Hướng Dẫn Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời có ý nghĩa gì ?
Thủ Thuật về Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời có ý nghĩa gì Chi Tiết
Lê Minh Châu đang tìm kiếm từ khóa Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời có ý nghĩa gì được Cập Nhật vào lúc : 2022-05-27 21:00:04 . Với phương châm chia sẻ Mẹo Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.Trái Đất hay Địa Cầu (chữ Hán: 地球, tiếng Anh: Earth), là hành tinh thứ ba tính từ Mặt Trời, đồng thời cũng là hành tinh lớn số 1 trong những hành tinh đất đá của hệ Mặt Trời xét về bán kính, khối lượng và tỷ lệ của vật chất. Trái Đất còn được biết tên với những tên gọi "hành tinh xanh"[note 2], là nhà đất của hàng triệu loài sinh vật,[13] trong đó có con người và cho tới nay nó là nơi duy nhất trong vũ trụ được nghe biết là có sự sống. Hành tinh này được hình thành cách đó khoảng chừng 4,55 tỷ năm[14][15][16][17] và sự sống xuất hiện trên mặt phẳng của nó khoảng chừng 1 tỷ năm trước. Kể từ đó, sinh quyển, khí quyển của Trái Đất và những điều kiện vô cơ khác đã thay đổi đáng kể, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phổ biến của những vi sinh vật ưa khí cũng như sự hình thành của tầng ôzôn-lớp bảo vệ quan trọng, cùng với từ trường của Trái Đất, đã ngăn ngừa những bức xạ có hại và chở che cho việc sống.[18] Các đặc điểm vật lý của Trái Đất cũng như lịch sử địa lý hay quỹ đạo, được cho phép sự sống tồn tại trong thời gian qua. Người ta ước tính rằng Trái Đất chỉ từ hoàn toàn có thể tương hỗ sự sống thêm 1,5 tỷ năm nữa, trước khi kích thước của Mặt Trời tăng lên (trở thành sao khổng lồ đỏ) và tiêu diệt hết sự sống.[19]
Nội dung chính- Quá trình tiến hóa của sự việc sốngTương laiHình dạngThành phần hóa họcCấu trúc bên trongNhiệt lượngCác mảng kiến tạoThủy quyểnKhí quyểnTừ trườngQuỹ đạoĐộ nghiêng trục và những mùaGiả thuyết vệ tinh thứ haiSinh quyểnCon ngườiVideo liên quan
1,00000011 AU.
Chu vi 940 × 106 km hay6,283 AU.
Độ lệch tâm 0,01671022 Cận điểm 147 098 074 km hay0,9832899 AU.
Viễn điểm 152 097 701 km hay1,0167103 AU.
Chu kỳ 365,25696 ngày hay1,0000191 năm.
Chu kỳ biểu kiến không áp dụng. Vận tốc quỹ đạo: - trung bình 29,783 km/s. - tối đa 30,287 km/s. - tối thiểu 29,291 km/s. Độ nghiêng 0,00005° đối với mặt phẳng hoàng đạo hay7,25° đối với xích đạo Mặt Trời.
Kinh độ điểm mọc 348,73936°. Góc cận điểm 114,20783°. Tổng số vệ tinh 1 – (mặt trăng) Đặc điểm của hành tinh Đường kính: - tại xích đạo 12756,28 km.[1] - tại cực 12713,56 km.[2] - trung bình 12742,02 km.[3]Độ dẹp 0,0033528[1]Chu vi vòng kính: - tại xích đạo 40075 km. - qua hai cực 40008 km. Diện tích 510.100.000 km² - toàn bộ mặt phẳng 510 072 000 km².[4][5][6] - đất 148 940 000 km²(29,2%) - nước 312 369 000 km²(70,8%) Thể tích 1083,2073 × 109 km³. Khối lượng 5973,6 × 1021 kg. Tỉ trọng 5,5153 g/cm³. Gia tốc trọng trường tại xích đạo 9,780327 m/s² hay0,99732 G.[7]
Vận tốc vũ trụ cấp 2 11,186 km/s. Chu kỳ tự quay 0,99726968 ngày hay23,934 giờ.[8]
Vận tốc tự quay tại xích đạo 1674,38 km/h. Độ nghiêng trục quay 23,439281°. Xích kinh độ cực bắc 0° (0 h 0 m 0 s) Thiên độ cực bắc 90° Hệ số phản xạ 0,367[9]Nhiệt độ mặt phẳng: - tối thiểu 185 K - trung bình 287 K - tối đa 331 K Áp suất khí quyển tại mặt phẳng 101,3 kPa Cấu tạo của khí quyển Nitơ (N2) 78,08% Oxy(O2) 21% Argon (Ar) 0,93% Carbon dioxide (CO2) 0,038% Hơi nước (H2O) 1% (thay đổi theo điều kiện thời tiết)[9]Bề mặt Trái Đất được phân thành những mảng kiến thiết, chúng di tán từ từ trên mặt phẳng Trái Đất trong hàng triệu năm. Khoảng hơn 70% mặt phẳng Trái Đất được bao trùm bởi những đại dương nước mặn, phần còn sót lại là những lục địa và những đảo. Nước là thành phần rất thiết yếu cho việc sống và cho tới nay con người vẫn chưa phát hiện thấy sự tồn tại của nó trên mặt phẳng của bất kì hành tinh nào khác ngoại trừ sao Hỏa (Hỏa Tinh) là có nước bị đóng băng ở hai cực.[note 3][note 4] Tuy nhiên, người ta có chứng cứ xác định nguồn nước có ở Sao Hỏa trong quá khứ, và hoàn toàn có thể tồn tại cho tới ngày này.[20] Lõi của Trái Đất vẫn hoạt động và sinh hoạt giải trí được bao bọc bởi lớp manti rắn dày, lớp lõi ngoài lỏng tạo ra từ trường và lõi sắt trong rắn.[23]
Trái Đất tương tác với những vật thể khác trong không khí gồm có Mặt Trời và Mặt Trăng. Hiện quãng thời gian Trái Đất di tán hết một vòng quanh Mặt Trời bằng 365,2564 lần quãng thời gian nó tự quay một vòng quanh trục của tớ. Khoảng thời gian này bằng với một năm thiên văn tức 365,2564 ngày trong dương lịch.[note 5] Trục tự quay của Trái Đất nghiêng một góc bằng 23,44° so với trục vuông góc với mặt phẳng quỹ đạo,[24] tạo ra sự thay đổi mùa trên mặt phẳng của Trái Đất trong một năm chí tuyến. Mặt Trăng, vệ tinh tự nhiên duy nhất của Trái Đất, đồng thời cũng là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng kỳ lạ thủy triều đại dương, khởi đầu quay quanh Trái Đất từ 4,53 tỷ năm trước, vẫn không thay đổi góc quay ban đầu theo thời gian nhưng đang hoạt động và sinh hoạt giải trí chậm dần lại. Trong khoảng chừng từ 4,1 đến 3,8 tỷ năm trước, sự va đập của những thiên thạch trong suốt thời kì "Công phá Mạnh muộn" đã tạo ra những sự thay đổi đáng kể trên mặt phẳng Mặt Trăng.
Cả tài nguyên tài nguyên lẫn những sản phẩm của sinh quyển Trái Đất được sử dụng để đáp ứng cho môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường của con người. Dân cư được phân thành hơn hàng trăm quốc gia độc lập, có quan hệ với nhau thông qua những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt ngoại giao, du lịch, thương mại, quân sự. Văn hóa loài người đã phát triển tạo nên nhiều quan điểm về Trái Đất gồm có việc nhân cách hóa Trái Đất như một vị thần, niềm tin vào một Trái Đất phẳng hoặc Trái Đất là trung tâm của tất cả vũ trụ, và một quan điểm nhìn tân tiến hơn như Trái Đất là một môi trường tự nhiên thiên nhiên thống nhất nên phải có sự định hướng.
Danh từ Earth trong tiếng Anh tân tiến bắt nguồn từ eorðe của quá trình tiếng Anh cổ.[25] Từ này chung gốc với nhiều từ chỉ Trái Đất trong những ngôn từ Germanic và đều bắt nguồn từ *erþō trong tiếng Germanic nguyên thủy (tức là tổ tiên của những ngôn từ Germanic như tiếng Anh, tiếng Hà Lan, tiếng Đức, v.v). Trong nhiều tư liệu tiếng Anh cổ, danh từ eorðe được sử dụng để dịch nghĩa từ terra trong tiếng Latinh và γῆ gē trong tiếng Hy Lạp; đều mang nghĩa là mặt đất, vùng đất khô cằn, thế giới, mặt phẳng gồm có biển, và địa cầu. Tên gọi của những vị thần hiện thân cho Trái Đất như Terra trong thần thoại La Mã và Gaia trong thần thoại Hy Lạp đều bắt nguồn từ hai từ ngữ đã nói ở trên. Tương tự như vậy, người Germanic xưa kia có lẽ rằng tôn thờ thần Earth như một hiện thân của Trái Đất. Ví dụ, thần thoại Bắc Âu quá trình muộn có kể về nữ thần khổng lồ tên là Jörð ("mẹ Trái Đất"), thân mẫu của vị thần sấm Thor.[26]
Các nhà khoa học đã hoàn toàn có thể Phục hồi lại những thông tin rõ ràng về quá khứ của Trái Đất. Những ngày đầu tiên của hệ Mặt Trời là vào khoảng chừng 4,5672[27] ± 0,0006 tỷ năm trước, vào khoảng chừng 4,54 tỷ năm trước (độ sai lệch nằm trong khoảng chừng 1%)[14][15][16][17] Trái Đất và những hành tinh khác trong hệ Mặt Trời đã hình thành từ tinh vân Mặt Trời – đám mây bụi và khí dạng đĩa do Mặt Trời tạo ra. Quá trình hình thành Trái Đất được hoàn thiện trong vòng 10 triệu đến 20 triệu năm.[28] Lúc đầu ở dạng nóng chảy, lớp vỏ ngoài của Trái Đất nguội lại thành chất rắn trong khi nước khởi đầu tích tụ trong khí quyển. Mặt Trăng hình thành ngay sau đó cách đó khoảng chừng 4,53 tỷ năm,[29] là kết quả của sự việc va chạm sượt qua giữa một vật thể có kích thước bằng Sao Hỏa (đôi khi được gọi là Theia) và có khối lượng bằng khoảng chừng 10% khối lượng của Trái Đất, với Trái Đất.[30] Một phần khối lượng của vật thể này đã sáp nhập vào Trái Đất, phần còn sót lại bắn vào không khí theo một quỹ đạo phù hợp tạo ra Mặt Trăng.
Khoảng 3,5 tỷ năm trước, từ trường Trái Đất được hình thành. Khí thải và những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt của núi lửa tạo ra những yếu tố sơ khai của bầu khí quyển. Quá trình ngưng tụ hơi nước ngày càng tăng bởi băng và nước ở dạng lỏng được đáp ứng bởi những thiên thạch và những tiền hành tinh to hơn, những sao chổi, và những vật thể ở xa hơn Sao Hải Vương tạo ra những đại dương.[31] Hai giả thiết chính về sự phát triển của những lục địa được đề xuất là:[32] phát triển từ từ cho tới ngày này [33] hoặc nhanh gọn phát triển trong quá khứ.[34] Các nghiên cứu và phân tích mới gần đây đã cho tất cả chúng ta biết rằng phương án thứ hai khả quan hơn, với tốc độ phát triển ban đầu nhanh của những lớp vỏ lục địa[35] theo sau bởi một quá trình phát triển diện tích s quy hoạnh lục địa chậm và dài.[36][37][38] Trong niên đại địa chất, khoảng chừng thời quầy bán hàng trăm triệu năm, mặt phẳng Trái Đất liên tục thay đổi hình dạng của nó dưới dạng những lục địa hình thành và phân rã. Các lục địa di tán trên mặt phẳng, đôi khi kết phù phù hợp với nhau để tạo thành một siêu lục địa. Khoảng 750 triệu năm trước, một trong những siêu lục địa được biết sớm nhất là Rodinia, đã khởi đầu chia tách. Các lục địa sau đó lại kết phù phù hợp với nhau để tạo ra Pannotia, 600 – 540 triệu năm trước, ở đầu cuối là Pangaea chia tách vào khoảng chừng 180 triệu năm trước.[39]
Quá trình tiến hóa của sự việc sống
Cho tới nay, Trái Đất là ví dụ duy nhất về một môi trường tự nhiên thiên nhiên được cho phép duy trì sự tiến hóa.[40] Người ta tin rằng những chất hóa học giàu năng lượng đã tạo ra những phân tử tự sao chép trong khoảng chừng 4 tỷ năm trước đây, và trong nửa tỷ năm sau đó thì tổ tiên chung ở đầu cuối của những dạng sống trên Trái Đất khởi đầu xuất hiện.[41] Sự phát triển của kĩ năng quang hợp được cho phép năng lượng Mặt Trời được hấp thụ trực tiếp bởi những dạng sống; và sau đó oxy sản phẩm tích tụ dần trong bầu khí quyển và hình thành tầng ôzôn (một hình thức phân tử khác của oxy - O3) ở tầng cao của bầu khí quyển. Sự tập hợp những tế bào nhỏ trong một tế bào to hơn dẫn đến quá trình phát triển những tế bào phức tạp gọi là những sinh vật nhân chuẩn.[42] Các sinh vật đa bào thực sự hình thành dưới dạng những tế bào trong một tập đoàn thành viên ngày càng trở nên trình độ hóa. Nhờ tầng ôzôn hấp thụ những bức xạ tia cực tím có hại, sự sống khởi đầu phát triển trên mặt phẳng Trái Đất.[43]
Kể từ thập niên 1960, đã có một giả thiết rằng hoạt động và sinh hoạt giải trí của những sông băng trong khoảng chừng từ 750 đến 580 triệu năm trước, trong đại Tân Nguyên sinh, đã phủ một lớp băng lên mặt phẳng Trái Đất. Giả thiết được gọi là "Địa Cầu tuyết", và được đặc biệt quan tâm vì nó tiếp nối giả thiết về sự bùng nổ sự sống trong kỷ Cambri, khi sự sống đa bào khởi đầu tăng trưởng mạnh.[44] Sau sự bùng nổ ở kỷ Cambri, khoảng chừng 535 triệu năm trước, đã xảy ra năm cuộc đại tuyệt chủng.[45] Cuộc đại tuyệt chủng ở đầu cuối ra mắt cách đó 65 triệu năm, xảy ra hoàn toàn có thể là vì một thiên thạch đâm vào Trái Đất, đã gây ra cuộc đại tuyệt chủng của khủng long thời tiền sử và những loài bò sát lớn, nhưng bỏ qua những loài động vật có kích thước nhỏ như những loài động vật có vú, mà khi đó trông in như chuột. Trong 65 triệu năm qua, những dạng sống máu nóng ngày càng trở nên đa dạng, và một vài triệu năm trước đây thì một loài động vật dáng vượn ở châu Phi đã hoàn toàn có thể đứng thẳng.[46] Điều này được cho phép chúng sử dụng công cụ và thúc đẩy tiếp xúc cũng như đáp ứng những chất dinh dưỡng và những yếu tố kích thích thiết yếu cho một bộ não to hơn. Sự phát triển của nông nghiệp, và sau đó là sự việc văn minh, được cho phép con người trong một khoảng chừng thời gian ngắn gây ảnh hưởng đến Trái Đất nhiều hơn nữa bất kì một dạng sống nào khác,[47] thậm chí cả tính chất cũng như số lượng của những loài sinh vật khác. Các thời kỳ băng hà bắt nguồn từ 40 triệu năm trước và phát triển trong suốt thế Pleistocen vào khoảng chừng 3 triệu năm trước. Chu kì hình thành và tan băng lặp đi lặp lại trong những vùng cực theo chu kì 40-100 nghìn năm. Thời kỳ băng hà mới gần đây kết thúc vào khoảng chừng 10.000 năm trước.[48]
Tương lai
Vòng đời của Mặt Trời (tỉ năm), từ trái sang:
Bắt đầu - Hiện tại - Nhiệt độ tăng dần - Sao khổng lồ đỏ - Suy sụp mê hoặc - Sao lùn trắng,...
