong kiến tay sai.

 -Qua thực tiễn phong trào đã cho tất cả chúng ta biết dưới sự lãnh đạo của Đảng thì giai cấp công nhân, nông dân đoàn kết với những tầng lớp nhân dân khác hoàn toàn có thể lật đổ nền thống trị của đế quốc và phong kiến tay sai.

 -Đó là cuộc tổng diễn tập đầu tiên của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, sẵn sàng sẵn sàng cho việc thắng lợi của cách mạng tháng Tám sau này.

 b.Bài học kinh nghiệm tay nghề. Phong trào để lại nhiều bài học kinh nghiệm tay nghề kinh nghiệm tay nghề:

 -Bài học về vai trò lãnh đạo của Đảng.

 -Bài học về xây dựng khối liên minh công nông.

 -Bài học về sử dụng bạo lực cách mang của quần chúng để giành cơ quan ban ngành sở tại.

 -Bài học về xây dựng cơ quan ban ngành sở tại của dân, do dân, vì dân.

 Chính vì những lẽ trên, phong trào cách mạng 1930-1931 mà đỉnh cao là Xô- Viết Nghệ-Tĩnh là cuộc diễn tập đầu tiên sẵn sàng sẵn sàng cho cách mạng tháng tám 1945.

Tham khảo.

Xô Viết Nghệ Tỉnh là hình thức sơ khai của cơ quan ban ngành sở tại công nông ở nước ta.Chính quyền của dân do dân vì dân

 1.Xô Viết Nghệ Tỉnh là Chính quyền của dân do dân vì dân: Vì Xô Viết Nghệ Tĩnh đã đem lại nhiều quyền lợi cơ bản cho nhân dân.

 a.Về kinh tế tài chính: Chia lại ruộng đất cho nông dân, giảm tô, xóa nợ, bỏ những thứ thuế vô lý, tổ chức sản xuất.

 b.Chính trị: Chính quyền do nhân dân quản lý, thực hiện những quyền tự do dân chủ tự do hội họp, tự do tham gia những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt đoàn thể…

 c.Xã hội: Phát động phong trào đời sống văn hóa mới, diệt trừ mê tín dị đoan dị đoan, xóa bỏ những tục lệ lỗi thời, dạy chử quốc ngữ….

 d.Quân sự: Mỗi làng đều có đội tự vệ vũ trang

 2.Xô Viết Nghệ Tỉnh là hình thức nhà nước sơ khai. Vì Xô Viết Nghệ Tĩnh chưa lập được cỗ máy chính quyên hoàn hảo nhất, chưa xử lý và xử lý triệt để vấn đề ruộng đất

 Nhận xét: Tuy chỉ tồn tại trong thời gian ngắn (đến giữa năm 1931) nhưng cơ quan ban ngành sở tại Xô Viết Nghệ Tĩnh đã tỏ rõ bản chất cách mạng và tính ưu việt của tớ. Đó là

cơ quan ban ngành sở tại công nông đầu tiên ở nước ta.Chính quyền của dân, do dân, vì dân.

Câu 7.Cuộc vân động dân chủ 1936-1939.

 1.Hoàn cảnh lịch sử

 a.Tình hình thế giới

 -Sau cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính 1929-1933, chủ nghĩa phát xit xuất hiện và lên cầm quyền ở Đức,Ý, Nhật, trở thành mối mối đe dọa lớn đang đe dọa nền hòa bình thế giới.

 -Đại Hội lần thứ VII của Quốc tế cộng sản chỉ rõ:

+Kẻ thù nguy hiểm của nhân nhân thế giới là chủ nghĩa phát xít.

+Chủ trương thành lập mặt trân nhân dân ở những nước để chống chủ nghĩa phát xít

 -Ở Pháp năm 1936 Mặt trận nhân dân thắng cử và lên cầm quyền.Chính phủ mặt trận nhân dân Pháp đã thi hành một số trong những chủ trương tự do, dân chủ ở thuộc địa…

 b, tình hình trong nước:

 -Cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính 1929 1933 và chủ trương khủng bố kéo dãn của thực dân pháp đã làm cho đời sống nhân dân Đông Dương rất là ngột ngạt, yêu cầu cải tổ đời sống và những quyền tự do dân chủ được đặt ra một cách bức thiết.

 -Đảng và lực lương cách mạng đã được phục hồi.

 2.Chủ trương của Đảng: Căn cứ tình hình thế giới và trong nước vân dụng đường lối của Quốc tê cộng sản, Hội nghị Trung ương Đảng đã đề ra chủ trương mới.

 -xác định quân địch: Kẻ thù rõ ràng đa phần trước mắt của nhân dân Đông Dương chưa phải là bọn thực dân Pháp nói chung mà là bọn thực dân phản động thuộc địa Pháp

 -Xác định trách nhiệm: trách nhiệm trước mắt của nhân dân Đông Dương là chống chủ nghĩa phát xit, chống trận chiến tranh đế quốc, đòi những quyền tự do dân chủ, cơm áo và hòa bình.

 -Hình thức tập hợp lực lượng: Chủ trương thành lập mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương (sai đổi thành mặt trận dân chủ Đông Dương 3/1938) để tập hợp đông đảo mọi lực lượng yêu nước dân chủ tiến bộ.

 -Hình thức và phương pháp đấu tranh: Vận dụng nhiều hình thức đấu tranh công khai minh bạch, hợp pháp, nữa công  khai, đấu tranh chính trị, nghị trường, báo chí……

 -Lực lượng tham gia:Gồm nhiều tầng lớp giai cấp như công nhân, nông dân, tri thức, dân nghèo thành thị……

 3.Các phong trào tiêu biểu trong phong trào dân chủ 1936-1939

 a.Phong trào Đông Dương Đại hội (Đại hội Đông Dương) 8/1936

 Giữa năm 1936 được tin chính phủ nước nhà Mặt trận nhân dân Pháp cử một phái đoàn sang điều tra tình hình Đông Dương, nhân điều kiện đó Đảng phát động một phong trào đấu tranh công khai minh bạch hợp pháp, vận động thành lập ủy ban trù bị nhằm mục đích thu thập nguyện vọng của nhân dân tiến tới Đại hội của nhân dân Đông Dương.

 Phong trào ra mắt sôi nổi những ủy phát hành vi nối tiếp nhau ra đời ở nhiều địa phương trong toàn nước.Quần chúng sôi nổi tổ chức những cuộc mít tinh, hội họp, diễn thuyết để thu thập dân nguyện đòi chính phủ nước nhà mặt trận nhân dân Pháp thả tù chính trị, thi hành luật lao động, cải tổ đời sống nhân dân.

 b. Phong trào đón rước Gô Đa và toàn quyên Đông Dương.

 Đầu năm 1937 nhân ngày đón phái viên chính phủ nước nhà Pháp là Gô Đa và toàn quyền Đông Dương Brivie, dưới sự lãnh đạo của Đảng quần chúng nhân dân nhất là công nhân và nông dân đã tổ chức biểu dương lực lượng thông qua những cuộc mít tinh, biểu tình đưa dân nguyện đòi cải tổ môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và đòi những quyên tự do dân chủ.

 c.Cuộc mít tinh ngày một/5/1938

 Nhân ngày quốc tế lao động 1/5/1938 tại quảng trường nhà đấu xảo Tp Hà Nội Thủ Đô đã ra mắt một cuộc mít tinh khổng lồ với hai vạn rưỡi người tham gia hô vang những khẩu hiệu đòi tự do lập hội ái hữu, nghiệp đoàn, thi hành luật lao động, đòi giảm thuế, chống phát xít, chống trận chiến tranh đế quốc, ủng hộ hòa bình

 d.Đấu tranh trên nghành báo chí . Nhằm ra mắt chủ nghĩa Mác-Lênin và tuyên truyền chủ trương của Đảng nhiều tờ báo công khai minh bạch của Đảng, của Mặt trận , và của những đoàn thể ra đời như Tiền phong, Dân chúng, Lao động……

 e.Đấu tranh trên nghành nghị trường . Đảng tận dụng kĩ năng hợp pháp để đưa người của Đảng vào Hội đồng quản hạt Nam Kì, viện dân biểu Bắc Kì để đấu tranh

 Cuối năm 1938 chính phủ nước nhà mặt trận nhân dân Pháp ngày càng thiên hữu, bọn phản động Pháp ở Đông Dương ngóc đầu dậy phản công và đàn áp phong trào cách mạng nước ta làm cho phong trào cách mạng thu hẹp dần đến khi trận chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ thì chấm hết.

 4.Ý nghĩa và tác dụng của phong trào 1936-1939.

 -Cuộc vân động dân chủ 1936-1939 là một phong trào dân tộc bản địa dân chủ rộng lớn.Qua đó Đảng ta đẩy mạnh hoạt động và sinh hoạt giải trí tuyên truyền giáo dục râu rộng tư tưởng Mác-Lênin, đường lối chủ trương của Đảng, tập hợp đông đảo quần chúng trong mặt trận dân tộc bản địa thống nhất xây dựng được đội quân chính trị đông đảo.

 -Qua phong trào uy tín và ảnh hưởng của Đảng được mở rộng và ăn sâu trong quần chúng, trình độ chính trị và kĩ năng công tác thao tác của cán bộ được thổi lên, tổ chức Đảng được củng cố và phát triển.

 -Phong trào đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm tay nghề kinh nghiệm tay nghề như bài học kinh nghiệm tay nghề về sử dụng những hình thức và khẩu hiệu đấu tranh, vận động tổ chức quần chúng đấu tranh, xây dựng Mặt trận nhân dân thống nhất.

 Với những ý nghĩa đó phong trào dân chủ 1936-1939 được xem là cuộc diễn tập lần thứ hai của nhân dân Việt Nam sẵn sàng sẵn sàng cho việc thắng lợi của Cách mạng tháng Tám.

 5.So với thờ kì 1930-1931 những chủ trương sách lược cách mạng của Đảng trong thời kì 1936-1939 có gì khác ? Vì sao?

a.Nhận định quân địch:

 -1930-1931. Đế quốc và phong kiến

 -1936-1939. Bọn phản động thuộc địa Pháp và tay sai của chúng

 b.Nhiệm vụ

 -1930-1931: Chống đế quốc giành độc lập dân tộc bản địa, chống phong kiến giành ruộng đất cho dân cày.

 -1936-1939:Chống phát xít, chống trận chiến tranh đế quốc, bọn phản động thuộc địa đòi những quyền tự do dân chủ, cơm áo và hòa bình

 c.Hình thức tập hợp lực lượng(Mặt trận)

 -1930-1931: Bước đầu thực hiện liên minh công nông (bước đầu ở Nghệ An và Hà tĩnh)

 -1936-1939:Mặt trận dân tộc bản địa thống nhất phản đế Đông Dương sau đổi thành mặt trận dân chủ Đông Dương.

 d.Hình thức và phương pháp đấu tranh

 -1930-1931: Đấu tranh chính trị , từ bãi công chuyển sang biểu tình quần chúng hoặc biểu tình có vũ trang, hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật.

-1936-1939: Sử dụng những hình thức đấu tranh hòa bình công khai minh bạch hợp pháp…..

 e.Lực lượng đấu tranh

 -1930-1931: Lực lượng đa phần là công nông

 -1936-1939: Lực lượng đấu tranh đông đảo không phân biệt thành phần giai cấp

 Như vậy so với thờ kì 1930-1931 chủ trương, sách lược,và hình thức đấu tranh trong thời kì này đều khởi sắc khác. Sở dĩ có sự rất khác nhau như vậy là vì thực trạng lịch sử thay đổi so với trước. Đặc biệt, Mặt trận nhân Pháp đã phát hành những chủ trương về tự do dân chủ và ân xá tù chính trị cho những nước thuộc địa. Lợi dụng thời cơ này Đảng ta chủ trương đấu tranh đòi những quyền dân số dân chủ.

Câu 8.Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ VI (11/1939)

 1.Hoàn cảnh triệu tập Hội nghị.

 a.Thế giới: Tháng 9/1939 trận chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ.

 *Ở Châu Âu: Tháng 6/1940 Phát xít Đức tấn công Pháp, bọn phản động Pháp nhanh gọn đầu hàng và làm tay sai cho Đức.

 *Ở Viễn Đông: Nhật mở rộng xâm lược Trung Quốc và tiến sát biên giới Việt Trung, nhăm nhe nhảy vào Đông Dương.

 b.Trong nước.

-Tháng 9/1940, Nhật nhảy vào Đông Dương, bọn  thực dân pháp đang đứng trước hai rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn

 +Một là, phong trào cách mạng của nhân dân Đông Dương đang dâng cao hoàn toàn có thể thiêu sống chúng.

 +Hai là,sự nhăm nhe đe dọa của phát xít Nhật, chúng sẽ hất cẳng Pháp. Để đối phó lại bọn thực dân Pháp thực hiện chủ trương hai mặt: Một mặt chúng thẳng tay đàn áp những phong trào cách mạng của nhân dân ta, mặt khác chúng thỏa hiệp bắt tay câu kết với phát xít Nhật để cùng bóc lột nhân dân Đông Dương. Còn bọn phát xít Nhật  một mặt ép thực dân Pháp đi từ nhượng bộ này đến nhượng bộ khác, mặt khác lại lôi kéo một số trong những phần tử trong địa chủ và tư sản bất mãn với Pháp lập cơ quan ban ngành sở tại tay sai để phục vụ cho mưu đồ xâm lược của chúng.

 -Đảng ta đã trưởng thành, khi thực dân Pháp điên cuồng khủng bố, Đảng ta đã kịp thời chỉ huy cho những lực lượng cách mạng kịp thời rút vào hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật (1938), chuyển trọng tâm công tác thao tác về nông thôn.

 Trước những chuyển biến của tình hình thế giới và trong nước khi trận chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra, Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Đông Dương đã triệu tập Hội nghị lần thứ VI (11/1939) để chuyển hướng chỉ huy kế hoạch.

 2.Nội dung Hội nghị.

 -Nhận định quân địch: Kẻ thù đa phần trước mắt là bọn đế quốc phát xít Pháp Nhật.

 -Xác định trách nhiệm: Đặt trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa lên số 1 và cấp bách của cách mạng Đông Dương thời điểm hiện nay.

-Khẩu hiệu đấu tranh: Tạm gác khẩu hiệu “Cách mạng ruộng đất”,thay bằng khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc,Việt gian chia cho dân cày.