Tương lai của hành tinh này còn có quan hệ mật thiết với Mặt Trời. Là kết quả của sự việc tăng cường nguyên tử heli một cách từ từ trong lõi của Mặt Trời, độ sáng của ngôi sao 5 cánh này đang từ từ tăng lên. Độ sáng của Mặt Trời sẽ tăng 10% trong 1,1 tỷ năm tới, 40% trong 3,5 tỷ năm tới.[49] Các quy mô khí hậu chỉ ra rằng việc những tia phóng xạ chạm đến Trái Đất nhiều hơn nữa sẽ tạo nên những hậu quả kinh khủng, gồm có sự biến mất của những đại dương.[50]
Sự tăng nhiệt độ trên mặt phẳng Trái Đất sẽ đẩy nhanh quy trình CO2 phi sinh học, giảm tỷ lệ của khí này cho tới lúc những loài thực vật chết (10 ppm đối với thực vật C4) trong vòng 900 triệu tới 1,2 tỷ năm. Sự thiếu hụt nhiều chủng loại cây xanh sẽ tạo ra hiện tượng kỳ lạ thiếu oxy trong bầu khí quyển, làm cho những loại động vật trên Trái Đất sẽ bị tuyệt chủng hoàn toàn trong vài triệu năm sau đó, sự sống sẽ chỉ từ lại những dạng đơn giản sống trong những túi nước nằm sâu trong lòng đất hoặc ở 2 vùng cực.[51] Tới 1,3 tỷ năm sau, những sinh vật nhân chuẩn sẽ tuyệt chủng, chỉ từ những sinh vật nhân sơ còn sống. Tới 2,8 tỷ năm sau, nhiệt độ Trái Đất sẽ lên tới 147 độ C trong cả ở vùng cực, toàn bộ nước trên mặt phẳng sẽ biến mất và sự sống sẽ hoàn toàn bị tiêu diệt[19] và nhiệt độ trung bình toàn cầu sẽ đạt tới 70 °C.[51] Trái Đất được mong đợi rằng hoàn toàn có thể tương hỗ sự sống thêm 500 triệu năm nữa,[52] dù thời gian này hoàn toàn có thể kéo 2,3 tỉ năm nếu nitơ được vô hiệu khỏi bầu khí quyển.[53] Cho dù Mặt Trời có tồn tại vĩnh cửu và không thay đổi, quá trình lạnh đi của Trái Đất sẽ làm cho lượng CO2 giảm dần do sự suy giảm của những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt núi lửa[54] và 35% nước của những đại dương lặn xuống lớp phủ do quá trình lưu thông hơi nước của sống núi giữa đại dương giảm.[55]
Mặt Trời, trong quá trình tiến hóa của nó, sẽ trở thành một sao khổng lồ đỏ trong khoảng chừng 5 tỷ năm nữa. Các quy mô đã cho tất cả chúng ta biết rằng Mặt Trời sẽ mở rộng, tăng bán kính lên gấp 250 lần hiện tại, xấp xỉ 1 AU (150.000.000 km).[49][56] Tương lai của Trái Đất kém rõ ràng hơn. Dưới dạng một sao khổng lồ đỏ, Mặt Trời sẽ mất đi 30% khối lượng, làm cho, không tính đến những ảnh hưởng về thủy triều, Trái Đất sẽ chuyển đến quỹ đạo 1,7 AU (250.000.000 km) so với Mặt Trời khi ngôi sao 5 cánh này đạt đến bán kính tối đa. Do đó người ta kỳ vọng rằng Trái Đất sẽ thoát khỏi được lớp không khí xung quanh Mặt Trời, dù rằng phần lớn, không phải tất cả, những loài sinh vật còn sót lại cũng tiếp tục nhanh gọn bị tuyệt chủng khi độ sáng của Mặt Trời tăng lên.[49] Nhưng, những mô phỏng mới gần đây đã cho tất cả chúng ta biết quỹ đạo của Trái Đất sẽ biến mất do tác dụng của thủy triều và lực hút, làm cho nó bị hút vào vùng xung quanh Mặt Trời và bị phá hủy.[56]
Trái Đất là một hành tinh đất đá, nghĩa là nó có cấu trúc đất đá cứng, khác với những hành tinh khí khổng lồ như Sao Mộc. Trái Đất là hành tinh lớn số 1 trong bốn hành tinh đất đá của hệ Mặt Trời, về cả kích thước và khối lượng. Trong bốn hành tinh này, Trái Đất có độ đặc lớn số 1, mê hoặc mặt phẳng lớn số 1, từ trường mạnh nhất, tốc độ quay nhanh nhất có thể.[57] Và đồng thời nó cũng là hành tinh đất đá duy nhất mà những mảng kiến thiết còn hoạt động và sinh hoạt giải trí.[58]
Hình dạng
Bảng của F. W. Clarke về thành phần oxide trong lớp vỏ Trái Đất Hợp chất Công thức Tỉ lệphần trăm Silica SiO2 59,71% Alumina Al2O3 15,41% Vôi CaO 4,90% Oxide magiê MgO 4,36% Oxide natri Na2O 3,55% Oxide sắt (II) FeO 3,52% Oxide kali K2O 2,80% Oxide sắt (III) Fe2O3 2,63% Nước H2O 1,52% Oxide titan TiO2 0,60% Diphosphor pentaoxide P2O5 0,22% Tổng cộng 99,22%
Hình dạng của Trái Đất rất gần với hình phỏng cầu là hình cầu bị nén dọc theo hướng từ địa cực tới chỗ phình ra ở xích đạo.[59] Phần phình ra này là kết quả của quá trình tự quay và làm cho độ dài đường kính tại đường xích đạo dài hơn thế nữa 43 km so với độ dài đường kính tính từ cực tới cực.[60] Độ dài đường kính trung bình của hình phỏng cầu tham chiếu vào khoảng chừng 12.745 km, xấp xỉ với 40.000 km/π, mét được định nghĩa bằng 1/10.000.000 khoảng chừng cách từ xích đạo đến cực Bắc đo qua Paris, Pháp.[61]
Địa hình những khu vực rất khác nhau đều có những sai lệch nhất định so với hình phỏng cầu đã được lý tưởng hóa này và nếu xét ở quy mô toàn cầu thì độ lệch này thường rất nhỏ, còn đối với một khu vực nhỏ thì Trái Đất có dung sai vào khoảng chừng 1/584, tức 0,17% so với hình phỏng cầu tham chiếu và nhỏ hơn 0,22% dung sai được cho phép đối với những quả bóng bi-da. Nơi có độ lệch (độ cao hoặc độ sâu) lớn số 1 so với mặt phẳng Trái Đất là đỉnh Everest (8.848 m trên mực nước biển) và rãnh Mariana (10.911 dưới mực nước biển). Do sự phồng lên ở xích đạo, nơi xa tâm Trái Đất nhất là đỉnh Chimborazo cao 6.268 m ở Ecuador.[62][63]
Thành phần hóa học
Khối lượng của Trái Đất vào khoảng chừng 5,98×1024 kg, gồm có sắt (32,1%), oxy (30,1%), silic (15,1%), magiê (13,9%), lưu huỳnh (2,9%), niken (1,8%), calci (1,5%), nhôm (1,4%); và những nguyên tố khác 1,2%. Dựa trên lý thuyết về phân tách khối lượng, người ta nhận định rằng vùng lõi được cấu trúc bởi sắt (88,8%) với một lượng nhỏ niken (5,8%), lưu huỳnh (4,5%), và những nguyên tố khác thì nhỏ hơn 1%.[64] Nhà hóa học F. W. Clarke tính rằng dưới 47% lớp vỏ Trái Đất chứa oxy và bộ sưu tập đá cấu trúc nên vỏ Trái Đất hầu hết chứa những oxide; clo, lưu huỳnh và fluor là những ngoại lệ quan trọng duy nhất của điều này và tổng khối lượng của chúng trong đá nhỏ hơn 1% rất nhiều. Các oxide đó đó là oxide silic, nhôm, sắt; những cacbonat calci, magiê, kali và natri. Dioxide silic đóng vai trò như một acid, tạo nên silicat và xuất hiện trong tất cả nhiều chủng loại khoáng vật phổ biến nhất. Từ một tính toán nhờ vào 1.672 phân tích về tất nhiều chủng loại đá, Clarke suy luận rằng 99,22% là cấu trúc từ 11 oxide (nhìn bảng bên phải) và tất cả những thành phần còn sót lại chỉ chiếm khoảng chừng một lượng cực nhỏ.[note 6]
Cấu trúc bên trong
Phần bên trong của Trái Đất in như những hành tinh đất đá khác, phân thành nhiều lớp nhờ vào những đặc tính hóa, lý.
- Lớp ngoài của vỏ Trái Đất là một lớp silicat rắn gồm có bảy mảng kiến thiết riêng biệt nằm trên một lớp chất rắn dẻo. Vỏ Trái Đất phân cách với lớp phủ bởi điểm gián đoạn Mohorovičić, và độ dày thay đổi trung bình 6 km đối với vỏ đại dương và 30–50 km đối với vỏ lục địa. Lớp vỏ và phần trên cùng của lớp phủ cứng, lạnh được gọi là thạch quyển, và những mảng lục địa được tạo trên thạch quyển.
Dưới thạch quyển là quyển mềm (quyển atheno) do nó được cấu trúc bởi lớp đá "mềm".
Dưới quyển mềm là lớp phủ có bề dày khoảng chừng 2.900 km và là nơi có độ nhớt cao nhất. Những sự thay đổi quan trọng trong cấu trúc tinh thể bên trong lớp phủ xuất hiện tại độ sâu 410 và 660 km dưới mặt đất, trải qua một đới chuyển tiếp ngăn cách lớp phủ trên và dưới.
Ở dưới lớp phủ, lõi ngoài có dạng chất lỏng mềm nằm trên lõi trong rắn.[2] Lõi trong hoàn toàn có thể quay với vận tốc góc hơi cao hơn so với phần còn sót lại của hành tinh khoảng chừng 0,1- 0,5° mỗi năm.[65]
Mặt cắt của Trái Đất từ tâm đến thổ quyển. Độ sâu[67]
km Các lớp Mật độ
g/cm³ 0–60 Thạch quyển (5)[note 7] — 0–35 ... Lớp vỏ (6)[note 8] 2,2–2,9 35–60 ... Phần trên cùng của manti trên (4) 3,4–4,4 35–2890 Quyển manti (3)&(4) 3,4–5,6 100–700 ... Quyển mềm — 2890–5100 Lõi ngoài (2) 9,9–12,2 5100–6378 Lõi trong (1) 12,8–13,1
Nhiệt lượng
Nội nhiệt của Trái Đất được tạo ra bởi sự phối hợp của nhiệt dư được tạo ra trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt của Trái Đất (khoảng chừng 20%) và nhiệt được tạo ra do sự phân rã phóng xạ (khoảng chừng 80%).[68] Các đồng vị chính tham gia vào quá trình sinh nhiệt là kali-40, urani-238, urani 235, thori-232.[69] Ở trung tâm của Trái Đất, nhiệt độ hoàn toàn có thể đạt tới 7000K và áp suất hoàn toàn có thể lên tới 360 Gpa.[70] Do phần lớn nhiệt năng này sinh ra từ sự phân rã của những chất phóng xạ, những nhà khoa học tin rằng vào thời kì đầu của Trái Đất, trước khi số lượng của những đồng vị phóng xạ có chu kì bán rã ngắn bị hạ xuống, nhiệt năng sinh ra của Trái Đất còn đang cao hơn. Nhiệt năng thêm này gấp hai lần hiện tại vào thời điểm 3 tỉ năm trước [68] đã làm tăng nhiệt độ mặt đất, tăng tốc độ của quá trình đối lưu manti và kiến thiết mảng, và được cho phép tao ra đá macma in như komatiite mà ngày này sẽ không hề được tạo ra nữa.[71]
Các đồng vị phóng xạ chính tạo ra nhiệt năng[68] Đồng vị Nhiệt năng tỏa ra [W/kg đồng vị] Chu kỳ bán hủy [năm] Lượng manti tập trung trung bình [kg đồng vị/kg manti] Nhiệt năng tỏa ra [W/kg manti] 238U 9,46 × 10-5 4,47 × 109 30,8 × 10-9 2,91 × 10-12 235U 5,69 × 10-4 7,04 × 108 0,22 × 10-9 1,25 × 10-13 232Th 2,64 × 10-5 1,40 × 1010 124 × 10-9 3,27 × 10-12 40K 2,92 × 10-5 1,25 × 109 36,9 × 10-9 1,08 × 10-12Tổng nhiệt năng mà Trái Đất mất đi khoảng chừng 4,2 ×1013 W.[72] Một phần năng lượng nhiệt ở lõi được truyền qua lớp vỏ nhờ chùm manti; đó là một dạng đối lưu gồm có những đợt dâng lên của những khối đá nóng và hoàn toàn có thể tạo ra những điểm nóng và lũ bazan.[73] Một phần nhiệt năng khác của Trái Đất mất đi thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí kiến thiết mảng khi mácma trong manti dâng lên ở những sống núi giữa đại dương. Hình thức mất nhiệt ở đầu cuối là con phố truyền nhiệt trực tiếp đi qua thạch quyển, phần lớn xuất hiện ở đại dương vì lớp vỏ ở đó mỏng dính hơn so với ở lục địa.[72]
Các mảng kiến thiết
Các mảng kiến thiết chính của Trái Đất[74] Tên mảng Diện tích106 km² Mảng châu Phi[note 9] 78,0 Mảng Nam Cực 60,9 Mảng Ấn-Úc 47,2 Mảng Á-Âu 67,8 Mảng Bắc Mỹ 75,9 Mảng Nam Mỹ 43,6 Mảng Thái Bình Dương 103,3
Lớp ngoài cứng về mặt cơ học của Trái Đất, tức thạch quyển, bị vỡ thành nhiều mảnh được gọi là những mảng kiến thiết. Các mảng này di tán tương đối với nhau theo một trong ba kiểu ranh giới mảng: quy tụ khi hai mảng va chạm; tách giãn khi hai mảng đẩy nhau ra xa, chuyển dạng khi những mảng trượt dọc theo những vết đứt gãy.[75] Các trận động đất, hoạt động và sinh hoạt giải trí núi lửa, sự hình thành những dãy núi, và rãnh đại dương đều xuất hiện dọc theo những ranh giới này.[76] Các mảng kiến thiết nằm trên quyển atheno (quyển mềm), phần rắn nhưng kém nhớt của lớp phủ trên hoàn toàn có thể chảy và di tán cùng những mảng kiến thiết, và hoạt động và sinh hoạt giải trí của chúng gắn chặt với những kiểu đối lưu bên trong lớp phủ Trái Đất.
Khi những mảng kiến thiết di tán, đáy đại dương bị hút chìm ở rìa của lục địa hay tại ranh giới quy tụ. Trong khi đó, sự phun trào mácma ở ranh giới phân kỳ tạo ra những rặng núi giữa đại dương. Sự phối hợp của những quá trình này đẩy lớp vỏ ở đại dương trở lại lớp phủ. Bởi quá trình tái chế này, phần lớn đáy đại dương không thật 100 triệu tuổi. Lớp vỏ đại dương già nhất là ở tây Thái Bình Dương và ước chừng khoảng chừng 200 triệu tuổi.[77][78] Bên cạnh đó, lớp vỏ lục địa già nhất khoảng chừng 4030 triệu tuổi.[79]
Các mảng lục địa khác gồm có mảng Ấn Độ, mảng Ả Rập, mảng Caribe, mảng Nazca ở bờ phía tây Nam Mỹ và mảng Scotia ở nam Đại Tây Dương. Mảng Úc thực chất đã hợp nhất với mảng Ấn Độ trong khoảng chừng từ 50 đến 55 triệu năm trước để tạo thành mảng Ấn-Úc. Các mảng kiến thiết di tán nhanh nhất có thể là những mảng đại dương, với mảng Cocos di tán với tốc độ 75 mm mỗi năm[80] và mảng Thái Bình Dương di tán với tốc độ 52–69 mm mỗi năm. Ở một thái cực khác, mảng di tán chậm nhất là mảng Á-Âu, di tán với tốc độ thông thường 21 mm một năm.[81]
Bề mặt
Địa hình của Trái Đất ở mỗi vùng mỗi khác. Nước bao trùm khoảng chừng 70,8%[82] mặt phẳng Trái Đất, với phần lớn thềm lục địa ở dưới mực nước biển. Bề mặt dưới mực nước biển hiểm trở gồm có khối mạng lưới hệ thống những dãy núi giữa đại dương kéo dãn khắp địa cầu, ví dụ như những núi lửa ngầm,[60] những rãnh đại dương, những hẻm núi dưới mặt biển, những cao nguyên đại dương và đồng bằng đáy. Còn lại 29,2% không biến thành bao trùm bởi nước; gồm có núi, sa mạc, cao nguyên, đồng bằng và những địa hình khác.
Bề mặt của hành tinh liên tục tự thay đổi theo thời gian dưới tác dụng của những quá trình kiến thiết và xói mòn. Các hình thái của mặt phẳng được tạo nên và biến dạng bởi những mảng kiến thiết liên tục bị phong hóa bởi giáng thủy, những quy trình nhiệt và những tác nhân hóa học. Sự đóng băng, sự xói mòn bờ biển, sự hình thành của những dải san hô ngầm, và sự va chạm với những mảnh vỡ của các thiên thạch lớn cũng làm thay đổi địa hình.[83]
Lớp vỏ lục địa gồm có những vật chất có độ đặc thấp hơn như đá macma granit và andesit. Ít phổ biến hơn là bazan, một loại đá núi lửa đặc là thành phần chính của đáy biển.[84] Đá trầm tích được tạo ra do sự tăng số lượng trầm tích và chúng trở nên link với nhau. Đá trầm tích bao trùm gần 75% mặt phẳng lục địa, tuy nhiên chúng chỉ chiếm khoảng chừng khoảng chừng 5% lớp vỏ.[85] Loại đá thứ ba được tìm thấy trên Trái Đất là đá biến chất, được tạo ra do sự biến hóa của nhiều chủng loại đá trước đó dưới tác dụng của áp suất cao, nhiệt độ cao, hoặc cả hai. Các khoáng vật silicat ở mặt phẳng Trái Đất gồm có thạch anh, felspat, amphibol, mica, pyroxen, olivin.[86] Các khoáng vật cacbonat gồm có calcit (tìm thấy trong đá vôi), aragonit và dolomit.[87]
Thổ quyển là lớp ngoài cùng nhất của Trái Đất, được cấu trúc bởi đất và chịu tác động của những quá trình hình thành đất. Nó tồn tại cùng thạch quyển, khí quyển, thủy quyển và sinh quyển. Theo số liệu năm 2009, tổng diện tích s quy hoạnh đất trồng trọt được chiếm 10.57% tổng diện tích s quy hoạnh đất mặt phẳng, với chỉ 1.04% sử dụng được cho việc trồng trọt lâu dài.[5] Gần 40% diện tích s quy hoạnh đất mặt phẳng đang được sử dụng để trồng trọt hoặc làm đồng cỏ chăn nuôi, ước tính 1.3 ×107 km² dùng làm đất trồng và 3,4 ×107km² dùng làm đồng cỏ.[88] Độ cao so với mực nước biển của mặt đất thay đổi từ -418 m ở biển Chết tới 8.848 m trên đỉnh Everest và độ cao trung bình trên mặt nước biển là 840 m.[89]
Thủy quyển
Đồ thị thể hiện độ cao của mặt phẳng Trái Đất. Nước bao trùm khoảng chừng 71% mặt phẳng Trái Đất.
Nguồn nước dồi dào trên mặt đất là đặc điểm độc nhất, giúp phân biệt "Hành tinh xanh" với những hành tinh khác trong hệ Mặt Trời. Thủy quyển của Trái Đất đa phần gồm có những đại dương, nhưng về lý thuyết nó gồm có tất toàn nước trên mặt đất, gồm có biển nội địa, hồ, sông và mạch nước ngầm ở độ sâu tới 2.000 m. Khu vực sâu nhất dưới đáy biển là "Challenger Deep" thuộc rãnh Mariana ở Thái Bình Dương với độ sâu 10.911,4 m.[note 10][90] Độ sâu trung bình của những đại dương là 3.800 m, to hơn 4 lần độ cao trung bình của những lục địa.[89] Khối lượng nước trong những đại dương xấp xỉ 1,35 ×1018 tấn, hoặc khoảng chừng 1/4400 khối lượng của Trái Đất, và chiếm thể tích 1,386 ×109 km³. Nếu tất cả đất trên Trái Đất được trải phẳng ra, mực nước biển sẽ dâng lên rất cao hơn 2,7 km.[note 11] Khoảng 97,5% nước có chứa muối, còn sót lại 2,5% là nước ngọt và phần lớn nước ngọt, khoảng chừng 68,7%, đang ở dạng băng.[91]
Khoảng 3,5% tổng khối lượng của những đại dương là muối và phần lớn lượng muối này được đẩy ra từ những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt núi lửa hay tách ra từ đá macma nguội.[92] Các đại dương đều có chứa đầy khí hòa tan trong nước, yếu tố thiết yếu đối với sự sống của những sinh vật biển.[93] Nước biển có ảnh hưởng lớn tới khí hậu của tất cả thế giới và những đại dương có vai trò như nguồn giữ nhiệt.[94] Sự thay đổi trong phân bố nhiệt đại dương tạo ra sự thay đổi quan trọng về thời tiết, như El Nino.[95]
Khí quyển
Áp suất khí quyển trung bình tác dụng lên mặt phẳng Trái Đất là 101,325 kPa ở độ cao 8,5 km.[9] Không khí chứa 78% nitơ và 21% oxy, còn sót lại là hơi nước, dioxide cacbon và những phân tử khí khác. Độ cao của tầng đối lưu thay đổi theo vĩ độ vào khoảng chừng 8 km ở những vùng cực và 17 km ở xích đạo, với những sự thay đổi ảnh hưởng bởi những yếu tố mùa và thời tiết.[96]
Sinh quyển của Trái Đất tạo ra những thay đổi khá lớn đối với bầu khí quyển. Sự quang hợp oxy tiến hóa từ 2,7 tỷ năm trước, tạo ra bầu không khí chứa nitơ-oxy tồn tại ngày này. Sự thay đổi này tạo điều kiện thuận lợi cho việc phổ biến của những vi sinh vật ưa khí, cũng như việc tầng ôzôn - cùng với từ trường của Trái Đất- đã ngăn ngừa những tia phóng xạ, được cho phép sự sống tồn tại trên Trái Đất. Các hiệu suất cao khác của khí quyển đối với sự sống gồm có vận chuyển, đáp ứng nhiều chủng loại khí hữu dụng, đốt cháy những thiên thạch nhỏ trước khi chúng chạm đất và điều hòa nhiệt độ.[97] Hiện tương ở đầu cuối được biết dưới tên gọi hiệu ứng nhà kính: những phân tử khí thu nhiệt năng tỏa ra từ mặt đất, làm tăng nhiệt độ trung bình. Cacbon dioxide, hơi nước, metan và ozon là những khí nhà kính đầu tiên trong bầu khí quyển của Trái Đất. Nếu không còn hiệu ứng duy trì nhiệt này, nhiệt độ trung bình mặt phẳng sẽ là -18 °C và sự sống sẽ không hoàn toàn có thể tồn tại.[82]
Thời tiết và khí hậuTổng hợp hình chụp vệ tinh địa tĩnh GOES của NESDIS độ phân giải trung bình (MODIS) chụp những khu vực mặt phẳng Trái Đất bị mây bao trùm 11/7/2005
Khí quyển của Trái Đất không còn ranh giới xác định, ngày càng trở nên mỏng dính hơn và loãng vào không khí. Ba phần tư khối lượng của khí quyển tập trung trong khoảng chừng 11 km từ mặt phẳng hành tinh. Tầng thấp nhất này được gọi là tầng đối lưu, ở đây năng lượng Mặt Trời sẽ đốt nóng nó và mặt đất làm không khí giãn nở. Lớp khí tỷ lệ thấp này bay lên trên, và thay thế vào đó là lớp khí lạnh hơn, tỷ lệ dày hơn. Kết quả tạo ra sự lưu thông không khí, cơ chế thay đổi thời tiết và khí hậu thông qua sự phân phối lại nhiệt năng.[98]
Các vành đai lưu thông không khí gồm có gió mậu dịch ở vùng xích đạo dưới vĩ độ 30° và gió tây hoạt động và sinh hoạt giải trí trong khu vực giữa vĩ độ 30° và 60°.[99] Các hải lưu cũng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới khí hậu, đặc biệt là sự việc luân chuyển nhiệt muối, phân phối lại nhiệt năng từ những đại dương nằm trên xích đạo về vùng cực.[100]
Hơi nước được sinh ra thông qua việc bốc hơi mặt phẳng, được vận chuyển bằng quy trình tuần hoàn trong khí quyển. Khi điều kiện không khí được cho phép việc đẩy không khí nóng ẩm lên rất cao thì lượng nước này ngưng tụ và rơi xuống mặt phẳng gọi là giáng thủy. Phần lớn lượng nước nó lại được vận chuyển trở về nơi bốc hơi, thường là những đại dương hoặc những hồ nước, nhờ khối mạng lưới hệ thống sông ngòi. Vòng tuần hoàn nước là một hiện tượng kỳ lạ thiết yếu cho việc sống và là yếu tố tham gia vào hiện tượng kỳ lạ xói mòn địa hình trong suốt những thời kì địa chất. Các hiện tượng kỳ lạ giáng thủy có khác lạ rất lớn, từ vài mét một năm tới gần đầy một milimét. Sự lưu thông không khí, những đặc điểm địa hình và nhiệt độ rất khác nhau giúp xác định lượng giáng thủy trung bình ở mỗi vùng.[101]
Trái Đất hoàn toàn có thể phân thành những đới có khí hậu đồng nhất theo vĩ độ. Từ xích đạo đến những cực lần lượt có những kiểu khí hậu: nhiệt đới gió mùa, cận nhiệt đới gió mùa, ôn đới, hàn đới (khí hậu vùng cực).[102] Khí hậu cũng hoàn toàn có thể chia nhờ vào nhiệt độ và lượng giáng thủy, với những vùng khí hậu đặc trưng có không khí đồng nhất. Hệ thống phân loại khí hậu Köppen (sau này được Rudolph Geiger, học trò của Wladimir Köppen, sửa đổi) chia Trái Đất thành 5 nhóm lớn (khí hậu kiểu nhiệt đới gió mùa/đại nhiệt, khí hậu khô, khí hậu ôn đới/ trung nhiệt, khí hậu lục địa/ tiểu nhiệt, khí hậu vùng cực), sau đó lại được chia nhỏ hơn thế nữa.[99]
Tầng khí quyển trênHình ảnh chụp từ trên quỹ đạo đã cho tất cả chúng ta biết trăng tròn bị khí quyển Trái Đất làm che mờ một phần. Ảnh của NASA.