-Mặt trận: Chủ trương thành lập Mặt trân dân tộc bản địa thống nhất phản đế Đông Dương nhằm mục đích tập hợp rộng rãi mọi tầng lớp giai cấp, những dân tộc bản địa đông Dương chỉ mũi nhọn của cách mạng vào quân địch đa phần trước mắt là chủ nghĩa đế quốc phát xit.

-Hình thức và phương pháp đấu tranh: Dùng bạo lực cách mạng tức là đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, khởi nghĩa vũ trang.

3.Ý nghĩa lịch sử của Hội nghị TW Đảng lần VI

-Hội nghị TW Đảng lần VI (11/1939) đã đánh dấu sự chuyển hướng chỉ huy kế hoạch của Đảng. Đây là sự việc chuyển hướng chỉ huy kế hoạch đúng đắn. Đảng ta đã gương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc bản địa, đoàn kết được rộng rãi mọi tầng lớp giai cấp, dân tộc bản địa Đông Dương trong một mặt trận dân tộc bản địa thống nhất để đấu tranh chống quân địch chung.

-Sự chuyển phía này đã mở ra thuở nào kỳ đấu tranh mới, thời kỳ trực tiếp mở đường tiến tới thắng lợi của cách mạng tháng Tám sau này.

Câu 9.Hoàn cảnh lịch sử, nội dung, ý nghĩa và tầm quan trọng của Hội nghị TW Đảng lần thứ VIII

 1.Hoàn cảnh lịch sử Nguyễn Ái Quốc về nước triệu tập Hội nghị Trung ương Đảng lần VIII

 a.Thế giới:

-Sau khi chiếm phần lớn những nước Châu Âu, Đức sẵn sàng sẵn sàng tấn công Liên Xô.

-Nhật mở rộng xâm lược Trung Quốc và tiến sát biên giới Việt Trung

Tình hình thế giới có nhiều chuyển biến mới.Thế giới hình thành hai trân tuyến: Một bên là những lực lượng dân chủ do Liên Xô đứng đầu; một bên là khối phát xít  do Đức đứng đầu làm cho tính chất của cuộc trận chiến tranh thay đổi.

 b.Trong nước:

-Nhân dân ta đều rên xiết dưới hai tầng áp bức bóc lột Pháp- Nhật. Mâu thuẩn giữa toàn thể dân tộc bản địa ta với đế quốc phát xít Pháp Nhật vô cùng sâu sắc.

-Nhân dân ta ngày càng được cách mạng hóa với nhiều cuộc đấu tranh như khởi nghĩa Bắc Sơn, khởi nghĩa Nam Kì…

Trước tình hình thế giới và trong nước ngày càng khẩn trương, ngày 28/1/1941 Nguyễn Ái Quốc về nước triệu tập Hội nghị Trung ương Đảng lần viii họp từ ngày 10 đến 19/5/1941 tại Pắc Bó (Cao Bằng)

2.Nội dung  của Hội nghị  Trung ương Đảng lần VIII

a.Nhận định của Hội nghị: Hội nghị nhận định xích míc Một trong những dân tộc bản địa ta với đế quốc phát xít là xích míc đa phần nhất, vận mệnh dân tộc bản địa nguy vong không lúc nào bằng. Vì vậy, thời điểm hiện nay trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa là trách nhiệm bức thiết nhất.

b.Chủ trương.

-Xác định quân địch: Kẻ thù của nhân dân Đông Dương thời điểm hiện nay là phát xit Nhật

-trách nhiệm: Nhiệm vụ bức thiết nhất là giải phóng cho được những dân tộc bản địa Đông Dương khói ách Pháp - Nhật. (Đây là chủ trương quan trọng nhất vì Nếu không xử lý và xử lý được vấn đề dân tộc bản địa giải phóng, không đòi được độc lập tự do cho toàn thể dân tộc bản địa, thì chẳng những toàn thể quốc gia dân tộc bản địa còn chịu mãi kiếp ngựa trâu mà quyền lợi của một bộ phận giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được) .

-Khẩu hiệu đấu tranh: Tiếp tục tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, chỉ đề ra tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc, Việt gian chia cho dân cày.

-Hình thức tập hợp lực lượng: Để phát huy sức mạnh dân tộc bản địa ở mỗi nước Đông Dương, nên phải đặt vấn đề dân tộc bản địa trong phạm vi mỗi nước.Vì vậy Hội nghị chủ trương ở mỗi nước cần thành lập một mặt trận dân tộc bản địa thống nhất riêng. Ơ Việt Nam thành lập Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là việt Minh), gồm có những tổ chức quần chúng lấy tên là Hội cứu quốc….

-Hình thức đấu tranh: Đề ra chủ trương khởi nghĩa vũ trang coi đó là trách nhiệm của toàn Đảng toàn quân và toàn dân ta. Chuẩn bị mọi điều kiện để tiến tới khởi nghĩa vũ trang giành cơ quan ban ngành sở tại. Hội nghị còn vạch rõ: Khởi nghĩa vũ trang muốn thắng lợi thì phải được sẵn sàng sẵn sàng chu đáo và nổ ra đúng thời cơ, phải đi từ khởi nghĩa từng phần tiến tới tổng khởi nghĩa.

3.Ý nghĩa và tầm quan trọng của Hội nghị TW Đảng lần thứ VIII

a.Ý nghĩa: Hội nghị TW Đảng lần VIII có ý nghĩa lịch sử to lớn-đã hoàn hảo nhất việc chuyển hướng chỉ huy kế hoạch cách mạng của Đảng đã đề ra từ Hội nghị lần VI.

-Kiên quyết gương cao hơn thế nữa ngọn cờ giải phóng dân tộc bản địa, đặt trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa lên số 1 và cấp thiết hơn bao giờ hết.

-Giải quyết đúng đắn giữa hai trách nhiệm kế hoạch chống đế quốc và phong kiến.

-Đề ra phương pháp cách mạng rõ ràng

b. Tầm quan trọng của Hội nghị :Hội nghị TW Đảng lần thứ VIII có tác dụng quyết định đối với thắng lợi của cách mạng tháng tám.

Câu 10.Sự thành lập và đóng góp của mặt trận Việt Minh đối với cách mạng tháng tám 1945.

 1.Sự thành lập. Thực hiện Nghị quyết của Hội nghị Trung ương Đảng lần VIII (5/1941), do Nguyễn Ái Quốc triệu tập và chủ trì. Mặt trận Việt Minh đã được thành lập (19/5/1941) tại Pác Bó – Cao Bằng. Mặt trận Việt Minh ra đời nhằm mục đích tập hợp mọi lực lượng yêu nước của dân tộc bản địa để xây dựng khối đoàn kết toàn dân, làm trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa.

 2.Những nét chính về hoạt động và sinh hoạt giải trí  mặt trận Việt Minh từ 5/1941 đến 3/1945.

Hoạt động chính của Mặt trận Việt Minh là xây dựng lực lượng chính trị, xây dựng lực lượng vũ trang, xây dựng địa thế căn cứ địa cách mạng, sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa vũ trang tiến tới cách mạng tháng tám.

a.Xây dựng lực lượng chính trị: Là xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

-Mặt trân việt Minh chủ trương thành lập những Hội cứu quốc như công nhân cứu quốc, nông dân cứu quốc, thanh niên cứu quốc, phụ nữ cứu quốc, phụ lão cứu quốc, nhi đồng cứu quốc….

-Cao Bằng là nơi thí điểm xây dựng những Hội cứu quốc. Đến năm 1942 khắp 9 châu của tỉnh Cao Bằng đều có Hội cứu quốc.

b.Xây dựng lực lượng vũ trang.

-Bộ phận nòng cốt ban đầu là đội du kích Bắc Sơn, đến năm 1941 thống nhất những đội du kích ở Bắc Sơn và Vũ Nhai thành cứu quốc quân.

-Ngày 22/12/1944 theo thông tư của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Cao Bằng ,Võ Nguyên Giáp thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân gồm 34 người do Võ Nguyên Giáp làm đội trưởng.

-Ngày 15/5/1941 tại Hội nghị quân sự Bắc Kỳ đã thống nhất đội việt Nam tuyên truyền giải phóng quân và đội Cứu quốc quân thành Việt Nam giải phóng quân.

c.Xây dựng căn cưa địa cách mạng.

-Sau khởi nghĩa Bắc Sơn thành lập địa thế căn cứ Bắc Sơn-Vũ Nhai.

-Khi Bác mới về nước thành lập địa thế căn cứ pác pó-Cao Bằng.

-6/1945 khu giải phóng Việt Bắc được thành lập gồm 6 tỉnh…….

d.Chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang tiến tới Cách mạng tháng Tám.

-Ngày 7/5/1944,Tổng bộ Việt Minh ra chỉ chị “Sửa soạn khởi nghĩa” và lôi kéo nhân dân “sắm vũ khí đuổi thù chung”. Không khí sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa sôi sục.

-Ngày 22/12/1944 đội việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được thành lập. Hai ngày sau đội đã hạ đồn Phay Khắt và Nà Ngần (Cao Bằng)

-Ngày 9/3/1945 Nhật đảo chính Pháp, tiếp theo thông tư “Nhật Pháp bắn nhau và hành vi của tất cả chúng ta” của Đảng Mặt trận Việt Minh ra lệnh lôi kéo đồng bào toàn quốc đẩy mạnh cao trào kháng Nhật cứu nước.

Như vậy đến đầu năm 1945 mọi sự sẵn sàng sẵn sàng cho cách mạng tháng tám của Mặt trận Việt Minh cơ bản đã hoàn thành xong, một bầu không khí tiền khởi nghĩa sôi sục khắp toàn nước báo trước giờ hành vi sắp tới.

3.Đóng góp của Mặt trận Việt Minh đối với cách mạng tháng Tám năm 1945

Mặt trận Việt Minh là Mặt trận đoàn kết dân tộc bản địa, do Đảng ta lãnh đạo tồn tại trong vòng 10 năm (1941-1951, năm 1951 Mặt trận Việt Minh đã thống nhất với Mặt trận Liên việt thành lập Mặt trận Liên Việt) đã có nhiều đóng góp cho cách mạng Việt Nam qua những thời kì lịch sử đặc biệt là đối với Cách mạng tháng Tám.

 - Mặt trận Vịêt Minh đã tập hợp mọi lực lượng yêu nước, xây dựng khối đoàn kết toàn dân. Xây dựng lực lượng chính trị to lớn cho cách mạng thắng lợi.

 - Mặt trận Việt Minh đã có đóng góp lớn trong việc xây dựng  phát triển lực lượng

vũ trang cách mạng, trong việc chỉ huy phong trào kháng Nhật cứu nước, tạo tiền đề cho tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.

 -Triệu tập và tiến hành thành công  quốc dân Đại hội Tân Trào 8/1945, lôi kéo nhân dân tham gia tổng khởi nghĩa tháng Tám, dưới sự lãnh đạo của Đảng giành thắng lợi.

 -Sau khi cách mạng tháng Tám thành công, Mặt trận việt Minh tiếp tục củng cố khối đoàn kết toàn dân, lãnh đạo nhân dân xây dựng và bảo vệ cơ quan ban ngành sở tại mới., sẵn sàng sẵn sàng cho kháng chiến.

câu 11.Nội dung bản thông tư “Nhật pháp băn nhau và hành vi của tất cả chúng ta”. Diễn biến và ý nghĩa của cao trào kháng Nhật cứu nước.

 1.Nội dung bản thông tư “Nhật pháp băn nhau và hành vi của tất cả chúng ta”.

 Ngay trong đêm 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp trên toàn cỏi Đông Dương, thì Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã họp để nhận định, đánh giá tình hình về cuộc đảo chính Nhật - Pháp, đến ngày 12/3/1945 ra bản thông tư “Nhật Pháp băn nhau và hành vi của tất cả chúng ta”.

 *Nội dung:

 -Vạch rõ nguyên nhân và hậu quả của cuộc đảo chính.

 +Nguyên nhân: Vì mâu thuẩn giữa Nhật Pháp ngày càng nóng bức không thể đều hòa được (vì hai tên đế quốc không thể cùng ăn chung một miếng mồi béo bở)

 +Hậu quả: Gây ra một cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ chính trị sâu sắc, làm tình thế cách mạng xuất hiện.

 -Xác định quân địch:Kẻ thù chính duy nhất của nhân dân ta thời điểm hiện nay là phát xít Nhật và bọn tay sai của chúng.

 -Khẩu hiệu đấu tranh:Thay khẩu hiệu đánh đuổi đế quốc phát xít Pháp Nhật bằng khẩu hiệu đánh đuổi Phát xít Nhật.

 -Phát động cao trào kháng Nhật cứu nước, làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa Tháng Tám.

 Ngoài ra, Chỉ thị này cũng vạch rõ: Do tương quan lực lượng giữa ta và địch ở mỗi địa phương rất khác nhau, cách mạng hoàn toàn có thể chín muồi ở những địa phương cũng không đều nhau nên nơi nào thấy so sánh lực lượng giữa ta và địch có lợi cho cách mạng thì lãnh đao quần chúng đứng lên tiến hành những cuộc khởi nghĩa từng phần, giành thắng lợi từng bộ phận rồi tiến tới tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành sở tại trong toàn quốc.

 *Ý nghiã.Chỉ thị, “Nhật pháp băn nhau và hành vi của tất cả chúng ta”, có mức giá trị và ý nghĩa như một chương trình hành vi, một lời hiệu triệu, một lời dẫn dắt dân ta tiến hành một cao trào kháng Nhật cứu nước, tạo cơ sở cho việc sáng tạo của những địa phương trên cơ sở đường lối chung của Đảng.

2. Diễn biến và ý nghĩa của cao trào kháng Nhật cứu nước.

Dưới ánh sáng của Nghị quyết Hội nghị Ban thường vụ Trung ương Đảng (9/3/1945) và bản thông tư “Nhật Pháp bắn nhau và hành vi của tất cả chúng ta” (12/3/1945).Cả nước dấy lên một cao trào kháng Nhật cứu nước mạnh mẽ và tự tin làm tiền đề cho tổng khởi nghĩ tháng Tám.

 *Tại Tỉnh Quảng Ngãi. Ngày 11/3/1945, tù chính trị ở nhà lao Ba Tơ đã nổi dậy giết giặc cướp đồn, thành lập cơ quan ban ngành sở tại cách  mạng, thành lập đội du kích Ba Tơ và địa thế căn cứ địa cách mạng Ba Tơ.

 *Tại địa thế căn cứ địa Việt Bắc: Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân và Cứu Quốc quân đã giải phóng nhiều vùng rộng lớn thuộc những tỉnh Cao Băng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Thái Nguyên (khu giải phóng Việt Bắc được thành lập).

 *Tại những đô thị lớn Tp Hà Nội Thủ Đô, Hải Phòng Đất Cảng, Tỉnh Nam Định, Vinh, Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn..liên tục nổ ra những cuộc biểu tình chống Nhật, lôi cuốn hàng triệu người tham gia.

 *Tại những vùng nông thôn: Phong trào kháng Nhật cứu nước cũng dâng lên mạnh mẽ và tự tin, tiêu biểu nhất là phong trào “Phá kho thóc của Nhật xử lý và xử lý nạn đói”,phong trào được quần chúng hưởng ứng rất đông đảo.

 Như vậy, tới những ngày đầu tháng 8/1945 cao trào kháng Nhật ra mắt ngày càng sôi sục. Không khí sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa đã trở nên rất là khẩn trương, quần chúng đã sẵn sàng, chỉ chờ chờ thời cơ là đứng lên tổng khởi nghĩa.

 3.Ý nghĩa lịch sử của cao trào kháng Nhật cứu nước.

 -Cao trào kháng Nhật cứu nước là bước phát triển vượt bậc của cách mạng nước ta làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa tháng tám thắng lợi.

 -Cao trào đã lôi cuốn hàng triệu quần chúng tham gia, rèn luyện cho quần chúng nhiều hình thức đấu tranh phong phú, quyết liệt.

 -Qua cao trào, lực lượng cách mạng (gồm có cả lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang ở cả nông thôn và  thành thị ) đã phát triển vượt bậc, trong khi lực lượng quân địch bị suy yếu nhanh gọn đưa tới thời cơ tổng khởi nghĩa tháng Tám chín muồi.

 Với những ý nghĩa đó, cao trào kháng Nhật cứu nước là cuộc tập dược vĩ đại để đưa quần chúng tiến lên tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành sở tại..

Câu 12.Cách mạng tháng tám 1945: Thời cơ, diễn biến, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm tay nghề kinh nghiệm tay nghề của cách mạng tháng tám 1945

 1.Hoàn cảnh lịch sử . Cách mạng tháng Tám nổ ra trong thời cơ chín muồi.

 a.Thế giới (Khách quan)Thời cơ thuận lợi đã đến

 -Ở Châu Âu: Tháng 5/1945 phát xít Đức đầu hàng quân đồng minh không điều kiện.

 -Ở Châu Á –Thái Bình Dương: 8/1945 Nhật cũng đầu hàng vô điều kiện.

 -Các nước đồng minh còn chưa kịp vào Đông Dương để giải giáp quân đội Nhật.

 b.Trong nước (Chủ quan)

 -Quân Nhật và bè lũ tay sai của chúng hoang mang lo ngại đến cực độ, lính Nhật mất hết tinh thần chiến đấu.

 -Lực lượng cách mạng của ta vững mạnh, nhân dân đã sẵn sàng, Đảng ta có sự sẵn sàng sẵn sàng chu đáo trong suốt 15 năm.

 Như vậy cách mạng tháng Tám nổ ra trong điều kiện khách quan và chủ quan hoàn toàn chín muồi. Đó là thời cơ ngàn năm có một (vì nó rất hiếm và rất quí nếu bỏ qua thì thời cơ không bao giờ trở lại nữa). Nhân thức rõ thời cơ có một không hai này,  Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Đây là thời cơ ngàn năm có một cho dân tộc bản địa ta vùng dậy.Lần này dù có phải thiêu cháy dãy Trường Sơn cũng quyết giành độc lập cho đất nước”

2.Những nét chính về diễn biến.

 -Ngày 13/8/1945 khi Nhật đầu hành đồng minh Đảng đã triệu tập Hội  toàn quốc ở Tân Trào (Tuyên Quang). Hội nghị quyết định.

+Phát động tổng khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành sở tại trong toàn nước trước khi quân đồng minh vào.

+Thành lập ủy ban khởi nghĩa ra quân lệnh số 1 hạ lệnh khởi nghĩa.

 -Ngày 16/8/1945 Mặt trận Việt Minh triệu tập Đại hội Quốc dân ở Tân Trào. Đại hội quyết định.

+Tán thành lệnh tổng khởi nghĩa của Đảng.

+Thành lập ủy ban dân tộc bản địa giải phóng do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.

+Qui định Quốc Kỳ,Quốc ca. Đặt tên nước là Việt Nam dân chủ cộng hòa.

-Chiều ngày 16/8/1945 một đơn vị quân giải phóng do Võ Nguyên Giáp chỉ huy từ Tân Trào tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên mở đầu cho cách mạng tháng tám.

-Từ 14 đến 18/8/1945 có 4 tỉnh giành được cơ quan ban ngành sở tại: Bắc Giang, Tp Hải Dương, thành phố Hà Tĩnh và Quảng Nam.

-Giành cơ quan ban ngành sở tại ở Tp Hà Nội Thủ Đô: Từ ngày 15 đến 18/8 phong trào sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa của quần chúng ngày càng sôi sục. Ngày 19/8/1945 Tp Hà Nội Thủ Đô giành được cơ quan ban ngành sở tại.

-Ngày 23/8 ta giành cơ quan ban ngành sở tại ở Huế.

-Ngày 25/8 ta giành cơ quan ban ngành sở tại ở Sài Gòn.

-Ngày 28/8 hầu hết những địa phương trong toàn nước giành được cơ quan ban ngành sở tại.

-Ngày 30/8 vua Bảo Đại thoái vị.

-Ngày 2/9/1945 tại quảng trường Ba Dình quản trị Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ nước nhà lâm thời đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa.

Như vậy chỉ trong vòng 15 ngày (từ 14/8 đến 28/8/1945) tổng khởi nghĩa tháng Tám đã thành công trong toàn nước. Lần đầu tiên trong toàn nước cơ quan ban ngành sở tại về tay nhân dân.

 3.Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng tám.

 a.Đối với dân tộc bản địa: Cách mạng tháng Tám thành công là .một biến cố lịch sử vĩ đại mở ra một bước ngoặc lớn trong lịch sử dân tộc bản địa,vì:

 -Phá tan hai xiềng xích nô lệ của Pháp- Nhật, lật nhào chính sách quân chủ khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

 -Đưa nước ta từ một nước thuộc địa trở thành một nước độc lập, nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ nước nhà.

 -Mở ra một kỹ nguyên mới trong lịch sử dân tộc bản địa: Kỷ nguyên độc lập tự do gắn sát với chủ nghĩa xã hội, giải phóng dân tộc bản địa gắn sát với giải phóng giai cấp.

 b.Đối với thế giới:

 -Góp phần đánh bại chủ nghĩa phát xít

 -Cổ vũ mạnh mẽ và tự tin tinh thần đấu tranh của nhân dân những nước thuộc địa và nửa thuộc địa trên thế giới nhất là Châu Á và châu phi.

 4.Bài học kinh nghiệm tay nghề của cách mạng tháng Tám

 -Nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc bản địa và chủ nghĩa xã hội, phải biết xử lý và xử lý đúng đắn hai trách nhiệm dân tộc bản địa và dân chủ đưa trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa lên số 1.

 -Biết tập hợp và tổ chức lực lượng cách mạng với nòng cốt là liên minh công nông.

 -Triệt để tận dụng mâu thuẩn trong hàng ngũ quân địch chỉa mũi nhọn vào quân địch chính trước mắt.

 -Nắm vững quan điểm bạo lực cách mạng, phối hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, đi từ khởi nghĩa từng phần đến tổng khởi nghĩa.

 -Phải tích cực sẵn sàng sẵn sàng và chớp đúng thời cơ.

5.Nguyên nhân thành công của cách mạng tháng tám? Nguyên nhân nào có tính chất quyết định?Vì sao?

*.Nguyên nhân khách quan. Hoàn cảnh quốc tế vô cùng thuận lợi đó là Hồng quân Liên Xô và phe Đồng minh  đã đánh bại  phát xít Nhật, quân địch của ta đã gục ngã. Đó là thời cơ để nhân dân ta vùng lên giành cơ quan ban ngành sở tại.

 *,Nguyên nhân chủ quan:

 -Dân tộc ta giàu truyền thống yêu nước và đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

 -Sự lãnh đạo sáng suốt tài tình của Đảng đứng đầu là quản trị Hồ Chí Minh với đường lối đúng đắn sáng tạo.

 -Đã xây dựng được khối liên minh công nông vững chắc, tập hợp được những lực lượng yêu nước trong mặt trận thống nhất.

 -Đảng ta đã có quá trình sẵn sàng sẵn sàng chu đáo cho thắng lợi của cách mạng tháng tám trong suốt 15 năm với ba cuộc diễn tập 1930-1931;1936-1939;1939-1945

 **Nguyên nhân quan trọng và mang tính chất chất quyết định nhất là nguyên nhân chủ quan chính bới: Nếu quần chúng nhân dân không sẵn sàng đứng lên, nếu Đảng không sáng suốt tài tình nhận định đúng thời cơ thì thời cơ sẽ qua đi.Vì thế nguyên nhân chủ quan mang tính chất chất chất quyết định còn nguyên nhân khách quan chỉ là sự việc hổ trợ là thời cơ để Đảng sáng suốt phát động quần chúng nhân dân đứng lên giành cơ quan ban ngành sở tại trong thời gian ngắn.

Câu 13.Nét chính về tình hình nước ta năm đầu tiên sau cách mạng tháng tám.

 1.Thuận lợi:

 -Sau trận chiến tranh thế giới thứ hai so sánh lực lượng cách mạng và phản cách mạng   thay đổi có lợi cho ta.

 +Phong trào giải phóng dân tộc bản địa trên thế giới phát triển mạnh mẽ và tự tin.

+Hệ thống những nước xã hội chủ nghĩa hình thành.Chủ nghĩa xã hội từ một nước là Liên Xô đang trong quá trinh hình thành khối mạng lưới hệ thống thế giới.

 +Hệ thống những nước tư bản chủ nghĩa (trừ Mỹ) đa suy yếu nhiều

 -Có sự lãnh đạo sáng suốt tài tình của đảng, đứng đầu là quản trị Hồ Chí Minh              -Ta đã giành được cơ quan ban ngành sở tại, nhân dân ta làm chủ và quyết tâm bảo vệ thành quả của cách mạng tháng tám..

 2.Những trở ngại vất vả: Vừa  mới ra đời nước ta đứng trước muôn vàn những trở ngại vất vả tưởng chừng như không thể vượt qua, đó là:

 a.Giặc ngoại xâm và nội phản:

 *Giặc ngoại xâm:Sau cách mạng tháng tám  thì quân đội những nước quân đồng minh lần lược kéo vào nước ta với âm mưu là vây hãm và can thiệp cách mạng nước ta:

 -Từ vĩ tuyến 16 trở ra 20 vạn quân tưởng kéo vào với âm mưu thủ tiêu cơ quan ban ngành sở tại cách mạng.

 -Từ vĩ tuyến 16 trở vào có hơn một vạn quân Anh chúng đã dung túng và giúp sức cho Pháp quay trở lại xâm lược Nam Bộ.

 -Lúc này trên nước ta còn hơn 6 vạn quân Nhật đang chờ giải giáp trong đó có một bộ phận giúp Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng ở Nam Bộ.

 -Thực dân pháp muốn Phục hồi lại nền thống trị cũ, đã xâm lược nước ta ở Nam Bộ.

 *Nội phản:Các lực lượng phản cách mạng ở cả hai miền đều ngóc đầu dậy hoạt động và sinh hoạt giải trí chống phá cách mạng như cướp bóc, giết người, tuyên truyền kích động, làm tay sai cho Pháp…

 b.Khó khăn về kinh tê, tài chính:

 -Kinh tế nghèo nàn lỗi thời, bị trận chiến tranh tàn phá nặng nề, thiên tai, lũ lụt nạn đói đang đe dọa nghiêm trọng.

 -Ngân sách nhà nước trống rỗng, lạm phát ngày càng tăng, giá cắt cổ ….

 c.Khó khăn về chính trị, xã hội.

 -Chính quyền còn non trẻ , lực lượng mỏng dính, thiếu kinh nghiệm tay nghề quản lí

 -Hơn 90% dân số mù chử, những tệ nạn xã hội như rượu chè, cờ bạc, nghiện hút kha phổ biến.

 Do những trở ngại vất vả trên làm cho cách mạng nước ta đang đứng trước những thử thách rất là hiểm nghèo, trực tiếp đe dọa sự tồn vong của cơ quan ban ngành sở tại cách mạng. vận mệnh Tổ Quốc như “Nghìn cân treo sợi tóc”

Câu 14.Những chủ trương và biên pháp của Đảng nhằm mục đích xử lý và xử lý những trở ngại vất vả để bảo vệ thành quả cách mạng tháng Tám.

 1.Xây dựng cơ quan ban ngành sở tại. trách nhiệm trung tâm là phải xây dựng và củng cố cơ quan ban ngành sở tại dân gia chủ dân.

 -Ngày 6/1/1946 tổ chức tổng tuyển cử bầu Quốc hội. Hơn 90% cử tri đi bầu và bầu được 333 đại biểu vào Quốc hội.

 -Ngày 2/3/1946 Quốc hội họp phiên họp đầu tiên, bầu ban dự thảo Hiến pháp và bầu chính phủ nước nhà chính thức do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu

 -Sau bầu cử Quốc hội là bầu cử Hội đồng nhân dân những cấp để củng cố cơ quan ban ngành sở tại ở địa phương.

 *Ý nghĩa của cuộc tổng  tuyển cử bầu Quốc hội và bầu cử Hội đồng nhân dân những cấp

 -Phá tan âm mưu chia rẽ và lật đổ của quân địch.

 -Củng cố khối đoàn kết toàn dân, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức làm chủ tinh thần trách nhiệm của mỗi công dân đối với đất nước.

 2.Giải quyết trở ngại vất vả về nạn đói, nạn dốt, về tài chính

 a.Nạn đói:

 -Trước mắt thực hiện nhường cơm xẻ áo, thực hiện hũ gạo tiết kiệm, ngày đồng tâm.