Phía trên tầng đối lưu, bầu không khí được phân thành tầng bình lưu, tầng trung lưu và tầng nhiệt. Mỗi tầng có một tỉ lệ hạ nhiệt độ theo độ cao rất khác nhau. Phía trên những tầng này, có tầng ngoài mỏng dính dần đi vào từ quyển. Đây là nơi từ trường của Trái Đất tương tác với gió Mặt Trời.[103] Một bộ phận của bầu khí quyển quan trọng cho việc sống là tầng ôzôn, một bộ phận của tầng bình lưu cản những tia cực tím. Đường Kármán nằm ở độ cao 100 km so với mặt phẳng Trái Đất là ranh giới giữa khí quyển và không khí.[104]
Dựa trên nhiệt năng, một số trong những phân tử ở rìa ngoài khí quyển của Trái Đất hoàn toàn có thể tự tăng tốc độ đến mức chúng hoàn toàn có thể thoát khỏi lực hút của Trái Đất. Quá trình này ra mắt chậm nhưng không khí vẫn từ từ thoát vào không khí. Bởi hiđrô có khối lượng phân tử thấp, nên chúng hoàn toàn có thể thuận tiện và đơn giản đạt tới vận tốc vũ trụ cấp 2 và chúng có tỉ lệ thoát vào không khí cao hơn nhiều nhiều chủng loại khí khác.[105] Quá trình rò rỉ hiđrô vào không khí là một yếu tố tham gia vào việc đẩy Trái Đất từ trạng thái khử lúc đầu sang trạng thái oxy hóa hiện tại. Sự quang hợp là quá trình đáp ứng oxy tự do, nhưng người ta tin rằng sự biến mất của những chất khử như hiđrô là vấn đề kiện thiết yếu cho quá trình tăng lượng oxy trong bầu khí quyển.[106] Quá trình hiđrô thoát khỏi khí quyển Trái Đất hoàn toàn có thể đã ảnh hưởng tương hỗ cho việc sống phát triển trên hành tinh.[107] Trong khí quyển giàu oxy hiện tại, phần lớn hiđrô bị chuyển thành dạng nước trước khi chúng kịp thoát khỏi bầu khí quyển. Thay vào đó, phần lớn lượng hiđrô mất đi là từ sự phân hủy khí mêtan trong tầng thượng khí quyển.[108]
Từ trường
Từ trường của Trái Đất có hình dạng gần in như một lưỡng cực từ, với những cực từ gần trùng với những địa cực của Trái Đất. Theo thuyết dynamo, từ trường Trái Đất được tạo ra trong vùng lõi ngoài nóng chảy của Trái Đất, nơi mà nhiệt lượng tạo ra những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt đối lưu của những vật chất dẫn điện, tạo ra dòng điện. Các dòng điện này đến lượt mình tạo ra từ trường. Các hoạt động và sinh hoạt giải trí đối lưu trong lõi rất lộn xộn, chuyển hướng theo chu kỳ luân hồi. Hiện tượng này là nguyên nhân của hiện tương đảo cực địa từ ra mắt định kì một vài lần trong mỗi triệu năm. Sự đảo cực quan sát rõ trong địa tầng mới gần đây nhất, xảy ra vào giữa Kỷ Đệ Tứ, 781000 năm trước, là Đảo ngược Brunhes-Matuyama.[109] Sự đảo cực ngắn mới gần đây nhất là sự việc kiện Laschamp xảy ra 41.000 năm trước, trong thời kỳ băng hà ở đầu cuối, trong đó thời gian đảo cực dài cỡ 440 năm.[110][111][112]
Từ trường tạo nên từ quyển làm lệch hướng những điện tử của gió Mặt Trời. "Sốc hình cung" khuynh hướng về phía Mặt Trời nằm ở khoảng chừng cách gấp 13 lần bán kính Trái Đất. Sự va chạm giữa từ trường Trái Đất và gió Mặt Trời tạo ra vành đai bức xạ Van Allen, một cặp những vùng tích điện dạng vòng cung đồng tâm hình đế hoa. Khi thể plasma xâm nhập vào bầu khí quyển của Trái Đất ở những cực, chúng tạo ra cực quang.[113]
Đọc thêm: Tương tác mê hoặc
Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất
Chu kỳ tự quay của Trái Đất tương đối với Mặt Trời – một ngày Mặt Trời trung bình - vào khoảng chừng 86.400 giây Mặt Trời trung bình. Mỗi giây này dài hơn thế nữa một giây thuộc hệ SI một chút ít bởi ngày Mặt Trời lúc bấy giờ của Trái Đất dài hơn thế nữa so với thế kỷ XIX do tần suất thủy triều.[114]
Chu kỳ tự quay của Trái Đất xét từ những định tinh, được IERS gọi là ngày định tinh, dài 86.164,098903691 giây thời gian Mặt Trời trung bình (UT1) hay 23h 56m 4,098903691s.[115][116] Chu kì Trái Đất tự quay xét theo tuế sai hay hoạt động và sinh hoạt giải trí của xuân phân trung bình, bị đặt tên sai là năm thiên văn, dài 86.164,09053083288 giây Mặt Trời trung bình (UT1) hay 23h 56m 4,09053083288s.[115] Vì thế ngày thiên văn ngắn lại ngày định tinh khoảng chừng 8,4 ms.[117] Độ dài của ngày Mặt Trời trung bình tính theo giây hệ SI có sẵn tại IERS cho những quá trình từ 1623-2005.[118] và 1962-2005.[119]
Ngoài những thiên thạch trong khí quyển và những vệ tinh quỹ đạo thấp thì hoạt động và sinh hoạt giải trí biểu kiến chính của những thiên thể trên khung trời Trái Đất là sang phía Tây với tốc độ 15° một giờ hay 15’ một phút. Điều này tương đương với đường kính biểu kiến của Mặt Trời và Mặt Trăng sau mỗi hai phút; kích thước góc của Mặt Trời và Mặt Trăng nhìn từ Trái Đất là gần như thể bằng nhau.[120][121]
Quỹ đạo
Quỹ đạo Trái Đất và bốn mùa
Hình minh họa dải Ngân Hà, với vị trí của Mặt Trời tại giao những đường thẳng chia góc.
Hình vẽ của NASA/JPL-Caltech/R. Hurt.
Trái Đất quay trên quỹ đạo quanh Mặt Trời với khoảng chừng cách trung bình 150 triệu km hết 365,2564 ngày Mặt Trời trung bình (1 năm thiên văn, số liệu đo được đến năm 2006)[cần dẫn nguồn][xem thảo luận]. Quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời gọi là đường hoàng đạo. Trên đường hoàng đạo có những điểm đặc biệt là: điểm cận nhật, điểm viễn nhật, điểm xuân phân, điểm hạ chí, điểm thu phân, điểm đông chí. Góc giữa điểm cận nhật và điểm xuân phân (tính theo chiều hoạt động và sinh hoạt giải trí) lúc bấy giờ khoảng chừng 77° (mỗi năm góc này giảm khoảng chừng 1'02"). Quan sát từ Trái Đất, hoạt động và sinh hoạt giải trí biểu kiến của Mặt Trời thể hiện bằng sự thay đổi vị trí tương đối của nó so với những ngôi sao 5 cánh, với vận tốc góc khoảng chừng 1°/ngày, hay một khoảng chừng cách bằng đường kính góc của Mặt Trăng hay Mặt Trời cứ sau mỗi 12 giờ về phía đông. Vì hoạt động và sinh hoạt giải trí này, trung bình nó mất 24 giờ - một ngày Mặt Trời - để Trái Đất hoàn thành xong một vòng tự quay quanh trục sao cho Mặt Trời lại trở lại đường Tý Ngọ (kinh tuyến thiên cầu). Vận tốc quỹ đạo của Trái Đất khoảng chừng 30 km/s, đủ để đi hết quãng đường bằng đường kính Trái Đất (~12.700 km) trong 7 phút, hay khoảng chừng cách đến Mặt Trăng (384.000 km) trong 3 giờ 33 phút.[122]
Mặt Trăng quay cùng Trái Đất một vòng quanh tâm khối chung hết 27,32 ngày so với những ngôi sao 5 cánh trên nền. Khi kết phù phù hợp với chu kỳ luân hồi quay quanh Mặt Trời của hệ Trái Đất-Mặt Trăng thì thời gian của một tháng giao hội từ sóc này tới sóc sau đó là 29,53 ngày. Quan sát từ cực Bắc thiên cầu, hoạt động và sinh hoạt giải trí của Trái Đất, Mặt Trăng và sự tự quay quanh trục của chúng là ngược chiều kim đồng hồ. Nhìn từ một điểm cao thuận lợi trên cực Bắc của tất cả Trái Đất và Mặt Trời, Trái Đất dường như quay quanh Mặt Trời theo chiều ngược chiều kim đồng hồ. Mặt phẳng quỹ đạo và mặt phẳng trục không vuông góc với nhau: trục Trái Đất nghiêng một góc khoảng chừng 66,16° so với mặt phẳng hoàng đạo và mặt phẳng Trái Đất-Mặt Trăng (còn gọi là mặt phẳng bạch đạo) nghiêng khoảng chừng 5,14° so với mặt phẳng hoàng đạo. Nếu không còn độ nghiêng như vậy thì cứ hai tuần lại sở hữu hiện tượng kỳ lạ thực với nhật thực và nguyệt thực xen kẽ nhau.[122][123]
Trường mê hoặc của Mặt Trời và Trái Đất tạo ra điểm Lagrange, nơi được cho là cân đối mê hoặc
Quyển Hill (đặt theo tên nhà thiên văn học người Mỹ George William Hill) là quyển (vùng không khí) tầm ảnh hưởng của lực mê hoặc của Trái Đất, có bán kính khoảng chừng 1,5 Gm (hay là một trong.500.000 km).[124][note 12] Đây là khoảng chừng cách lớn số 1 mà lực mê hoặc của Trái Đất hoàn toàn có thể thắng được lực mê hoặc của Mặt Trời và những hành tinh khác. Các vật thể phải quay quanh Trái Đất trong khu vực này, hoặc chúng không biến thành trói buộc bởi lực mê hoặc của Mặt Trời.
Trái Đất, cũng như toàn bộ hệ Mặt Trời nằm trong dải Ngân Hà, quay quanh tâm của Ngân Hà với khoảng chừng cách 25.000-28.000 năm ánh sáng, với vận tốc khoảng chừng 220 km/s, với chu kỳ luân hồi khoảng chừng 225-250 triệu năm. Hiện nay nó nằm ở vị trí cách phía trên mặt phẳng xích đạo của Ngân Hà khoảng chừng 20 năm ánh sáng, trong nhánh xoắn ốc Orion.[125]
Độ nghiêng trục và từng mùa
Do độ nghiêng trục quay của Trái Đất, lượng ánh sáng Mặt Trời chạm tới một điểm cho trước trên mặt phẳng thay đổi liên tục trong một năm. Kết quả là tạo ra hiện tượng kỳ lạ mùa, với ngày hè xuất hiện ở Bắc Bán cầu khi cực Bắc khuynh hướng về phía Mặt Trời trong khi ngày đông xuất hiện ở cực Nam. Trong suốt ngày hè, ngày dài hơn thế nữa và Mặt Trời lên rất cao hơn. Vào ngày đông, khí hậu trở nên lạnh hơn và ngày ngắn lại. Trên vòng Bắc cực, hiện tượng kỳ lạ cực điểm xảy ra lúc không còn ánh sáng ban ngày trong suốt một khoảng chừng thời gian trong năm - một ban đêm vùng cực. Ở Nam bán cầu hiện tượng kỳ lạ xảy ra theo trật tự nghịch đảo đúng chuẩn, do cực Nam luôn luôn ngược hướng với cực Bắc.
Trục tự quay của Trái Đất nghiêng so với mặt phẳng hoàng đạo góc xấp xỉ 23,5°
Theo những quy ước thiên văn học, bốn mùa được xác định bởi những điểm chí- những điểm trên quỹ đạo mà trục tự quay của Trái Đất tạo thành góc có những giá trị cực trị (cực lớn hay cực tiểu) khi so với đường thẳng về phía Mặt Trời - và những điểm phân, khi vị trí hướng của trục và khuynh hướng về phía Mặt Trời là vuông góc với nhau. Tại Bắc Bán cầu, đông chí ra mắt vào khoảng chừng ngày 21 tháng 12, hạ chí ra mắt vào khoảng chừng ngày 21 tháng 6, xuân phân xảy ra vào khoảng chừng ngày 20 tháng 3 và thu phân ra mắt vào khoảng chừng ngày 23 tháng 9.[126]
Góc nghiêng của trục Trái Đất (so với mặt phẳng hoàng đạo) là tương đối ổn định theo thời gian. Nhưng sự nghiêng của trục chịu sự tác động của chương động; một hoạt động và sinh hoạt giải trí không đều rất nhỏ với chu kỳ luân hồi 18,6 năm. Hướng của trục Trái Đất (chứ không phải góc nghiêng) cũng thay đổi theo thời gian, tuế sai quay một vòng tròn kín với chu kỳ luân hồi hơn 25.800 năm; tuế sai này là nguyên nhân cho việc khác lạ giữa năm thiên văn và năm chí tuyến. Tất cả những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt này đều được tạo ra do lực mê hoặc thay đổi của Mặt Trăng và Mặt Trời tác dụng lên phần lồi ra tại xích đạo của Trái Đất. Từ điểm nhìn của Trái Đất, những cực cũng di tán vài mét trên mặt phẳng. Chuyển động của những cực có nhiều thành phần có chu kỳ luân hồi và phức tạp, được gọi chung là "hoạt động và sinh hoạt giải trí tựa chu kỳ luân hồi". Ngoài thành phần thường niên của hoạt động và sinh hoạt giải trí này, có một chu kỳ luân hồi 14 tháng được gọi là xấp xỉ Chandler. Vận tốc tự quay của Trái Đất cũng thay đổi theo một hiện tượng kỳ lạ được biết dưới tên gọi sự thay đổi độ dài của ngày.[127]
Trong kỷ nguyên J2000, điểm cận nhật của Trái Đất ra mắt vào 3 tháng 1, và điểm viễn nhật ra mắt vào 4 tháng 7. Nhưng, những thời điểm này thay đổi theo thời gian do tuế sai và những yếu tố quỹ đạo quay khác thay đổi theo một chu kỳ luân hồi gọi là chu kỳ luân hồi Milankovitch. Sự thay đổi khoảng chừng cách giữa Mặt Trời và Trái Đất tạo ra sự tăng thêm khoảng chừng 6,9% năng lượng Mặt Trời chạm tới Trái Đất tại điểm cận nhật so với điểm viễn nhật. Do Nam bán cầu hướng vế phía Mặt Trời vào khoảng chừng xung quanh thời điểm khi Trái Đất gần Mặt Trời nhất, nên bán cầu này nhận được nhiều năng lượng hơn so với lượng năng lượng mà Bắc Bán cầu nhận được trong hành trình dài cả năm. Nhưng, hiệu ứng này là nhỏ hơn rất nhiều so với thay đổi năng lượng tổng cộng do độ nghiêng trục quay và phần lớn năng lượng dư này được hấp thụ bởi tỷ lệ nước cao hơn ở Nam bán cầu.[128]
Mặt Trăng với tầm nhìn từ Trái Đất, tháng 10 năm 2006.
Mặt Trăng là một vệ tinh đất đá tương đối lớn, tương tự như những hành tinh, có đường kính bằng khoảng chừng 1/4 đường kính Trái Đất. Mặt Trăng là vệ tinh có kích thước lớn số 1, khi tính tương đối so với kích thước hành tinh nó quay quanh.
Lực mê hoặc giữa Trái Đất và Mặt Trăng sinh ra thủy triều trên Trái Đất. Hiệu ứng tương tự trên Mặt Trăng dẫn đến khóa thủy triều của nó: chu kỳ luân hồi tự quay của Mặt Trăng bằng với chu kỳ luân hồi quay quanh Trái Đất. Kết quả là nó luôn luôn hướng một mặt về hướng Trái Đất. Khi Mặt Trăng quay quanh Trái Đất, những phần rất khác nhau trên mặt phẳng của nó được Mặt Trời chiếu sáng, nên có những pha của Mặt Trăng: phần sẫm trên mặt phẳng được phân cách với phần sáng bằng đường phân cách Mặt Trời.
Do sự tương tác thủy triều, Mặt Trăng ngày càng cách xa Trái Đất với tốc độ trung bình 38 mm mỗi năm. Trong suốt vài triệu năm, những sự thay đổi nhỏ này – và sự dài ra của ngày trên Trái Đất vào khoảng chừng 23 µs một năm - đã tạo ra những sự thay đổi đáng kể.[129] Chẳng hạn, trong suốt kỷ Devon (vào khoảng chừng 410 triệu năm trước) có 400 ngày trong một năm, với mỗi ngày kéo dãn trong 21,8 giờ.[130]
Mặt Trăng tác động lên sự sống thông qua việc điều trung khí hậu. Các chứng cứ hóa thạch và giả lập máy tính chỉ ra rằng độ nghiêng trục của Trái Đất được ổn định bởi tương tác thủy triều với Mặt Trăng.[131] Một số người nhận định rằng nếu không còn sự ổn định này để chống lại những mômen xoắn do tác động của Mặt Trời và những hành tinh khác tới Trái Đất thì trục tự quay của Trái Đất hoàn toàn có thể đã tạm bợ và hỗn loạn, in như trên Sao Hỏa.[132] Nếu trục tự quay của Trái Đất gần với mặt phẳng quỹ đạo, khí hậu Trái Đất có lẽ rằng sẽ cực kỳ khắc nghiệt do tạo ra sự sai biệt theo mùa cực lớn. Một cực sẽ gần như thể phía trực tiếp tới Mặt Trời và luôn trong ngày hè và cực kia luôn luôn trong ngày đông. Các nhà hành tinh học nhận định rằng khi đó phần lớn nhiều chủng quy mô sự sống cao cấp sẽ bị hủy hoại.[133] Điều này vẫn là một chủ đề gây tranh cãi và những nghiên cứu và phân tích tiếp theo về Sao Hỏa - giống với Trái Đất về chu kỳ luân hồi tự quay và độ nghiêng trục, nhưng không còn vệ tinh đủ lớn hay lõi lỏng - hoàn toàn có thể đáp ứng những thông tin tương hỗ update.
Hình ảnh màn biểu diễn theo tỉ lệ khoảng chừng cách giữa Trái Đất với Mặt Trăng và kích thước của chúng.
Mặt Trăng là vừa đủ xa để khi nhìn từ Trái Đất, có kính thước góc biểu kiến in như Mặt Trời (Mặt Trời có đường kính to hơn Mặt Trăng 400 lần, và khoảng chừng cách xa Trái Đất bằng gấp 400 lần quãng đường giữa Mặt Trăng và Trái Đất).[121] Điều này được cho phép hiện tượng kỳ lạ nhật thực toàn phần cũng như nhật thực hình khuyên ra mắt trên Trái Đất.
Giả thuyết phổ biến nhất về nguồn gốc của Mặt Trăng nhận định rằng nó được tạo thành sau va đập của một tiền hành tinh, gọi là Theia có kích thước cỡ Sao Hỏa, với Trái Đất ở thời kỳ đầu. Giả thuyết này lý giải sự thiếu vắng sắt và những nguyên tố dễ bay hơi khác trên Mặt Trăng, và sự giống nhau Một trong những thành phần đất của lớp vỏ Trái Đất cũng như Mặt Trăng.[134]
Mô phỏng bán vệ tinh 3753 Cruithne quay quanh Trái Đất theo quỹ đạo hình móng ngựa.
Trái Đất có một bán vệ tinh là 3753 Cruithne, đây là một tiểu hành tinh có đường kính khoảng chừng 5 km quay quanh Mặt Trời nhưng đôi khi 3753 Cruithne được xem như vệ tinh thứ hai của Trái Đất do sự hoạt động và sinh hoạt giải trí phức tạp từ quỹ đạo của nó khiến nó trông như đang quay quanh Trái Đất theo Quỹ đạo hình móng ngựa. 3753 Cruithne phải mất đến 770 năm mới hoàn toàn có thể quay hết một vòng quỹ đạo hình móng ngựa xung quanh Trái Đất.[135]
Giả thuyết vệ tinh thứ hai
Có nhiều giả thuyết về vệ tinh tự nhiên thứ hai của Trái Đất. Ý kiến đầu tiên là của Frederic Petit, sau đó là của Georg Waltermath.
Hình mô tả vùng trong Hệ Mặt Trời có điều kiện thuận lợi cho phát sinh sự sống tương ứng với tuổi đời của Mặt Trời
Hiện nay, Trái Đất là ví dụ duy nhất về một môi trường tự nhiên thiên nhiên được cho phép duy trì sự tiến hóa.[136] Trái Đất đáp ứng những điều kiện thiết yếu như nước, một môi trường tự nhiên thiên nhiên mà những phân tử hữu cơ phức tạp hoàn toàn có thể tổng hợp được, năng lượng vừa đủ cho quá trình trao đổi chất.[137] Khoảng cách từ Trái Đất tới Mặt Trời, độ lêch tâm của quỹ đạo quay, tỉ số quay, độ nghiêng trục quay, lịch sử địa chất Trái Đất, bầu không khí ổn định và từ trường bảo vệ tất cả đều là những điều kiện thiết yếu để hình thành và duy trì sự sống trên hành tinh này.[138]
Sinh quyển
Các dạng sự sống trên hành tinh đôi khi được nói đến như thể "sinh quyển". Người ta nói chung nhận định rằng sinh quyển Trái Đất khởi đầu tiến hóa cách đó khoảng chừng 3,5 tỷ năm. Trái Đất là nơi duy nhất đã biết có sự sống tồn tại. Các nhà khoa học nhận định rằng một sinh quyển như ở Trái Đất là rất hiếm.[139]
Sinh quyển được phân phân thành một số trong những quần xã sinh vật, gồm có những hệ thực vật và hệ động vật tương đối giống nhau sinh sống. Các quần xã sinh vật được phân chia đa phần theo vĩ độ và theo độ cao trên mực nước biển. Các quần xã sinh vật nằm trong phạm vi vòng Bắc cực và vòng Nam cực là tương đối hiếm về thực vật và động vật, trong khi phần lớn những quần xã sinh vật phong phú về chủng loại nhất nằm gần đường xích đạo.[140]
Sinh quyển của Trái Đất tạo ra những thay đổi khá lớn đối với bầu khí quyển và, ngược lại, cũng nhờ có bầu khí quyển mà có những bước phát triển đáng kể. Sự quang hợp sinh oxy tiến triển từ 2,7 tỷ năm trước đã tạo ra bầu không khí chứa nitơ-oxy tồn tại như ngày này. Sự thay đổi này tạo điều kiện thuận lợi cho việc phổ biến của những vi sinh vật hiếu khí, cũng như việc tầng ôzôn - cùng với từ trường của Trái Đất- đã ngăn ngừa những tia phóng xạ, được cho phép sự sống tồn tại trên Trái Đất. Các hiệu suất cao khác của khí quyển đối với sự sống gồm có vận chuyển, đáp ứng nhiều chủng loại khí hữu dụng, đốt cháy những thiên thạch nhỏ trước khi chúng va chạm với mặt đất và điều hòa nhiệt độ.[141] Hiện tượng ở đầu cuối được biết dưới tên gọi hiệu ứng nhà kính: những phân tử khí thu nhiệt năng tỏa ra từ mặt đất, làm tăng nhiệt độ trung bình. Dioxide cacbon, hơi nước, mêtan và ôzôn là những khí nhà kính đầu tiên trong bầu khí quyển của Trái Đất. Nếu không còn hiệu ứng duy trì nhiệt này, nhiệt độ trung bình mặt phẳng sẽ là -18 °C và sự sống sẽ không hoàn toàn có thể tồn tại.[82]
Con người
Địa lý con ngườiTrái Đất về đêm, sự phối hợp của những tài liệu chiếu sáng mặt đất của DMSP/OLS trên hình ảnh về đêm giả lập của địa cầu. Hình ảnh này sẽ không phải là hình chụp và nhiều rõ ràng hoàn toàn có thể sáng hơn so với những gì một người xem trực tiếp hoàn toàn có thể thấy.
Trái Đất là nơi sinh sống của hơn 7.550.000.000 người tính đến tháng 11 năm 2022,[142] và những dự án công trình bất Động sản nghiên cứu và phân tích chỉ ra rằng dân số thế giới sẽ đạt tới 9,2 tỷ vào năm 2050.[143] Phần lớn sự ngày càng tăng này ra mắt ở những nước đang phát triển. Mật độ dân số rất đa dạng ở khắp nơi trên thế giới, nhưng phần lớn sống ở châu Á. Năm 2022, 60% dân số thế giới sẽ sống ở những thành thị thay vì nông thôn.[144]
Ước tính rằng chỉ có một phần tám mặt phẳng Trái Đất thích hợp cho con người sinh sống - ba phần tư mặt phẳng bị bao trùm bởi nước, và một nửa diện tích s quy hoạnh đất hoặc là sa mạc (14 %),[145] hoặc là núi cao (27%),[146] hoặc những địa hình không phù hợp khác. Điểm tận cùng ở cực bắc hoàn toàn có thể sống lâu dài là Alert, trên đảo Ellesmere ở Nunavut, Canada[147] (82°28' vĩ bắc). Điểm tận cùng ở cực nam là trạm Nam Cực Amundsen-Scott, gần như thể trùng Nam cực(90° vĩ nam).
Các quốc gia độc lập đã tuyên bố độc lập lãnh thổ với tất cả đất trên mặt phẳng, ngoại trừ một vài phần ở châu Nam Cực. Tính đến năm 2007 có 201 nhà nước có độc lập lãnh thổ, gồm có 192 thành viên của Liên Hợp Quốc. Thêm vào đó, có 59 lãnh thổ phụ thuộc và một số trong những vùng tự trị, những lãnh thổ đang tranh chấp hoặc những chính thể khác. Trong lịch sử, Trái Đất chưa bao giờ là một chính thể có độc lập lãnh thổ với quyền lực bao trùm cả thế giới, dù một số trong những quốc gia đã chiếm hữu được vị trí thống trị và rồi sụp đổ.[148]
Liên Hợp Quốc là một tổ chức quốc tế với quy mô toàn thế giới, được thành lập nhằm mục đích can thiệp vào những cuộc tranh chấp Một trong những quốc gia, ngăn ngừa những cuộc xung đột vũ trang.[149] Tuy nhiên, Liên Hợp Quốc chưa bao giờ là một chính thể toàn thế giới. Trong khi Liên Hợp Quốc tạo ra một cơ chế cho luật quốc tế và khi có sự đồng ý của những thành viên, tham gia can thiệp vũ trang,[150] thì nó đa phần phục vụ như thể một forum cho ngoại giao quốc tế.
Người đầu tiên bay vòng quanh Trái Đất là Yuri Alekseyevich Gagarin vào ngày 12 tháng 4 năm 1961.[151] Tính đến năm 2004, tổng cộng đã có tầm khoảng chừng 400 người đã du hành vào không khí và tham gia bay vòng quanh Trái Đất, trong đó có 12 người đã đặt chân lên Mặt Trăng.[152][153][154] Thông thường, chỉ có vài người sống trong không khí đó là những người dân thao tác tại Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Phi hành đoàn của trạm gồm 6 người được thay thế liên tục sau mỗi 6 tháng.[155] Con người đi xa nhất khỏi Trái Đất vào năm 1970, khi phi hành đoàn của tàu Apollo 13 ở cách Trái Đất 400.171 km.[156][157]
Con người với Trái Đất Sử dụng đất thế giới năm 2003 Cách sử dụng đất Tỉ lệ phần trăm Đất trồng được: 10.57%[158]Đất trồng cây nhiều năm: 1.04%[159]Trái Đất đáp ứng những tài nguyên hoàn toàn có thể được con người tiêu dùng cho nhiều mục tiêu. Một vài trong số đó là những nguồn tài nguyên không tái tạo và rất khó tạo ra trong thuở nào gian ngắn như nhiều chủng loại nhiên liệu hóa thạch.
Các nguồn nhiên liệu hóa thạch lớn được lấy từ lớp vỏ Trái Đất, gồm có than đá, dầu mỏ, khí thiên nhiên và metan hydrat. Các loại nhiên liệu này được sử dụng để tạo ra năng lượng và làm nguồn nguyên vật liệu sản xuất những chất hóa học. Quặng tài nguyên được hình thành trong lớp vỏ Trái Đất thông qua quá trình hình thành quặng, tạo ra từ những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt xói mòn và kiến thiết mảng.[160] Các dạng quặng này tập trung nhiều sắt kẽm kim loại cũng như những nguyên tố hữu dụng khác.
Sinh quyển Trái Đất tạo ra những sản phẩm sinh học có ích cho con người gồm có thức ăn, gỗ, dược phẩm, khí oxy và tái chế nhiều chất thải hữu cơ. Hệ sinh thái lục địa phụ thuộc vào tầng đất mặt và nước sạch còn hệ sinh thái đại dương nhờ vào những chất dinh dưỡng hòa tan trong nước được rửa trôi từ đất liền ra.[161] Con người cũng sống trên đất bằng phương pháp sử dụng những vật liệu xây dựng để thiết kế nhà cửa. Tổng diện tích s quy hoạnh đất được tưới tiêu vào năm 2005 là 2.770.980 km².[158]
Cuộc sống của con người cũng chịu những tác động xấu từ những dạng thời tiết chu kì như bão, áp thấp nhiệt đới gió mùa hay những dịch chuyển không bình thường như động đất, lở đất, sóng thần, phun trào núi lửa, lốc xoáy, sụt đất, bão tuyết, lũ lụt, hạn hán và những thảm họa thiên tai khác.
Con người cũng là thủ phạm của nhiều xáo trộn tiêu cực cho Trái Đất, nhiều trong số đó ảnh hưởng lại chính con người: sự ô nhiễm không khí và nguồn nước, mưa acid và những chất độc hại khác, sự biến mất của thảm thực vật (chăn thả quá mức, nạn chặt phá rừng, sa mạc hóa) và của động vật hoang dã (tuyệt chủng loài), hiện tượng kỳ lạ bạc màu đất, sự mất đất, sự xói mòn và sự xuất hiện của những sinh vật xâm hại.