 -Về lâu dài phải đẩy mạnh tăng gia tài xuất.

 Chỉ trong thời gian ngắn nạn đói được đẩy lùi.

 b.Nạn dốt:

 - Mở những lớp học dân dã, lôi kéo nhân dân tham gia xóa nạn mù chử.

 - Ngày 8/9/1945 quản trị Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập cơ quan dân dã học vụ

Đến tháng 3 / 1946, riêng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có 3 vạn lớp học và 81 vạn học viên.             

 c.Giải quyết trở ngại vất vả về tài chính.

 -Kêu gọi tinh thần tự nguyên đóng góp của nhân dân, thông qua quỹ độc lập và tuần lễ vàng. Thu được 370 Kg vàng và 20 triệu đồng

 -Phát hành tiền Việt Nam, ngày 23/11/1946 chính thức lưu hành tiền Việt Nam trên toàn nước

 3.Chống giặc ngoai xâm và nội phản

 3.1.Chống giặc ngoại xâm. Diễn ra qua hai thời kì.Trước và sau 6/3/1946

 a.Trước 6/3/1946:

 *Chủ trương:Hòa với quân Tưởng ở miền Bắc để tập trung lực lượng chống Pháp ở miền Nam

 *Biện pháp:

 -Đối với quân Tưởng ở Miền Bắc:Hòa hoãn tránh xung đột, tiếp xúc thân thiện, nhân nhượng cho chúng một số trong những quyền lợi về kinh tế tài chính và chính trị như nhận đáp ứng lương thực thực phẩm,  nhận tiêu tiền mất giá của chúng, nhường cho tay sai của Tưởng 70 ghế trong Quốc hội và 4 ghế trong chính phủ nước nhà không qua bầu cử.

 Tác dụng:Làm thất bại âm mưu của Tưởng, đồng thời vô hiệu hóa những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt chống phá của bọn tay sai của Tưởng, ta có điều kiện tập trung lực lượng chống Pháp ở miền Nam

 -Đối với quân Pháp ở Miền Nam: Kiên quyết chống bọn thực dân Pháp quay trở lại xâm lược.Nhân dân Nam Bộ đã can đảm và mạnh mẽ và tự tin chống Pháp bằng mọi thứ vũ khí có sẵn và bằng mọi hình thức.Đồng bào toàn nước khuynh hướng về Miền Nam ruột thịt.

 b.Sau ngày 6/3/1946

 *Chủ trương: Hòa với Pháp để đuổi nhanh quân Tưởng, tranh thủ thời gian để sẵn sàng sẵn sàng kháng chiến lâu dài.

 *Biện pháp: Ký Hiệp định sơ bô ngày 6/3/1946 và tạm ước 14/9/1946

 Hiệp định sơ bộ (6/3/1946)

 *Hoàn cảnh lịch sử:

 -Đối với Pháp: Sau khi chiếm đóng một số trong những nơi ở Nam Bộ thì thực dân Pháp sẵn sàng sẵn sàng đưa quân ra Bắc để thôn tính toàn bộ nước ta. Song chúng khó thực hiện được vì gặp nhiều trở ngại vất vả giữa bình định và lấn chiếm:

 +Chưa bình định xong Nam Bộ.

 +Nếu lấn chiếm ra Miền Bắc thì gặp phải hai trở ngại vất vả: Một là gặp phải lực lượng kháng chiến của ta; hai là phải đụng độ với 20 vạn quân Tưởng , nên Pháp muốn thương lượng để thay quân Tưởng ở Miền Bắc.

 -Đối với quân Tưởng: Cần về nước để đối phó với cách mạng Trung Quốc

 Tình hình trên Pháp -Tưởng đã bắt tay câu kết với nhau chúng đã ký hiệp ước Hoa-Pháp 28/2/1946. Đây là một âm mưu thâm độc của quân địch đặt cách mạng nước ta trước hai con phố phải chọn một:

 +Một là cầm vũ khí đứng lên chống Pháp khi chúng vừa đến Miền Bắc.

 +Hoặc là dữ thế chủ động đàm phán với Pháp để gạt nhanh 20 vạn quân Tưởng về nước và tranh thủ thời gian để sẵn sàng sẵn sàng lực lượng chống Pháp sau này.

 Sau khi nhận định đánh giá tình hình ta chon giả pháp hòa với Pháp bằng việc ký Hiệp định sơ bộ ngày 6/3/1946

 *Nội dung:

 -Chính phủ Pháp công nhận nước ta là một quốc gia tự do nằm trong khối liên hiệp Pháp

 -Ta đồng ý cho 15000 quân Pháp ra Miền Bắc thay cho quân Tưởng và rút dần trong thời hạn 5 năm.

 -Hai bên ngừng bắn ở Nam Bộ để đàm phán ở Pari.

Việc ký Hiệp định Sơ bộ ta đã loại được một quân địch nguy hiểm tránh được một trận chiến đấu bất lợi cho ta, ta có thêm thời gian hòa bình để sẵn sàng sẵn sàng cho kháng chiến lâu dài.

 Tạm ước 14/9/1946. Sau Hiệp định sơ bộ, ta thể hiện thiện chí hòa bình còn Pháp vẫn cố ý trì hoãn việc thi hành và vẫn tăng cường những hành vi khiêu khích làm cho cuộc đàm phán ở Phông tennơblô không thành, quan hệ Việt Pháp trở nên căng thẳng mệt mỏi có rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn xảy ra trận chiến tranh.

 Trước tình hình đó, để kéo dãn thêm thời gian hòa hoãn sẵn sàng sẵn sàng cho kháng chiến lâu dài. Chủ tịch Hồ Chí Minh ký tiếp với Pháp bản Tạm ước 14/9 tiếp tục nhân nhượng cho chúng một số trong những quyền lợi.(Đây là số lượng giới hạn ở đầu cuối của sự việc nhân nhượng)

 *Tác dụng của việc ký Hiệp định sơ bộ 6/3 và tạm ước 14/9

 -Đập tan ý đồ của Pháp trong việc câu kết với Tưởng để chống lại ta.

 -Đẩy nhanh được 20 vạn quân Tưởng và tay sai về nước, thoát được thế vây hãm của quân địch.

 -Có thêm thời gian để củng cố lực lượng sẵn sàng sẵn sàng kháng chiến lâu dài.

 3.2.Đối với nội phản: Kiên quyết vạch trần bộ mặt bán dân hại nước của chúng, trừng trị những tổ chức phản cách mạng và tay sai của Tưởng. Chính phủ ra sắc lệnh giải tán tổ chức Đại Việt quốc gia xã hội đảng  và Đại việt quốc dân đảng…….

 3.3 Nhận xét và ý nghĩa của những giải pháp trên đối với cuộc kháng chiến chống Pháp.

 -Là những chủ trương sáng suốt và tài tình, mềm dẻo về sách lược nhưng cứng rắn về nguyên tắc, biết tận dụng mâu thuẩn trong hàng ngũ của quân địch không cho chúng có điều kiện tập trung lực lượng chống phá ta….

 -Đưa nước ta vượt qua mọi trở ngại vất vả và thoát khỏi tình thế hiểm nghèo Nghìn cân treo sợi tóc sẵn sàng bước vào trận chiến đấu lâu dài với pháp.

Câu 15.Nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến chồng thực dân Pháp xâm lược

 1.Sự hình thành đường lối kháng chiến.

Từ Đầu cuộc kháng chiến, Đảng ta mà đứng đầu là quản trị Hồ Chí Minh đã vạch ra đường lối kháng chiến để chỉ huy mọi mặt kháng chiến của quân và dân ta. Đường lối đó được xuất phát từ những văn kiện chính sau đây:

-Lời lôi kéo toàn quốc kháng chiến của quản trị Hồ Chí Minh (19/12/1946)

-Bản thông tư Toàn dân kháng chiến của Ban thường vụ trung ương Đảng (22/12/1946).

-Tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi của Trường Chinh 1947.

Từ những văn kiên ấy từ từ hình thành đường lối kháng chiến của ta. Đường

lối đó là: Kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kì, và tự lực cánh sinh. Đường lối này đã thể hiện tính chất của cuộc kháng chiến của nhân ta là:

 -Cuộc kháng của ta là một cuộc trận chiến tranh cách mạng chính nghĩa, chống lại một cuộc trận chiến tranh phi nghĩa của thực dân Pháp.

 -Cuộc kháng chiến của nhân dân ta nhằm mục đích  mục tiêu: Giành độc lập và thống nhất Tổ Quốc, bảo vệ cơ quan ban ngành sở tại dân gia chủ dân.

-Trong cuộc kháng chiến này, dân tộc bản địa việt Nam vừa đấu tranh để tự cứu mình, vừa đấu tranh cho hòa bình thế giới.Cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Việt Nam do đó còn là một một cuộc trận chiến tranh tiến bộ vì tự do, độc lập, vì dân chủ hòa bình.

2.Nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến.

 *Kháng chiến toàn dân: Là toàn dân kháng chiến, toàn dân đánh giặc không phân biệt già trẻ, trai gái, từng người dân là một chiến sỹ, mỗi làng xã là một pháo đài. Sở dĩ như vậy là vì:Cách mạng là sự việc nghiệp của quần chúng, vì quyền lợi toàn dân nên phải do toàn dân tiến hành

 *Kháng chiến toàn diên: Là kháng chiến trên tất cả những mặt:Quân sự, chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa, ngoại giao…..Vì thực tiễn giặc Pháp không những đánh ta về quân sự mà con phá ta cả về kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa…Cho nên ta không những kháng chiến chống Pháp trên mặt trận quân sự mà phải kháng chiến toàn diện trên tất cả những mặt. Đồng thời kháng chiến toàn diện còn để phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân.

 *Kháng mặt trận kỳ (nghĩa là đánh lâu dài): Đây là một chủ trương vô cùng   sáng suốt của Đảng ta, vận dụng một cách sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lênin vào thực trạng nước ta.Ta yếu địch mạnh nên phải đánh lâu dài để chuyển hóa lực lượng.

 *Tự lực cánh sinh: Chủ yếu là nhờ vào sức mình là chính (sức mạnh mẽ và tự tin của nhân dân) không trông chờ ỷ lại vào bên phía ngoài, đồng thời phải tranh thủ sự viện trợ của quốc tế. Muốn đánh lâu dài thì phải nhờ vào sức mình là chính.

*ý nghĩa và tác dụng của đường lối kháng chiến chống Pháp

-Toàn bộ đường lối kháng chiến thấm nhuần tư tưởng trận chiến tranh nhân dân sâu sắc. Nó chứng tỏ cuộc kháng chiến của ta là chính nghĩa, nên được nhân dân ủng hộ.

-Đường lối kháng chiến có tác dụng dộng viên, dẫn dắt nhân dân ta tiến hành cuộc kháng chiến dưới sự lãnh đạo của đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, dù phải trải qua nhiều quyết tử gian truân nhưng nhất định sẽ giành thắng lợi.

Câu 16.Chiến dịch Việt Bắc Thu-Đông 1947

 1.Hoàn cảnh lịch sử.

 -Khi ta rút khỏi những đô thi thì thực dân Pháp đã mở rộng được địa bàn chiếm đóng (chiếm thêm một số trong những thành phố và trấn áp được một số trong những đường giao thông vận tải quan trọng) nhưng chúng vẫn không thực hiện được âm mưu đánh nhanh thắng nhanh, mà trận chiến tranh vẫn kéo dãn.

 -Chiến tranh càng kéo dãn thì Pháp càng gặp nhiều trở ngại vất vả về quân sự, kinh tế tài chính, tài chính, chính trị, xã hội….

   Tháng 3/1947 Pháp cử Bôlaec sang làm cao ủy Đông Dương thay cho Đắcgiănglơ.Thực dân Pháp sẵn sàng sẵn sàng mở cuộc tấn công qui mô lớn lên Việt Bắc.

 2.Âm mưu của địch.

 -Phá tan cơ quan đầu não kháng chiến của ta

 -Tiêu diệt phần lớn bộ đội nòng cốt.

 -Khóa chặt biên giới Việt Trung nhằm mục đích ngăn ngừa sự liên lạc giữa ta với quốc tế.

 -Dùng thắng lợi về quân sự để thúc đẩy sự thành lập cơ quan ban ngành sở tại bù nhìn trên toàn quốc và nhanh gọn kết thúc trận chiến tranh.

 3.Chủ trương của ta. Ngày 15/10/1947 Ban thường vụ TW Đảng ra thông tư “ “Phải phá tan cuộc tấn công mùa Đông của giặc Pháp”.

 4.Tóm tắt diễn biến.

 a.Các cuộc tấn công của giặc Pháp lên Việt Bắc.

Ngày 7/10/1947 Pháp lôi kéo 12000 quân tấn công lên Việt Bắc theo 3 hướng.

 -Cánh quân dù:Sáng ngày 7/10/1947 Pháp cho bộ phận quân nhảy dù trên không nhảy xuống Bắc Cạn, Chợ Mới,Chợ Đồn.

 -Cánh quân bộ: Cùng ngày 7/10/1947 một lữ đoàn bộ binh ừ Lạng Sơn theo đường số 4 tiến lên Cao Bằng; một bộ phận khác theo đường số 3 vòng xuống Bắc Cạn tạo thành gọng kìm thứ nhất kẹp chặt Việt Bắc ở phía Đông và phía Bắc.

 -Cánh quân thủy: Ngày 9/10/1947 lữ đoàn hổn hợp từ Tp Hà Nội Thủ Đô ngược sông Hồng, sông Lô tiến lên Tuyên Quang,Chiêm Hóa tạo thành gọng kìm thứ hai vây hãm Việt Bắc từ phía Tây. Chúng dự tính hai gọng kìm sẽ gặp nhau và khép chặt ở Đài Thị (Đông Bắc Chiêm Hóa)

 b.Quân ta chiến đấu bảo vệ địa thế căn cứ địa Việt Bắc.

 -Tại Bắc Cạn.Quân địch vừa nhảy dù trên không xuống đã bị ta vây hãm tiêu diệt.

 -Ở mặt trận đường số 4 (cánh quân bộ).Quân ta đánh phục kích nhiều trận, đặc biệt là trận đèo Bông Lau (30/10/1947), phá hủy 27 xe bắt 240 tên.

 -Trên sông Lô Chiêm Hóa.Ta phục kích tại Đoan Hùng, Khoan Bộ, Khe Lau bắn chìm nhiều tàu chiến của địch.