Người ta đồng ý rằng có một mối liên hệ Một trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt của con người với hiện tượng kỳ lạ nóng lên toàn cầu do sự phát thải khí dioxide carbon trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt công nghiệp. Hiện tượng này làm tan băng, ngày càng tăng những dải nhiệt độ khắc nghiệt, biến hóa khí hậu lớn và mực nước biển dâng cao.[162]
Bức ảnh đầu tiên chụp cảnh "Trái Đất mọc" từ Mặt Trăng; tấm hình đã làm thay đổi cảm nhận của công chúng về vai trò của Trái Đất
Ký hiệu thiên văn tiêu đúng cho Trái Đất là một hình chữ thập có đường tròn xung quanh.[163]
Trái Đất thường được nhân cách hóa như một vị thần, thường là một nữ thần. Trong nhiều nền văn hóa, nữ thần Mẹ hay Mẹ Trái Đất tượng trưng cho một vị thần sinh sôi nảy nở. Các thần thoại về sự sáng thế trong nhiều tôn giáo gợi nhớ về câu truyện tạo ra Trái Đất của một vị thần/những vị thần siêu nhiên. Các nhóm tôn giáo rất khác nhau, thường gắn với những nhánh chính thống của Tin Lành[164] hay Hồi giáo,[165] xác định rằng những lý giải của tớ về thần thoại sáng thế trong những kinh sách là sự việc thật và nên được xem xét cùng với hay thay thế cho những miêu tả khoa học thông thường về sự hình thành Trái Đất cũng như nguồn gốc và phát triển của sự việc sống.[166] Cộng đồng những nhà khoa học[167][168] và một số trong những nhóm tôn giáo khác đã bác bỏ xác định này.[169][170][171] Ví dụ nổi bật nhất là tranh luận sáng thế-tiến hóa.
Trong quá khứ, có nhiều mức độ niềm tin rất khác nhau vào một Trái Đất phẳng,[172] nhưng nó đã được thay thế bằng khái niệm Trái Đất cầu nhờ những quan sát và những chuyến du ngoạn vòng quanh Trái Đất.[173] Hình ảnh của Trái Đất dưới quan điểm của con người đã thay đổi với sự ra đời của những chuyến bay của tàu vũ trụ, và giờ đây con người xem xét sinh quyển dưới một tầm nhìn tổng thể toàn cầu.[174][175] Nó được phản ánh qua phong trào môi trường tự nhiên thiên nhiên đang lên, quan tâm tới ảnh hưởng của quả đât lên hành tinh xanh này.[176]
- Quả địa cầu
Giờ Trái Đất
Ngày Trái Đất
Mặt Trời
Hệ Mặt Trời
^ Tất cả những đại lượng thiên văn đều liên tục thay đổi. Các đại lượng dưới đây được xác định vào kỷ nguyên J2000.0, vô hiệu tất cả những thay đổi định kỳ. ^ Blue planet (hành tinh xanh) được sử dụng làm tiêu đề cho một số trong những bộ phim truyện như 'Blue Planet' và 'The Blue Planet', trong tạp chí Life số The Incredible Year '68 nổi bật bởi tấm hình 'Earthrise' cùng với vài dòng chữ của nhà thơ James Dickey Behold/The blue planet steeped in its dream/Of reality [10] trang 7-8,[11] và tiêu đề của bản báo cáo từ Cơ quan Vũ trụ châu Âu Exploring the water cycle of the 'Blue Planet' [12] ^ Các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời đều quá lạnh hoặc quá nóng để hoàn toàn có thể tồn tại nước ở dạng lỏng. Nhưng nước ở dạng lỏng được xác nhận rằng đã từng tồn tại trên mặt phẳng Sao Hỏa trong quá khứ, và hoàn toàn có thể vẫn còn tồn tại cho tới ngày này.[20] Có nhiều nhà nghiên cứu và phân tích xác định sự tồn tại của nước trên hành tinh khác.[21][22] Xem thêm những nguồn.[21] ^ Vào năm 2007, hơi nước được phát hiện thấy trong lớp không khí xung quanh một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời, và nó là một hành tinh khí khổng lồ. Xem: Tinetti, G.; và đồng nghiệp (năm 2007). “Water vapour in the atmosphere of a transiting extrasolar planet”. tờ Nature. tập 448: 169–171. doi:10.1038/nature06002. “Và đồng nghiệp” được ghi trong: |author= (trợ giúp); Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |year= (trợ giúp) ^ Số ngày trong dương lịch nhỏ hơn một chút ít so với số ngày trong năm thiên văn do hoạt động và sinh hoạt giải trí quay của Trái Đất quanh Mặt Trời tạo ra thêm một hoạt động và sinh hoạt giải trí quay của Trái Đất quanh trục. ^ Bài viết này là bản dịch một phần nội dung bài viết "Petrology" trong Encyclopædia Britannica, phiên bản 11, một ấn phẩm lúc bấy giờ thuộc phạm vi hiệp hội. ^ Phụ thuộc vào từng khu vực thay đổi trong khoảng chừng 5 và 200 km. ^ Phụ thuộc vào từng khu vực thay đổi trong khoảng chừng 5 và 70 km. ^ tính cả mảng Somali, mảng này đang trong quá trình tách khỏi mảng châu Phi. Xem: Chorowicz, Jean (tháng 10 năm 2005). “The East African rift system”. Tờ Journal of African Earth Sciences. 43 (1–3): trang 379–410. doi:10.1016/j.jafrearsci.2005.07.019. ^ Số liệu này được đo bởi tàu Kaikō vào tháng 3 năm 1995 và người ta tin rằng đây là số lượng đúng chuẩn nhất từng được đo. Xem bài (tiếng Anh) để biết thêm thông tin rõ ràng. ^ Tổng thể tích của tất cả những đại dương trên thế giới là: 1.4×109 km³. Tổng diện tích s quy hoạnh mặt phẳng Trái Đất là 5.1×108km². Nên, theo phép tính xấp xỉ, độ sâu trung bình là tỉ số giữa hai đại lượng trên hay 2.7 km. ^ Đối với Trái Đất, bán kính của quyển Hill là: R H = a ( m 3 M ) 1 3 displaystyle beginsmallmatrixR_H=aleft(frac m3Mright)^frac 13endsmallmatrix , trong đó m là khối lượng của Trái Đất, a là đơn vị thiên văn, và M là khối lượng của Mặt Trời. Nên bán kính tính theo AU là: ( 1 3 ⋅ 332 , 946 ) 1 3 = 0.01 displaystyle beginsmallmatrixleft(frac 13cdot 332,946right)^frac 13=0.01endsmallmatrix .
^ a b Các nhóm hoạt động và sinh hoạt giải trí thuộc IERS (2003). McCarthy, Dennis D.; Petit, Gérard (sửa đổi và biên tập). General Definitions and Numerical Standards (bằng tiếng Anh). U.S. Naval Observatory and Bureau International des Poids et Mesures. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2022. Đã bỏ qua tham số không rõ |booktitle= (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: list sửa đổi và biên tập viên (link) ^ a b Cazenave, Anny (1995). “Geoid, Topography and Distribution of Landforms”. Trong Ahrens, Thomas J. (sửa đổi và biên tập). Global earth physics a handbook of physical constants (PDF) (bằng tiếng Anh). Washington, DC: American Geophysical Union. ISBN 0-87590-851-9. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2022. ^ Nhiều tác giả (năm 2000). David R. Lide (sửa đổi và biên tập). Handbook of Chemistry and Physics (bằng tiếng Anh) . CRC. ISBN 0849304814. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |year= (trợ giúp) ^ Pidwirny, Michael (ngày 2 tháng 2 năm 2006). “Surface area of our planet covered by oceans and continents.(Table 8o-1)” (bằng tiếng Anh). Đại học British Columbia, Okanagan. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2007. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp) ^ a b Staff (ngày 24 tháng 7 năm 2008). “World”. The World Factbook (bằng tiếng Anh). Central Intelligence Agency. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2008. ^ Do sự thay đổi liên tục của tự nhiên, cũng như sự mập mờ xung quanh những mặt băng, "and mapping conventions for vertical datums", số lượng đúng chuẩn về diện tích s quy hoạnh bao trùm của nước và đất là không thiết yếu. Dựa trên những thông tin từ "Vector Map" và ://www-gem.jrc.it/ Lưu trữ 2008-06-29 tại Wayback Machine Global Landcover], những hồ nước và hơi nước che phủ tôi đa 0,6% và 1,0% mặt phẳng Trái Đất. Chú ý rằng lớp băng của Nam cực đảo Greenland được tính như mặt đất, dù phần lớn phần đá của chúng nằm dưới mực nước biển. ^ Yoder, C. F. (1995) p. 12. ^ Allen, Clabon Walter; Cox, Arthur N. (2000). Allen's Astrophysical Quantities (bằng tiếng Anh). Springer. tr. 296. ISBN 0387987460.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ a b c Williams, David R. (ngày một tháng 9 năm 2004). “Earth Fact Sheet” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2007. ^ 2539_CH01 ^ Google book ^ ://www.esa.int/esapub/bulletin/bulletin137/bul137b_drinkwater.pdf ^ May, Robert M. (1988). “Có bao nhiêu loài sinh vật trên Trái Đất?-How many species are there on earth?”. Tờ Science (bằng tiếng Anh). tập 241 (số 4872): trang 1441–1449. doi:10.1126/science.241.4872.1441. PMID 17790039. Truy cập ngày 14 tháng 8 năm 2007. ^ a b Dalrymple, G.B. (1991). Tuổi của Trái Đất-The Age of the Earth (bằng tiếng Anh). California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-1569-6. ^ a b Newman, William L. (ngày 9 tháng 7 năm 2007). “Age of the Earth” (bằng tiếng Anh). USGS. Truy cập ngày 20 tháng 9 năm 2007. ^ a b Dalrymple, G. Brent (2001). “The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved”. Tờ Geological Society, Luân Đôn, Special Publications (bằng tiếng Anh). tập 190: trang 205–221. doi:10.1144/GSL.SP.2001.190.01.14. Truy cập ngày 20 tháng 9 năm 2007. ^ a b Stassen, Chris (ngày 10 tháng 9 năm 2005). “The Age of the Earth” (bằng tiếng Anh). trang web TalkOrigins Archive. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2008. ^ Roy M. Harrison & Hester, Ronald E. (2002). Causes and Environmental Implications of Increased UV-B Radiation (bằng tiếng Anh). Royal Society of Chemistry. ISBN 0854042652.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ a b Carrington, Damian (ngày 21 tháng 2 năm 2000). “Date set for desert Earth” (bằng tiếng Anh). BBC News. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2007. ^ a b Sao Hỏa là hành tinh giống Trái Đất nhất trong Hệ Mặt Trời. ^ a b Malik, Tariq (ngày 2 tháng 3 năm 2007). “Rover reveals Mars was once wet enough for life”. Space.com (qua MSNBC). Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2007. ^ “Simulations Show Liquid Water Could Exist on Mars”. Daily Headlines. Đại học Arkansas. ngày 7 tháng 11 năm 2005. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2007. ^ Trái Đất là một hành tinh có nước và không khí. ^ Yoder Charles F. (1995:8). ^ “earth, n.¹”. Oxford English Dictionary (ấn bản 3). Oxford, Anh: Nhà xuất bản Đại học Oxford. 2010. doi:10.1093/acref/9780199571123.001.0001. ISBN 9780199571123. ^ Simek, Rudolf. Trans. Angela Hall as Dictionary of Northern Mythology, tr. 179. D.S. Brewer, 2007. ISBN 978-0-85991-513-7. ^ Bowring, S. (1995). “The Earth's early evolution”. Tờ Science (bằng tiếng Anh). tập 269: trang 1535. doi:10.1126/science.7667634. PMID 7667634. ^ Qingzhu Yin; Jacobsen, S. B.; Yamashita, K.; Blichert-Toft, J.; Télouk, P.; Albarède, F. (2002). “A short timescale for terrestrial planet formation from Hf-W chronometry of meteorites”. Tờ Nature (bằng tiếng Anh). tập 418 (số 6901): trang 949–952. doi:10.1038/nature00995.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ Kleine, Thorsten; Palme, Herbert; Mezger, Klaus; Halliday, Alex N. (ngày 24 tháng 11 năm 2005). “Hf-W Chronometry of Lunar Metals and the Age and Early Differentiation of the Moon”. Tờ Science (bằng tiếng Anh). tập 310 (số 5754): trang 1671–1674. doi:10.1126/science.1118842.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Canup, R. M.; Asphaug, E. (2001). An impact origin of the Earth-Moon system (bằng tiếng Anh). American Geophysical Union. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2007. Đã bỏ qua tham số không rõ |booktitle= (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Morbidelli, A.; Chambers, J.; Lunine, J. I.; Petit, J. M.; Robert, F.; Valsecchi, G. B.; Cyr, K. E. (2000). “Source regions and time scales for the delivery of water to Earth”. Meteoritics & Planetary Science (bằng tiếng Anh). tập 35 (số 6): trang 1309–1320. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ John James William Rogers & Santosh, M. (2004). Continents and Supercontinents (bằng tiếng Anh). Oxford University Press US. tr. trang 48. ISBN 0195165896.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ P.M. Hurley & Rand, J.R. (1969). “Pre-drift continental nuclei”. Tờ Science (bằng tiếng Anh). tập 164: trang 1229–1242. doi:10.1126/science.164.3885.1229. PMID 17772560.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ Armstrong, R.L. (1968). “A model for the evolution of strontium and lead isotopes in a dynamic earth”. Rev. Geophys. (bằng tiếng Anh). tập 6: trang 175–199. doi:10.1029/RG006i002p00175. ^ De Smet, J (2000). “Early formation and long-term stability of continents resulting from decompression melting in a convecting mantle”. Tờ Tectonophysics (bằng tiếng Anh). tập 322: trang 19. doi:10.1016/S0040-1951(00)00055-X. ^ Harrison, Tm; Blichert-Toft, J; Müller, W; Albarede, F; Holden, P; Mojzsis, Sj (2005). “Heterogeneous Hadean hafnium: evidence of continental crust 4.4 to 4.5 ga”. Science (Tp New York, N.Y.) (bằng tiếng Anh). tập 310 (số 5756): trang 1947–50. doi:10.1126/science.1117926. PMID 16293721.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Hong, D (2004). “Continental crustal growth and the supercontinental cycle: evidence from the Central Asian Orogenic Belt”. Journal of Asian Earth Sciences (bằng tiếng Anh). tập 23: trang 799. doi:10.1016/S1367-9120(03)00134-2. ^ Armstrong, R.L. (1991). “The persistent myth of crustal growth”. Tờ Australian Journal of Earth Sciences (bằng tiếng Anh). tập 38: trang 613–630. doi:10.1080/08120099108727995. ^ Murphy, J. B.; Nance, R. D. (1965). “How do supercontinents assemble?”. Tờ American Scientist (bằng tiếng Anh). tập 92: trang 324–33. doi:10.1511/2004.4.324. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 8 năm 2004. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Purves, William Kirkwood; Sadava, David; Orians, Gordon H.; Heller, Craig (năm 2001). Life, the Science of Biology: The Science of Biology (bằng tiếng Anh). Macmillan. tr. trang 455. ISBN 0716738732. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |year= (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Doolittle, W. Ford (2000). “Uprooting the tree of life”. Tờ Scientific American (bằng tiếng Anh). tập 282 (số 6): trang 90–95. doi:10.1038/nature03582. ^ Berkner, L. V.; Marshall, L. C. (1965). “On the Origin and Rise of Oxygen Concentration in the Earth's Atmosphere”. Tờ Journal of Atmospheric Sciences (bằng tiếng Anh). tập 22 (số 3): trang 225–261. doi:10.1175/1520-0469(1965)022<0225:OTOARO>2.0.CO;2. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Burton, Kathleen (ngày 29 tháng 11 năm 2002). “Astrobiologists Find Evidence of Early Life on Land” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2007. ^ Kirschvink, J. L. (1992). Late Proterozoic low-latitude global glaciation: the Snowball Earth. The Proterozoic Biosphere: A Multidisciplinary Study (bằng tiếng Anh). Cambridge University Press. tr. trang 51–52. ISBN 0521366151. Đã bỏ qua tham số không rõ |editors= (gợi ý |editor=) (trợ giúp) ^ Raup, D. M.; Sepkoski, J. J. (1982). “Mass Extinctions in the Marine Fossil Record”. Tờ Science (bằng tiếng Anh). tập 215 (số 4539): trang 1501–1503. doi:10.1126/science.215.4539.1501. PMID 17788674. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Gould, Stephan J. (1994). “The Evolution of Life on Earth”. tờ Scientific American (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2007. ^ Wilkinson, B. H.; McElroy, B. J. (2007). “The impact of humans on continental erosion and sedimentation”. tờ Bulletin of the Geological Society of America (bằng tiếng Anh). tập 119 (số 1–2): trang 140–156. doi:10.1130/B25899.1. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Staff. “Paleoclimatology - The Study of Ancient Climates” (bằng tiếng Anh). Page Paleontology Science Center. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2007. ^ a b c Sackmann, I.-J.; Boothroyd, A. I.; Kraemer, K. E. (1993). “Our Sun. III. Present and Future” (PDF). tờ Astrophysical Journal (bằng tiếng Anh). tập 418: trang 457–468. Bibcode:1993ApJ...418..457S. doi:10.1086/173407. Truy cập ngày 8 tháng 7 năm 2008.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Kasting, J.F. (1988). “Runaway and Moist Greenhouse Atmospheres and the Evolution of Earth and Venus”. tờ Icarus (bằng tiếng Anh). tập 74: trang 472–494. doi:10.1016/0019-1035(88)90116-9. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2007. ^ a b Ward and Brownlee (2002). ^ Britt, Robert (ngày 25 tháng 2 năm 2000). “Freeze, Fry or Dry: How Long Has the Earth Got?” (bằng tiếng Anh). Bản gốc tàng trữ ngày 6 tháng 7 năm 2000. Truy cập ngày 26 tháng 7 năm 2009. ^ Li, King-Fai; Pahlevan, Kaveh; Kirschvink, Joseph L.; Yung, Yuk L. (2009). “Atmospheric Pressure as a Natural Climate Regulator for a Terrestrial Planet with a Biosphere” (PDF). tờ Proceedings of the National Academy of Sciences (bằng tiếng Anh). tập 1-6 (số 24): trang 9576–9579. doi:10.1073/pnas.0809436106. Truy cập ngày 19 tháng 7 năm 2009.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Guillemot, H.; Greffoz, V. (2002). “Ce que sera la fin du monde”. Tờ Science et Vie (bằng tiếng Pháp). tậpN° 1014.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Christine Bounama & Siegfried Franck and Werner von Bloh (2001). “The fate of Earth's ocean” (PDF). Hydrology and Earth System Sciences (bằng tiếng Anh). Germany: Potsdam Institute for Climate Impact Research. tập5 (số 4): trang 569–575. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2009.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ a b Schröder, K.-P. (2008). “Distant future of the Sun and Earth revisited”. Tờ Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (bằng tiếng Anh). tập386: trang 155. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13022.x. arXiv:0801.4031. Đã bỏ qua tham số không rõ |coauthors= (gợi ý |author=) (trợ giúp)
See also Palmer, Jason (ngày 22 tháng 2 năm 2008). “Hope dims that Earth will survive Sun's death”. NewScientist.com news service (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2008. ^ Stern, David P. (ngày 25 tháng 11 năm 2001). “Planetary Magnetism” (bằng tiếng Anh). NASA. Bản gốc tàng trữ ngày 14 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày một tháng 4 năm 2007. ^ Tackley, Paul J. (ngày 16 tháng 6 năm 2000). “Mantle Convection and Plate Tectonics: Toward an Integrated Physical and Chemical Theory”. Science (bằng tiếng Anh). tập288 (số 5473): trang 2002–2007. doi:10.1126/science.288.5473.2002. PMID 10856206. ^ Milbert, D. G.; Smith, D. A. “Converting GPS Height into NAVD88 Elevation with the GEOID96 Geoid Height Model” (bằng tiếng Anh). National Geodetic Survey, NOAA. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ a b Sandwell, D. T.; Smith, W. H. F. (ngày 7 tháng 7 năm 2006). “Exploring the Ocean Basins with Satellite Altimeter Data” (bằng tiếng Anh). NOAA/NGDC. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Mohr, P.J.; Taylor, B.N. (2000). “Unit of length (meter)”. NIST Reference on Constants, Units, and Uncertainty (bằng tiếng Anh). NIST Physics Laboratory. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Senne, Joseph H. (2000). “Did Edmund Hillary Climb the Wrong Mountain”. Tờ Professional Surveyor (bằng tiếng Anh). tập20 (số 5): trang 16–21. ^ Sharp, David (ngày 5 tháng 3 năm 2005). “Chimborazo and the old kilogram”. Tờ The Lancet (bằng tiếng Anh). tập365 (số 9462): trang 831–832. doi:10.1016/S0140-6736(05)71021-7. ^ Morgan, J. W.; Anders, E. (1980). “Chemical composition of Earth, Venus, and Mercury”. Tờ Proceedings of the National Academy of Science (bằng tiếng Anh). tập71 (số 12): trang 6973–6977. doi:10.1073/pnas.77.12.6973. PMID 16592930. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Kerr, Richard A. (ngày 26 tháng 9 năm 2005). “Earth's Inner Core Is Running a Tad Faster Than the Rest of the Planet”. Science (bằng tiếng Anh). 309 (5739): 1313. doi:10.1126/science.309.5739.1313a. PMID 16123276. ^ Jordan, T. H. (1979). “Structural Geology of the Earth's Interior”. Tờ Proceedings National Academy of Science (bằng tiếng Anh). 76 (9): 4192–4200. doi:10.1073/pnas.76.9.4192. PMID 16592703. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2007. ^ Robertson, Eugene C. (ngày 26 tháng 7 năm 2001). “The Interior of the Earth” (bằng tiếng Anh). USGS. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2007. ^ a b c D. L. Turcotte & Schubert, G. (2002). “chương 4”. Geodynamics (PDF) (bằng tiếng Anh) . Cambridge, Anh: Nhà in Đại học Cambridge. tr. trang 136–137. ISBN 978-0-521-66624-4.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ Sanders, Robert (ngày 10 tháng 12 năm 2003). “Radioactive potassium may be major heat source in Earth's core” (bằng tiếng Anh). UC Berkeley News. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2007. ^ Alfè, D.; Gillan, M. J.; Vocadlo, L.; Brodholt, J; Price, G. D. (2002). “The ab initio simulation of the Earth's core” (dạng PDF). Philosophical Transaction of the Royal Society of London (bằng tiếng Anh). 360 (1795): tr. 1227–1244. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Vlaar, N (1994). “Cooling of the earth in the Archaean: Consequences of pressure-release melting in a hotter mantle”. Earth and Planetary Science Letters (bằng tiếng Anh). 121: 1. doi:10.1016/0012-821X(94)90028-0. ^ a b Sclater, John G (1981). “Oceans and Continents: Similarities and Differences in the Mechanisms of Heat Loss”. Tờ Journal of Geophysical Research (bằng tiếng Anh). tập 86: trang 11535. doi:10.1029/JB086iB12p11535. ^ Richards, M. A.; Duncan, R. A.; Courtillot, V. E. (1989). “fluorod Basalts and Hot-Spot Tracks: Plume Heads and Tails”. Tờ Science (bằng tiếng Anh). 246 (4926): tr. 103–107. doi:10.1126/science.246.4926.103. PMID 17837768. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Brown, W. K.; Wohletz, K. H. (2005). “SFT and the Earth's Tectonic Plates” (bằng tiếng Anh). Los Alamos National Laboratory. Bản gốc tàng trữ ngày 17 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Kious, W. J.; Tilling, R. I. (ngày 5 tháng 5 năm 1999). “Understanding plate motions” (bằng tiếng Anh). USGS. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Seligman, Courtney (2008). “The Structure of the Terrestrial Planets”. Online Astronomy eText Table of Contents (bằng tiếng Anh). cseligman.com. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2008. ^ Duennebier, Fred (ngày 12 tháng 8 năm 1999). “Pacific Plate Motion”. University of Hawaii. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2007. ^ Mueller, R.D.; Roest, W.R.; Royer, J.-Y.; Gahagan, L.M.; Sclater, J.G. (ngày 7 tháng 3 năm 2007). “Age of the Ocean fluoror Poster” (bằng tiếng Anh). NOAA. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Bowring, Samuel A. (1999). “Priscoan (4.00-4.03 Ga) orthogneisses from northwestern Canada”. Tờ Contributions to Mineralogy and Petrology. tập134: 3. doi:10.1007/s004100050465. ^ Meschede, M.; Udo Barckhausen, U. (ngày 20 tháng 11 năm 2000). “Plate Tectonic Evolution of the Cocos-Nazca Spreading Center”. Proceedings of the Ocean Drilling Program (bằng tiếng Anh). Texas A&M University. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Staff. “GPS Time Series” (bằng tiếng Anh). NASA JPL. Bản gốc tàng trữ ngày 22 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2007. ^ a b c Pidwirny, Michael (2006). “Fundamentals of Physical Geography” (bằng tiếng Anh) . PhysicalGeography. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2007. ^ Kring, David A. “Terrestrial Impact Cratering and Its Environmental Effects” (bằng tiếng Anh). Lunar and Planetary Laboratory. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2007. ^ Staff. “Layers of the Earth” (bằng tiếng Anh). Volcano World. Bản gốc tàng trữ ngày 26 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2007. ^ Jessey, David. “Weathering and Sedimentary Rocks” (bằng tiếng Anh). Cal Poly Pomona. Bản gốc tàng trữ ngày 3 tháng 7 năm 2007. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2007. ^ Staff. “I am taking Geology 100 the University of Maryland. Could you tell me any five common rock-forming minerals, and one characteristic feature of each” (bằng tiếng Anh). University of Oregon Museum of Natural and Cultural History. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2014. ^ “Carbonate sediments” (bằng tiếng Anh). Universidad de Puerto Rico. 2003. Bản gốc tàng trữ ngày 6 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2014. ^ FAO Staff (1995). FAO Production Yearbook 1994 (ấn bản 48). Roma, Italia: FAO. ISBN 9250038445. ^ a b H. U. Sverdrup & Fleming, Richard H. (ngày một tháng 1 năm 1942). The oceans, their physics, chemistry, and general biology. Scripps Institution of Oceanography Archives. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2008.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ “7,000 m Class Remotely Operated Vehicle KAIKO 7000” (bằng tiếng Anh). Nhật bản Agency for Marine-Earth Science and Technology (JAMSTEC). Truy cập ngày 7 tháng 6 năm 2008. ^ Igor A. Shiklomanov và nnk. (1999). “World Water Resources and their use Beginning of the 21st century" Prepared in the Framework of IHP UNESCO” (bằng tiếng Anh). State Hydrological Institute, St. Petersburg. Bản gốc tàng trữ ngày 3 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2006. ^ Mullen, Leslie (ngày 11 tháng 6 năm 2002). “Salt of the Early Earth” (bằng tiếng Anh). NASA Astrobiology Magazine. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2007. ^ Morris, Ron M. “Oceanic Processes” (bằng tiếng Anh). NASA Astrobiology Magazine. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 6 năm 2007. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2007. ^ Scott, Michon (ngày 24 tháng 4 năm 2006). “Earth's Big heat Bucket” (bằng tiếng Anh). NASA Earth Observatory. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2007. ^ Sample, Sharron (ngày 21 tháng 6 năm 2005). “Sea Surface Temperature” (bằng tiếng Anh). NASA. Bản gốc tàng trữ ngày 8 tháng 4 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2007. ^ Geerts, B.; Linacre, E. (1997). “The height of the tropopause” (bằng tiếng Anh). Đại học Wyoming. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2022. ^ Staff (ngày 8 tháng 10 năm 2003). “Earth's Atmosphere” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2007. ^ Moran, Joseph M. (2005). “Weather”. World Book Online Reference Center (bằng tiếng Anh). NASA/World Book, Inc. Bản gốc tàng trữ ngày 10 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2007. ^ a b Berger, Wolfgang H. (2002). “The Earth's Climate System” (bằng tiếng Anh). Đại học California, San Diego. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2007. ^ Rahmstorf, Stefan (2003). “The Thermohaline Ocean Circulation” (bằng tiếng Anh). Potsdam Institute for Climate Impact Research. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2007. ^ nhiều tác giả (ngày 21 tháng 7 năm 1997). “The Hydrologic Cycle” (bằng tiếng Anh). Đại học Illinois. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2007. ^ Staff. “Climate Zones” (bằng tiếng Anh). UK Department for Environment, Food and Rural Affairs. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2007. ^ Staff (2004). “Stratosphere and Weather; Discovery of the Stratosphere” (bằng tiếng Anh). Science Week. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 8 năm 2004. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2007. ^ de Córdoba, S. Sanz Fernández (ngày 21 tháng 6 năm 2004). “100 km. Altitude Boundary for Astronautics” (bằng tiếng Anh). Fédération Aéronautique Internationale. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2007. ^ Liu, S. C.; Donahue, T. M. (1974). “The Aeronomy of Hydrogen in the Atmosphere of the Earth”. Journal of Atmospheric Sciences (bằng tiếng Anh). 31 (4): 1118–1136. doi:10.1175/1520-0469(1974)031<1118:TAOHIT>2.0.CO;2. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ David C. Catling, Kevin J. Zahnle, Christopher P. McKay (2001). “Biogenic Methane, Hydrogen Escape, and the Irreversible Oxidation of Early Earth”. Science (bằng tiếng Anh). 293 (5531): 839–843. doi:10.1126/science.1061976. PMID 11486082.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Abedon, Stephen T. (ngày 31 tháng 3 năm 1997). “History of Earth” (bằng tiếng Anh). Đại học bang Ohio. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2007. ^ D. M. Hunten & Donahue, T. M. (1976). “Hydrogen loss from the terrestrial planets”. Annual review of earth and planetary sciences (bằng tiếng Anh). 4: 265–292. doi:10.1146/annurev.ea.04.050176.001405. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2008.