 Phối phù phù hợp với mặt trận Việt Bắc quân và dân toàn nước phối hợp chiến đấu phá tan âm mưu của địch. Đến ngày 19/12/1947 quân Pháp rút khỏi Việt Bắc.

 5.Kết quả và ý nghiã  lịch sử

 a.Kết quả:

 -Loại khỏi vòng chiến đấu 6000 tên địch, 16 máy bay, 11 tàu chiến và ca nô…

 -Căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững, cơ quan đầu não kháng chiến được bảo vệ bảo vệ an toàn và đáng tin cậy, bộ đội ta trưởng thành.

 b.Ý nghĩa lịch sử.

-Là cuộc phản công lớn đầu tiên của ta có ý nghĩa kế hoạch quan trọng trong năm đầu toàn quốc kháng chiến.

 -Làm thất bại hoàn toàn âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của chúng buộc chúng phải chuyển sang đánh lâu dài.

 -Chứng minh sự đúng đắn của đường lối kháng chiến lâu dài của Đảng và sự vững chắc của địa thế căn cứ địa Việt Bắc.

 -Là mốc khởi đầu của sự việc thay đổi về tương lực lương có lợi cho ta.

Câu 17. Chiến dịch Biên Giới Thu-đông 1950

 1. Hoàn tiền cảnh khi ta mở chiến dịch

 a.Trong nước:

 *Ta.Sau thắng lợi Việt Bắc ta giành được nhiều thắng lợi.

 -Chính quyền cách mạng ngày càng được củng cố từ TW đến địa phương.

 -Chiến tranh du kích phát triển mạnh ở vùng sau sống lưng địch.

 -Lực lượng cách mạng được phát triển, hậu phương được xây dựng vững chắc.

 *Phía Pháp:Ngày càng sa lầy và gặp nhiều trở ngại vất vả

 b.Tình hình thế giới: Có nhiều chuyển biến có lợi cho ta song bất lợi cho Pháp.

 -Ngày 1/10/1949 Cách mạng Trung Quốc thành công, nước cộng hòa nhân dân Trung Hoa ra đời…..

 -Từ tháng 1/1950, Liên Xô,Trung Quốc và những nước XHCN lần lược công nhận và đặt quan hệ ngoại giao với ta.

 -Cuộc kháng chiến của nhân dân lào và Campuchia có bước phát triển mới.

 -Phong trào phản đối trận chiến tranh Việt Nam của nhân dân Pháp và nhân thế giới dâng cao.

 2.Âm mưu của Pháp: Đứng trước tình hình trên, nhờ việc giúp sức của Mỹ thực dân Pháp thông qua kế hoạch Rơve nhằm mục đích:

 -Khóa chặt biên giới Việt Trung bằng phương pháp tăng cường khối mạng lưới hệ thống phòng ngự trên đường số 4.

 -Thiết lập hiên chạy Đông Tây để cắt đứt sự liên lạc giữa Việt Bắc với Liên khu III và liên khu IV.

 Với hai khối mạng lưới hệ thống phòng ngự trên thực dân Pháp sẵn sàng sẵn sàng mở cuộc tấn công qui mô lớn lên Việt Bắc lần hai.

 3.Chủ trương và sự sẵn sàng sẵn sàng của ta:

 a.Chủ trương. Chủ động mở chiến dịch Biên Giới nhằm mục đích:

 -Tiêu diệt sinh lực địch

 -Khai thông biên giới Việt Trung

 -Củng cố và mở rộng địa thế căn cứ địa việt Bắc

 b.Sự sẵn sàng sẵn sàng của ta. Thực hiện khẩu hiệu “Tất cả cho chiến dịch toàn thắng”

 *Sức người: 121 7000 dân công với 1 716 000 ngày công

 *Sức của: 4000 tấn lương thực, súng đạn

 4.Tóm tắt diễn biến.

 -Sáng ngày 16/9/1950 ta tập trung lực lượng tấn công cụm cứ điểm Đông Khê đến ngày 18/9 ta hoàn toàn tiêu diệt cụm cứ điểm Đông Khê đẩy địch vào tình thế nguy khốn: Cao Bằng bị cô lập, Thất Khê bị uy hiếp, khối mạng lưới hệ thống phòng ngự trên đường số 4 bị cắt làm đôi.

 -Mất Đông Khê địch phải cho quân rút khỏi Cao Bằng bằng một cuộc hành quân kép.

 +Cho một cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm lại Đông Khê và đón cánh quân Cao Bằng về.

 +Một cánh quân khác đánh lên Thái Nguyên để thu hút lực lượng của ta đồng thời giải cứu cho đồng bọn của chúng ở Biên Giới.

 -Đoán được ý đồ của địch ta sắp xếp quân mai phục, kiên trì chờ đón đánh quân tiếp viện.Sau 8 ngày chiến đấu (từ ngày một/10 đến  8/10/1950) ta đã tiêu diệt gọn hai lữ đoàn của địch làm sụp đổ hoàn toàn kế hoạch rút quân của chúng.

 -Từ ngày 10 đến 22/10/1950 địch hốt hoảng rút khỏi những cứ điểm còn sót lại trên đường số 4. Chiến dịch kết thúc thắng lợi.

 5.Kết quả và ý nghĩa lịch sử.

 a.Kết quả:

 -Loại khỏi vòng chiến đấu 8300 tên địch, thu và phá hủy 3000 tấn vũ khí và phương tiện trận chiến tranh.

 -Khai thông biên giới Việt Trung dài 750 Km

 -Chọc thủng hiên chạy Đông Tây.

-Căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững

b.Ý nghĩa.

-Là thất bại lớn của địch cả về quân sự lẫn chính trị, địch bị đẩy vào thế phòng ngự bị động.

-Đánh dấu bước chuyển biến quan trọng trong cục diện mặt trận.Ta khởi đầu giành quyền dữ thế chủ động kế hoạch trên mặt trận chính.

Câu 18.Cuộc tiến công kế hoạch Đông Xuân 1953 -1954.

 1.Kế hoạch quân sự NaVa.

 a.Hoàn cảnh ra đời. Sau 8 năm tiến hành cuộc kháng chiến.

 -Lực lượng kháng chiến của ta ngày càng vững mạnh và trưởng thành.

 -Pháp sa lầy và suy yếu nghiêm trọng:

+Liên tục bị thất bại số quân thiệt hại lên đến mức 39.000 tên, vùng chiếm đóng bị thu hẹp, mâu thuẩn giữa tập trung và phân tán ngày càng sâu sắc.

+Chi phí cho trận chiến tranh ngày càng cao làm cho nền kinh tế tài chính tài chính kiệt quệ.

+Tình hình chính trị xã hội tạm bợ, chính phủ nước nhà lập lên đổ xuống nhiều lần.

 Trước tình hình đó để cứu vãn tình thế thực dân Pháp tranh thủ thêm viện trợ của Mỹ, tập trung mọi nỗ lực đẩy mạnh trận chiến tranh hòng tìm ra một lối thoát “trong thắng lợi”. Ngày 7/5/1953, với sự thỏa thuận của Mỹ, Pháp cử tướng NaVa sang Đông Dương làm tổng chỉ huy quân viễn chinh Pháp. Kế hoạch quân sự NaVa ra đời.

 b.Mục đích: Nhằm xoay chuyển tình thế của cuộc trận chiến tranh, tức là chuyển từ bại thành thắng. Chúng kỳ vọng trong vòng 18 tháng sẽ kết thúc trận chiến tranh.

 c.Nội dung. Chia làm hai bước

 *.Bước 1. (Thu Đông 53 và Xuân 54): Giữ thế phòng ngự kế hoạch ở mặt trận Miền Bắc, thực hiện tiến công kế hoạch miền Nam, mở rộng ngụy quân và xây dựng lực lượng cơ động mạnh.

*.Bước hai (Từ Thu Đông 54):Chuyển lực lượng ra mặt trận miền Bắc thực hiện tiến công kế hoạch giành lấy thắng lợi quân sự quyết định buộc ta phải đàm phán theo những điều có lợi cho chúng.

e.Triển khai thực hiện.

-Tăng quân viễn chinh lên đến mức 12 tiểu đoàn, tăng cường bắt lính và phát triển quân ngụy, chuyển quân từ những mặt trận khác tập trung về đồng bằng Bắc Bộ lên đến mức 84 tiểu đoàn.

-Mở nhiều cuộc hành quân càn quét để phá hoại vùng tự do của ta.

Tóm lại: Kế hoạch quân sự NaVa là kế hoạch kế hoạch có quy mô rộng lớn, thể hiện sự nỗ lực lớn số 1 và cũng là ở đầu cuối của thực dân Pháp có sự ủng hộ và giúp sức to lớn của Mỹ trong cuộc trận chiến tranh xâm lược Đông Dương. Kế hoạch này ra đời trong thực trạng bị động, trong thế thua nên nó tiềm ẩn đầy mâu thuẩn và nảy sinh mầm mống thất bại ngay từ đầu. Vì vậy sự thất bại là không hề tránh khỏi.

2.Cuộc tiến công kế hoạch Đông Xuân 1953 -1954.

 a.Chủ trương của ta: Tập trung lực lượng mở những cuộc tiến công vào những hướng quan trọng về mặt kế hoạch mà địch tương đối yếu, nhằm mục đích tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, giải phóng đất đai, đồng thời buộc chúng phải bị động phân tán lực lượng đối phó với ta ở những địa bàn xung yếu mà chúng không thể bỏ, tạo điều kiện thuận lợi để ta tiêu diệt chúng.

 *Phương châm tác chiến của ta là: “Tích cực , dữ thế chủ động, cơ động linh hoạt, đánh ăn chắc, tiến ăn chắc,chắc thắng thì đánh cho kì thắng không chắc thắng thì nhất quyết không đánh.

 b.Các cuộc tiến công kế hoạch của ta trong Đông Xuân 53-54.

 Trong Đông xuân 53-54, thực hiện chủ trương kế hoạch của Đảng ta dữ thế chủ động mở hàng loạt những chiến dịch tấn công địch trên nhiều hướng, trên khắp mặt trận Đông Dương như Tây Bắc, Thượng Lào, Thượng Lào, Trung Lào và Bắc Tây Nguyên, buộc chúng phải phân tán lực lượng thành 5 nơi: Đồng bằng Bắc Bộ, Điện Biên Phủ,Sê Nô, plây cu, Luông pha băng.

 -Giữa tháng 11/1953, ta tiến công Tây Bắc giải phóng Lai Châu, uy hiếp Điện Biên Phủ, Na va phải điều quân tăng cường cho Điện Biên Phủ biến Điện Biên Phủ  thành nơi tập trung quân thứ hai của địch.

 -Đầu tháng 12/1953 liên quân Việt Lào tấn công Trung Lào, giải phóng tỉnh Thà Khẹt, vây hãm uy hiếp Sê Nô. Na Va phải tăng cường quân cho Sê Nô biến  Sê nô thành nơi tập trung quân thứ ba của địch

 -Đầu tháng 2/1954, quân ta tấn công địch ở Bắc Tây Nguyên giải phóng tỉnh Kom Tum, uy hiếp Plâycu. Na Va lại phải điều quân tăng cường cho Plâycu biến Plâycu thành nơi tập trung quân thứ tư của địch.

 -Cũng đầu năm 1954, liên quân Việt Lào tiến công địch ở Thượng Lào giải phóng tỉnh Phong-xa-lì uy hiếp Luông-Pha-băng. Na Va vội vã điều quân tăng cường cho Luông-Pha-băng biến nơi đây thành nơi tập trung quân thứ năm của địch.

 Tóm lại.Trong Đông Xuân 53-54, quân và dân ta đã chủ đông tấn công địch trên mọi hướng kế hoạch rất khác nhau. Qua đó ta tiêu diệt nhiều sinh lực địch giải phóng nhiều vùng đất đai rộng lớn đồng thời buộc chúng phải phân tán khối quân cơ động ở đồng bằng Bắc Bộ thành năm điểm đóng quân:Đồng bằng Bắc Bộ , Điện Biên Phủ, Sê nô, Plây cu, Luông –pha- băng làm cho kế hoạch Na Va bước đầu bị pha sản, tạo thời cơ thuận lợi để mở trận quyết chiên kế hoạch ở Điện Biên Phủ.

Câu 19. Chiến dịch lịch sử Điên Biên Phủ 1954.

 1.Âm mưu của Pháp Mỹ trong việc chiếm đóng xây dựng tập đoàn cứ điểm Điên Biên Phủ.

 -Trong tình thế kế hoạch Na Va bước đầu bị phá sản, Pháp và Mỹ tập trung xây dựng Điên Biên Phủ thành một một tập đoàn cứ điểm mạnh, một “Pháo đài không thể công phá”, nhằm mục đích thu hút lực lượng của ta vào đây để tiêu diệt: Điện Biên Phủ trở thành khâu chính, là trung tâm điểm của kế hoạch quân sự Na Va.

 -Pháp đã sắp xếp Điện Biên Phủ thành một khối mạng lưới hệ thống phòng ngự kiên cố gồm 49 cứ điểm, hai sân bay, được phân thành ba phân khu:

 +Phân khu Bắc: Gồm 3 cứ điểm Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo án ngữ phía Bắc

 +Phân khu trung tâm: Đây là trung tâm đầu não của Điện Biên Phủ. Ở đây có sở chỉ huy địch và sân bay Mường Thanh.

 +Phân khu Nam:Nằm ở phía Nam Điện Biện Phủ có trận địa pháo và sân bay Hồng Cúm.

 -Lực lượng của địch ở đây có 16.200 đủ những loai. binh chủng và phương tiện trận chiến tranh tân tiến.

 Với cách sắp xếp như vậy nên cả Pháp lẫn Mỹ điều nhận định rằng Điện Biên Phủ là “Một pháo đài bất khả xâm phạm”; là “một con Nhím khổng lồ ở vùng rừng núi Tây Bắc”; nên chúng sẵn sàng giao chiến với ta ở Điện Biên Phủ.

 2.Chủ trương và sự sẵn sàng sẵn sàng của ta:

 a.Chủ trương.Tháng 12/1953 Đảng ta chọn Điện Biên Phủ làm điểm quyết chiến kế hoạch giữa ta và Pháp.

 *Phương châm tác chiến của ta là. Đánh chắc tiến chắc

 b.Công tác sẵn sàng sẵn sàng.Quân dân ta đã sẵn sàng sẵn sàng tích cực với tinh thần “Tất cả cho tuyền tuyến, tất cả để thắng lợi”, ta đã lôi kéo 261464 lược dân công vận chuyển Hàng trăm tấn lương thực, vũ khí , làm hang ngàn Km đường để vận chuyển, đào hàng trăm Km đường hầm ôm chặt lấy Điện Biên Phủ.

 3.Tóm tắt diễn biến. Chiến dịch ra mắt từ 13/3 đến 7/5/1954 phân thành 3 đợt

 -Đợt 1: (13/3/1954 - 17/3/1954) Quân ta tiến công tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc, diệt 2000 tên phá hủy 26 máy bay.

 -Đợt 2: (Từ 30/3 - 26/4/1954)Quân ta đồng loạt tấn công vào những cao điểm phía đông khu trung tâm Mường Thanh. Cuộc chiến đấu ra mắt vô cùng ác liệt nhất là trên những quả đồi A1 C1.Trong đợt 2 ta đã khép chặt vòng vây ở khu trung tâm Mường Thanh cắt đứt con phố tiếp tế bằng hàng không, địch lâm vào cảnh tình thế vô cùng nguy khốn

 -Đợt 3: (Từ 1/5-7/5/1954).Quân ta đồng loạt tiến công vào khu trung tâm Mường Thanh và khu Hồng Cúm. Chiều ngày 7/5 quân ta đánh vào sở chỉ huy địch. Đến 17h30 ngày 7/5/1954 lá cờ quyết chiến quyết thắng bay trên nóc hầm Đơ Cát. Tướng Đơ cát và toàn bộ Bộ tham mưu của địch ra hàng. Chiến dịch toàn thắng.

 4. Kết quả và ý nghĩa.

    a. Kết quả.

    - Ta loại khỏi vòng chiến đấu 16.200 tên, bắn rơi và phá hủy 62 máy bay và thu nhiều phương tiện trận chiến tranh…

    - Đập ta hoàn toàn kế hạch Na va và mọi mưu đồ kế hoạch của Pháp Mỹ.

    b.Ý nghĩa lịch sử.

 *Trong nước:

  - Đây là thắng lợi oanh liệt nhất của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp và bọn can thiệp Mỹ.

 - Thể hiện cao độ truyền thống yêu nước, tinh thần quyết chiến quyết thắng, chủ nghĩa anh hùng cách mạng của quân và dân ta.

 - Góp phần quyết định vào thắng lợi của Hội nghị Giơne ve.

 *Thế giới:

 - Cổ vũ mạnh mẽ và tự tin phong trào giải phóng dân tộc bản địa trên thế giới

 - Góp phần làm lung lay và tan rã khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân.

 - Chứng minh một chân lý của thời đại: “Trong điều kiện thế giới ngày này một dân tộc bản địa dù đất không rộng, người không đông, nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối quân  sự chính trị đúng đắn, được quốc tế ủng hộ thì hoàn toàn hoàn toàn có thể đánh bại mọi thế lực đế quốc hung bạo”.

Câu 20. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Pháp.

 1. Nguyên nhân thắng lợi.

 - Nhờ có sự lãnh đạo sáng suốt và tài tình của Đảng đứng đầu là Chủ Tịch Hồ Chí Minh với đường lối quân sự, chính trị ngoại giao đúng đắn, đó là: Kết hợp độc lập dân tộc bản địa với chủ nghĩa xã hội, thực hiện đường lối kháng chiến toàn dân, toàn diện trường kỳ và tự lực cánh sinh.

 - Nhân dân ta có truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm.

- Nhờ toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta đoàn kết một lòng quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do cho Tổ Quốc.

- Nhờ xây dựng được hậu phương vững chắc đã lôi kéo cao nhất sức người , sức của cho cuộc kháng chiến.

- Nhờ tinh thần đoàn kết chiến đấu của ba nước Đông Dương, sự giúp sức của Liên Xô, Trung Quốc và những nước xã hội chủ nghĩa, sự đồng tình ủng hộ của nhân dân tiến bộ trên thế giới.

2. Ý nghĩa lịch sử:

a. Đối với dân tộc bản địa

-Buộc Pháp phải thừa nhận độc lập độc lập lãnh thổ, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ

của việt nam. Chấm dứt ách thống trị của Pháp gần một thế kỷ: Buộc Pháp phải rút quân về nước.

-Mở ra một kỹ nguyên mới trong lịch sử dân tộc bản địa: Độc lập tự do và đi lên chủ nghĩa xã hội.

-Miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, thành quả cách mạng tháng tám được bảo vệ, tạo điều kiện để miền Bắc đi lên chủ nghĩa xã hội.

b. Đối với thế giới.

-Giáng một đòn mạnh mẽ và tự tin vào chủ nghĩa thực dân kiểu cũ, vào tham vọng xâm lược và nô dịch của chủ nghĩa đế quốc, góp thêm phần làm tan rã khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của chúng.

-Cổ vũ mạnh mẽ và tự tin phong trào giải phóng dân tộc bản địa trên thế giới.

-Đập tan âm mưu của đế quốc Mỹ muốn thay chân Pháp độc chiếm Đông Dương để ngăn ngừa phong trào giải phóng dân tộc bản địa và ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội ở vùng Đông Nam Á.

-Chứng minh một chân lý của thời đại: “Trong điều kiện thế giới ngày này một dân tộc bản địa dù đất không rộng, người không đông, nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối quân  sự chính trị đúng đắn, được quốc tế ủng hộ thì hoàn toàn hoàn toàn có thể đánh bại mọi thế lực đế quốc hung bạo”.

Câu 21.Phong trào Đồng khởi (1959-1960)

 1.Nguyên nhân.

 -Do đế quốc mỹ đã chà đạp trắng trợn một cách thô bạo lên độc lập độc lập lãnh thổ của dân tộc bản địa ta.

 +Từ 1957-1959 Mỹ - Diệm đã tăng cường chủ trương khủng bố, với những chủ trương “tố cộng”, “ diệt cộng” để đàn áp cách mạng miền Nam.

 +Đặc biệt tháng 5/1959 chúng phát hành bộ luật phát xit 10-59 lê máy chém đi khắp miền Nam đã giết hại hàng loạt những người dân vô tội

 -Trên cơ sở phân tích tình hình miền Nam dưới chính sách Mỹ-Diệm, Hội nghị trung ương Đảng lần thứ 15 (2/1959) Đã xác định con phố phát triển cơ bản của cách mạng miền Nam là: Khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành sở tại về tay nhân dân bằng lực lượng chính trị của quần chúng là đa phần, kết phù phù hợp với đấu tranh vũ trang để đánh đổ ách thống trị của Mỹ-Diệm.

 Chính sách khủng bố tàn bạo đó đã buộc nhân dân miền Nam phải đứng lên đấu tranh một mất một còn với chúng.

 2.Diễn biến.

 -Phong trào được bắt nguồn từ những cuộc nổi dậy lẻ tẻ ở từng địa phương như: Cuộc nổi dậy của nhân dân Bắc Ái (Ninh thuận), Vĩnh Thạnh (Bình Định), Trà Bồng (Tỉnh Quảng Ngãi) rồi phong trào phủ rộng rộng rãi ra khắp miền Nam thành cao trào cách mạng với cuộc “Đồng Khởi”, tiêu biểu ở Bến Tre.

 -Ngày 17/1/1960 dưới sự lãnh đạo của tỉnh ủy Bến Tre nhân dân những xã Định Thủy, Phước Hiệp, Bình Khánh thuộc huyện Mõ Cày tỉnh Bến Tre với gậy gộc, giáo mác, súng ống nhiều chủng loại đã nổi dậy đồng loạt đánh đồn bốt, diệt ác ôn, giải tán cơ quan ban ngành sở tại địch thành lập cơ quan ban ngành sở tại cách mạng. Cuộc nổi dậy lan nhanh toàn huyện Mõ Cày và tỉnh Bến Tre. Từ Bến Tre phong trào “Đồng khởi” như nước vỡ bờ lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên, và một số trong những tỉnh miền Trung Trung bộ.

 3.Kết quả và ý nghĩa lịch sử

 a.Kết quả:

 -Phong trào đã phá vỡ từng mảng lớn cỗ máy cai trị của địch ở nhiều vùng nông thôn, trên cơ sở đó cơ quan ban ngành sở tại nhân dân được thành lập.

 -Từ phong trào Mặt trận dân tộc bản địa giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời (20/12/1960) đại diện cho nhân dân miền Nam.

 -Làm phá sản kế hoạch trận chiến tranh một phía của Mỹ.

 b.Ý nghĩa lịch sử.

 -Phong trào “Đồng Khởi” đã giáng một đòn nặng nề vào chủ trương thực dân kiểu mới của Mỹ ở miền Nam, làm lung lay tận gốc cơ quan ban ngành sở tại Ngô Đình Diệm.

 -Thắng lợi của phong trào “Đồng Khởi” đã đánh dấu bước nhảy vọt của cách mạng miền Nam. Chuyển cách mạng từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công

Câu 22. Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ-ngụy, trong kế hoạch “ Chiến tranh đặc biệt”.Quân và dân ta đã chiến đấu chống “Chiến tranh đặc biệt” đó ra làm sao?

1.Chiến lược“ Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ-Ngụy ở miền Nam Việt Nam.

1.1/Hoàn cảnh lịch sử:

-Sau phong trào “Đồng Khỏi”, cách mạng miền Nam phát triển mạnh mẽ và tự tin.

-Trên thế giới phong trào giải phóng dân tộc bản địa phát triển mạnh mẽ và tự tin đang đe dọa khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.

Để cứu vãn tình thế, đế quốc Mỹ dưới thời tổng thống Kennedy đã chuyển sang thực hiện kế hoạch trận chiến tranh đặc biệt ở miền Nam từ 1961-1965.

* Chiến tranh đặc biệt là hình thức trận chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ được tiến hành bằng quân đội tay sai là đa phần do cố vấn mỹ chỉ huy nhờ vào vũ khí trang bị và phương tiện trận chiến tranh của Mỹ.

  1.2/Âm mưu và thủ đoạn.

*Âm mưu: Chiến tranh đặc biệt là hình thức trận chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ với âm mưu cơ bản là “dùng người Việt đánh người việt nam”.Đây là âm mưu vô cùng thâm độc của quy mô trận chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ.

*Thủ đoạn (Biện pháp thực hiện)

-Mỹ thực hiện trận chiến tranh đặc biệt bằng lực lượng đó đó là  ngụy quân với vũ khí và sự chỉ huy của Mỹ.

-Mỹ tăng nhanh viện trợ quân sự cho Ngô Đình Diệm chúng đưa vào miền Nam ngày càng lớn số cố vấn quân sự và lực lượng hổ trợ chiến đấu.số liệu…….

-Để trấn áp nhân dân và cô lập lực lượng cách mạng miền Nam Mỹ ngụy ráo riết dồn dân lập ấp kế hoạch chúng dự tính dồn 10 triệu dân vào 16000 ấp.

-Sử dụng phổ biến những giải pháp trận chiến tranh mới như “trực thăng vận”, “thiết xa vận”

-Tiến hành những cuộc hành quân càn quét để tiêu diệt lực lượng cách mạng.

-Tiến hành phong tỏa biên giới, vùng biển nhằm mục đích ngăn ngừa sự chi viện từ bên phía ngoài vào miền Nam

2.Quân và dân ta đã chiến đấu  chống “Chiến tranh đặc biệt”

 2.1/Xây dựng và củng cố lực lương:

 -Ngày 20/12/1960, Mặt trân dân tộc bản địa giải phóng miền Nam Việt Nam được thành lập.

 -2/1961, những lực lượng vũ trang cách mạng  thống nhất  thành quân giải phóng miền Nam việt Nam.

 -1/1961,Trung ương cục miền Nam được thành lập thay cho xứ ủy Nam bộ cũ

2.2/Phương pháp và hình thức đấu tranh:

-Kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang.

-Sử dụng ba thứ quân (Bộ đội nòng cốt, bộ đội địa phương, dân quân du kích), tiến công địch trên ba vùng kế hoạch (rừng núi, đồng bằng và đô thị), bằng ba mũi giáp công (Chính trị, quân sự và binh vận)

2.3/Những thắng lợi quan trọng.

*Trên mặt trận chống phá bình định (phong trào phá ấp kế hoạch)Cuộc đấu tranh dai dẳng, quyết liệt giữa việc lập và phá ấp kế hoạch. Đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 64 đầu năm 65 từng mảng lớn ấp kế hoạch bị phá trở thành làng chiến đấu .

*Trên mặt trận chính trị: Phong trào ra mắt mạnh mẽ và tự tin ở hầu khắp những đô thị lớn như Đà Nẵng , Huế ,Sài Gòn

-Ngày 8/5/1963 hai vạn tăng ni phật tử ở Huế biểu tình.

-Ngày 11/6/1963, tại Sài Gòn hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu.

-Ngày 16/6/1963, 70 vạn quàn chúng Sài Gòn biểu tình.

-Ngày 1/11/1963 mỹ tổ chức cuộc đảo chính lật đổ Ngô Đình Diệm.

*Trên mặt trận quân sự

-Năm 1962 đánh bại nhiều cuộc hành quân càn quét của địch vào chiến khu D (miền Đông Nam Bộ), U Minh, Tây Ninh…

-Ngày 2/1/1963 ta giành thắng lợi lớn trong trận Ấp Bắc (huyện Cai Lậy tỉnh Mĩ Tho) tiêu diệt 450 tên địch.

-Trong Đông Xuân 64-65 ta giành thắng lơi trong trận Bình Giã,tiêu diệt 1700 tên

thừa thắng ta liên tục giành nhiều thắng lợi như An Lão (Bình Định), Ba Gia (Tỉnh Quảng Ngãi), Đồng Xoài (Biên Hòa).

 Đến giữa 1965, ba chổ dựa đa phần của trận chiến tranh đặc biệt bị lung lay tận gốc, kế hoạch “ Chiến tranh đặc biệt” bị phá sản.

 2.4/Ý nghĩa.

 -Cách mạng miền Nam luôn ở tư thế dữ thế chủ động.

 -Làm thất bại âm mưu của Mỹ trong việc dùng miền Nam để  thực hiện thí điểm một quy mô chiến trang mới để đàn áp cách mạng thế giới

Câu 23.Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ-ngụy, trong kế hoạch “ Chiến tranh cục bộ”

Quân và dân ta đã chiến đấu chống “Chiến tranh cục bộ” đó ra làm sao?