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ McElhinny M. W., McFadden P. L., 2000. Paleomagnetism: Continents and Oceans. Academic Press. ISBN 0-12-483355-1. ^ Bonhommet N., Zähringer J., 1969. "Paleomagnetism and potassium argon age determinations of the Laschamp geomagnetic polarity sự kiện. Earth and Planetary Science Letters 6, p. 43–46. doi:10.1016/0012-821x(69)90159-9. ^ Fitzpatrick, Richard (ngày 16 tháng 2 năm 2006). “MHD dynamo theory” (bằng tiếng Anh). NASA WMAP. Truy cập ngày 27 tháng 2 năm 2007. ^ Campbell, Wallace Hall (2003). Introduction to Geomagnetic Fields (bằng tiếng Anh). Tp New York: Cambridge University Press. tr. 57. ISBN 0521822068. ^ Stern, David P. (ngày 8 tháng 7 năm 2005). “Exploration of the Earth's Magnetosphere” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2007. ^ “Leap seconds” (bằng tiếng Anh). Time Service Department, USNO. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 1996. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2008. ^ a b Staff (ngày 7 tháng 8 năm 2007). “Useful Constants” (bằng tiếng Anh). International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS). Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2008. ^ Aoki, nguồn ở đầu cuối của những số lượng này, đã sử dụng thuật ngữ giây UT1 thay vì giây MẶT Trời trung bình.—S. Aoki; Kinoshita, H.; Guinot, B.; Kaplan, G. H.; McCarthy, D. D.; Seidelmann, P. K. (năm 1982). “The new definition of universal time”. Tờ Astronomy and Astrophysics. tập 105 (số 2): trang 359–361. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2008. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |year= (trợ giúp)Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ Seidelmann, P. Kenneth (1992). Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac (bằng tiếng Anh). Mill Valley, CA: University Science Books. tr. 48. ISBN 0-935702-68-7. ^ Staff. “IERS Excess of the duration of the day to 86400s... since 1623” (bằng tiếng Anh). International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS). Bản gốc tàng trữ ngày 3 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2008.—Graph end. ^ Staff. “IERS Variations in the duration of the day 1962–2005” (bằng tiếng Anh). International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS). Bản gốc tàng trữ ngày 13 tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2008. ^ M. Zeilik & Gregory, S. A. (1998). Introductory Astronomy & Astrophysics . Saunders College Publishing. tr. 56. ISBN 0030062284.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ a b Williams, David R. (ngày 10 tháng 2 năm 2006). “Planetary Fact Sheets” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2008.— Xem trang về đường kính biểu kiến của Mặt Trời và Mặt Trăng. ^ a b Williams, David R. (ngày một tháng 9 năm 2004). “Earth Fact Sheet” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2007. ^ Williams, David R. (ngày một tháng 9 năm 2004). “Moon Fact Sheet” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2007. ^ Vázquez, M.; Montañés Rodríguez, P.; Palle, E. (2006). “The Earth as an Object of Astrophysical Interest in the Search for Extrasolar Planets” (dạng PDF). Instituto de Astrofísica de Canarias. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Astrophysicist team (ngày một tháng 12 năm 2005). “Earth's location in the Milky Way”. NASA. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2008. ^ Bromberg, Irv (ngày một tháng 5 năm 2008). “The Lengths of the Seasons (on Earth)” (bằng tiếng Anh). Đại học Toronto. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2008. ^ Fisher, Rick (ngày 5 tháng 2 năm 1996). “Earth Rotation and Equatorial Coordinates” (bằng tiếng Anh). National Radio Astronomy Observatory. Bản gốc tàng trữ ngày 22 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2007. ^ Williams, Jack (ngày 20 tháng 12 năm 2005). “Earth's tilt creates seasons” (bằng tiếng Anh). USAToday. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2007. ^ Espenak, F.; Meeus, J. (ngày 7 tháng 2 năm 2007). “Secular acceleration of the Moon” (bằng tiếng Anh). NASA. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Poropudas, Hannu K. J. (ngày 16 tháng 12 năm 1991). “Using Coral as a Clock” (bằng tiếng Anh). Skeptic Tank. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 10 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2007. ^ Laskar, J.; Robutel, P.; Joutel, F.; Gastineau, M.; Correia, A.C.M.; Levrard, B. (2004). “A long-term numerical solution for the insolation quantities of the Earth”. Astronomy and Astrophysics (bằng tiếng Anh). 428: 261–285. doi:10.1051/0004-6361:20041335. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2007. line feed character trong |author= tại ký tự số 69 (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ N. Murray & Holman, M. (2001). “The role of chaotic resonances in the solar system”. Nature (bằng tiếng Anh). 410 (6830): 773–779. doi:10.1038/35071000. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2008.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ Williams, D.M.; J.F. Kasting (1996). “Habitable planets with high obliquities”. Lunar and Planetary Science (bằng tiếng Anh). 27: 1437–1438. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ R. Canup and E. Asphaug (2001). “Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation”. Nature (bằng tiếng Anh). 412: 708–712. doi:10.1038/35089010. ^ “More Moons Around Earth? Its Not So Loony”. Archive Today. ^ Purves, William Kirkwood; Sadava, David; Orians, Gordon H.; Heller, Craig (2001). Life, the Science of Biology: The Science of Biology (bằng tiếng Anh). Macmillan. tr. trang 455. ISBN 0716738732.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Staff (2003). “Astrobiology Roadmap” (bằng tiếng Anh). NASA, Lockheed Martin. Bản gốc tàng trữ ngày 11 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2007. ^ Dole, Stephen H. (1970). Habitable Planets for Man (PDF) . American Elsevier Publishing Co. ISBN 0-444-00092-5. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 18 tháng 12 năm 2006. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2007. ^ Ward, P. D.; Brownlee, D. (ngày 14 tháng 1 năm 2000). Rare Earth: Why Complex Life is Uncommon in the Universe (bằng tiếng Anh) . Tp New York: Springer-Verlag. ISBN 0387987010.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Hillebrand, Helmut (2004). “On the Generality of the Latitudinal Gradient”. American Naturalist (bằng tiếng Anh). 163 (2): 192–211. doi:10.1086/381004. ^ Staff (ngày 8 tháng 10 năm 2003). “Earth's Atmosphere” (bằng tiếng Anh). NASA. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2007. ^ United States Census Bureau (ngày 7 tháng 1 năm 2008). “World POP Clock Projection”. United States Census Bureau International Database (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2008. ^ Staff. “World Population Prospects: The 2006 Revision” (bằng tiếng Anh). United Nations. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2007. ^ Staff (2007). “Human Population: Fundamentals of Growth: Growth” (bằng tiếng Anh). Population Reference Bureau. Bản gốc tàng trữ ngày 10 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2007. ^ Peel, M. C.; Finlayson, B. L.; McMahon, T. A. (2007). “Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification”. Hydrology and Earth System Sciences Discussions (bằng tiếng Anh). 4: 439–473. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Staff. “Themes & Issues” (bằng tiếng Anh). Secretariat of the Convention on Biological Diversity. Bản gốc tàng trữ ngày 7 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2007. ^ Staff (ngày 15 tháng 8 năm 2006). “Canadian Forces Station (CFS) Alert” (bằng tiếng Anh). Information Management Group. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2007. ^ Kennedy, Paul (1989). The Rise and Fall of the Great Powers (bằng tiếng Anh) (ấn bản 1). Vintage. ISBN 0679720197. ^ “U.N. Charter Index” (bằng tiếng Anh). United Nations. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2008. ^ Staff. “International Law” (bằng tiếng Anh). United Nations. Truy cập ngày 27 tháng 3 năm 2007. ^ Kuhn, Betsy (2006). The race for space: the United States and the Soviet Union compete for the new frontier (bằng tiếng Anh). Twenty-First Century Books. tr. trang 34. ISBN 0822559846. ^ Ellis, Lee (2004). Who's who of NASA Astronauts (bằng tiếng Anh). Americana Group Publishing. ISBN 0966796144. ^ Shayler, David; Vis, Bert (2005). Russia's Cosmonauts: Inside the Yuri Gagarin Training Center (bằng tiếng Anh). Birkhäuser. ISBN 0387218947. ^ Wade, Mark (ngày 30 tháng 6 năm 2008). “Astronaut Statistics” (bằng tiếng Anh). Encyclopedia Astronautica. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2008. ^ “Reference Guide to the International Space Station” (bằng tiếng Anh). NASA. ngày 16 tháng 1 năm 2007. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2008. ^ Cramb, Auslan (ngày 27 tháng 10 năm 2007). “Nasa's Discovery extends space station” (bằng tiếng Anh). Telegraph. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2013. ^ Stathopoulos, Vic (ngày 8 tháng 1 năm 2009). “Apollo Spacecraft” (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2009. ^ a b Staff (ngày 4 tháng 9 năm 2009). “World”. The World Factbook (bằng tiếng Anh). Cục Tình báo Trung ương Mỹ. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2008. ^ Staff (ngày 24 tháng 7 năm 2008). “World”. The World Factbook. Central Intelligence Agency. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2008. ^ Staff (ngày 24 tháng 11 năm 2006). “Mineral Genesis: How do minerals form?” (bằng tiếng Anh). Non-vertebrate Paleontology Laboratory, Texas Memorial Museum. Truy cập ngày một tháng 4 năm 2007. ^ Rona, Peter A. (2003). “Resources of the Sea fluoror” (PDF). Science (bằng tiếng Anh). 299 (5607): 673–674. doi:10.1126/science.1080679. PMID 12560541. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 2 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2007. ^ Staff (ngày 2 tháng 2 năm 2007). “Evidence is now 'unequivocal' that humans are causing global warming – UN report” (bằng tiếng Anh). United Nations. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2007. ^ Liungman, Carl G. (2004). “Group 29: Multi-axes symmetric, both soft and straight-lined, closed signs with crossing lines”. Symbols -- Encyclopedia of Western Signs and Ideograms. Tp New York: Ionfox AB. tr. 281–282. ISBN 91-972705-0-4. ^ Dutch, S.I. (2002). “Religion as belief versus religion as fact” (dạng PDF). Journal of Geoscience Education (bằng tiếng Anh). 50 (2): 137–144. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2008. ^ Taner Edis (2003). A World Designed by God: Science and Creationism in Contemporary Islam (dạng PDF) (bằng tiếng Anh). Amherst: Prometheus. ISBN 1-59102-064-6. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2008. ^ Ross, M.R. (2005). “Who Believes What? Clearing up Confusion over Intelligent Design and Young-Earth Creationism” (dạng PDF). Journal of Geoscience Education. tập 53 (số 3): trang 319. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2008. ^ Pennock, R. T. (2003). “Creationism and intelligent design”. Annu Rev Genomics Hum Genet. tập 4: 143–63. doi:10.1146/annurev.genom.4.070802.110400. PMID 14527300. ^ Science, Evolution, and Creationism National Academy Press, Washington, DC 2005 ^ Colburn, A. (2006). “Clergy views on evolution, creationism, science, and religion”. Journal of Research in Science Teaching. 43 (4): 419–442. doi:10.1002/tea.20109. Đã bỏ qua tham số không rõ |coauthors= (gợi ý |author=) (trợ giúp) ^ Frye, Roland Mushat (1983). Is God a Creationist? The Religious Case Against Creation-Science. Scribner's. ISBN 0-68417-993-8. ^ Gould, S. J. (1997). “Nonoverlapping magisteria” (dạng PDF). Natural History. 106 (2): 16–22. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2008. ^ Russell, Jeffrey B. “The Myth of the Flat Earth”. American Scientific Affiliation. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2007. ^ Jacobs, James Q.. (ngày một tháng 2 năm 1998). “Archaeogeodesy, a Key to Prehistory”. Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2007. ^ Fuller, R. Buckminster (1963). Operating Manual for Spaceship Earth . Tp New York: E.P. Dutton & Co. ISBN 0-525-47433-1. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 18 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2022. ^ Lovelock, James E. (1979). Gaia: A New Look Life on Earth . Oxford: Nhà in Đại học Oxford. ISBN 0-19-286030-5. ^ For example: McMichael, Anthony J. (1993). Planetary Overload: Global Environmental Change and the Health of the Human Species. Nhà in Đại học Cambridge. ISBN 0521457599.
Nguồn chú thích
- Allen, Clabon Walter; Cox, Arthur N. (2000). Allen's Astrophysical Quantities. Springer. ISBN 0387987460.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link)
(tiếng Anh)
- Comins, Neil F. (2001). Discovering the Essential Universe . W. H. Freeman. ISBN 0-7167-5804-0. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2007.
Kirk Munsell sửa đổi và biên tập (ngày 19 tháng 10 năm 2006). “Solar System Exploration: Planets: Earth: Read More”. NASA. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2007.
Ward, Peter D. (2002). The Life and Death of Planet Earth: How the New Science of Astrobiology Charts the Ultimate Fate of Our World. Times Books, Henry Holt and Company. ISBN 0-8050-6781-7. Đã bỏ qua tham số không rõ |coauthors= (gợi ý |author=) (trợ giúp)
Williams, David R. (ngày một tháng 9 năm 2004). “Earth Fact Sheet”. NASA. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2007.
NASA's Earth fact sheet
Discovering the Essential Universe (Second Edition) by Neil F. Comins (2001)
- Trái Đất tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Trái Đất tại Từ điển bách khoa Việt Nam
USGS Geomagnetism Program
NASA Earth Observatory
Earth Profile Lưu trữ 2022-03-04 tại Wayback Machine by NASA's Solar System Exploration Lưu trữ 2006-04-25 tại Wayback Machine
Climate changes cause Earth's shape to change - NASA
The Gateway to Astronaut Photography of Earth