1.Chiến lược“ Chiến tranh Cục bộ” của Mỹ-Ngụy ở miền Nam Việt Nam.

1.1/Hoàn cảnh lịch sử:Đầu năm 1965 đứng tước rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn thất bại hoàn toàn của kế hoạch Chiến tranh đặc biệt.Đế quốc Mỹ dưới thời tổng thống Johnson đã chuyển sang thực hiện kế hoạch “Chiến tranh Cục bộ” ở miền Nam đồng thời gây trận chiến tranh phá hoại miền Bắc.

*Chiến tranh Cục bộ là một hình thức trận chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới được tiến hành bằng quân viễn chinh Mỹ, quân chư hầu và quân ngụy trong đó quân Mỹ giữ vai trò quan trọng, cùng với vũ khí và phương tiện trận chiến tranh của Mỹ.

1.2/Âm mưu và thủ đoạn.

*Âm mưu: Đẩy mạnh trận chiến tranh xâm lược, đàn áp và bình định cho được miền Nam, phá hoại miền Bắc đồng thời giải cứu cho quân ngụy.

*Thủ đoạn:

-Ồ ạt đưa quân viễn chinh Mỹ, quân chư hầu cùng với vũ khí và phương tiện trận chiến tranh hiện đai vào miền Nam.

-Chúng cho xây dựng nhiều địa thế căn cứ quân sự lớn như Đà Nẵng, Chu Lai, Cam Ranh, Vũng Tàu, Tân Sơn Nhất.

-Vừa vào miền Nam chúng mở ngay những cuộc hành quân tìm diệt, đầu tiên đánh vào địa thế căn cứ Vạn Tường (Tỉnh Quảng Ngãi). Sau đó thực hiện nhiều cuộc phản công kế hoạch trong hai mùa khô 65-66 và 66-67.

-Để hổ trợ cho kế hoạch Chiến tranh Cục bộ ở miền Nam Mỹ còn dùng không quân và thủy quân bắn phá miền Bắc nhằm mục đích phá hoại tiềm lực kinh tế tài chính, quốc phòng , phá hoại công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

2.Cuộc chiến đấu của quân và dân ta chống “Chiến tranh Cục bộ”.

 2.1/Chiến thắng Vạn Tường (8/1965).

 -Mờ sáng ngày 8//8/1965 Mỹ lôi kéo một lực lượng lớn gồm 900 tên cùng ví vũ khí tân tiến, mở cuộc hành quân vào địa thế căn cứ Van Tường.

 -Sau một ngày chiến đấu ta đã đẩy lùi được cuộc hành quân của địch, tiêu diệt gọn 900 tên địch, bắn cháy 22 xe, 13 máy bay.

 *Ý nghĩa: Chiến thắng Vạn Tường chứng tỏ quân dân miền Nam hoàn toàn có đủ kĩ năng đương đầu và đánh bại quân viễn chinh Mỹ.

2.2 Chiến thắng trong mùa khô 65-66.

 -Trong mùa khô 65-66 với lực lượng 720.000 tên, Mỹ mở cuộc phản công kế hoạch  qui mô lớn lần thứ nhất với 450 cuộc hành quân vào hai hướng đó đó là đồng bằng Liên khu V và miền Đông Nam Bộ hòng bẻ gãy xương sống Việt cộng

 -Quân và dân ta đã đập tan cuộc phản công lần thứ nhất của địch loại khỏi vòng chiến đấu 67.000 tên.

 2.3 thắng lợi trong mùa khô 66-67.

 -Trong mùa khô 66-67 với lực lượng 980.000 tên, Mỹ mở cuộc phản công kế hoạch qui mô lớn lần thứ hai với 895 cuộc hành quân vào hướng đó đó là miền Đông Nam Bộ với ý đồ là tiêu diệt quân nòng cốt và cơ quan đầu não của ta.

 -Quân và dân ta đã đập tan cuộc phản công lần thứ hai của địch loại khỏi vòng chiến đấu 175.000 tên.

 *Ý nghĩa:Với thắng lợi trong hai mùa khô làm cho gọng kìm tìm diệt của địch bị bẻ gãy hoàn toàn. Góp phần làm phá sản kế hoạch Chiến tranh Cục bộ, là vấn đề kiện để quân dân miền Nam nổi dậy tết Mậu Thân 1968.

 2.4/Cuộc tiến công và nổi dậy đồng loạt tết Mậu Thân 1968.

 *Hoàn cảnh:

 -Bước vào mùa Xuân 1968, so sánh lực lượng giữa ta và địch thay đổi có lợi cho ta sau hai mùa khô (1965-1966) và (1966-1967) làm cho tinh thần chiến đấu của binh lính Mỹ giảm sút.

 -Năm 68 lại là năm bầu cử tổng thống Mỹ, hoàn toàn có thể trong nội bộ giới cầm quyền Mỹ nảy sinh nhiều mâu thuẩn mà ta hoàn toàn có thể tận dụng.

 Ta chủ trương mở cuộc tổng tiến công và nổi dậy trên toàn miền Nam, trọng tâm là ở những đô thị.

 *Diễn biến kết quả: Cuộc tiến công và nổi dậy đồng loạt năm 68 được mở đầu bằng cuộc tập kích kế hoạch ngay trong đêm 30 rạng ngày 31/1/1968 (đêm giao thừa tết Mậu Thân).Ta tiến công vào hầu hết những đô thị miền Nam và ra mắt qua ba đợt…..

-Trong đợt 1 ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 150.000 tên địch, phá hủy một khối lượng lớn xe và phương tiện trận chiến tranh.

 *Ý nghĩa: Làm lung lay ý chí xâm lược của quân viễn chinh Mỹ, buộc chúng phải tuyên bố “Phi Mỹ hóa” trận chiến tranh, tức là thừa nhận sự thất bại của Chiến tranh Cục bộ, chấm hết không điều kiện trận chiến tranh phá hoại miền Bắc, đồng ý ngồi vào bàn đàm phán ở Pa ri để bàn về việc chấm hết trận chiến tranh lập lại hòa bình ở Việt Nam.

Câu 24.Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ-ngụy, trong kế hoạch “ Việt Nam hóa” trận chiến tranh.Quân và dân ta đã chiến đấu chống  kế hoạch “Việt Nam hóa ” đó ra làm sao?

 1.Chiến lược“ Việt Nam hóa” trận chiến tranh của Mỹ.

 1.1/Hoàn cảnh lịch sử. Do bị thất bại nặng nề trong trận chiến tranh cục bộ ở miền Nam và trận chiến tranh phá hoại ở miền Bắc. Đế quốc Mỹ dưới thời tổng thống Ních xơn chuyển sang thực hiện kế hoạch “Việt Nam hóa” trận chiến tranh.

 * Việt Nam hóa trận chiến tranh là hình thức trận chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ, được tiến hành bằng quân đội tay sai là đa phần, có sự hổ trợ của một lực lượng chiến đấu Mỹ’, do cố vấn Mỹ chỉ huy cùng với vũ khí và phương tiện trận chiến tranh của Mỹ.

1.2/Âm mưu và thủ đoạn:

 a.Âm mưu:

 -Tiếp tục thực hiện chủ trương dùng “người việt nam trị người Việt”, tận dụng triệt để xương máu của người Việt Nam để giảm xương máu của người Mỹ trên mặt trận.Thay màu da trên xác chết.

 -Xoa diệu dư luận của nhân dân Mỹ và nhân dân thế giới để tiếp tục cuộc trận chiến tranh xâm lược.

 b.Thủ đoạn:

 -Rút dần quân viễn  chinh Mỹ và quân những nước thân Mỹ khỏi miền Nam. Tăng cường xây dựng và viện trợ cho quân ngụy để  quân ngụy hoàn toàn có thể tự đứng vững và tự gánh vác lấy trận chiến tranh.

 -Tăng cường đầu tư vốn, kĩ thuật phát triển kinh tế tài chính miền Nam, vừa để lừa bịp vừa để bóc lột nhiều hơn nữa để giảm gánh nặng cho Mỹ.

 -Mở rộng trận chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ hai, tăng cường, mở rộng trận chiến tranh xâm lược Lào Cam pu chia, mà lực lượng xung kích là lực lượng ngụy quân (dùng người Đông Dương đánh người Đông Dương)

 - Dùng thủ đoạn ngoại giao bắt tay câu kết với những nước xã hội chủ nghĩa để gây sức ép và cô lập Việt Nam trên trường quốc tế.

2.Quân dân miền Nam đánh bại kế hoạch Việt Nam hóa trận chiến tranh.

2.1. Trên mặt trân chính trị.

-6/6/1969 Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam ra đời, được nhân dân trong nước và thế giới ủng hộ

-4/1970 Hội nghị cấp cao ba nước Đông dương được triệu tập thể hiện sự đoàn kết chiến đấu của ba nước trong chống quân địch chung.

 - Phong trào đấu tranh của những tầng lớp nhân dân, học viên, sinh viên ngày càng phát triển mạnh mẽ và tự tin đặc biệt ở Huế Đà Nẵng, Sài Gòn.

 2.2.Trên mặt trận quân sự.

 -Năm 70 phối phù phù hợp với quân dân Cam Pu Chia đập tan cuộc hành quân xâm lược Cam Pu Chia của 10 vạn Mỹ ngụy Sài Gòn, ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 17.000 tên, giải phóng một vùng rộng lớn lãnh thổ Cam pu Chia.

 -Năm 1971 cùng với quân dân Lào đập tan cuộc hành quân chiếm giữ đường 9 Nam Lào, loại khỏi vòng chiến 22.000 quân Mỹ-Ngụy. Bảo vệ được hiên chạy kế hoạch của ba nước Đông Dương.

 -Đầu năm 1972 ta dữ thế chủ động mở cuộc tiến công kế hoạch đánh vào quân Mỹ-Ngụy trên khắp miền Nam, bắt nguồn từ ngày 30/3/1972, ta đánh vào 3 hướng đó đó là Quảng Trị , Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Sau gần 3 tháng (30/3-6/1972) ta đã chọc thủng 3 phòng tuyến quan trọng của địch. Đẩy kế hoạch Việt Nam hóa đứng trước rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn bị phá sản

 *Ý nghĩa.

 -Giáng một đòn nặng nề vào quân ngụy và quốc sách bình định của kế hoạch Việt Nam hóa, tạo ra bước ngoặc cho cuộc kháng chiến chống Mỹ.

 -Buộc Mỹ phải tuyên bố Mỹ hóa trở lại cuộc trận chiến tranh tức là thừa nhận sự thất bại của kế hoạch Việt Nam hóa trận chiến tranh

Câu 25.Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975: Chủ trương, kế hoạch của ta, diễn biến, kết quả, nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử.

 1.Chủ trương, kế hoạch.

 1.1.Hoàn cảnh. Sau Hiệp định Pa ri tình hình so sánh lực lượng ở miền Nam thay đổi có lợi cho cách mạng.

 *Địch: Suy yếu nghiêm trọng

 -Quân Mỹ và quân Đồng minh rút hết về nước làm cho cơ quan ban ngành sở tại và quân đội Sài Gòn, bị cô lập và mất chỗ tựa.

 -Viện trợ của Mỹ cho cơ quan ban ngành sở tại Sài Gòn ngày càng giảm dần.

 -Vùng chiếm đóng bị thu hẹp dần.

 *Ta: Hơn hẳn địch cả về thế và lực.

 -Có cơ sở pháp lý quốc tế là Hiệp định Pa ri

 -Miền Bắc là hậu phương vững chắc.

 -Ở miền Nam: Lực lượng cách mạng trưởng thành, vùng giải phóng được mở rộng.

 1.2.Chủ trương. Trước thời cơ kế hoạch mới, Bộ chính trị quyết định đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam trong 2 năm 1975-1976.

 1.3.Kế hoạch .

 -Năm 1975 sẽ tranh thủ thời cơ, bất thần tấn công trên qui mô lớn khắp miền Nam tao điều kiện để  năm 1976 giải phóng hoàn toàn miền Nam.

 -Bộ chính trị còn dự kiến: Nếu thời cơ đến đầu hoặc thời điểm ở thời điểm cuối năm 1975 thì lập tức giải phóng hoàn toàn miền Nam trong năm 1975.

-Trong khi Bộ chính trị đang họp thì ngày 6/1/1975 quân dân miền Nam giải phong hoàn toàn tỉnh Phước Long quân địch không hề kĩ năng đánh chiếm lại địa thế căn cứ điều đó chứng tỏ chúng suy yếu đi nhiều. Tình hình đó Bộ chính trị quyết định giải phóng hoàn toàn miền Nam trong năm 1975.

2.Diễn biến

2.1.Chiến dịch Tây Nguyên. (Từ ngày 4/3 đến ngày 24/3/1975)

*Vị trí kế hoạch của Tây Nguyên. Là địa bàn kế hoạch quan trọng:

-Tây nguyên được xem như ngôi nhà chung của ba nước Đông Dương

-Từ Tây Nguyên hoàn toàn có thể tỏa xuống những tỉnh ven biển miền Trung, và Nam Bộ.

-Khu vực và tiềm năng tấn công lớn của ta là Tây Nguyên với trận đánh mỡ màn then chốt  là Buôn Ma thuột, vì lực lượng của địch ở đây tương đối yếu.

*Diễn biến

-Đầu tháng 3/1975 ta đánh nghi binh ở pleyku, kom Tum, đồng thời bí mật vây hãm Buôn Ma thuột.

-10/3/1975, ta bất thần tấn công Buôn Ma thuột và giành thắng lợi nhanh gọn.

-14/3/1975, địch rút chạy khỏi Tây Nguyên, trên đường rút chạy chúng bị quân ta truy kích tiêu diệt

-Ngày 24/3/1975 chiến dịch kết thúc ta giải phóng hoàn toàn Tây Nguyên.

* Ý nghĩa: Chiến dịch Tây Nguyên đã mở ra quá trình sụp đổ hoàn toàn của ngụy quân, ngụy quyền. Đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ chuyển sang thuở nào kỳ mới.

2.2 chiến dịch Huế Đà Nẵng (21/3 - 29/31975)

-Sau thắng lợi ở Tây Nguyên Bộ chính trị hạ quyết tâm giải phóng hoàn toàn miền Nam trước mùa mưa 1975. Muốn vậy phải nhanh gọn giải phóng toàn bộ miền Trung. Trong số đó Huế và Đà Nẵng mang tính chất chất chất quyết định.

-Ngày 19/3/1975 ta giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Trị, chiếm đèo Hải Vân và cô lập Huế

-25/3/1975 quân ta tiến vào cố đô Huế, đến ngày 26/3 ta giải phóng thành phố Huế và toàn bộ tỉnh Thừa Thiên. Cùng thời gian này ta giải phóng Tam Kỳ, Tỉnh Quảng Ngãi, Chu Lai tạo thế uy hiếp Đà Nẵng từ phía Nam.

-Sáng ngày 29/3/1975 ta tấn công Đà Nẵng đến 3h chiều cùng trong ngày chiếm hữu được thành phố, Đà Nẵng hoàn toàn giải phóng

*Ý nghĩa: Chiến thắng Huế Đà Nẵng đã gây ra tâm lí tuyệt vọng của ngụy quân đưa cuộc tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta tiến lên một bước mới với sức mạnh áp đảo.

2.3.Chiến dịch Hồ Chí Minh Lịch sử

-Ngày 9/4/1975, quân ta tấn công Xuân Lộc-một địa thế căn cứ phòng thủ trọng yếu bảo vệ Sài Gòn từ phía Đông.

-Ngày 16/4/1975 ta phá vỡ tuyến phòng thủ của địch ở Phan Rang.

-Ngày 21/4/1975 quân địch ở Xuân Lộc tháo chạy, bộ đội ta áp sát Sài Gòn.

-Ngày 18/4/1975 tổng thống Mỹ ra lệnh di tản hết người Mỹ khỏi Sài Gòn.

-17h ngày 26/4/1975 ta nổ súng mở đầu chiến dịch Hồ Chí Minh, năm cánh quân của ta cùng lúc tiến vào trung tâm Sài Gòn.

-Đêm 28 rạng ngày 29/4/1975 tất cả những cánh quân của ta  được lệnh tổng công kích vào trung tâm thành phố đánh chiếm những đơn vị đầu não của cơ quan ban ngành sở tại Sài gòn như Dinh độc lập, sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ tổng tham mưu ngụy, bộ tư lệnh công an ngụy, Đài phát thanh…….

-10h, ngày 30/4/1975, xe tăng của ta tiến thẳng vào Dinh độc lập bắt sống toàn bộ ngụy quyền trung ương. Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng không điều kiện.

-11h 30 ngày 30/4/1975 cờ cách mạng tung bay trên nóc phủ tổng thống ngụy. Thành phố Sài Gòn hoàn toàn giải phóng. Chiến dịch Hồ Chí Minh Lịch sử toàn thắng

2.4.Kết quả, Ý nghĩa lịch sử, Nguyên nhân thắng lợi.

*Kết quả

-Ta: Cuộc tiến công và nổi dậy ngày xuân năm 1975 giành thắng lợi ta đã loại khỏi vòng chiến đấu hơn 1 triệu quân nòng cốt ngụy, đập tan hoàn toàn cỗ máy ngụy quyền từ Trung ương đến cơ sở.Giải phóng ,hoàn toàn miền Nam thống nhất nước nhà.

-Địch: Là thất bại cay đắng nhất trong lịch sử nước Mỹ.

*Ý nghĩa lịch sử

-Chiến dịch Hồ Chí Minh là thắng lợi to lớn số 1, oanh liệt nhất của nhân dân Việt Nam trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

-Đây là thắng lợi vĩ đại nhất trong lịch sử 4000 năm của dân tộc bản địa.

-Mở ra một kỹ nguyên mới trong lịch sử dân tộc bản địa, kỹ nguyên toàn nước hòa bình, độc lập, thống nhất và đi lên Chủ nghĩa xã hội.

-Làm đảo lộn kế hoạch toàn cầu của Mỹ, tạo điều kiện thuận lợi cho phong trào cách mạng thế giới phát triển. Đặc biệt là tạo điều kiện thuận lợi cho cách mạng Cam Pu Chia và cách mạng Lào tiến lên giải phóng hoàn toàn đất nước trong năm 1975.

*Nguyên nhân thắng lợi.

-Sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng. Thể hiện rõ đường lối quân sự đúng đắn………

-Phát huy được sức mạnh đoàn kết toàn dân.Tiêu biểu là sự việc đoàn kết của quân dân hai miền Nam Bắc.

-Sự đoàn kết chiến đấu của ba nước Đông Dương. Sự giúp sức to lớn của Liên Xô-Trung Quốc và ban bè tiến bộ thế giới.

Câu 26.Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

 1.Nguyên nhân thắng lợi

 -Nhờ có sự lãnh đạo sáng suốt tài tình của Đảng với đường lối chính trị, quân sự độc lập, tự chủ,  đúng đắn sáng tạo. Đó là đường lối tiến hành đồng thời Cách social chủ nghĩa ở miền Bắc và Cách mạng dân tộc bản địa dân gia chủ dân ở miền Nam.

 -Nhân dân ta có truyền thống yêu nước nồng nàn. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước do Đảng ta lãnh đạo, truyền  thống đó được phát huy cao độ và nhân lên gấp bội…

 -Miền Bắc xã hội chủ nghĩa được bảo vệ vững chắc, được xây dựng củng cố và không ngừng nghỉ tăng lên về tiềm lực kinh tế tài chính quốc phòng, bảo vệ thực hiện trách nhiệm và trách nhiệm hậu phương lớn đối với tuyền tuyến…..

 -Tình đoàn kết gắn bó giữa nhân dân ba nước Đông Dương trong cuộc đấu tranh chống một quân địch chung đã tạo nên sức mạnh to lớn cho lực lượng chung của cách mạng ba nước và cho từng nước Đông Dương.

 -Sự đồng tình ủng hộ, giúp sức to lớn của những lực lượng cách mạng, hòa dân dã chủ trên thế giới. Nhất là Liên Xô Trung Quốc và những nước xã hội chủ nghĩa anh em.

 *Trong những nguyên nhân trên thì sự lãnh đạo của Đảng với đường lối chính trị, quân sự độc lập, tự chủ,  đung đắn sáng tạo….là nguyên nhân quan trọng nhất.

 Vì: Đảng lãnh đạo là nguyên nhân bao trùm, chi phối những nguyên nhân khác….Nếu không còn Đảng lãnh đạo thì sẽ không còn sức mạnh tổng hợp của dân tộc bản địa, không thể phối hợp được sức mạnh dân tộc bản địa với sức mạnh thời đại. Sự lãnh đạo của Đảng là một tác nhân quyết định cho mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

 2.Ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

 2.1/Đối với dân tộc bản địa.

 -Là thắng lợi vĩ đại nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc bản địa dân tộc bản địa: Kết thúc 21 năm kháng chiến chống Mỹ và 30 năm trận chiến tranh giải phóng dân tộc bản địa, bảo vệ Tổ quốc từ sau cách mạng tháng Tám 1945.

 -Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ đã chấm hết vĩnh viễn ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc ở nước ta hơn một thế kỹ. Trên cơ sở đó hoàn thành xong cuộc cách mạng dân tộc bản địa dân gia chủ dân trong toàn nước, thực hiện thống nhất nước nhà.

 -Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ đã mở ra một kỹ nguyên mới trong lịch sử dân tộc bản địa-Kỹ  nguyên đất nước độc lập, thống nhất , đi lên Chủ nghĩa xã hội.

 2.2/Đối với thế giới:

 -Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ đã đập tan cuộc phản kích lớn số 1 của những lực lượng phản cách mạng sau trận chiến tranh thế giới thứ hai.

 -Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ đã phá vỡ phòng tuyến quan trọng ngăn ngừa chủ nghĩa cộng sản ở Đông Nam Á của đế quốc Mỹ, góp thêm phần làm đảo lộn kế hoạch toàn cầu phản cách mạng của chúng.

 -Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ đã tăng cường liên minh chiến đấu giữa ba dân tộc bản địa Đông Dương, tăng cường lực chống va đập lượng cách mạng thế giới, là nguồn cổ vũ động viên to lớn đối với phong trào cách mạng thế giới, những dân tộc bản địa đang đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc.

Câu 27.Hoàn cảnh lịch sử; chủ trương; đường lối đổi mới của Đảng và những thành tựu cơ bàn của công cuộc đổi mới của nước ta từ năm 1986 đến năm 1990.

 1.Hoàn cảnh lịch sử(nguyên nhân, sự thiết yếu) tiến hành công cuộc đổi mới đất nước.

 -Trải qua 10 năm thực hiện hai kế hoạch 5 năm xây dựng Chủ nghĩa xã hội (1976-1980 và 1981-1985), nhân dân ta đã đạt được những thành tựu và tiến bộ đáng kể trong nghành kinh tế tài chính - xã hội và trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, tất cả chúng ta cũng gặp quá nhiều trở ngại vất vả và yếu kém, đa phần  là vì sai lầm khuyết điểm gây ra, dẫn đến khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính - xã hội. Hoàn cảnh đó đòi hỏi Đảng ta phải đổi mới.

 2.Chủ trương, quan điểm, đường lối, nội dung đổi mới.

 2.1/Chủ trương:Chủ trương,quan điểm, đường lối, nội dung đổi mới đất nước của Đảng được đề ra lần đầu tiên tại Đại hội toàn quốc lần thứ VI (12/1986).Sau đó được điều chỉnh, tương hỗ update, phát triển tại Đại hội VII (6/1991), Đại hội VIII (6/1996), Đại hội IX (4/2001).

 2.2/Quan điểm đổi mới: Đổi mới đất nước không phải là thay đổi tiềm năng của Chủ nghĩa xã hội, mà làm cho tiềm năng ấy được thực hiện có hiệu suất cao bằng những quan điểm đúng đắn về Chủ nghĩa xã hội, những hình thức bước đi và giải pháp thích hợp.

 2.3/Đường lối. Đổi mới phải toàn diện, đồng bộ, từ kinh tế tài chính, chính trị đến tổ chức, tư tưởng, văn hóa nhưng trọng tâm là đổi mới kinh tế tài chính.

 2.4/Nội dung đổi mới.

 *Đổi mới kinh tế tài chính:

 -Khơi dậy mọi tiềm năng, động viên và tạo điều kiện cho mọi người phát huy ý chí tự lực, tự cường, cần kiệm ra sức làm giàu cho mình và cho đất nước.

 -Xoa bỏ cơ chế quản lí kinh tế tài chính theo kiểu tập trung bao cấp, hình thành cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước. Thực hiện kế hoạch kinh tế tài chính theo phương thức hạch toán marketing thương mại.

 -Thực hiện Open và hợp tác kinh tế tài chính quốc tế.

 *Đổi mới về chính trị:

 -Xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa, nhà nước của dân, do dân và vì dân.

 -Nhấn mạnh quan điểm “lấy dân làm gốc”, coi dân chủ vừa là tiềm năng, vừa là động lực của công cuộc đổi mới ở nước ta.

 -Đối mới là nội dung là phương thức hoạt động và sinh hoạt giải trí của nhà nước và những đoàn thể quần chúng theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

 3.Thành tựu và ưu điểm của việc thực hiện kế hoạch 5 năm (1986-1990) (Thành tựu và ưu điểm bước đầu của công cuộc đổi mới ở nước ta).

 *Đường lối đổi mới của Đảng được nhân dân hưởng ứng rộng rãi, nhanh gọn đi vào môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường và đạt được những thành tựu bước đầu rất quan trọng, đa phần là trong việc thực hiện những mục của “Ba chương trình kinh tế tài chính”

 -Về lương thực-thực phẩm: Từ chỗ thiếu ăn, năm 1988 ta phải nhập hơn 45 vạn tấn gạo. Đến năm 1990 đã  không những vươn lên đáp được nhu yếu trong nước mà còn tồn tại dự trữ và xuất khẩu, góp thêm phần quan trọng ổn định đời sống nhân dân. Sản xuất lương thực năm 1988 đạt 19,5 triệu tấn vượt năm 1987 là 2 triệu tấn; đến năm 1989 đạt 21,4 triệu tấn.

 -Về sản phẩm & hàng hóa thị trường: Nhất là hàng tiêu dùng dồi dào, đa dạng và lưu thông tương đối thuận lợi, trong đó nguồn hàng sản xuất trong nước tăng hơn trước đây, có tiến bộ về chất lượng và mẫu mã. Các cơ sở sản xuất gắn chặt với thị trường, phần bao cấp của nhà nước giảm đáng kể.

 -Kinh tế đối ngoại phát triển nhanh và mở rộng hơn trước đây về quy mô, hình thức, đã góp thêm phần quan trọng vào việc thực hiện tiềm năng kinh tế tài chính - xã hội. Trong kế hoạch 5 năm này, nhiều món đồ có mức giá trị như gạo, đầu thô….Năm 1989, ta xuất khẩu 1,5 triệu tấn gạo (đứng hàng thứ ba sau Thái Lan và Mỹ).Nhập khẩu của ta giảm đáng kể.

 -Thành tựu quan trọng khác là ta đã kiềm chế được một bước lạm phát. Cụ thể nếu chỉ số tăng trung bình hàng tháng trên thị trường năm 1986 là 20%, năm 1987 là 10%, năm 1988 là 14%, năm 1989 là 2,5%, đến năm 1989 là 4,4%.

 -Thắng lợi cơ bản có ý nghĩa kế hoạch lâu dài là chủ trương đổi mới của Đảng đã thật sự phát huy quyền làm chủ kinh tế tài chính của nhân dân, đã khơi dậy tiềm năng và sức mạnh sáng tạo của quần chúng để phát triển sản xuất, tạo thêm việc làm cho những người dân lao động và tăng thêm sản phẩm xã hội.

 Tóm lại , những thành tựu và ưu điểm trong bước đầu thực hiện đường lối đổi mới (1986-1990) là rất quan trọng, chứng tỏ đường lối đổi mới của Đảng là đúng đắn, bước đi của công cuộc đổi mới về cơ bản là phù hợp.

------------------------------------------------------------

Video Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7 ?

Bạn vừa đọc Post Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7 tiên tiến nhất

Share Link Download Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7 miễn phí

Người Hùng đang tìm một số trong những Share Link Down Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7 miễn phí.

Hỏi đáp thắc mắc về Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7 vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha #Đề #cương #ôn #thi #học #sinh #giỏi #lịch #sử - 2022-05-11 08:19:07 Đề cương ôn thi học viên giỏi lịch sử 7